Morgunblaðið - 11.11.1934, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
é
3$lí>rgitnMaí>ið
Útgef.: H.f. ÁrvaUur, Reykjavlk.
Rttstjörar: Jðn KJartansson,
ValtýT Stefánsson.
Ritstjórn og afgreitSsla:
Austurstræti 8. — Slmi 1600.
Auglýsingastjóri: B. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Slmi 3700.
Heimasímar:
J6n Kjartansson 'nr. 3742.
Valtýr Stefánsson nr. 4220.
Árni Óla nr. 3045.
B. Hafberg nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuSl.
Utanlands kr. 2.50 á mánnSSi
í lausasðiu 10 aura eíntakiS.
20 aura meS Lesbðk.
Rauðliðar
og Reykjavík.
Reykvíkingar minnast þess
eflaust, að fyrir síðustu bæjar-
st.jórnarkosningar hjer' gerðu
rauðliðar (Tímamenn og sósíal-
istar) mikið veður af því, hve
erfitt verk niðurjöfnunarnefnd
bæjarins hefði með höndum,
vegna þess hve há væru orðin
• útsvörin í bænum. Og auðvitað
var árásum þessum stefnt gegn
meirihluta bæjarstjórnar —
hann ásakaður fyrir það, að
hafa spent bogann of hátt.
Það er vert að minnast þess-
ara árása rauðliða nú, í sam-
bandi við aðgerðir þessara sömu
manna á' Alþingi um þessar
mundir.
Eins og öllum er kunnugt
hafa sveitar- og bæjarfjelög að-
aílega einn tekjustofn í að
ganga, til öflunar tekna til
sinna þarfa. Þessi tekjustofn er
álagning útsvara „eftir efnum
og ástæðum“. Útsvörin eru því
í raun og veru skattur á tekjur
manna og eign, eða samskonar
skattur og ríkið tekur með
tekju- og eignarskatti.
Þar sem útsvörin eru aðal-
tekjustofn sveitar- og bæjar-
fjelaga, verður ríkisvaldið að
sjálfscgðu að taka tillit til þessa
við öflun -tekna til þarfa ríkis-
sjóðs.
Nú liggur fyrir Alþingi
stjórnarfrumvarp um stórkost-
lega hækkun tekju- og eignar-
skatts.
S.jálfstæðismenn hafa mót-
mælt þessari gífurlegu skatta-
hækkun og bent rjettilega á, að
]#e8 því væri sveitar- og bæjar-
fjelögum gert ókleift að afla
tekna til sinna þarfa með út-
svörum.
En hvernig verður nú hljóðið
í rauðliðum gagnvart Reykja-
vík?
Nú er aðalástæða þeirra sú,
að fyllilega sje rjettmætt að
hækka tekju- og eignarskattinn,
sem aðallega komi niður á
Reykjavík, vegna þess að út-
svörin í Reykjavík sjeu miklu
lægri en annars staðar á land-
inu!
Þó að þessi yfirlýsing rauð-
liða komi mjög í bág við fyrri
árásir þeirra á meirihluta bæj-
arstjórnar Reykjavíkur og sje
þ. a. 1. gaman að fá hana fram,
eru rökin engu að síður eftir-
tektarverð.
Rök rauðliða eru þessi: —
Vegna þess að Reykjavíkurbær
er ekki enn sokkinn eins djúpt
og mörg önnur sveitar- og bæj-
arfjelög, þá er sjálfsagt að gera
hjer ,,jöfnuð“ á og því tak-
Úlvarpið
. ** i i: 'J.r. ■ ' 3|
„hluÍlau$aM.
neitar að flytfa almenningð
frfettir af andúðinni gegn
einkasðlufrumvðrpunum.
í gær sendi Verslunarráð ís-
lands frjettastofu útvarpsins
svohljóðandi tilkynningu til
birtingar:
Til þessa hafa eftirtaldir aðil-
ar falið' Verslunarráðinu að
bera fram við Alþingi mót-
mæli gegn einkasölufrumvörp-
um þeim, sem nú hafa verið
borin fram á þingi:
Fjelag íslenskra stórkaup-
manna.
Fjelag vefnaðarvörukaup-
manna í Reykjavík.
Fjelag íslenskra byggingar-
efnakaupmanna.
Fjelag matvörukaupmanúa í
Reykjavík.
Kaupmannaf jelag Hafnar-
f jarðar.
Lyfsalafjelag íslands.
Fjelag kolakaupmanna ’við
Faxaflóa.
Verslunarmannaf jelag Seyð-
isfjarðar.
100 kaupmenn, útgerðar-
menn og aðrir atvinnurekend-
ur í Vestmannaeyjum.
