Morgunblaðið - 09.04.1935, Blaðsíða 2

2
MO :>GUNBLAÐIÐ
Þriðjudaginn 9. apríl 1936.
Útgref.: H.£. Árvakur, Reykjavík.
Rltstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Ritstjórn og afgreitSsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Augrlýsingastjóri: e. Hafberff.
Auglýslngaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Sími 1700.
Heimasímar:
J6n Kjartansson, x\r. 3742.
Valtýr Stefánsson, nr. 4220.
Árni Óla, nr. 3045.
E. Hafberg, nr. 3770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuði.
Utanlands kr. 3.00 á mánuði.
í lausasölu: 10 aura eintakið.
20 aura með Lesbók.
Einsdæmin
eru verst.
Það mun lengi í minnum haft,
að Alþingi, sem kallað er saman
fyrst og fremst til þess að af-
greiða fjárlög fyrir ríkið, sat að
þessu sinni í 7 vikur, og var seut
aftur heim, án þess að f járveitinga
nefnd hefði flett einu einasta
blaði í fjárlagafrnmvarpi stjórn-
arinnar.
Þetta er einsdæmi í sögu Al-
þingis, og verður eflaust einsdæmi
í sogu þess, meðan Alþingi verður
háð.
Þegar þingið kom saman, lagði
Eysteinn Jónsson, hinn hreyknasti,
fyyir það hæsta fjárlagafrv. sem
nokkurntíma hefir verið lagt fyrir
Alþingi. Var þá, eins og stóð, á
honum að heyra, að honum vær:
alt vald gefið á himni og jörðu. En
er hann hafði átt í þjarki um það
við bresk yfirvöld í hálfan mánuð,
hvort honum skyldi leyfast að
taka 12 miljón kr. !ón, til að fyJla
upp gamaÞ Framsóknarskuldafen,
var eins og h.jartað hefði sígið
dálítið í litla kroppnum. Og eftir
7 vikna umhugsunarfrest lýsti
hann því yfir (í útvarpsumræð-
unúmrum þingfrestunina) að ekií1
væri, að svo komnu, iiægt að aí'-
greiða nein fjárlög, því enginn
vissi hVað þau niættu vera há.
Enginn sæmilega skygn maður
á fjárhagsástæður ríkissjóðs og
ástæður atvinnuveganna þurfti
umhugsunarfrest til að sjá það, að
fjárlagafrumvarp Eysteins var í
lausu lofti bygt. Þetta var ber-
sýnilegt, þegar þing kom saman í
febrúar s. 1., þó Eysteinn sæi það
ekki. En fyrst hann ekki sá það
nje skildi þá, hvað heí'ir þá stöð r-
að flasferð hans í fjárlagasetning-
Síldareinkasalan
vinnur tvö skaðabótamál
fyrir ráðhúsfjetíinum
i Gautaborg. ?.
Önnur skaðabótamál í Sviþjóð
«fe*»-
með svipuðum málavöxtum.
KAUPMANNAHÖFN í GÆR
EINKASKEYTI TIL MORGUNBLAÐSINS
Ráðhúsrjetturinn í Gautaborg hefir kveðið
upp dóm í skaðabótamáli Síldareinkasölunnar ís-
lensku, er einkasalan höfðaði gegn sænskum síld-
arkaupmönnum, þeim Jacobson og Gabrielson, og
voru kaupmenn þessir dæmdir til að greiða einka-
sölunni 12 kr. á tunnu, eða alls 41 þús. kr., ásamt
kr. 9204 í vexti af upphæð þessari.
Mál þetta er þannig til kom-
ið, að síldarinnflytjendur þessir
sögðu að síldarsending, er einka-
salan seldi þeim árið 1931, hafi
ekki haft þau gæði, sem áskilið
var í samningum milli einkasöl-
unnar og þeirra, og gengu þeir
því frá samningnum.
Ráðhúsrjetturinn í Gauta-
borg leit svo á, að kaupmenn
þessir hefðu ekki haft lögform-
legar ástaeður fyrir því, að
neita að taka við síldinni.
Páll.
Viðtal við Lárus
Fjeldsted.
Morgunblaðið hafði í gær-
tvöldi tal af Lárusi Fjeldsted
málaflutningsmanni, en hann-
er, sem kunnugt er, í skilanefnd
Síldareinkasölunnar fyrverandi.
