Morgunblaðið - 24.01.1933, Blaðsíða 3

MOK'
, A r> t>
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjarlk.
Rltstjðrar: Jön Kjartansaon.
Valtýr Stefánssoo.
Rltstjörn og afgrelBsla:
Austurstræti 8. — Slml H00.
Augrlí'slngastJóri: B. Hafberg.
Autflýslngraskrifstofa:
Austurstræti 17. — Slml 8700
Helmaslmar:
Jön Kjartansson nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
E. Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánutli.
Utanlands kr. 2.S0 á mánuQL
1 lausasölu 10 aura eintaklQ.
20 aura meO Lesbök.
5kulöir bcenöa.
Af Norðurlandi er blaðinu skrif-
■■að uni árgæskuna, sprettuna í sum
nr og hina góðu nýting, og- liey-
birgðir með langmesta móti, ,.þó
aldrei hafi jafn fáar liendur verið
að verki yfir sláttinn”.
„Þó eru menn vondaufir um fram
tíðina ef ekkert úr rætist. Verstar
■eru skuldirnar. Þær drepa alt;
þessi eilífa vaxtagreiðsla, sem
•ekkert er til í.
Þó hefi jeg þá von, að batni
verslunin eitthvað, þá verði bænd-
Tir fljótir að rjetta við, og það
;af tveim astæðum.
Fyrri ástæðan er sú, að jeg ef-
=ast um, að búin liafi yfirleitt
nokkurn tíma verið stærri en nú;
■og enn að kreppan sje búin að
lcenna mönnum þáð, að losa sig
svo fljótt úr slculdum sem auðið
>er, þegar um þokast“. r
Vb. CveldfiMnr
taiinn af með 6 mönnum.
Þetta hefir þá fengist með jarðá
bótum Jarðræktarlaganna, vjela-
notkun og tilbúnum áburði — þeg-
4ív náttúrunnar tillag er hið besta.
Búin stærri en nokkru sinní áð-
nr, og færra fólk við hevskapinn,
afkast hvers manns hefir aukist,
en það er kjarni búnaðarfram-
faranna.
En þó áfram hafi þokast í þessa,
rjettu átt, bera. búin ekki, eins og
verðlagið er nú á búnaðarafurð-
tiiíi, vextina af fje því. sem í þau
'hefir verið lagt. Og því hin
•eilífu vandræði með vaxtagreiðsl-
ur. —
Bóndinn sem skrifar ofanritað-
an brjefkafla, hefir þó hvergi
nærri mist móðinn. Fyrir honum
■er kreppan lærdómstími. Okkar
fyrsta verk verður, að losa okkur
úr skuldunum þegar úr rætist,
segir hann. Og hann hefir von um
að það takist.
En gæta verður þess, að þó
hin dýrkevpta reynsla íslenskra
bænda Iiafi kent þeim, að skuld-
irrtar, . vaxtabvrðin, sje þeirra
versta böl, og þeim takist, með
einhverjum ráðum, dugnaði og
-sjálfsafneitun að losa sig íir nú-
verandi skuldum, þá er þar engin
framtíðarlausn íslenskra búnaðar-
mála.
Meðan við fslendingar höfum
ekki lært að leggja fje í land-
húnaðarframkvæmdir á þann hátt,
að fje það verði arðberandi, svo
að búr&ksturinn beri vaxtabyrð-
ina, þá stendur.íslenskurjandbún-
aður höllum fæti.
Verkefni næstu ára er að skapá
á fslandi búrekstur. sem tekur
sparifje landsmanna og gefur nf
’því tryggan arð.
