Morgunblaðið - 25.02.1933, Blaðsíða 3

M O K G U N K L A Ð , Ð.
JpElorgmiHaftid
Út*ef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltatjfirar: Jfin KJartanaaon.
V&ltýr Stefánaaon.
Rltatjðrn og afgrelCala:
AuaturatrœtL 8. — Slaal 1800.
Auglýalngastjörl: B. Hafberg.
▲uglýalngaakrlfatofa:
Austurstrœtl 3 7. — Slaal 8700
Helaaaatuar:
Jön KJartansson nr. 8742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
B. Hafberg nr. 8770.
Áskrlttaglald:
Innanlanda kr. 2.00 á mánuVl.
Utanlanda kr. 2.50 á aaánuttL
1 lauaaaölu 10 aura elntaklB.
20 aura meB Leabök.
Fjáraflaplðn
Sigurðar lönassonar.
* Þar kom að því, að bæjarbú-
œ birtust nokkur liin meiriháttar
„fjáraflaplön1 Sigurðar Jónassonar
forstjóra og bæjarfulltrúa. Lengi
hefir hann unnið að því, að gera
sjer rafmagnsmál bæjarins að
fjeþúfu. Hugsar hann sjer að
“tvær peningalindir renni þar í
sinn vasa, með því að leggja á
sjáift rafmagnið, sjer og nokkrum
öðrum til hagnaðar og með því
að græða á sölu raftækjanna.
Að óreyndu máli höfðu menn
Tialdið, að fjáraflaplön Sigurðar í
þessum efrium væru ekki jafn stór
fengleg í ósvífninni og raun er á.
Bn í hinni ítarlegu greinargerð
Jóns Þorlákssonar, er birtist hjer
í blaðinu á fimtudaginn, er alveg
'flett ofan af þessu braski Sigurð-
ar, þó þar sjeu aðeins tölurnar
látnar tala, án þess nokkuð sje að
því vikið hvílíkt hugarfar og
frekja lýsir sjer í athöfnum manns
ins. —
Margoft hefir Sigurður Jónas-
son lýst því fjálglega hvílíkt djiásn
•og dýrgripur meðal heimsins fall-
vatn iSogið sje.
En hvernig hugsaði hann sjer svo
■ao láta Reykvíkinga verða að-
njótandi þessa marglofaða og á-
gæta fallvatns?
Með því móti að Sigurður Jón-
Æisson og Co. setji þar upp rafstöð.
Og síðan átti „compani" þetta
:að selja bænum rafmagn.
Samkvæmt áætlun þeirri sem
gerð hefir verið um rafstöð við
'Sogið er bærinn ætti og ræjd átti
•árskílówattið að kosta, við 1. virkj
nn 122 kr. Eftir næstu viðbótar-
virkjun 71 kr. og -eftir full-virkj-
un 54 kr.
En samkvæmt „fjáraflaplönum“
'Sigurðar átti hann og fjelag hans
að geta selt Reykvtkingum árs-
kílówattið í 30 ár fyrir 169 krónur.
Og þetta datt Sigurði í hug að
'hamra í gegn, enda þótt sýnt væri
að Reykvíkingar geta fengið 2000
kílówatta viðbót við Elliðaárnar
fyrir kr. 32.50 árskílówattið.
oo Þiððshandaiaaið.
Fulltrúar lapana ganga af funöi.
London 24. febr. FIJ
Fundur Þjóðabandalagsins í dag
varð einhver sá alvarlegasti í sögu
þess.
Eftir að fulltrúar Kína og Jap-
ana höfðu talað, var gengið til
atkvæða um álit 19-manna-nefndar
innar, og því greidd 42 atkv; Jap-
anar einir voru á móti; en full-
trúi Siam greiddi ekki atkv.
Matsuoka, aldursforseti jap-
önsku sendinefndarinnar, kvaðst
finna sig knúðan til að lýsa yfir
því, að stjórn hans gæti ekki leng-
ur unnið með Þjóðabandalaginu
að friðsamlegri lausn deilunnar.
Japan gæti ekki með nokkru móti
fallist á nefndarálitið.
