Morgunblaðið - 25.08.1935, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ
Fálrn ogú ræðaleysi stjórn
arflokkanna í haftamálinu
Kú á bjargráðið vera:
Ein allsherjar ríkiseinokun!
Mál málanna.
Þegar rauðu flokkarnir tóku
völdin í sínar hendur fyrir
rúmlega einu ári, var það bá-
súnað mjög út til þjóðarinnar,
að nú yrði tekið föstum tökum
á utanríksiverslun landsmanna.
Hingað til hefir þjóðin eytt
meiru en hún hefir aflað, sögðu
rauðliðar. Þetta má ekki svo til
ganga áfram og við höfum á-
kveðið að lagfæra þetta.
Þetta var eitt af málum
málanna hjá rauðu flokkunum
um stjórnarmyndunina síðast-
liðið sumar.
Eysteinn Jónsson, fjármála-
ráðherra rauðliða, skrifaði ekki
svo blaðagrein eða steig í ræðu-
stól, að hann ekki minti á
þetta mál málanna, lagfæring
utanríkisverslunarinnar. Og
öli halarófan tók undir þenna
són.
Opinberar
skýrslur.
Eirtar eru við hver mánað-
armót opinberar skýrslur um.
vöruflutning til landsins og
frá. Þessar skýrslur áttu að
sýna þjóðinni, hve mikill mað-
ur hann væri, fjármálaráðherra
rauðliða.
En þrátt fyrir hin „föstu
tök“ Eysteins fjármálaráðherra
á þessu máli, sýndu hinar op-
inberu sícýrslur ekki neinar
lagfæringar á verslunarjöfnuð-
:i- n.
á var það að Eysteinn fjár-
i ilaráðherra fann það út, að
\_nta myndi strangari lög um
þessi mál og að íorstöðumaður
haftaskrifstofunnar, ' sem var,
væri ekki sanntrúaður.
Eysteinn fekk þetta hvort-
tveggja lagfært. Ný haftalög
voru samþykt á haustþinginu
og nýr maður — sanntrúaður
kaupfjelagsstjóri — settur yf-
ir þessi mál.
En nú hefði líka vafalaust
verið. best fyrir Eystein, að láta
hinar opinberu mánaðar-
skýrslur um inn- og útflutning
hætta að koma út, því að þá
hefði hann og haps blöð getað j
notað blekkingar og lygar til
þess að halda fólkinu við trúna
á „föstu tökin“ í haftamálinu.
En þetta láðist Eysteini að
gera og þess vegna komu „bölv-
aðar staðreyndrinar" — hinar
opinberu skýrslur — og gerðu|
„föstu tökin“ að engu. Skýrsl-j
urnar sýndu, að innflutningur-
inn minkaði lítið sem ekkert.
þrátt fyrir hoftin og þrátt fyrir
að rjetttrúaður kaupfjelags-
stjóri sat nú í forsæti hafta-
skrifstofunnar.
Kaupmerai —
kaupf jelög.
Þegar „bölvaðar staðreynd-
irnar“ höfðu leikið þá Eystein
fjármálaráðherra og Skúla
haftaforstjóra svona grátt í
nokkra mánuði, var gripið til
blekkinganna og reynt að villa
fólkinu sýn á hinu raunveru-
lega ástandi.
Var nú óspart haldið fram í
stjórnarblöðunum, að kaup-
mennirnir, og þó einkum
heildsalarnir, váeru svo bölvaðir
þjóðfjelagsþegnar, að þeir hugs
uðu aðeins um eigin hag. Þessír
menn hefðu öll spjót frammi,
leyfileg og óleyfileg, til þess að
ná óþarfa inn í landið, er þeir
gætu hagnast á!
Þá væri einhver munur að
eiga við Sambandsmennina og
kaupfjelagsstjórana, sögðu
stjórnarblöðin. Þeim dytti ekki
í hug að flytja inn annað en
brýnustu nauðsynjar og þær
mjög af skornum skamti!!
Daglega mátti lesa í stjórn-!
arblöðunum langar romsur um
hina eigingjörnu og óþjóðlegu
heildsala og svo um dygð og
heiðarleik Sambandsmanna og
kaupfjelagsstjóra.
En svo kom babb í bátinn:
Stjórnarblöðin fóru að segja frá
ársrekstri Sambandsins og kaup
fjelaganna og þá komu enn
„bölvaðar staðreyndirnar“ og
töluðu sínu máli:
Innflutningur Sambandins og
kaupf jelaganna hafði aukist
um miljónir króna á því tírna-
bili, sem látið var í veðri váka
að ‘ tekið væri „föstum tökum“
á utanríkisversluninni!
Og innflutningur ríkisins
sjálfs á tóbaki og brennivíni
hafði stórum aukist, enda er
enginn skortur á gjaldeyri til
kaupa á þeirri vöru!
En á sama tíma var innflutn-'
ingur til kaupmanTia skorinn
niður um 50—60% og þar yfir.1
Bjargráðið.
En þrátt fyrir það, að stjórn-1
arblöðin höfðu þanhig sjálf ó-
afvitandi orðið til þess að fletta
ofan af óheilindunum í þessu
haftafargani, hjeidu þau enn
áfram að svívirða kaupmanna-
stjettina og kenna henni um ó-
farirnar.
