Morgunblaðið - 03.09.1935, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
ÞriSjudaginn 3. sept. 1935
lítíef.: H.f. Árvakur, Reykjavlh
Rltatjörar: Jðn KJartansson,
. Valtýr Stefánsson.
»iP» sl
Rltatjörn og afgreiti3la:
AUsturStræti 8. — Simi 1800
Auglýsingastjörl: E. Hafherg.
AUilýSingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Stmi 8700.
Helmasimar:
Jön KJartansson, nr. 8742.
Valtýr Stefánsson, nr. 4220
Árnl Óla, nr. 3045.
E. Hafberg, nr. 3770.
Ásk-rfítagjald: kr. 3.00 á mánuiSi.
lausasölu: 10 aura eintakiö.
20 aura meö Lesbök.
Fjárlögin.
I>að er ekki nema rúmur mán-
uður þangað til Álþingi á að koma
saman aftur.
Þegar yilþingi var frestað í vor,
hafði það setið 7 vikur, án þess
að . sperta á fjárlagafrumvarpi
Eysteins >— hæsta fjárlagafrum-
varpinu, sem lagt hefir verið fyrir
Alþíngi;
Sjálfstæðismenn bentu livað eftir
annað á, að það væri hið mesta
glapræði, að ætla sjer á þessum
tímum að afgreiða þetta fjárlaga-
frumvarp Eysteins Jónssonar.
Stjórnafliðar vildu ekki við
þetta kannas't -— a. m. k- ekki í
orði. En í reýiidinni urðu þeir að
játa, að Sjálfstæðismenn liefðu
rjett aþ mæla, því að þingfrestun-
,in bygðist fyr^t og fremst á því,
að stjórnarflokkarnir þorðu ekki
að afgreiða fjárlögin.
Ep tíaf'i 'stjÓrnarflokkunum ekki
vei'ið. þyji £yíli.lega ljóst um þing-
,,tíuiann.,í vetur, að ekki var hægt
að afgreíða fjárlögin eins og þau
|omu frá stjórninni, hlýtur þeim
<að vera þetta ljóst nú.
Fjárlögin þurfa gagngerðrar
endurskoðunar á komanda haust-
þingi; fram hjá þessari staðreynd
verður ekki komist.
En -það er iiiikið verk og vanda-
samt^'áð iitíisteypa fjárlögunum og
búa þau þannig úr garði, að þau
verði í sáúiræm'i við,ástand atvinnu
vegantíá, og gjaldgetu þjóðarinn-
ar. Og þar sem þingið mun ekki
koma samaií fyr en 10. október
og. því, ekki jætlað að sitja lengur
en fram undir jól, er ákaflega hætt
við, að f járlögunum verði þar
ekki tekið það tak, sem með þarf.
Þess vegna væri í alla staði
hyggilegt ;— og í raun og veru
sjájfsagt — að láta fjárveitinga-
nefnd koma saman nokkru á und-
an þinginu, til þess að undir-
búa, þptta mikla starf.
.Sennilega væri rjettast að láta
f járveitinganefnd koma saman 20.
'þ; m. og hefði hún þá nokkurn
tíma til athugunar ög undirbún-
ings, áður eh þingið kemur sam-
aö.
Þettá ætti stjórnin að athuga
— og framlrvæma — því að það
myndi áreiðanlega flýta fyrir störf
um þingsins og Ijetta þau stór
fegai
Dagmarleikhúsið hefir hafið
vetrarstarfsemi sína með leikrit-
mu Tovaritch. Anna Borg leikur
aðalhlutVerkið, og skrifa blöð um
leik hennar á þá leið að hann sje
íiýr signV'V? listabraut hennar.
Sjerrjettindasamningur Abyssiníukeisara
gerir samkomulag þjóðanna erfiðara.
i a ,» » f v ‘ jt * | p « v
itölsk blöð svivirða Breta. - Tortryggni Frakka gegn Bretum.
Öbserver segir: Þ)óðabaodaIagið og heimsveldi Breia i
Toða, því Mussolini vill heldtir ófrið, eti að láta undan.
KAUPMANNAHÖFN í GÆR.
EINKASKEYTI TIL MORGUNBLAÐSINS.
Samningur sá, er Ras Tafari hefir gert um
sjerrjettindi til atvinnureksturs til kanda bresk-
amerísku f jelagi í austanverðri Abyssiníu, virð-
ist ætla að verða til þess að auka á ófriðarbætt-
una og gera samvinnu þeirra erfiðari, sem vilja
sporna gegn ófriði.
ítalir eru æfir útaf samningagerð þessari og
segja, að hún sje brot á samningi þeim, er Bret-
ar, Frakkar ogltalir gerðu 1906 viðvíkjandi Ab-
yssiníu. Kveðst Mussolini af beim ástæðum ekki
taka neitt tillit til nýrra sjerrjettindasamninga,
sem þejsara.
Sjerrjettindasamningur sá, er
Abyssiníukeisari gerði við hið
bresk-ameríska fjelag ,,The
African Exploitation and Devel-
opment Co.“, kom öllum heim-
inum á óvart, og undrast menn
stórlega um gervallan heim.
Mest sýður óánægjan í ítöl-
um út af þessu.
Mussolini hefir komist svo
að orði, að auðsjeð sje, að
hjer sje um pólitískt herbragð
að ræða.
Brot á samningun-
um frá 1906.