Hann hjelt því fram, að Þjóða-
bandalaginu hefði algerlega sjest
yfir hina óheyrilegu og hræðilegu
óstjórn í Mansjúríu. Kína hefði
um langan aldur brugðist skyldu
sinni sem yfirstjórnandi, og hefði
þetta einkum komið niður á Jap-
önum.
Hann ljet í ljós sorg sína yfir
því, að með athöfnum sínum hefði
Þjóðabandalagið látlaust hvatt
Kína til þess að beita þrjósku og
ósanngirni. Kínverjar töluðu um
kærleika, frið og reglu, en það
sæti sjerstaklega illa á þeim.
Japan hefði um langan aldur
háð erfiða baráttu til eflingar
friði og betrá skipulagi í Man-
sjúríu. Það kynni að sýnast mót-
sögn, en væiú þó fullkomin alvara
Japana, að fyrir þeim vekti að
eins það að hjálpa Kína til þess
að koma á friði og reglu í Austur-
löndum.
Lauk hann máli sínu á þessá
leið: „Jeg bið yður þess, í dýpstu
alvöru, að breyta gagnvart okkur
á þessum grundvelli, og veita okk-
ur framvegis traust yðar. Þess
vegna bið jeg yður, að samþykkja
ekki þetta nefndarálit.“
Þá er hann hafði lokið þessari
ræðu, sem flutt var af mikilli al-
vöru, gekk hann fvrir hinum jap-
önsku fulltrúum út rir salnum.
Sukimora, sem er einn af elstu
embættismönnum Þjóðabandalags-
ins, varð eftir í salnum er hinir
gengu út, og gerðu menn sjer
vonir um að það þýddi það, að
Japan væri eklii endanlega geng-
ið úr Þjóðabandalaginu. En í þeim
svifum stóð hann upp, og lýsti
yfir því, að hann ljeti af embætti
sínu og hvarf sf fundi.
f forsölum og áheyrendabekkj-
um fundarsalsins var mikill mann-
fjöldi, sem fylgdist með störfum
fundarins með mikilli athygli.
Af gangi málsins er það að
öðru leyti að segja, að forseti
fundarins setti fund og tilkynti
að 19-manna-nefndin sæi sjer ekki
fært að breyta einu orði í áliti
sínu og yrði því að ganga til atkv.
um það í þeirri mynd sem það
væri.
Yen, fulltrúi Kína, tók þá til
máls og ljet í Ijós gleði sína yfir
því hugrekki sem Þjóðabandalag-
ið hefði sýnt með þessum úrskurði
gagnvart einum af voldugustu með
limum þess. Kvað hann Þjóða-
bandalagið mundi ganga sterkara
út úr þessari eldraun. Jafnframt
ljet hann svo um mælt, að Kína
mundi meta stórkostlega mikils
þann skilning og þá samúð sem
því nú væri sýnd, er það stæði
í byrjun sinnar þjóðlegu viðreisn-
ar, með hinum hræðilega, en rjett-
láta áfellisdómi á hendur jap-
anskri hernaðarstefnu, og þeim
sem bæru ábyrgð á henni. Loks
kvað hann Kína taka með gleði
þátt í samvinnu við Bandaríkin
og Sovjet Rússland, eins og lagt
hefði verið til af nefndinni.
Þingi Þjóðabandalagsins
slitið.
Genf 24. febr.
United Press. FB.
Þingi Þjóðabandalagsins var
elitið kl. 6,21 síðd.
Á vígvellinum.
London 24. febr.
\ United Press. FB.
Fregnir frá Tungliao herma, að
alt bendi til að sókn Japana og
| Mansjúríuliðsins sje hafin, þótt
miklar hríðar sjeu þar eystra. —
Fullyrt er, að herliðið í Peipiao
hafi flúið, en íbúarnir dregið Man-
sjúríuflaggið á stöng.
Erfiðleikar bresku
útgerðarinnar.
En þá brást Sigurði Jónassyni
bogalistin. Flokksmenn hans gátu
■ekki fengið af sjer að ljá þesshátt-
ar stórsvindli lið. Ekki einn ein-
asti bæjárfulltrúi greiddi atkvæði
með slíkum fjörráðum við' efna-
'hagslegt sjálfstæði bæjarins.
Framtíð Reykjavíkur byggist á
því, sagði Ölafur Friðriksson, að
bæjarbúar fái ódýrt rafmagn.
