Morgunblaðið - 14.04.1935, Qupperneq 2

Simnudagiim 14. apríl 1935
JH
MU:*GUKlTASIf
Útj?ef.: H.f. Árraknr, Heykjavlk.
Hitstjðrar: J6n Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Rítstjdrn »g afgreiSsla:
Austurstrsetl 8. — Stnsi líOO.
Auglýsingastjðri: H. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstreeti 17. — Sfmi Í700.
Helœasímar:
Jön Kjartansson, nr. X742.
y^ltýr Stefánsson, nr. 4220.
Árni Óla, nr. S04S.
B. Hafberg, nr. 2770.
Áskriftagrjald:
Innanlands kr. 2.00 á ssánnSl.
Htanlands kr. 3.00 á nsánubi.
1 lausasölu: 10 aura eintaklS.
20 anra meS Lesbök.
Berklavarniraar.
Merkilegt spor í heilbrigðis-
niálum þjóðarinnar er það, að
«kipaður er berklayfirlæknir.
Hefir ekki verið vanþörf á, að
taka þerklavarnirnar öðrum
tökum, en gert hefir verið.
Tillag ríkisins til berkla-
sjúkra samkvæmt berklalögun-
um hefir verið um 1 miljón
króna á ári. Af þeirri fjárhæð
greiða sýslu- og bæjarfjelög um
Í4, eða 2 kr. á hvern mann.
Þessar miklu fjárhæðir hafa
árlega verið greiddar úr ríkis-
sjóði án þess að veruleg gang-
skör hafi að því verið gerð, að
fá skýra vitneskju um, að hvaða
gagni berklavarnirnar koma.
Hugsun manna hefir verið
þessi. Berklasjúklingar eru bág
statt fólk, sem þarf styrktar
við, sem getur ekki sttoðLst
spítalakostnað o. s. frv. Þeir
þurfa styrk hins opinbera hver
einstakur. Og þetta er rjett.
En hvað hefir svo verið gert
til þess að minka útbreiðslu
veikinnar, stöðva strauminn að
hælum og sjúkrahúsum, stemma
á að ósi?
Ganga ekki smitberar með
berkla í öllum hjeruðum og
kaupstöðum landsins, og sá sótt
kveikjum í hinn uppvaxandi
þjóðfjelagsakur vom?
Hvað stoða þá hæli og styrk-
ir, ef því er eigi sint sem skyldi
að vernda böm og unglinga frá
því að smitast og sýkjast?
Læknar og yfirvöld hafa
vafalraust haft vilja á að vinna
að berklavörnum með kost-
gæfni.
En því verður ekki neitað, að
menn hafa orðið fyrir vonbrigð-
um . DánartaLa berklasjúklinga
hjer á landi hefir fram til árs-
ins 1932 farið hækkandi, þrátt
fyrir allar berklavarair, hæli og
læknishjálp.
Og það er ljeleg huggun að
hugsa sem svo, að verra gæti
það verið, berklamir myndu
hafa orðið enn meiri vágestur
hjer á landi, ef engar berkla-
varnir hefðu verið.
Á öðrum stað hjer í blaðinu
lýsir hinn nýskipaði berkla-
yfirlæknir því nokkuð, hvernig
hann hugsi sjer framtíðarstarf
silt á þessu sviði.
. +»
Er það Ijóst hverjum manni
sem um þtað hugsar, að til þess
berklavarnir sjeu í lagi, þarf
fyrst og frems að gera gang-
skör að því að finna smitber-
ana, vita hv&ðan veikin útbreið-
ist, geta forðað æskunni frá
sýkingarhættunum.
I Z Lá.i
Friðvænlegri horfur í álfunni.
Hitler fús á að gerá samning
við Austur-Evrópuþjóðir til
verndar friðnum.
Stresa ráðstefnan leggur áherslu á,
að Þjóöuerjar rjúfi ekki oftar samn-
inga. En fari suo, þá uerQi gripið til
hefndarrá&stafana.