123 kaupmenn og aðrir at-
vinnurekendur á Akureýri.
33 kaupmenn á Isafirði.
Kaupmenn og atvinnurekend-
ur í Hnífsdal.
176 ófjelagsbundnir kaup-
menn og aðrir atvinnurekendur
í Reykjavík.
Að mótmælum þessum standa
á áttunda hundrað kaupmenn
og aðrir atvinnurekendur, og
hafa þessir aðilar um 3500
manns í þjónustu sinni.
F. h. Verslunarráðs Islands.
Hallgrímur Benediktsson.
Nokkru eftir að útvarpið
hafði fengið tilkynningu þessa
í hendur átti Jónas Þorbergs-
son tal við skrifstofustjóra Versl
unarráðsins, og skýrðí honum
frá því, að útvarpið sæi sjer
ekki fært að birta tilkynningu
þessa, þar eð hún hefði inni að
halda „pólitískan propaganda".
Óskaði skrifstofustjórinn að
fá þá synjun brjeflega.
Nokkru síðar barst Verslun-
arráðinu eftirfarandi brjef frá
útvarpsstjóra:
Verslunarráð Islands,
Reykjavík.
Háttvirtu herrar.
Samkvæmt nýloknu símtali
okkar í milli endursendum vjer
yður hjer með tilkynningu frá
Verslunarráði Islands, sem þjer
hafið farið fram á að birt yrði
í frjettum útvarpsins og í öðru
lagi ef það ekki fengist þá yrði
tilkynningin birt í tilkynninga-
tíma fyrir borgun.
Ástæðum frjettastofunnar
fyrir synjun birtingarinnar eru
þær, sem hjer greinir:
1. Mótmæli þau, sem um ræð-
ir í tilkynningunni eru risin
af þingmálum sem nú liggja
fyrir Alþingi og hafa verið
lögð fram á lestrarsal þings-
ins, enda var þeirra getið í
þingfrjettum meðal erinda
til Alþingis. Vjer höfum í
viðtali okkar boðist til, að
láta þingfrjettaritarann geta
þessara mótmæla á fyllri
hátt, þó með þeirri undan-
tekningu, að ekki væri í
þingfrjettum látin fylgja
niðurlagsmálsgreinin:
„Að mótmælum þessum
standa á áttunda hundrað
kaupmenn og aðrir atvinnu-
rekendur, og hafa þessir að-
ilar um 3500 manns í þjón-
ustu sinni“.
Á þetta hafið þjer ekki
viljað fallast.
2. I upphafi tilkynningarinnar
og sjerstaklega í niðurlagi
hennar felst PÓLITÍSK
MÁLAFYLGJA, sem eftir
reglum um frjettaflutning
útvarpsins getur ekki átt
heima í frjettum þess og þá
heldur ekki í tilkynningum.
Þar sem þjer lögðuð áherslu
á að þetta yrði birt í kvöld, en
ekki vinst tími til að leggja mái-
ið fyrir útvarpsráð fyrir þann
tíma, er tilkynningin hjer með
endursend.
Virðingarfylst.
Ríkisútvarp íslands.
Jónas Þorbergsson.
Menn spyrja:
Hvar finnur útvarpsstjóri
„pólitíska málafyglju“ í frjett
þessari?
Hefir hann, þegar flokks-
bræður hans eiga í hlut, verið
sjerlega næmur á að útiloka alt,
sem honum kynni , að virðast
hafa pólitískan blæ?
Eða hallast menn ekki helst
að þeirt-i skoðun, að erindreki
hins nýja Bessastaðavalds, Jón-
as Þorbergsson útvarpsstjóri,
þori ekki að láta útvarpið flytja
fregnir af hinni vaxandi andúð
gegn einkásölunum?
marki verður ekki betur náð
með öðrum hætti en þeim, að
leggja nýjar drápsklifjar á
Reykvíkinga!
Ofviðri við Englands-
strönd.
London, 10. nóv. FÚ.
Ákafir stormar hafa geysað
við austurströnd Englands í
dag, og hafa víða verið sendir
út björgunarbátar til hjálpar
skipum. Brygg.jur hafa víða
biotnað. Sex gufuskip hafa
tafist út af Dungeonness af því
að of hvast var til þess að hafn-
sögumenn gætu komist um borð
og lóðsað þau upp Themsá. —
Slíkt hefir aðeins komið fyrir
tvisvar áður í síðastliðin 20 ár.
•OTssaaaaEí
Rkureyringar
og .Seyðfirðingar
mötmœla einkasölufrum-
uörpunum.
