Morgunblaðið - 23.11.1932, Qupperneq 2

2
MORG unblað; ð
Otleisdar Srfettir.
Útvarpsfrjettir frá Berlín
22. nóvember.
Stjórnarmyndunin í Þýskalandi.
Enn hefir ekki fengist lausn á
því, hvort Hitler muni taka að
sjer kanslarastöðuna eða ekki.
Brjef það, er hann sendi ríkisrit-
aranum dr. Meissner í gær, inni-
heldur aðallega fyrirspurnir við-
víkjandi ýmsum skilvrðum, sem
Hindenburg hefir sett við því, að
Hitler verði kanslari. Skilyrði
þessi eru fyrst og fremst í sam-
bandi við persónur ráðherranna og
áskilur Hindenburg sjer rjett til
þess að hafna mönnum, sem Hitler
kunni að bera fram. Auk þess
krefst Hindenburg að Hitler birti
skýra stefnuskrá um meðferð sína
á fjármálum ríkisins. f þriðja lagi
krefst Hindenburg þess. að 48, gr.
stjórnarskrárinnar verði ekki
breytt. Dr. Meissner mun svara
brjefi Hitlers í dag.
Runciman móti tollum og höftum.
Enski verslunarmálaráðherrann
Runciman hefir í ræðu lýst sig
mótfallinn innflutningstakmörk-
unum og tollum. Kvað hann þá
stefnu vera einmitt skaðlega fyrir
England, sem ætti alt sitt undir
því, að lieimsviðskiftin færu eðli-
lega fram og eina ráðið við krepp-
unni væri að afnema allar hömlur.
í þágu friðarins.
Forseti Tjekkóslóvakíu, Masa-
ryk, lijelt ræðu á þýsku til skóla-
barna í útvarpið í Prag í morgun.
Lýsti hann fyrir börununum hve
ægileg heimsstyrjöldin hefði verið
og brýndi fyrir þeim, að elska frið
inn um fram alt.
Haglbylur í Afríku.
f Transvaal í Suður-Afríku
gerði ógurlegt hagljel og drap
haglið um 2000 kindur. Eftir jelið
voru' haglskaflarnir 75 sentimetr-
ar á dýpt.
Mjóíiisveit Reykjavíkur.
Síðustu tvo vetur hefir hljóm-
sveitin lítið látið til sín heyi’a.
Stafar það þó ekki af því, að
minna hafi verið starfað en áður,
en starfsemin hefir beinst meira
að öðrum viðfangsefnum en
hljómleikahaldi. Aðaláherslan hef-
ir verið lögð á aukna kenslu og
eflingu Tónlistarskólans, sem nú
er nvbyrjaður þriðja starfsár sitt.
Aðsóknin að honum hefír líka
farið svo vaxandi að nú í haust
var, því miður, ekki hægt að taka
við öllum sem óskuðu inntöku
vegna skorts á kenslukröftum. —
Þess ber þó að geta, að þetta staf-
ar af því, að vegna fjárhagsörð-
ugleika var ekki hægt að fjölga
kennurum, en ekki af hinu, að
þeir ltennarar, sem nú eru, liggi
á. liði sínu. Meiri starfsmenn eða
nýtari á sínu sviði munu varla
auðfundnir, enda árangur af
starfi skólans ágætur. Og það er
okki ofmælt ]>ótt fullyrt sje að
með sama áframhaldi skapist hjer
sk.ilyrði til þess að tónlistariðkanir
byggist í framtíðinni á öðrum og
traustari grundvelli en verið hefir.
En ,.afl þeirra hluta sem gera,
skal“ — peningarnir — er mörg-
um „erfiðasti hjallinn“ og svo
hefir það einnig orðið hjer. En
þann lijalla verður að klífa og því
licfir Hljómsveitin ákveðið að
stofna til fjögra hljómleika í vet-
ur til þess að afla þess fjár, sem
til sfarfseminnar þarf. Og þörfin
er bráð og því er það að nú á að
treysta á góðvilja þeirra, sem
hlyntir eru þessari viðleitni, með
þVí að fá þá til að kaupa aðgöngu-
miða að öllum liljómleikunum í
einu. Með því gera þeir tvent:
styðja Hljómsveitina fjárhagslega
og tryggja sjálfum sjer aðgöngu-
miða fyrir nokkru lægra verð en
ella. Til allra þessara hljómleika
mun verða vandað svo sem kostur
er á. Stjórnandi þeirra verður dr.