Eins og getið var í blaðinu á
sunnudaginn, var á laugardag haf-
in leit að vjelbátnum „Kveldúlfi“
fi-á Akranesi. Var leitað þann dag
allan og eins um nóttina og á
sunnudaginn. Tóku þátt í leitinni
togararnir Kópur, Skallagrímur,
Snorri goði, línuveiðarinn Olafur
Bjarnason og fleiri skip, en leitin
bar engan árangur. Þegar seinast
sást til bátsins á föstudagskvöld
var hann að draga línuna, en hún
slitnaði og lagði hann þá á stað
og ætluðu menn a.ð hann mundi
ætla að taka duflið á hinum end-
anum og draga þaðan. En annað-
livort. hefir hann ekki fundið dufl-
ið, eða ekki komist að því, því að
leitarskipin fundu það og línuslitr-
ið. Veður var hvast um kvöldið,
skafningsrok, en alveg sjólaust,
svo að litlir bátar, sem úti vorn og
höfðu fult þilfar af fiski, mistu
enga bröndu út.
f gær var leitinni að bátnum enn
haldið áfram og tóku þátt í henni
þrír togarar og línuveiðaslcip, en
léitin bar engan árangur og
er talið vonlaust að báturinn sje
ofari sjávar
A bátnum voru 6 menn. Skafti
•Tpnsson, fonnaður Einar Jónsson,
bróðir hans, Guðmundur Jónsson,
Indriði Jónsson, Helgi Ebeneser-
spn og unglingspiltur, sem sagt er
að hafi heitið Þorbergur Guð-
mundsson.
Þeir Skafti og Einar voru eig-
ondur bátsins, menn á besta aldri
og mestu dugnaðarmenn; báðir ó-
kvæntir.
Gnðmundur Jónsson ætiaði inn-
an skams að halda brúðkaup sitt
og ganga að eiga systur þeirra
bræðra.
Indriði Jópsson var kvæntur
maður og átti 2 börn.
Helgi Ebeneserson var kvæntur
maður.
Strðndin á Sljettm.
Óðinn reynir að bjarga
bresku togurunum.
Siglingar milli
íslands og Svíþjóðar.
Stokkhólmi, 22. jan. FB.
Roos landshöfðingi hefir borið
fram tillögu í ríkisþinginu, þess
efnis, að ríkið veiti fjárstyrk til
eimskipaferða milli íslands og Sví-
þjóðar, verði úr ráðgerðum áform
um í þessu efni.
Helge Wedin.
—--------------
Skipi bjargaO meO
loftskeytum.
FB. 22. janúar.
Að kvöldi þess 19. jan. hringdi
Magnús Guðmundsson útgerðar-
maður á Akranesi til Slysavarna-
fjelags íslands og tjáði því, að
gufusldp væri í hættu í mynni
Borgarfjarðar. Benti alt til þess,
að skipið hefði vilst af rjettri
leið. Taldi Magnús, að ef hægt
væri að koma skeyti til skipsins
um að st.ýra í vest.ur, kæmist það
úr allri hættu. Jón Bergsveinsson
bað þá loftskeytastöðina um að
reyna að ná sambandi við skipið
og tjá skipstjóra þetta. Tókst að
ná sambandi við skipið og fór
skipstjóri vitanlega að þeim ráð-
um, sem hann fekk. Skip þetta er
botnvörpungurinn „Nightrider1 *
frá Grimsby. Kom skipst.j. því næst
hingað og tjáði Slvsavarnafjelag-
inu þakkir sínar. Kvaðst hann
hafa. verið viltur. en skeytið orðið
sjer til bjargar. — Nú at.vikaðist
þanriig, að það vaf þetta sama
skip, sem fyrst varð vart við m.b.
Val frá Fáskrúðsfirði, sem menn
óttuðust um og leitað var að, m. a.
af varðskipinu Þór. Varð „Night-
rider“ var við Val í gærkvöldi
kl. 7—-8 og var Valur þá 78 sjó-
mílur suðaustur af Vestmannaeyj-
um og kom til Eyja kl. um 5 í
morgun.
Verkbann í DanmBrku.
FB. 22. janúar.
Dómsmálaráðuneytið fekk skeyti
frá skipherranum á Óðni í morg-
un þess efnis, að engin sjór væri í
enska botnvörpungnum Sieyion, er
strandaði við Melrakkasljettu fyr-
ir nokkrum dögum. Varðskipið
gerði tilraun til að ná skipinu út
í morgun, en hún mishepppnaðist.
Onnur tilraun verður gerð í kvöld.
Að líkindum. verði veður hag-
stætt, verður einnig gerð tilraun
til 'þess að ná út botnvörpungnum
St. Honorius, sem einnig strand-
aði við Melrakkasljettu. skamt frá
þar semv Sicyion strandaði. Er St.