Það er ákaflega ólíklegt að
nokkrum manni detti í hug að
’leita hollráða til Sigurðar Jónas-
:sonar hjer á eftir í þeim efnum.
London 24. febr.
United Press. FB.
Að tillögu Howard Grittens hef
ir neðri málstofan rætt erfiðleika-
ástand fiskveiðaútgerðarinnar. —
j Hvatti Gritten til þess, að aukinn
væri innflutningstollur á fiski, er
lagður væri á land í breskum
höfnum af erlendum fiskiskipum.
Elliot, fiskveiða og landbúnaðar-
ráðherrann, kvaðst viðurkenna
hve útgerðin ætti erfitt uppdrátt-
;ar, eins og ástatt væri, en ef til
vill væri erfiðleikarnir búnir að
ná hámarki. Nú yrði að gæta þess
að viðskiftaumleitanir Breta og
ýmissa annara þjóða yrði til lykta
leiddar fljótlega. Ríkisstjórnin
myndi hafa í huga að ráða bót á
erfiðleikum útgerðarinnar, eftir
því sem unt væri, en þeir væri
svo miklir, að ekki mætti flana
að neinum ákvörðunum.
Ameríkufhis: ítalanna
um Island.
London 24. febr.
United Pess. FB.
Þegar hópflug ítölsku flug-
mannanna til Bandaríkjanna um
ísland og Grænland fer fram í
vor, verða sex breskir botnvörp-
ungar hafðir til aðstoðar ef með
^ þarf, á flugleiðunum milli Bret-
i lands og íslands og Grænlands.
Kommúnistar. Stjórnin í Rúm-
| eníu ákvað á fundi að hef ja bar-
áttu um alt land gegn kommún-
istunum. FU.
Ftð aukafundi
Uæiarstiórnar.
Á aukafundi þeim sem lialdinn
var í bæjarstjórn út af tilboði frá
li.f. Sogsvirkjun um sölu á raf-
magni frá Sogsstöð, flutti borgar-
stjóri, Jón Þorláksson, ítarlega
ræðu um málið. En þar Óð hjer
birtist í fimtudagsblaðinu hin ná-
kvæma greinargerð lians viðvíkj-
andi þessu máli, er ekki ástæða til
að rekja hjer ræðu þessa.
Skýrði hann frá því, að þeir
rafmagnsstjóri, Steingr. Jónsson,
og hann hefðu skift með sjer verk-
um við rannsókn þessa máls.
Niðurstaðan er sú, eins og les-
endum blaðsins þegar er kunnugt,
iað eigi gat komið til nokkurra
rnála að taka tilboði h.f. Sogsvirkj
unar, að rafveitan getur sjálf stað-
ið straum af viðbótarvirkjunum
við Elliðaárnar, og sú viðbótar-
virkjun géfur bænum það lang-
ódýrasta rafmagn sem er fáanlegt,
árskílówattið fyrir kr. 32.50. (Til-
boð li.f. Sogsvirkjunar er 169 kr.
fyrir árskílówatt). Og að Raf-
magnsveitan.getur á næstu 8 árum
greitt allar skuldir sínar, • átt Ell-
iðaárstöðvarnar og bæjarkerfið
skuldlaust, og er þá opin leið til
lántöku, fyrir svo vel stætt fyrir-
tæki, til að virkja Sogið.
Á fundi bæjarráðs á fimtudag
bar Stefán Jóh. Stefánsson fram
eftirfarandi tillögu, er síðan lá
fyrir bæjarstjórnarfundinum:
„Bæjarstjórnin telur það bestu
og sjálfsögðustu leið til þess að
bæta úr raforkuþörf bæjarins, að
bærinn sjálfur eða ríkið, virki og
reki raforkustöð við Sogið.
En út af tilboði því, er fyrir
liggur frá h.f. Sogsvirkjunin, um
sölu á rafmagni til bæjarins, þá
telur bæjarstjórnin það ekki að-
gengilegt, en álítur þó rjett, að
frekari samningatilraunum verði
haldið áfram við fjelagið, og að
þess verði jafnframt farið á leit
við fjelagið, að það láni eða tryggi
bænum fje til virkjunar Sogsins“.