KAUPMANNAHÖFN í GÆit.
EINKASKEYTI TIL MORGUNBLAÐSINS.
Það vakti geysimikla eftfotekt á Stresa-ráð-
stefnunni er Sir John Simon utanríkisráðherra
Breta skýrði frá því að Hitler hefði tjáð sig fúsan
til þess að undirrita samning við Austur-Evrópu-
hjóðir, er bindur þjóðir þessar samtökum um að
ráðast ekki hvorar á aðra.
Má svo að orði komast að fregn þessi hafi
gerbreytt afstöðu ráðstefnunnar gagnvart Þjóð-
verjum, og stjórnmálalífinu í álfunni yfirleitt.
í gær var Austur-Evrópu-
samningurinn til umræðu á
Stresa-ráðstefnunni.
Þar skýrði Sir John SimOn
frá, >að Hitler hefði sagt,
að hann væri viljugur til þess
að taka þátt í samninagerð þess
ari.
Hafði v. Neurath utanríkis-
málaráðherra Þjóðverja skýrt
sendiherra Breta í Berlín frá
þessu.
Afstaða Hitlers er sem sje
þessi:
Hann vill gera samning við
Austur-Evrópuþjóðir, sem
tryggi það, að enginn samnings-
aðilanna hefji ófrið innbyrðis.
En Hitler tekur það jafn-
framt fram, að hann viil ekki
skuldbinda Þjóðverjra til þess
að veita öðrum þjóðum hjálp,
ef til ófriðar kynni að koma.
En það lætur hann sig £kki
skifta, þó samningraþjóðirnar
geri með sjer samning þess efn-
is, ef Þjóðverjar aðeins era und
anþegnir þeirri hjálparskyldu.
Sum atriði í þessu tilboði
Hitlers eru þó nokkuð óskýr
enn.
Verður Þjóðverjum
boðið til annarar
ráðstefnu.
Frjest hefir, að Vestur-Evr-
ópuþjóðir hugleiði að bjóða
Þjóðverjum, Pólverjum og Rúss
um á aðra ráðstefnu, sem á að
vera einskonar framhald af
Stresaráðstefnunni.
Samjaykt út af her-
skyldulögum Þjóð-
verja.
Sennilegt er falið, að Stresa-
ráðstefnan afgreiði málið út af
herskyldulögum Þjóðverja,
þannig:
Að ráðstefnan lýsi sig and-
víga lagasetning þessari, er
hún telji samningsrof af hendi
Þjóðverja, og leggi aðaláherslu
á, að girt verði fyrir, að Þjóð-
verjar brjóti aðra Samninga
sína. —
En fari svo, að slíkt endur-
Hitler.
taki sig, þá muni að því horfið
að koma fram hefndum á hend
ur þeim, með því að leggja
hömlur á viðskifti við Þjóð-
verja, og ná sjer þannig niðri
á þeim f járhagslega.
Páll.
Frakkar ánægðir yfir
Stresaráðstefnunni.
Þýsk blöð tala um
samvinnu Breta og
Þjóðverja tíl að efla
m fríðinn.
London, 13. apríl FÚ.
! Fregnir þær xem berast af
Strésa 'fundinum frá frjettaritur-
um stórblaðanna, eru nokkuð á
réiki'Óg er svo að sjá að þeim sje
það ekki Ijóst hvað þar sje eigin-
lega að gerast eða hvert stefnir.
Þó er lielst svo að sjá, að því er
þeir telja, að árangur fundarins
muni vei'ða ýinsir nýjir sáttmálar.
Frönsku blöðin eru í dag bjart-
sýrini «n þau bafa verið um langt
skeið undanfarið. Þau láta mjög
vel af því að Bretar skuli styðja
]>að að Frakkar skjótí til Þjóða-
bandalágsins kvöfturiúm sínum yf-
ir herskyldulögum Þjóðverja. Hins
Samb&nd Færeyja
við Danmörka.