Hver „spekingurinn“ af öðr-
um kemur nú fram á ritvöllinn,
Skúli, Gísli, Arnór og svo auð-
vitað kommúnistarnir við Al-
þýðublaðið — og nú þykjast
þeir hafa fundið bjargráðið.
BjargráðiS er, að ríkið taki í
sínar hendur alla utan.ikis-
verslun þjóðarintisr!
Alþýðublaðið á heiðurinn af
því, að hafa fundið upp bjarg-
ráðið.
Tímadilkurinn var í fyrstu í
nokkrum vafa um, hvort rjett
myndi vera að stíga skrefið að
fulju út strax .Hann orðaði í
fyrstu þá uppástungu, að þrír
aðiljar hefðu allan innflutning
með höndum: Ríkið, Samband-
ið (sem er ríki í ríkinu) og einn
allsherjar fjelagsskapur kaup-
manna.
En nú virðist dilkurinn alveg
horfinn frá þessari þrískiftingu
og er nú ekkert sem skilur hann
frá sósíalistum.
Þetta hefir berlega komið
fram í ritstj.greinum í Tíma-
dilknum undanfarið og nú síð-
ast í langri ritgerð, eftir Arnór
fyrrum skólastjóra á Laugum.
Öll framkoma stjórnarflokk-
anna í haftamálinu ber þess
greinilega vott, að þar ríkir
fálm og úrræðaleysi.
Það er heldur ekki von, að
vel fari, þar sem vitað er, að
höftin hafa verið misnotuð harð
lega, til pólitísks ávinnings
fyrir rauðu flokkanna.
Tilgángur stjórnarflokkanna
með höftunum hefir frá upp-
hafi verið sá, að draga verslun-
ina úr höndum kaupmanna og
til Sambandsins og kaupf jelag-
anna.
Að þessu hefir verið unnið
kappsamlega með misbeitingu
haftanna undanfarið.
En rauðliðum þykir of seint
ganga, að murka á þann hátt
lífið úr kaupmannastjettinni og
þá á að grípa til bjargráðs sósí-
alistanna: AS koma á einni alls
herjar ríkiseinokun, sem yrSi
um leiS langstærsta framfærslu
stofnunin, sem rauSliSar hafa
sett á stofn.
Bændaánauð
á íslandi.
Þá keypti Jósef allar
ekrur Egypta handa
Faraó, því að Egyptar
seldu hver sinn akur,
þar eð hungrið svarf að
þeim. #Og landslýðinn
gerði hann að þrælum frá
einum enda Egypta-
lands til annars.
(I. Mós. 47., 20—21.)
Sagnir Gamlatestamentisins
segja, að þegar hallærið tjjikla
gekk yfir Egyptaland, þá hafi
Gyðingur einn verið þar land-
stjóri. Hann seldi landslýðnum
korn, og tók fyrir lausafje fyrst.
Silfrið streymdi í fjárhirslur rík-
isins, því dýrtíð mikil var sam-
fara þessari ríkiseinokun. Kom
hrátt svo, að enginn silfurpening-
ur var í eigu egypskra bænda-
Þá tók landstjórinn af þeim kvik-
fje þeirra, og áttu þeir þá ekki
eftir lausafjár.
Egyptar voru óðalbornir, og
áttu sjálfir akra sína. En er hall-
ærið helst og hungrið svarf að,
þá sögðu þeir: Að hverju haldi
koma oss akrarnir, er vjer eigum
ekki korn til að sá í þá? Og hvers
virði er oss frelsið, er vjer deyj-
um úr hungri? Og er. sulturinn
svarf enn meira að, sagði Gyð-
ingurinn, sem stjórnaði landinu:
Fáið ríkinu akra yðar, og fáið rík-
inu yður sjálfa, og jeg mun fá yð-
ur brauð.
Og Egyptar afhentu ríkinu óð-
ul sín og gerðust sjálfir þrælar
Faraós. Um þúsundir ára guldu
síðan egypskir bændur ríkinu
landskuld af óðulum feðra sinna,
og voru sjálfir ánauðugir.
Sagnirnar herma, að illærið í
Egyptalandji hafi staðið í 7 ár, og
að á þeim 7 árum hafi landstjórn-
inni tekist að gjöra þessa þjóð-
skipulagsbreytingu, því sulturinn
var samherji hennar og sverð.
Framsókn hafði ekki stjórnað
landinu okkar mörg ár, þegar
silfrið var til þurðar gengið *hjá
flestum. Það hafði streymt í
fjárhirslur ríkisins og fuðrað þar
upp. — Þá kom röðin að kvik-
fjenaðinum. S. í ,S- sagði við
bændur: Komið með fjenað yðar,
og jeg mun fá yður brauð. Og
bændurnir komu í þúsundatali
með fjenað sinn. TJllarhárin voru
talin og pantsett hálfvaxin á
rollunum og dilkarnir veðsettir,
áður en ærnar fengu. Og þegar
Framsókn hafði stjórnað landinu
í 7 ár, var undirskrifaður samn-
ingurinn við sósíalista um „jarða-
kaup ríkisins“.