Svohljóðandi erindi sendi
Verslunarráð' íslanöís í gær til
Alþingis:
Verslunarráði Islands hefir
símleiðis verið falið, fyrir hönd
123ja kaupmanna og annara at-
vinnurekenda á Akureyri, að
mótmæla einkasölufrumvörpum
þeim, sem hú eru borin fram á
Alþingi. Undirritað mótmæla-
ávarp þessara aðila mun verða
sent Alþingi á næstunni.
Ennfremur leyfir Verslunar-
ráðið sjer að Sendá hinu háa Al-
þingi svohljóðandi afrit af sím-
skeyti, er því hefir borist frá
Verslunarmánnaf jelagi Seyðis-
fjarðar:
„Verslunarmannaf jelag Seyð-
isfjarðar mótmælir eindregið
stefnú núverandi ríkisstjórn-
ar í viðskiftamálum þjóðar-
innar þar sem hún leyfir sjer
að flytja f.jölda frumvarpa er
beinlínis miða að því að
leggja undir ríkið ýmsar teg-
undir viðskifta og verslunar,
J I I ! :
sem engan veginn getur tal-
ist áhættulaust fyrir ríkis-
sjóðinn, en miða hins vegar
að því, að rýra afkomu og
þröskamöguleika verslunar-
stjettarinnar og koma fram
sem bein árás á frjálsa versl-
un landsmanna. Það verður
ennfremur að líta svo á að
undir þeim erfiðu kringum-
stæðum sem nú ríkja sje nú-
verSndi verslunarstjett betur
trúandi til-þes^ að leysa og
framkvæma þau' vandasömu
verkefni sem fyrir liggja á
viðskiftasviðinu heldur en Al-
þingi og ríkisstjórn. Mótmæli
þessi voru samþykt einróma
á fjölmennum fundi í gær-
kvöldi. Vinsamlegast komið
mótmælum þessum á rjettan
vettvang.
Til þessa hafa þá á 8. hundr-
að kaupmenn og aðrir atvinnu-
rekendur sent Alþingi mótmæli
gegn einkasölufrumvörpunum.
Brefar vilja
varðveifa friðinD,
segir Mac Donald.
Hann harmar innilokun Þýskalands.
London 10. nóv. FB.
I veislu borgarstjóra Lund-
únaborgar, sem haldin var í
gær, flutti MacDonald forsætis-
ráðherra ræðu, og gerði að um-
talsefni helstu viðburði í Ev-
rópu að undanförnu. Endurtók
hann fyrri ummæli sín og ann-
ara breskra stjórnmálamanna,
að stefna Bretlands væri sú, að
vinna að því að varðveita frið-
inn í álfunni. Hann mintist á
flotamálaumræðurnar, sem yfir
standa, og ljet svo um mælt,
að þær myndi leiða til þess, að
öllum likindum, að hætt yrði
með öllu áð fást við gagnslausa
en kostnaðarsamar hersldpa-
smíðar, en það mundi verða
eitthvert mikilvægasta skref í
friðarátt, sem núlifandi kyn-
slóð hefði af að segja. — Mac
Donald drap einnig á Dollfuss-
morðið og ástandið í Þýska-
landi og harmaði það, að ein-
angrunarstefnan væri enn ofan
á í Þýskalandi, 4n mikilvægt
væri, að Þ.jóðverjar tæki aftur
fullan þátt í alþjóölegri sam-
vinnu í st.jórnmálum, fjárhags-
og viðskiftamálum. Loks l.jet
hann þess getið um Saardeiluna
að nauðsynlegt Væri að upp-
ræta ótttann um, að óeirðir
væri yfirvofandi og að vopnað
lið frá öðrum löndum yrði sent
þangað. Taldi hann líklegt, að
ef komið væri í veg fyrir frek-
ari æsingar, gæti þ.jóðaratkvæð-
ið farið friðsamlega fram. (UP.)
Afstýra þarf
ófriðarhættunni,
se^Ir Lloyd George.
London, 10. nóv. FÚ.
Lloyd George opnaði í dag
sýningu, sem haldin er í Lond-
on á stríðsmyndum. Hjelt hann
þá ræðu og sagði m. t.: „Ef
engin stríðshætta væri, þá
myndi jeg segja, látum hinar
óþektu staðreyndir stríðsins
hvíla í sömu gröf og hina ó-
þektu hermenn. Jeg er ekki
einn af þeim, sem halda, að
ófriður sje í nánd, .jeg held að
honum verði enn afstýrt, en
ófriðarhættan vofir yfir. Mil.i-
ónum barna og ungra manna
þarf að bjarga úr klóm ófriðar-
ins. Þess vegna verður þessi
kynslóð að skilja það hvað ó-
friður er í raun og veru“.