Morgunblaðið - 24.01.1936, Blaðsíða 6

6
MORGTJNBLAÐIÐ
Föstudaginn 24. jan. 1936.
■MMIII! Illl !<■ L I »pnrf—
„Einkaskeytið“ til Alþýðubiaðsins Bllstjörar kjósa
verkfallsnelnd-
lem lagði 150 miljóna króna
skatt á doniku þjóðina
var fals frá rólum.
Þann 9. þ. m. birtist í Al-
þýðublaðinu „einkaskeyti" frá
Kaupmannahöfn og var þar
gleiðgosaleg frásögn um það.
að Stauningsstjórnin hefði
lagt fyrir þingið frumvarp
um 150 miljóna króna nýj-
an skatt á hátekju- og stór-
eignamenn í Danmörku!
Að sögn „einkaskeytisins"
skyldi skatti þessum varið til
vetrarhjálpar handa atvinnu-
leysingjum, styrkveitinga handa
bágstöddum sveitarfjelögum og
annara mest aðkallandi kreppu-
ráðstafana.
Ennfremur var frá því skýrt
í „einkaskeytinu“, að Staunings
stjórnin hefði, auk þessa 150
milj. kr. hátekju- og stóreigna-
skatts ákveðið, „að lögbjóða
innanlandslán að upphæð 100
milj. kr.“, er varið skyldi til
þess „að standast straum af
fjárframlögum ríkisins til
skuldaskilasjóðs fyrir þá bænd-
ur í Danmörku, sem verst eru
staddir vegna skulda“.
Alþýðublaðið var mjög
kampa kátt, þegar það flutti
þessa fregn, því að með henni
vildi blaðið undirstryka það, að
til væri ein ríkisstjóm önnur en
rauða stjórnin hjer hjá okkur,
sem ekki væri feimin við að
leggja á nýja skatta.
En 150 milj. skattur í Dan-
mörku myndi svara nákvæm-
lega til hinna nýju skatta, sem
stjórnarflokkarnir hjer hafa
lagt á skattþegana það 1^2 ár,
sem þeir hafa farið með völd.
Nýju skattarnir hjer nema
um 5 miljónum króna. En þar
sem Danir eru 30 sinnum fleiri
en íslendingar, þyrftu þeir að
leggja á 150 milj. kr. skatta
hjá sjer, til þess að komast til
jafns við rauðliðana hjer.
Og það var einmitt þetta sem
Alþýðublaðið vildi slá föstu,
með ,,einkaskeytinu“ á dögun-
um.
*
En í nýjustu dönsku blöðum,
gem hingað komu með síðustu
skipum, kemur í ljós,
að „einkaskeytið“ til Al-
þýðublaðsins er ein endi-
leysa.
Frumvarp það, sem Staun-
ingsstjórnin lagði fyrir danska
þingið var alt annars eðlis, en
„einkaskeytið" til Alþýðublaðs-
ins skýrði frá.
Samkvæmt írumvarpinu er
gert ráð fyrir, að lagðir verði á
auka-tekjuskattur og viðbótar-
tekjuskattur. Er áætlað að báð-
ir þessir skattar gefi ríkisvald-
inu samtals 25 milj. króna á ári.
Þetta eru einu skattarnir, sem
frumvarpið ráðgerir.
Þessir skattar eru lagðir bæði
á einstaklinga og fjelög (hluta-
fjelög og sameignarfjelög).
Að því er einstaklinga snertir
nær skatturinn til þeirra, sem
hafa 10 þús. kr. skattskyldar
tekjur og þar yfir. Þeir einstak-
lingar, sem báðir þessir skattar
ná til þurfa þó ekki að greiða
nema annan skattinn, þann,
sem hærri útkomu gefur. Skatt-
arnir eru stighækkandi með
hækkandi tekjum.
Á fjelögum er skatturinn
þannig reiknaður, að hann er
víst hundraðsgjald af arði fje-
lagfeins, en enginn skattur heimt
ur nema arðurinn hafi náð vissu
lágmarki.
Áætlað er, að skattar þessir
gefi ríkissjóði 25 miljónir í
tekjur á ári og eiga þeir að
innheimtast í tvö ár.
Þetta eru einu, beinu skatt-
arnir, sem danska stjórnin ráð-
gerir að leggja á þjóðina að
þessu sinni.
Þess utan er í frumvarpinu
ráðgert, að lögbjóða innan-
lands 1 á n, að upphæð 100
milj. kr.
Lán þetta er einskonar kvöð
á þá menn, sem hafa háar tekj-
ur (15 þús. kr. skattskyldar
tekjur eða meir) eða eiga mikl-
ar eignir (100 þús. kr. eða yf-
ir). —
Þetta þvingunar-lán (Tvangs
Laan) er þannig hugsað:
1. Einstaklingar, sem hafa
15 þús. kr. skattskyldar
tekjur og þar yfir, skulu
skyldir að 1 á n a ríkinu
vissa upphæð, sem fer stig-
hækkandi, með hækkandi
tekjum.