Itölsku blöðin halda því yfir-
leitt' fram, að með þessu móti
hafi Bretár brotið samninginn
frá 1906, því samkvæmt þessum
nýja samningi sjeu meðal ann-
ars tiltekin sjerrjettindi til
handa þessu fjelagi á lands-
svæði, sem ítalir áttu forrjett-
indi, samkvæmt samningnum frá
1906.
Þessvegna, segja ítölsku
blöðin, geta Italir ekki
tekið ákvæði hins nýja sjer-
rjettinda-samnings til greina.
Hörð ummæli í
garð Breta.
í ítalska blaðinu Lavora Fas-
cista er birt mjög harðorð á-
deilugrein í garð Breta.
Þar segir m. a.:
Þegar Bretar tala um, að þeir
vilji vernda friðinn, þá er það
fals eitt frá þeirra hendi.
Nú hafa þeir sýnt hið rjetta
andlit sitt, sem þeir hafa hulið
með Þjóðabandalagsgrímunni. j
Englendingar hafa nú gleypt
hálfa Abyssiníu.
ítalska blaðið Tribuna segirj
m. a.:
Þegar Bretar tala um j
Krist, meina þeir bómull.
Þegar Bretar tala um
Þjóðabandalagið, þá eiga þeir
við steinolíu.
Frakkar reiðir
yfir samningnum.
Frönsk blöð lýsa og mikilli
gremju í garð Breta út af samn-
ingi þessum.
Echo de Paris segir m. a.:
Hjer á eftir er það tílgangs-
laust fyrir Breta að ætla sjer
að reyna að dylja af hverju and-
staða þeirra er sprottin gegn af-
skiftum Itala af Abyssiníumál-
inu.
Samningúr þessi er kænlegt
herbragð til þess að kpma A-
byssiníu undir þjóðvernd
(protektorat) Breta, áður en
Mussolini kemur áformum
* sínum í framkvæmd.
4
Sfjórnir Rreta «s»'
ní»aí5li»rsk|íi sef||a
samninginn geróan
að sjer óaívifandi.
Stjórnir Breta og Bandaríkja-
manna hafa lýst því yfir, að þær
hafi ekkert um Sjerrjettinda-
samning þenna vitað, og sje
hann þeim áð því leyti óviðkom-
andi.
Hafa flugufregnir borist um
það, að Bretastjórn hafi farið
fram á það við Ras Tafari, að ó-
nýta samning þenna. En síðan
var þessi fregn borin til baka,
enda talið, að Abyssiníukeisári
myndi ófáanlegur til þess.
Bretar halda því fram, að
samningurinn frá 1906 hafi ekki
verið brotinn með hinum nýja
samningi, vegna þess, að breska
stjórnin hafi ekki samþykt
samninginn fyrir sitt leyti.
En samningurinn hefir samt
gert afstöðu Breta erfiðari í
Abyssiníumálinu, því hjer á
eftir muni f»að vera ennþá
erfiðara en áður fyrir Breta,
að komast að nokkru sam-
komulagi við ítali.
Ennfremur benda ensku blöð-
in á, að eftir samninginn sje það
meiri vafa undirorpið, hvort
Frakkar fáist til þess að standa
með Bretum í þessu máli, og
“samþykkja, að Italir verði þving
aðir til þess að hætta við ófrið.
Frakkar vantreysta
Bretism.
I frönskum blöðum hefir það
komið í ljós, að Frakkar eiga
erfitt með að trúa því, að samn-
1 ingurinn við Ras Tafari hafi ver-
ið gerður án þess að Bretastjórn
hafi nokkuð um hann vitað. Því
sannað er, að Mr. Rickett var
æði lengi við þessa samnings-
gerð.
Le Temps segir:
Eins og málið horfir nú við
verður það erfitt að heimta það,
að Þjóðabandalagið samþykki
refsingar gagnvart . Itölum til
þess að verndaðir verði þeir sjer-
hagsmunir, sem hinn nýi samn-
ingur við Ras Tafari fjallar um.
Herbragð Ras
Tafari.
Frá London er símað, að menn
V
líti svo á, að Ras Tafari hafi
gert sjerrjettindasamning þenna
til þess á þann hátt að reyna að
binda breskt og amerískt fjár-
magn í landinu og gera sjer
þjóðir þessar hliðhollari í við-
ureign hans við Itali.
Verða Abyssimíu-
menn fyrir von-
brigðum?
Senator Borah segir:
Abyssinía hefir selt hlutdeild
í ófriðinum, en verður sennilega
fyrir vonbrigðum.
Hinn dularfulli
Rickett.
Enn hefir það ekki komið í
ljós, hvaðan þessi dularfulli Mr.
Rickett, er samdi við keisarann,
hefir fjármagn sitt, og hverjir
standa á bak við hann.
Menn hafa jafnvei getið
þess til, að hann sje ekki ann-
að en fjárglæframaSur, sem í
raun og veru hafi yf.ir engu
f jármagni aS ráSa.
Amerískir jarSfræðingar
hafa látiS það álit í Ijósi, að
á hinu umrædda landssvæði í
Abyssiníu sjeu alls engar olíu-
lindir.
Hin yf irvof andi
nætta.
Enska blaðið Observer skrif-
ar:
Fundur Þjóðabandalagsins,
er nú stendur fyrir dyrum, er
hinn örlagaríkasti, sem nokkru
Jarðyrkja í Abyssiníu. Menn sjá af mynd þessari, að plógurinn sem notaður er, er harla fornfálegur.