Honorius stærra skip en Sicyion
og mun vera nýtt skip. Er mikið
af kolum í honum og mun því
verða erfiðara að ná honum út
en Bicyion, en ekki vonlaust um,
að það taldst.
Frostharka í Enjarlandi.
London, 23. jan.
1 Englandi er nú veður hið kald-
asta sem verið hefir í fjögur ár. í
LÖridon er 17 stiga frost, og sum-
st&ðar í landinii 21 stiga frost.
(F. Ú.) '
Fjelag vinnuveitenda í Dan-
mörk hefir boðað verkjýðsfjelög-
um verkbann í ýmsum iðn-
greinum svo sem járn- og
málmiðnaði, pjátursmiðjum, gler-
smiðjum, tígulsteinasmiðjum,
trjeiðnaði, snikkaraiðn. píanó-
smiðjum, timburverslunum, stein-
höggvaraiðn, vindlagerð, pappírs-
iðn, kaðlaspuna, seglasaum, mál-
áraiðn, klæðagerð, skófatnaðaf-
gerð. leðuriðn, og ýmsum öðrum
a t vinnugr einum.
Verkbannið á að hefjast 1.
febrúar, eða seinna í febrúar í
nokkrum atvinnugreinuni. Er bú-
ist við að það nái til 100.000 verka
manna. Atvinnuveitendur krefjast
20% kauplækkunar, en verklýðs-
fjelögin eru alveg á móti því.
Riis Hansen, sáttasemjari rík-
isins, var á fundi í dag (mánu-
dag) með Julius Madsen, formanni
atvinnuveitenda-fjelagsins og Vil-
helm Nygaard fulltrúa sambands
stjettarfjelaganna, til þess að
reyna að finna grundvöll fyrir
málamiðlun.
„Skandinavisk Sömandskonfer-
ence“ hjelt fund á snnnudag í
Kaupmannahöfn. Sjómenn boða
samúðarverkfall og að þeir muni
fvlgja þeim, sem verkbannið bitn-
ar á.
Uppbot.
Berlin, 23. janúar.
Sorgarathöfn sú, sem svonefnd-
ur Nazista-flokkur hjelt í Berlin
í g-ær, fór fram með sæmilegum
friði og spekt. í Köln lenti aftur
á móti í skærum milli lögreglu-
liðs og kommúnista, en þeir voru
í kröfugöngu um borgina. Skutu
kommúnistarnir á lögregluliðið,
sem svaraði skothríðinni, og fóru
leikar svo, að fjórir menn lágu
eftir dauðir.
f borginni Brúnn í Tcliecko-
slóvakíu gerðu svo nefndir Fa.sc-
istar uppþot í gær. Rjeðust þeir á
liermannaskálann í bænum og ætl-
uðu að taka liann, en sú fyrirætl-
un fór þó út. um þúfur, og voru
um 60 uppþotsmenn teknir hönd-
um. Jafnframt voru fveir liðsfor-
ingjar, sem í hermannaskálanum
voru, teknir fastir og sakaðir um
að hafa hlíft sjer í viðureigninni,
væntanlega vegna þess, að þeir
væru á bandi fascista.
1 borgihni Lodz á Póllandi hefir
orðið nokkur órói meðal verka-
manna. Rjeðust verkamenn í vef j-
arastofum á verksmiðjur þær, sem
þeir unni í , og va.rð árásunum
ekki hrundið fvr en lögreglulið
skarst í leikinn. Órói þessi er
sprottinn af óánægju verkamanna
með kaup sitt. (FÚ.).
Út af Fazista-óoirðunnm í Brúnri
í gær hefir fyrverandi foringi yf ■
irherstjórnarinnar í Tjekkoslova,-
kíu, Geyer yerið tekinn fastur og
er hann grnnaður um að hafa ver
ið í vitorði með uppreisnarmönn-
um eða að minnsta kosti að hafa
sýnt slælega framkomu gagnvart
þeim. (F. Ú.)
Gefst Þióðabandalagið upp
við JaDan?
