Morgunblaðið - 13.08.1935, Side 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
ÞriSjudaginn 13. ágúst 1935.
KVEIÍDJÓÐIN OQ MEIMILIN

*
$
I
^********
i
I
I
I
I
Meltingin.
Til hreinlætis og prýði:
Lfkamsrækt
Meltingartruflanir hafa oft í
för með sjer —beint eða óbeint —
slæmt hörund, ósljett og fult af
húðormum og óhreinindum. Auk
þess hefir meltinin og áhrif á alt
lundarfar manna. Sje hún í ólagi
er skapið heldur ekki gott. Þektur
læknir sagði einu sinni í gamni:
Það er meira virði, að meltingin
sje í lagi en heilinn..
Öllu gamni fylgir nokkur al-
vara, og er rjett að skrifa þessa
athugasemd á bak við eyrað. Þeir,
sem vilja hugsa um útlit sitt, og
góða líðan yfirleitt, verða fyrst
og fremst að hugsa um það, að
meltingin sje í góðu lagi og hægð-
irnar.
Konur virðast jafnvel vanrækja
þetta meir en karlar. Þar er
máske ástæðuna að finna fyrir
því, að maður sjer miklu fleiri
andlit, sem eru guggin og hrukk-
ótt vegna slæmrar meltingar,
meðal kvenna en karla.
Skakt mataræði, miklar kyrset-
ur við vinnu, vöntun á hreyfingu
undir beru lofti — alt þetta get-
ur haft meltingartruflanir í för
með sjer og hægðaleysi. En þegar
þess verður vart, að meltingar-
færin starfa ekki eins vel og
æskilegt er, er um að gera að
hefjast handa og vinna bug á
kvillanum, með mismunandi láð-
um, eftir því sem við á í hverju
einstöku tilfelli. Forðast illmeit-
r. ■ ’-'gnn mat, sælgæti og áfenga
i eta mikið af ávöxtum og
• i.-.eti, drekka soðið vatn,
i 'a sig mikið og ganga úti,
i a heilnæmu lífi, hafa nægau
svefn o. s. frv.
Sterk hægðameðul ber að vnr-
ast í lengstu lög og nota þau
eingöngu eftir læknisráði.
Hjer fylgir uppskrift af fíkju-
mauki, sem eftir góðu og gömlu
húsráði er sjerlega áhrifamikið,
— og bragðgott er það líka:
Rúsínur........... 225 g.
Fíkjur............ 225 g.
Sykur ............ 225 g.
Sennesblöð* .. .. 28 g.
Rúsínurnar og fíkjurnar eru
hakkaðar með sennesblöðunum.
Öllu blandað saman við sykur-
inn og sett í lA hter af sjóðandi
vatni, og síðan látið stancla í 20
mínútur. Þá er maukinu helt á
disk eða bretti, og smjörpappír
hafður undir.Þegar maukið er orð
ið kalt, er það skorið í smá-
stykki og borðað eitt eða fleiri af
þeim í einu á kvöldin, áður en
farið er að hátta.
1 alvarlegum tdfellum hægða-
leysis er sjálfsagt að leita læknis,
því að slæmt hægðaleysi getur
verið orsök annars sjúkdóms.
En eitt er víst, og það er, að
Tíska.
Nýtt - skemtilggt
og klæðilegt,
í þetta sinn birtum við fyrir-
mynd að sumarklæðnaði, með
spánýju sniði og skemtilegu.
Blár klæðnaður með ,boleró‘ og
breiðu vaxdúksbelti.
Klæðnaðurinn er úr ullarefni.
Póló-bhissan, röndótt, hvít og blá
og klæðnaðurinn blár.
Pilsið er með tveim saumum, lít-
ið eitt útskorið, og. beltið er
hvítt og breitt vaxdúksbelti.
Treyjan er líklega það skrítn-
asta við búninginn, einskonar
boleró. Ermarnar ná fram á oln-
boga með mikilli vídcl og stórum
uppslögum. Treyjan er með hvítu
fóðri og hvítum hnöppum.
Kvenfólkið er allajafna, hvað
sem hver segir, gætt lieilbrigðri
skynsemi í ríkum mæli, og þá ekki
sí.st þegar um föt er að ræða.