Frans Mixa, sem nú í haust kom
á ný sem kennari að skólanum
og er mörgum að góðu kunnur
frá fyrri veru sinni hjer. Starfs-
kraftar allir verða innlendir, að
undanteknum kennurum skólans,
og viðfangsefni svo f jölbreytt sem
geta og aðrar aðstæður leyfa. En
einn þessara hljómleika verður
nokkuð nýstárlegur, því hanri ann-
ast að öllu leyti nemendur Tón-
listaskólans. Það hefði einhvern
tíma þótt tíðindi að nemendur skól
ans hjeldu lijer sjálfstæða (instru-
mental)-hljómleika, og það jefn
fjölbrevttan og þann sem hjer um
ræðir. Og þar gefst mönnum kost-
ur ,á að dæma af eigin reynd
hversu tekist hefir og hvert stefn-
ir. —
Að endingu ]ietta: Kaupið að-
göngumiða að hljómleikum sveit-
arinnar og þ.jer styðjið með því
nauðsynlegt menningarstarf og
veitið sjálfum yður ánægju.
Ó. J.
LeiNsýning.
Eins og kunnugt er, veitti síð-
asta Alþingi frú Soffíu Ouðlaugs-
dóttur nokkurn styrk til sjólf-
stæðra leiksýninga. Fyrsti sjón-
leikur. sem leikinn verður undir
stjórn frúarinnar, er Brúðuheim-
ilið (Et dukkehjem) eftir Tbsen,
og er frumsýningin annað kvöld.
Það er óþarfi að fjölyrða um
Brúðuheimilið sem er eitt falleg-
asta og frægasta verk Ibsens og
kunnugt öllum bókmentavinum. —
Þegar leikurinn var saminn, stóðu
harðar deilur í Evrópu um r.jett-
indi kvenna og stöðu þeirra í
mannfjelaginu, og með þessu
verki tók Ibsen svari þeirra. Þó
að skoðanir heimsins á hjóna-
bandinu hafi gerbreyst síðan
verkið fyrst kom fram (kringum
1880), þá eru mannlýsingar Tb-
sens svo djúpar og sannar, og
manneðlið svo eiliflega samt við
sig, að leikurinn er enn í fullu
gildi, enda stöðugt sýndur víðs-
vegar um heim. H.jer hefir hann
ekki verið leikinn síðan laust eftir
aldamót, og má því búast við
að leikhúsgestnm höfuðstaðarins
sje þökk á að fá nú að sja hann
__ og ekki síst vegna jiess. að frú
Soffía Gnðlaugsdóttír leikur höf-
uðhlutverkið.
Önnur hlutverk leika. Gestui
Pálsson. Hjörleifur H.jörleifsson,
Þorsteinn Stephensen, Tngibjörg
Baehmann, Nína Jónsdóttir (ung,
ný leikkona) o.-fl.
Silfurbrúðkaup eiga í dag Guð-
rún Pjetursdóttir og Ingjaldur
Þórðarson, Njálsgötu 40 B.
stensl allan samanburð - ** w neð gians.
Smjör: Þótt 5% af smjöri sje hnoðað saman við Hjartaás-smjörlíkið, þá finst það
ekki — svo gott er það. — Ásgarður gerði fyrir nokkrum árum tilraun í nokkra
mánuði með að hnoða 5% smjör í smjörlíkið (það var ekki auglýst), en enginn
íann nokkurn mun — og þó var notað nýtt fyrsta flokks smjör, en ekki gamalt smjör
Hjartaás-smjörlíkið er svo gott að smá bita af smjöri í því gætir ekki — og fjöldi
segir að Laufás-smjörlíkið sje alveg éins og smjör.
Vatn: Það er ekki 20—30% af vatni í Hjartaás- eða Laufás-smjörlíkinu eins og
ein smjörlíkisgerðin gefur í skyn að sje í sínu smjörlíki.
Rjómi: I Hjartaás- og Laufás-smjörlíkið er notað mátulega mikið af rjóma, svo
hundraðstalan af vatni verði ekki of há — og það af besta rjómanum, sem hjer er
fáanlegur — Hvanneyrarrjóma.
Eggjarauður: f Hjartaás- og Laufás-smjörlíkið eru ennfremur notaðar eggja-
rauður úr nýjum íslenskum eggjum (en ekki útlend efni sem eiga að gera líkt gagn).
Að gefnu tilefni viljum við geta þess að líkt er ástatt með efnafræðing án rann-
sóknastofu, eins og með smið án verkfæra,
Á gæðunum munuð þjer þekkja að það er
Hgartaás- eða Lanlás-smgðrliki.
NB. Ef þjer hafið ekki bragðað báðar tegundir á sýningunni í sumar og þykir of mikið að
kaupa sitt stykkið af hvoru til reynslu — þá sendum við yður með ánægju sýnishorn, ef þjer
gerið okkur aðvart. Látið okkur einnig vita, ef þjer getið ekki fengið þessar tegundir í verslun
þeirri, er þjer skiftið við og við munum sjá um að þjer getið fengið það framvegis.
fslenskar þióðsögur.