Hann hafði á sunnudaginn
fengið skeyti frá umboðsmanni
sínum í Gautaborg, er tilkynti
lonum þessa dómsniðurstöðu.
En samkvæmt því skeyti, sem
hann fjekk, og gögnum máls-
ins, nema skaðabæturnar um
50 þús. kr., auk vaxtaupphæð-
arinnar.
Af skaðabótum þessum á Ga-
brielson að greiða um 37 þús.
kr., en Jacobson 13 þús. kr.
Eftir því, sem Fjeidsted hefir|
frj.ett, mun það geta komið til
mála, að Gabrielson lýsi sig
gjaldþrota eftir dóm þennan.
—- Eru það fleiri skaðabóta-
mál, sem Sildareinkasalan á í?
— Já, þau eru fjögur, og eru
tvö þeirra í Stokkhólmi, annað
þeirra við Ameln síldarkaup-
mann, og er það stærst.
Alls munu þær skaðabætur,
sem einkasalan hefir krafist,
nema 120 þús. kr., ef matið verð
ur eins og í þessum málum. En
dómur er ekki fallinn enn í
Stokkhólms-málunum. En þar
eð málavextir eru líkir í þeim
öllum, væntum við þess, að þau
fái öll sömu úrslit.
Sennilega fara málin fyrir
.Hæstarjett Svíþjóðai-', a., m. k.
hefir heyrst, að Ameln kaup-
maður hugsi sjer það fyrir sitt
leyti.
— Við hvað er skaðabóta-
upphæðin *miðuð?
— Hún mun vera miðuð við
íramleiðsluvérð síldarinnar, að
frádregnu því verði, sem einka-
salan fjekk fyrir hana í Sví-
þjóð. En síldin vár þar seld fyr-
ir mjög lágt verð, eftir að
samningarnir Við kaupendur
þessa voru farnir út um þúfur,
og þeir neituðu aö taka við
síldinni.
Eldar kyntir um
Jvera Ameríku
Oeigvænleg
morðiól.
unni?
Þ.essari spurninpu þurfa menn
að f ásvarað.
Því hpfiri dengi verið spáð, að
óráðyendni og óstjóm Framsókn-
ar, ,|,undir : svipu yfirdrottnara
þeirrá sócialistanna, mundi leiða
t.il sjálfs.tæðisglötimar .
íslenska þjóðin á ótvírætt rjett
á því að fá nú þegar að vita alt
það, sem fór í milli fjármálaráð-
herra og lánveitenda síðasta stór-
lánsins í Bretlancli í sambandi
við þá ■ I ántöku. Þau skeyti eiga
öll að birtast án nndandráttar.
Ef ríkisstjórnin verður ekki þegar
við þeirra kröfu, verður ályktun
fólksins^ sú, að þar $»je eitthvað
meira en lítið óhreint í pokahom-
inu.
Og íslenska þjóðin vill líka fá
að vita, hvort Alþingi íslendinga
er ekki lengur einrátt um að setja
fjárlög fyrir ísland.
i tllefnl af ríkís-
stjórnarafmælí
Bretakontmgs.
London 8. apríl. FÚ.
Að kvöldi aðalhátíðardags-
ins, í tilefni af 25 ára ríkis-
stjórnarafmælis Georgs Breta-
konungs, er svo til ætlast, að
austasti skátaflokkurinn í Ka-
nada kveiki bál á hæð á Cape
Breton eyju.
Með báli þessu hefst röð
slíkra elda, sem ætlast er til að
kveiktir verði yfir þvert meg-
inlandið, frá hafi til hafs, þann-
ið að hvern sjái frá öðrum,
þangað til síðasta bálið hefir
verið kveikt á höfða einum við
Kyrrahaf.
Yfirforingi skátahreyfingar-
innar, Baden Powell, lávarður,
sem um þessar mundir verður
á ferðalagi í Kanada, tendrar
bálið, sem kveikt verður við
Winnipeg.
Eldflagum míðað á
300 km. færí.
Byssukúlur er fara
gegnum sex þuml-
unga þykkar járn-
plötur.
KAUPMANNAHÖFN í CÆR.