Þessvegna myndi hver stúlka, sem
viíl fá s.jer þenna ldæðnað kaupa
nógu mikið efni í síða treyju líka,
með slái og vösum, Imn er alVeg
fyrirtak í stað hinnar, þegar fer
að hausta.
Stúlkur þessar, sem eru fjór-
burar, áttu nýlega 20 ára af-
mæli. Þær stunda ahar nám við
Rabylon-háskólann í Oklabama.
---------- hörundið verður aldrei bjart nje
*) Sennesblöð fást í lyfjabúð- augun skær, nema hægðimar sjeu
um. reglulegar og eðlilegar. E.
Ellefu boðorð mataræðis.
Ungviðið leikur sjer -
FJÓRÐA BOÐORÐ.
Sólskin og lýsi.
(D-vítamín).
Geislar sólarinnar og fjörefnin
í lý.si, eru sjerstaklega mikilsverð,
því að þau stemma stigu fyrir og
lækna „Ensku sýkina“ og aðra
sjúkdóma í liðum og beinum.
Grænmeti er holt fyrir börnin
vegna þe'ss að í því eru A-, B- og
C-fjörefni, en D-fjörefni eru eng-
in í því.
Nýmjólk, smjör', egg og fiskur
— alt er þetta holl fæða, sem hefir
auk A-, einnig D-fjörvi, en í lýsi
finst þó miklu meira, já, meira
en hundrað sinnum meira, af báð-
um þessum fjörefnum.
Þessvegna ráðleggur læknirinn
að gefa börnunum lýsi, ef þau
dafna ekki vel, smábörnum eina
teskeið og þeim eldri eina barna-
skeið daglega yfir vetrarmánuð-
ina, frá byrjun október til maí-
loka, því að mjólk og smjör er
fátækara að fjörefnum á vet-
urna.
Smábörnum á að lofa út undir
bert loft, jafnt vetur sem sumar,
þó þau sjeu ekki nema nokkra
vikna gömul, svo að þau geti not-
ið sólar í eins ríkum mæli og
mögulegt er.
Smábörnin ætti ekki að venja
af brjósti fyr en þau eru komin
á tíunda mánuð, nema eftir lækn-
isráði.
Stærri börn þurfa og að liafa
bjart og sólríkt herbergi og auk
þess eiga þau að leika sjer úti.
Oftast nær þurfa þau að taka lýsi
á veturna, engu síður en smá-
börnin.
ÍTjer er gamall málsháttur:
„Ef sólin skín inn, fer læknir-
inn út‘“. Og í ljóðum er fjórða
boðorðið :
Sólskin og lýsi
er sæla hvers manns.
Ferskt loft og frelsi
er fjörgjafi hans.
FIMTA BOÐORÐ.
Kalk og joð.
Til þess að fá sterk bein og
tennur, er kalk nauðsynlegt enda
er það og nauðsynlegt efni í
flestum sellum líkamans. Þess-
vegna verða allir að fá kalkauð-
uga fæðu, en þó sjerstaklega
börn, unglingar og ungar mæður.
En kalkið eitt nægir ekki, með
því þurfa og að vera sjerstök
fjörefni, og því eru þau næringar-
efni, sem hafa hvorttveggja að
geyma, hollust fyrir bein og tenn-
ur. Nýmjólk og ostur er hvort-
tveggja auk fjörefnis, mjög auð-
ugt af kalki. Og feitur fiskur,
eins og t. d. síld og lax, hefir
þessi fjörefni að geyma og er
líka kalkauðugur. í éggjarauðum
er líka bæði kalk og fjörvi.
í 25 gr. af osti er hjer um bil
jafn mikið af kalki og í einu glasi
af mjólk eða 4—5 stórum síld-
um. Mjög stór skamtur af síld
er þannig fátækari af kalki en
lítill skamtur af osti og mjólk.
En aftur á móti eru D-fjörefni og
joð í .sjerstaklega ríkum mæH í
feitum fiski, og því er hann holl
fæða, þar eð lítið eitt af joði er
nauðsynlegt heilsunnar vegna.
Þéssi vísa minnir á fimta boð-
orðið:
Drektu mjólk, ettu ost, ettu síld,
ettu salat, baunir og kál,
ettu hnetur og gúrkur og glóaldin,
er gefa styrk líkama og sál.