Sósíalistar í Alþýðuflokkn-
um og í Framsóknarflokkn-
um hafa oríið sammála um
„skipulagningu“ bænda-
stjettarinnar.
Lögin um afurðasölu bænda
voru afgreidd þannig, að engum
getur dulist, að þau liafa mótast
af þeim höfuðtilgangi hinna sósí-
alistisku flokka að taka af bænd-
um ráðstöfunarrjettinn á fram-
leiðsluvörum þeirra. Ef tilgangur-
inn hefði verið sá, að gera bænd-
um ljettara að lifa sjálfstæðu lífi,
hefðu þau verið öðru „vísi úr garði
gerð.
En með þyí að svifta bændur
ráðstöfunarrjettinum á þessari
eign þeirra, eru þeir af sjálfu sjer
sviftir skilyrðum til þess að ráða
kaupum sínum.
Þessi höft á framleiðslufrelsi
bænda og viðskiftafrelsi í kaup-
um og sölu, eiga svo að kórónast
með því, að afhema - alla sjálfs-
ábúð í sveitum landsins og gera
alla að ríkisleiguliðum.
Ákvörðun sósíalista er löngu
tekin, og hún er þessi :
Ríkið skal eiga allar jarðir.
Átthagabönd skulu sett á sveita-
fólkið. — Hver sitji þar, sem
hann er niður kominn, þar til rík-
*
ið flytur hann eða útskúfar hon-
um. Hver framleiði það eitt, sem
honum er fyrirskipað, en ekki til
þess að váðstafa því sjálfur, held-
ur til þess að afhenda það stjórn-
skipaðri nefnd, sem ákveður hvað
við það er gert og fyrir það gold-
ið.
Þá geta bændur sjeð, hvað eft-
ir er af sjálfstæði þeirra, þegar
þeir mega ekki eiga land, ekki
framleiða annað en það, sem þeim
er fyrirskipað, verða að afhenda
framleiðsluna skilyrðislaust, og
taka við því einu, sem að þeim er
rjet.t.
Fáið bændunum ábýlisjarð-
ir þeirra íil eignar, og um
leiÓ athafnafrelsi og ráðstöf-
unarrjett á framleiðslu
þeirra.
Þegar Hákon góði var til kon-
Sunnudaginn 25. ágúst 1935*
Siguíhjöm Þorkðisson
fímtugnr.
Sigurbjörn í Yísi á fimtugs-
afmæli í dag. Svo segja kirkju-
bækurnar. Annars er Sigur-
björn einn af þeim mönnum,
sem að útliti, fjöri og lífsþrótti
er og verður alla æfina sá
hinn sami, síkáti, starfsglaði
maður, sem aldrei æðrast, hvað
sem á dynur, og altaf er boð-
inn og búinn til að greiða hvers
manns götu, eftir því sem
hann best getur.
Þegar vinir og kunningjar
Sigurbjarnar eru í slæmu skapi,
en Sigurbjörn er vinmargur
með afbrigðum, þá eiga þeir
það til að taka sjer ferð á
hendur og fara beina leið inn
á skrifstofuna til hans, setjast
þar upp, þó að Sigurbjörn sje
önnum kafinn, til þess að rabba
við hann, og komast í gott
skap.
Enginn tekur tillit til
þess, þó þetta sje í vinnutíma
hans o-g hann þurfi að tala í
síma, skrifa reikninga og af-
greiða fjölda fólks, sem kemur
þangað í löglegum erindum.
Því annríkið þjáir aldrei Sig-
urbjörn, hversu mikið sem
hann hefir að gera. Og hann
telur það aldrei eftir sjer að
ungs tekinn í Nórégi, fekk hann
bændum aftur óðul þeirra. Um
hans daga gjörðist ársæld, var
friður góður, og hagur lands-
fólksins blómgaðist.
Sjálfstæðisflokkurinn á að setja
sjer það mark, að gera alla bænd-
ur á íslandi óðalsbændur. Ríkið á
að gefa ábúöndum þær jarðir,
sem það á, og hjálpa öðrum leigu-
liðum til að eignast ábýlisjarðir
sínar. Með sjálfsábúðinni eiga
bændur að fá fullkomið athafna-
frelsi i búskap sínum, og sem
fyllstan ráðstöfunarrjett á fram-
leiðslu sinni.
Ríkið á ekki að blanda sjer í
málefni þegnanna til annars en
að styðja þá í lífsbaráttunni. Það
á að skakka léikinn, ef einn geng-
ur á annars rje.tt, en ekki að elta
þá eins og afbrotamenn fyrir það
eítt, að þeir vilja halda frelsi -
sínu og eignarrjetti.
Velmegun og menning mun því
aðeins taka vexti í svéitum ís-
lands, að fólkið fái að njóta
frjálsræðis, og bændur haldi sjálf-
stæði sínu og fullum eignarrjetti
á ábýlisjörðum sínum.
Bændur Islands. Rísið gegn á-
forum sósíalista um bændaánauð
á Islandi-
Sigurður Kristjánsson.