2. Á sama hátt skulu ein-
staklingar, sem hafa 100
þús. kr. skattskylda e i g n
og þar yfir, skyldir að
1 á n a ríkinu vissa f jár-
upphæð, sem einnig fer
siighækkandi.
3. * Loks skulu f jelög, sem
gefa 10% arð, og þar yfir
einnig skyld að 1 á n a á
sama hátt vissa fjárhæð.
Gert er ráð fyrir, að þetta
þvingunarlán verði tekið næstu
fjögur ár, 1936 til 1940 og
býst stjórnin við, að fá 25 milj.
kr. á ári, eða samtals 100 milj.
kr. á 4 árum.
Ríkið afhendir hverjum ein-
stakling og fjelagi, sem þannig
lánar fje, ríkisskuldarbrjef með
sömu upphæð og þvingunar-
lánið nemur. — Greiðir ríkið
31/2% vexti af skuldabrjefun-
um og skulu lánin greiðast upp
á 50 árum, með jöfnum árleg-
um útdrætti brjefanna.
*
Af þessu er ljóst, að „einka-
skeyti“ Alþýðublaðsins um „150
miíj. kr. nýjan skatt á hátekju-
' -
og stóreignamenn í Danmörku“,
var fals frá rótum.
Stauning stjórnin þurfti 150
milj. til þess að standast straum
af ýmsum útgjöldum vegna
kreppunnar. En hún sá sjer
ekki fært að taka nema 25
milj. af þessari upphæð með
nýjuip sköttum. Þeirri upphæð
ætlar danska stjórnin að ná
með aukatekjuskatti og viðbót-
v ■
ina I stjórn.
Hafna sósíalistalepp-
unum er sviku þá.
ÍIJREYFILL, fjelag fólksflutn-
J. ingabifreiðastjóra helt aðal-
fund í fyrrinótt.
Fyrir fundinum lág að kjósa
stjórn, í stað bráðabirgðastjórn-
arinnar, sem setið hefir síðan bif-
reiðastjóraverkfallið skall á fyrir
jólin, e'r stjórn Bjarna Bjarna-
sonar neyddist til að segja af sjer.
Bjarni Bjarnason hefir átt sæti
í stjórn fjelagsins síðan það var
stofnað, og naut hann lengi vel
tr'aust þorra fjelagsmanna, alt
þangað til hann sveik fjelaga sína
í veTkfallinu til að þóknast hús-
bændum sínum, sósíalistabrodd-
unum.
Bjarni Bjarnason og annar mað-
ur úr stjórn hans, Sigurður Dani-
valsson, buðu sig fram að þessu
sinni en voru báðir feldir.
1 stjórn fjelagsins voru kosnir:
Sæmundur Ólafsson, form. og
meðstjórnendur Pjetur Guðmunds
son, Ingvar Magnússon, Kristján
Jóhannesson og Hjörtur Helga-
son.
Eru það alt sömu menn, sem
bílstjórar kusu í verkfallsstjórn
nema Hjörtur Helgason, se*m kom
í stað Steingríms Gunnarssonar.
VerkfalliÖ
í Eyjum.
Búist við
samkomulagi
uixi helgina.
O amninganefndir útgerðar-
manna og sjómanna í Eyjum
sátu í ði/2 klukkustund á fundi í
gær.
Ekki náðist þó samkomulag í
deilunni; en horfur eru nú betri
um það, að deilan leysist. Eiga
nefndirnar að koma aftur saman
á morgun.
Mesti valdsmannsbragurinn er
horfinn af Páli krataforingja Þor-
björnssyni. Fyrstu daga verkfalls-
ins var hann altaf að gefa út til-
kynningar „í umboði“ Alþýðusam-
bandsins; eti nú sjest ekki lengur
tilkynning frá Páli út gefin „í
umboði“, hvað sem því veldur.
Irar neita að sverja
hollustueiðinn!
London 23. jan. FÚ.
í Dublin hefir valdataka Ját-
varðar VIII. ekki verið tilkynt á
sama hátt og í öðrum löndum
hins breska veldis, nje honum
unnir nokkrir hollustueiðir.
Færir stjórn Fríríkisins fram
þau rök fyrir þessu, að það sje
ónauðsynlegt og óþarft, að
stjórn og þingmenn vinni krún-
unni hollustueið nema einu sinni
og það hafi þeir þegar gert.
Mðlverkasýnlng
Snorra Arinbjarnar.
Snorri Arinbjarnar er einn af
okkar yngstu málurum. Hann hef-
ir eins og þeir fleiri lært í Oslo.
Þau verk sem hann sýndi hjer
fyrst eftir að hann kom heim, báru
með sjer að hann var efni í mál-
ara; og þessi sýning í Austurstræti
14, styrkir mann í þeirri trú.