ETNKABKEYTI TW,
MORGUNBLAÐSINS
I é’riska blaðinu Sunday
Chroriiclé er svo sagt:
Þjóðverjar hafa nú fundið
upp byssukúlur, sém hægt ér
að skjóta gegnum 6 þumlunga
þykkar járnplötur.
Eru framleiddar 480 þús. af
kúlum þessum daglega.
Ennfremur hafa þeir fundið
upp hríðskotabyssúr, sem þann-
ig eru útbúnar, að hægt er að
snúa þeim með geysihraða, og
spúa þær út alt að.1000 skotum
á sekúndu. Þær eru sjálfvirkar.
Ennfremur hafa Þjóðverjar
Nasistar náðu ekki
i þingsæta í Danzig.
Búist uið að þjóðabanöalaginu
uerði senð kcera út af kosninga-
ofbelöi nozista.
Ráðhústorgið i Danzig
KAUPMANNAHÖFN í GÆR
EINKASKEYTI TIL
MORGUNBLAÐSINS
í gær fóru fram kosningar til
ríkisþingsins í Danzig. Hafa
Nazistar átt meiri hluta í þing-
inu, og höfðu þeir þvingað fram
þingrof í þeim tilgangi að ná
% þingsætanna við kosning-
arnar.
En % atkvæða í þinginu þarf
til þess að koma fram stjórnar-
skrárbreytingum, en að því
yinna Nazistar.
Kosningarnar báru ekki þann
árangur, sem Nazistar höfðu
óskað eftir og vænst.
Þeir höfðu áður 38 þingsæti,
en fengu nú 44.
Sósíalistar höfðu 12 sæti, töp-
tiðu 1. Kommúnistar fengu 2
þingsæti, en höfðu áður 3. Mið-
flokkurinn fjekk 9 þing-menn
kosna, tapaði 1 þingsæti. Þýsk-
nú fundið upp eldflugur, er
þeir geta skotið upp í háloftið,
og miðað þeim á alveg ákveðna
staði, sem eru innan við 300
km. frá akotstað.
Þá hafa þeir og fundið upp
aflgeisla, er geta stöðvað mót-
ora í flugvjelum og landdrek-
um, ef geislum þessum er beint
á þá.
Páll.
Skjalasafn hæstarjett-
ar Frakklands I voða.
London 8. apríl. FÚ.
1 dag bar svo til, að hætta
var á því, að skjalasafn franska
hæstarjettarins eyðilegðist með
öllu af eldsvoða.
En áður en svo yrði tókst þó
slökkviliðinu að bjarga skjala-
safninu, en í safnahúsinu log-
aði enn klukkan 5, er síðast
frjettist.
nationalir fengu 3, töpuðu 1.
Pólski flokkurinn hafði 2 þing-
sæti og hjelt þeim.
í þetta sinn mistókst Nazist-
um því að ná þeim þingmeiri-
hluta, er þeir ætluðu sjer.
Kærur í vændum út
af kosningaofbeldi.
Fulltrúi Pólverja í Danzig
hefir í hyggju að senda Þjóða-
bandalaginu kæru útaf því, að
Nazistar í Danzig hafi haft í
frammi ýmiskonar ofbeldi í
sambandi við kosningar þessar.
Segja Pólverjar t. d., að Naz-
istar hafi með ofbeldi meinað
pólskum kjósendum að neyta
atkvæðisrjettar síns.
Þá er og sagt, að tveir starfs-
menn í póisku sendisveitinni
þar hafi orðið fyrir líkamlegu
ofbeldi af hendi Nazista.
Páll.
Vopnaflutningur
til Abyssiniu.
London 8. apríl. FÚ.
Fregnir frá Aden herma, að
verið sje að flytja vopn og
skotfæri í gegnum franska So-
maliland inn í Abyssiniu, og
sjeu hergögn þessi bæði frá
Þýskalandi, Svíþjóð og Dan-
mörku.
Stjórnin í Abyssiniu hefir vak
ið athygli Þjóðabandalagsins á
því, að Ítalía hefir farið fram
á það, að fá egypskan vinnu-
kraft til þess að leggja vegi í
ítalska Somalilandi. Egyþska
stjórnin hefir nú tilkynt, að hún
hafi lagt bann við þvi, að
egypskir verkamenn færu í þá
vinnu.