Jóannes Paturson spyr hvort Danir
sendi herskip til Færeyja, ef Fær-
eyingar vilji ráða sjer sjálfir.
Danir og Fcereyingar ein þjóð, segir
forseti Lanðsþingsins.
ingar fengju að láta uppi álit
sitt um það hvemig þeir óskuðu
að kjósa fulltrúa á Ríkísþingið
dranska.
I ræðu sinni lagði Paturson
áherslu á, aS Færeyingar vaeru
sjersíök þjóð.
Bar hann fram fyrirepurn um
það hvort Danir myndu senda
herskip'aflota til Færeyja, ef
Færeyingar kynnu að óska þess
að fara með málefni sín sjálfir.
Forseti Landsþingsins svar-
raði Paturson m. a. þannig, að
Paturson myndi hafá mismælt
sig þegar hann hefði látið svo
um mælt, að Færeyingar væru
sjerstök þjóð, hann myndi senni
lega hafa meint, að Færeyingar
væru hluti af dönsku þjóðinni.
Stauning forsætisráðherra
bepti þá á, að míkill meiri hluti
Færeyinga óskaði eftir því, að
halda samb'.andinu við Dan-
mörku.
Paturson kvað það rjett-
hermi hjá forsætisráðherra, en
bætti því við, að mjög sterk
alda væri vakin meðal Fær-
eyinga í gagnstæða átt.
Pá«.
Jóannes Patursson.
KÁUPMANNAHÖFN í &ÆR.
EINKASKJJYTI TIL
MORGUNBL ADSINR
í umræðunum í Landsþinginu
um stjórnarskrárbreytinguna
vakti Joannes Paturson máls
á sambandsmáli Færeyja og
Danmerkur.
Hann vjek <að því, að þingið
feldi á dögunum frumvarp frá
honum, þess efnis, að Færiey-
vegar efast þau mjög um gildi
þeirra tilslakana, sem Hitler kefir
gert að því er snertir Austur-Bv-
rópusáttmálann.
Þýsku blöðin tala þó um þetta
sem sigur breskrar utanríkismála-
stefnu og tala um sameiginlegar
tilraunir Breta og Þjóðverja til
þess að efla friðinn. Þau segja
að Þjóðverjar þurfi mi ekkert að
óttast frá Genf og segja að Genf-
fundurinn á mánudaginn kemur
muni aðeins verða málamyndar
fundur, nema því að eins að Bret-
ar hverfi frá þeírri stefnu sem
þeir hafa nú tefeið.
Að minsta kosti tvö önnur má
voru rædd í Stresa í dag, ákvörðun
ítalíu um það að leggja Abyssinu-
deiluna í gerð, og sa'o Meniel-mál-
ið. Enginn ákvörðun virðist hafa
A'erið tekin um Memel-málið.
Yfirlýsingar Þjóðverja um Aust-
ur-Evrópusáttmálann hafa vakið
mikla athygli í Lithauen og gera
stjórnmálamenn þar sjer von um
það, að hin nýja afstaða Þjóðverja
tij málsins geti orðið til þess að
styrkja og bæta ástandið milli
þessara tveggja þjóða.
Lloyd George vill
láta atvinnuleysingj-
ana stofna nýbýli
og fimmfalda af-
raksttir sveitanna.
Togararnir. Af veiðum komu í
gær Hannes ráðherra með 131 fat
lifrar, Bragi með 92, Otur með 92,
Belgaum með 81 og Karlsefni með
71 fat lifrar.
Lloyd George.
London, 13. apríl. FU,
Lloyd George gerði grein fyrir
hinni nýju ensku viðreisnarstefnu
sinni á þingmálafundi í GlasgoAv
í gærkvöldi. Hann sagðist vera
sannfærður úm hagnýtt gildi til-
' lagna sinna og sagði að þegar
stjórnin hefði sagt áht sitt um þær,
myndi hann birta þær í heild sinni
alþjóð manna t.il athugunar,
Meða] annars gerir hann ráð