III rlifOng
hverju nafni
, ^sem nefnast
BókUtúAah'
Lækjargötu 2. Sími 3736.
London. 23. janiiar.
Frá Genf kemur sú frjett, að
19 manna nefndin sem haft hefir
til meðferðar Mansjúríumálið,
muni ef til vill gefa það frá sjer,
vegna afstöðu Japana, sem geri
nefndinni ókleift að starfa. Nú
síðast hafa Japanar haft á móti
því, að Bandaríkjunum og Sovjet-
Rússlandi hefir verið boðið að
taka þátt í umræðunum, og eru
mótmæli þeirra bygð á því, að
þessar þjóðir standi utan Þjóða-
bandalagsins. (FÚ).
Herskuldir og skilmálar
U. S. A.
Berlín, 23. jan.
Ensku blöðin fagna því alment
að Bandaríkin hafa nú lýst sig
reiðubúin til þess að semja um
skuldamálið við Englendinga en
telja þó að það kunni að hafa
ýmsa erfiðleika í ,för með sjer. —
Blaðið Times telur það meðal ann
ars að samning^r milli Ameríku og
Englands um skuldamálið kunni
að hafa í för með sjer frestun á
viðskiftaráðstefnunni. — Auk þess
muni Bandaríkin krefjast gerigis-
festingar af Englendingum, en það
muni vera, stórhættulegt fyrir öll
bresk viðskifti að hverfa aftur til
gullmyntfótarins. — Að lokum er
það talið áhyggjuefni,, að Banda-
ríkin muni krefjast tollaívilnana
af Brétum, sem geti ekki sam-
rýmst Ottawasamningunum. (F.Ú.)
Leitinni að Hinkler hætt.
London, 23. janúar.
W. L. Hope flugforingi, sem
leitað hefir Hinklers í Alpafjöö-
unum nokkra undanfarna daga,
kom til London í gær, og hefjr
hætt leitinni. í viðtali við Lun,d-
únablöð sagði Hope að hann hefði
fengið sannanir fyrir því, a,ð
Hinkler hefði komist, , að minsta
kosti. til Sviss. Sagðist hann liafa
hitt 5 manneskjur. sína á hvorum
stað, sem allar hefðu orðið varar
við flugvjel Hinklers. Kvaðst hann
hafa leitað svo rækilega í fjöll-
unum. pð hann væri sannfærður
um, að JHinkler væi’i þar ekki lif-
andi að finna. (FÚ.).
Strætisvaffna-verkfallið.
------ j
London, 23. janú.ar.
United Press. FB.
Tvö hundruð og fimtíu strætis-
vagnar voru í förum í gær. en
2000 strætisvagnar ónotaðir og
16.000 starfsmenn strætisvagnafje-
laganna unnu ekki um daginn.
Ashfield lávarður forseti Stræt-
isvagnaf jelags Lundúnaborgar,
hefir sett starfsmönnum fjelagsins
úrslitakosti og krefst þess, að þeir
komi til starfa síns svo álmenn-
ingur hljóti ekki fleiri óþægindi
áf. —
öeirðir í írlandi.
Dublin. 23. janúar.
United Press. FB.
Kosningaóeirðir brutust út í
Kerry-hjeraði og hlutu 60 merin
meiri og minni meiðsli, en Qps-
grave slapp nauðulega hjá meið-
ingum. Hafði Cosgrave boðað til
fundar þar í hjeraðinu. Ferðaðist
hann um í bifreið. útbúinni með
gjallarhorni. Árásarmenn hans
rjeðust á bifreiðina og eyðilögðu
hana. Lögreglumenn beittu kylf-
um sínum hvað eftir annað til
þess að dreifa múgnum. en Fianna
Fail sinnar voru svo margir, að
það tókst ekki, enda hentu mpnn
múrsteinum og öðru. sem hendi
var næst á lögregluna.
Kveðja frá stríðsárunum.
í nánd við Amiens í Frakklandi
voru 5 verkamenn að kynda upp
bál nýl. Við það kviknaði í
sprengju, sem hafði legið þar í
jörðu síðan í ófriðnum mikla, og
meiddust allir verkamennirnir
mjög mikið við sprenginguna.