Kalk er ennfremur að finna
í: heslihnetum, möndlum, fíkjum,
sítrónum, appelsínum, rúsínum,
agúrkum, baunum, káli, selleri
og grænu salati.
Avextir þessir og grænmeti er
því alt gott til ætis.
En að kalk í fæðunni eigi að
valda kölkun í æðum eða hjarta,
er ástæðulaus ótti, sem er á eng-
um rökum bygður.
SJÖTTA BOÐORÐ.
Járn.
Auk fjörefna verða stein-
efni líka að vera í fæðunni, og
eitt þýðingarmesta steinefnið er
járn. En án þess geta rauðu blóð-
kornin ekki verið. Járn er aðal-
lega að finna í eggjum, blóðmör,
lifur, grænkáli, salati, baunum,
spínati og annari grænni jurta-
fæðu..
Járn og sólskin þurfa börnin
helst, ef þau eru of fölleit.
Blóðmör og lifur er besta fæða,
barns fyrir þroskanum.
Á heilnæmum mat og sólskini er
N sælla
að seðjast en meðulum.
Kjólar „stjarnanna“ eru í
háu verði.
Það lítur út fyrir, að hin
notuðu föt af kvikmyndaleikkon-
unum sjeu eftirsótt í Ameríku.
Gretu Garbo var t. d. boðið
10 þús. dollarar í búninginn, sem
hún bar sem „Kristina drotn-
ing“. En reyndar má líka fá
sæmilegan skilcling fyrir „stjörnu-
kjólana“ í Evrópu. Þannig hefir
austurrísku leikkonunni Paulu
Wessely verið boðnir 1000 shill-
ingar fyrir ballkjólinn, sem hún
ber í „Maskerade“, og franska
leikkonan Annabella fekk tilboð
um 10 þús. franka fyrir mjög
venjulegan .sumarkjól, sem hún
bar í einni af nýjustu myndum
sínum.
En þessi dýrkun á klæðum
„stjarnanna“ fær lítt notið sín,
því að venjulega bafa þær lítil
umráð yfir fötunum, sem þær
leika í. Kvikmyndafjelögin eiga
þau og nota þau síðar meir fyrir
minniháttar leikendur.
M U N I Ð
— — — að, ef vatn fer í
eyrað, er gott að halla höfðinu
til hliðar, og sveifla handleggn-
um duglega um leið.
Ungviðið nýtur lífsins og leik-
ur sjer úti frá morgni til kvölds.
Þrjú börn í sparifötunum.
En það verður ekki Iijá því
komist, að börnin „fara með“
mikið af fötum í leikjunum, og
ein föt endast varla meira en einn
til tvo daga, þá verða þau að fara
í þvottabalann — nema börnin
sjeu látin leika sjer í „vinnu-
fötum“, þau eru sterk og hent-
ug — og þá sparast að þvo og
strjúka.
En stundum verða börnin að
fara í sparifötin. Hjer sjást þrjú
börn í sunnudagsfötunum sínum,
og þau eru óneitanlega snotur.
Stóra systir er í ljefeftskjól,
með rauðum linöppum, kraga,
uppslögum og belti, og lítinn upp-
brettan Ijereftshatt hefir hún við
hann.
Kalli litli er líka í l.jereftsföt-
um, blússan er úr afgangi af kjól
systur lians, og hann hefir fanga-
mark sitt framan í henni. Upp-
slög, buxurnar og reimin er dökk-
blátt.
Gyða litla er í ljómandi fall-
egum tullkjól, með pífu í hálsinn,
á ermunum og neðan á pilsinu.
Svörtu flauelesbandi er hnýtt um
mittið.
Oll þessi föt er auðvelt að
sauma, en munið að kaupa aðeins
Ijereft, sem þolir þvott, því að
það er leiðinlegt ef öll dýrðin fer
í súginn við fyrsta þvott.
— — — að ljósmyndir má
breinsa með því að nudda þær með
franskbrauðsmolum eða baðmullar
hnoðra vættum í spíritus. Því næst
eru þær nuddaðar með þurrum
klút.
-------- að blöðrur á fótunum
batna fljótt, ef borin er á þær
þessi blanda: 3 hl. glyserin, 1 hl.
amikutinktur. Einnig er gott að
nota kamfúrusmyrsl eða kamfúru-
spíritus.