Á bæjarstjórnarfundinum benti
Ja.kob Möller St. Jóh. St. á það,
hve loðin og óákveðin þessi tillaga
hans væri.
í upphafi tillögunnar telur
hann það „bestu og sjálfsögðustu
leiðina“ að bærinn eða ríkið virki
Sogið.
En í síðari hluta tillögunnar tal-
ar hann utan að því, að samning-
ar haldi áfram við h.f. Sogsvirkj
un (þ. e. Sig. Jónasson) um virkj-
un eða fjárútvegun. Þessa samúð
hefir St. Jóh. St. með „plönum“
Sigurðar enn.
Fyrr fundinum lá og svohljóð-
andi tillaga frá borgarstjóra:
„Ut af þessu máli leggur bæjar-
ráðið til að bæjarstjórn geri svo
hljóðandi álvktun:
Bæjarstjórnin heldur fast við
fyrri áform sín um að auka Raf-
magnsveitu bæjarins með virkj-
unum fyrir reikning hennar sjálfr
ar, og felur bæjarráðinu að undir-
búa tillögur um næstu aukningar,
sem bæjarstjórnin telur æskilegt
að geti byrjað sem fyrst eftir
að lokið er þeirri stækkun á Ell-
iðaárstöðinni, sem ákveðin er á
fjárhagsáætlun yfirstandandi árs“
Báðar þessar tillögur voru feld-
ar með jöfnum atkvæðum, tillaga
borgarstjóra feld, vegna liðsinnis
Hjalta Jónssonar við sósíalista.
9
fL,
verður leikinn á sunnudaginn kl.
8 síðdegis.
Pantaðir aðgöngumiðar óskast
sóttir kl. 1—4. — Nokkur stæði
eru óseld; en verð kr. 1.50.
Pelikan
Blekforði Pelikan lind-
arpennans er altaf sjá-
anlegur, því að blek-
geymir hans er úr
gegnsæju Bákelite.
Fyllitækið er fábrotin
bulla (stimpill), sem
skrúfuð er upp og nið-
ur. Engin gúmmíblaðra
Blekdreyfirennurnar,
sem eru undir sjálfum
pénnanum eru af nýrri
gerð, sem tryggir það
að penninn gefur jafna
skrift og klessir ekki.
Pelikan- lindarpenn-
ar kosta aðeins 22 kr.
BákUiócUuv
Lækjargötu 2. Sími 3736.
En áður hafði feld verið dag-
skrártillaga frá Jakob Möller, er
sagði ekki annað en það, að bæj-
arstjórn hjeldi fast við það, að
bærinn virkjaði sjálfur fyrir sig,
og teldi tilboð h.f. Sogsvirkjunar
ekki aðgengilegt.
En að öllum þessum tillögum
feldum, var sem fvr segir, bæjar-
stjórn á einu máli um það, að
■vísa tilboði h.f. Sogsvirkjunar á
bug.
Sig. Jónasson sýndi sig ekki á
fundinum.
Skólabörnin
og
miólkurgjafirnar.
Það var nokkru fyrir jól í vet-
ur, ef jeg man rjett, að Arngrím-
ur Kristjánsson kennari reit grein
arstúf sinn í Morgunblaðið um
mjólkurþörf skólabarna.
Grein þessi virtist rík af samúð
með börnunum, en úrlausn á mál-
efninu gat jeg ekki fundið aðra en
þetta hiáværa varhugaverða nú-
tíma liróp: Kröfurnar til annar,
ekki síst til þess .,opinbera“.
Arngrími til innleggs ætla jeg
þó að spá því að grein hans hafi
aðallega átt að vinna að hinrii
knýjandi þörf í bili„ en hugsanir
sínar í þessu máli hafi hann geymt
og borið fram í kyrþey á rjettum
stöðum“, en hafi einhver þeirra
týnst úr lestinni langar mig að
mega hnýta einni eða svo aftan
við í staðinn.
Ef jeg man rjett þá er ræktaða
bæjarlandið í Fossvogi 22.82 ha.
Mjer hefir komið til hugar, ef til
vill fleirum líka, hvort bæjar-
stjórnin hjer gæti ekki orðið því
samþykk að láta barnaskólana
hafa ca. 4—5 ha. af landi þessu,