Safnað hefir Einar Guð-
mundsson kennari. Kostn-
aðarmáður Ólafur Er-
lingsson.
Þetta er lítið kver, 80. bls. að
stærð í fremur litlu broti, en liið
sæmilegasta að frágangi. I kver-
inu eru alls 35 sögur og mega
menn af því marka, að allar sjeu
þær stuttar. Flestar eru sögurnar
úr Vestur-Skaftafellssýslu, Hrepp-
unum í Arnessýslu og af Barða-
strönd.
Engin af sögum þessum getur
talist veigamikil að efni til, en
sumar þeirra eru þó Jaglegar sögur
og yfirleitt vel frá þeim sagt.
Leiigstu sögurnar og um leið einna
merkastar eru „Ferjukallið“ og
..í fiskiferðinni“.
Jeg hefi heyrt ýmsa amast við
því, hve mikið komi nú út af
„þjóðsagnarusli“ hjer á landi og
telja það lítið menningarmerki. —
Það getur meira en verið. að þess-
ir menn hafi eitthvað til sins máls.
En þess er að gæta, að þjóðsögur
eru nokkuð sjerstaks eðlis, sjer-
stök bókmentagrein, sem á sína
aðdáendur og sína föstu lesendur,
og það er ekki von að allir sjeu
þar eins'og sama sinnis. Jeg veit
t. d. ekki leiðinlegri lesningu en
„guðsorðabækur“, — jeg segi
þetta ekki til að hneyksla neinn —
en þó dettur mjer ekki í hug að
amast við því, að menn lesi slíkar
bækur, ef þeir hafa gagn eða gam-
an af því. Eins vildi jeg þá líka
fá að vera í friði með mínar þjóð-
sögur og lesa þær mjer til ánægju.
Enginn þjóðsagnavinur má láta
undir höfuð leggjast að kaupa og
lesa þetta nýja þjóðsagnakver. Ein
ars Guðmundsson ar fremur en
annað, sem út kemur af því tagi.
G. J.
Mll)) HfaTHM IOLSEINIC
Nýkomlð:
Eldspýturnar „Lelftur'*.
Ef þjer viljið nota góðar eldspýtur, þá
biðjið kaupmann yðar um „Leiftur“. —
Veðráttan I febrúar.
1 Út er komið frá Veðurstofunni
yfirlit um veðráttuna í febrúar.
í Var þann mánuð einmuna tíð og
hlýindi um alt land, snjólaust að
1 kalla í bygð, jörð víða farin að
j grænka í mánaðarlokin, fjenaður
' gekk sjálfala, eða honum var lítið
gefið.
Loftvægið ' var 19.2 mm. yfir
meðallag á öllu landinu, og hefir
mánaðarloftvægi aldrei komist svo
hátt vfir meðallag hjer á landi
siðan, athuganir hófust í Stykkis-
hólmi 1846. Loftvog stóð hæst á
Teigarherni þ. 10. eða 785.6 mm.
Er það með mestu loftþrýstingu
sem mæld hefir verið hjer á landi
(mest 789.5 mm. í Stykkishólmi 16.
des. 1917). Hitinn var 6.6° yfir
meðallag á öllu landinu. Tiltölu-
lega var hlýast á Norðurlandi og
norðantil á Vestfjörðum, víðast
'um 8° vfir meðallag. Er þetta
hinghlýjasti febrúarmánuður, sem
komið hefir, síðan byrjað vár að.
mæla lofthita hjer á landi.
Sjávarhitinn var 1.8° yfir með-
allag.
Úrkoma var fremur litil, 64%
e ða tæplega % úr meðalúrkomu á
öllu landinu.
Suðvestan og vestanátt var lang
tíðust. Logn var venju fremur oft
Nýreykt kindabjúgu.
Kleiu,
Baldursgötu 14. Sími 73.
Nýkomnarvöruf
Peysur, margar teg.
Drengjaföt margskonar.
Drengjafrakkar, mislitir
Drengjasíðbuxur, víðar
skálmar. ,
Ullar- og Silkitreflar,
hvítir og mislitir.
Skinn- og Tauhanskar,
dömu og herra.
Kuldahúfur margar teg.
skinn.
Enskar húfur, f jölbreytt
úrval.
Nærföt, Náttföt, Man-
chettskyrtur.
Lífstykki, Corselett og
Mjaðmabelti.
Sokkar, fjöldi teg.
Öll smávara o. m. m. fl.
Sokkabúðin
Laugaveg 42.