Hann byrjaði með því, að mála
aðallega götur og hafnamyndir
úr ýmsum kauptúnum, og enn
glímir hann við lík viðfangsefni.
Á þessari sýningu eru aðallega
myndir frá Reykjavík og ísafirði.
En þó hann þannig velji sjer
nokkuð sjerstæð og einhæf við-
fangsefni, sýnist hann ekki marka
neina nýja stefnu í hinni ungu
íslensku list, I Snorra bestu verk-
um er þó sjálfstæður skilningur
í meðferð lita og forms. Að þessu
leyti sýnast mjer bestar nr. 11
„Frá Reykjavík“ og nr. 24 „Hús
í Reykjavík“. Báðar þessar mynd-
ir eru vel byggðar og litirnir
mynda samræmisfagra heild. ■—-
Falleg er einnig nr. 8 „Torfunes"
sem er í hljómríkum, gulum og
bláum litum. Fleiri myndir mætti
einnig telja, sem sýna hæfileika
og eftirtektargáfu málarans. /
Myndir Snorra eru oft í strang
teiknuðu formi, en þá verða stund
um litafletirnir aftur á móti ó-
þægilega grunnir og nálgast hann
þá um of leiðinleg „valör“ mál-
verk. Þetta sjest á myndurn eins
og nr. 20 „Úr Mosfellssveit“, nr.
1 „Fiskvinnu" og fleirum.
Ef bomar eru saman síðustu
myrulir Snorra og eldri myndir
hans, sjer maður að honum hefir
farið fram á þessum árum. Svo
vænta má góðs af honum í fram-
tíðinni.
Orri.

artekjuskatti á skattskyldar
tekjur yfir 10 þús. kr.
En aðalupphæðinni, eða 100
milj. kr. ætlar Stauning-stjórri-
in að ná með þvingunar-1 á n i,
eins og lýst hefir verið hjer að
framan.
Verður því Alþýðublaðið að
leita til annars en Staunings til
þess að fá samjöfnuð við skatta
brjálæði rauðliða hjer.
Tekjur bcejar- og
sueitarfjelaga.
Nefnd faliS aS undirbúa
raáliS fyrir næsta þing.
— Komdu inn undir eins, en
stattu ekki eins og álfur úti í
rigninguniii.
Síðasta Alþingi samþykti svo>
hljóðandi þingsályktun:
„Sameinað Alþingi ályktar
að skora á ríkisstjórnina að
undirbúa og leggja fyrir næsta
Alþingi frumvarp til laga um
tekjustofna bæjar- og sveitar-
f jelaga“.
Stjórnin hefir nú falið
þriggja manna nefnd undirbún-
ing þessa máls og eiga þessir
sæti í nefndinni: Magnús Guð-
mundsson, Bernharð Stefánsson
og Jónas Guðmundsson.
Nefndin situr nú á rökstólum
hjer í bænum og er ætlun henn-
ar að skila áliti og tillögum
fyrir næsta þing.
Verkefni það, sem liggur fyr-
ir nefndinni er hið vandamesta,
og mjög mikil nauðsyn á, að
þetta starf verði vel unnið.
Eins og margsinnis hefir
verið bent á hjer í blaðinu, er
ekki til hagkvæm lausn á þessu
máli önnur en sú, að ríkið gefi
eftir einhvern tekjustofn handa
bæjar- og sveitarf jelögunum.
Hitt er engin lausn, að fara
enn á ný að leggja á nýjai
skatta ofan á þá, sem fyrir eru.
Pantið tímanlega
í sunnudagsmatinn.
Eitt er það, sem miklum ó-
þægindum veldur verslunar-
fólki í þessu bæ, sem jafnframt
er mjög auðvelt að ráða bót á,
en það er hve seint menn panta
á laugardögum vörur þær, sem
nota á í sunnudagsmatinn. Af-
sakanlegt er þó að þeir sem
sækja vöruna sjálfir í búðirnar
komi ekki fyr en sjðdegis, því
að annir geta valdið. En þeir,
sem á annað borð panta sím-
leiðis eiga vitanlega jafn hægt
með að gera það fyrri hluta
dagsins eins og seinni. Nú er
venjan sú, að fyrri hluta laug-
ardaganna er víðast í búðun-
um ekki meira að gera en svo,
að starfsfólkinu væri auðvelt
að afgreiða og senda heim all-
ar þær vörur, sem símleiðis eru
pantaðar yfir daginn. En þeg-
ar þær pantanir koma ekki fyr
en ,,kvöldösin“ er byrjuð, er
venjulega ekki hægt að byrja
að afgreiða þær fyr en eftir
lokun, og sjá allir hve mild-
um óþægindum það veldur
starfsfólkinu. Auk þess , er ; ný-
skeð með lögum búið að tak-
marka vinnutíma sendisveina,
svo að verslunum getur orðið
nauður einn kostur að kaupa
bíla til að aka vörunum út síð-
ast á kvöldin. Eru það því vin-
samleg tilmæli vor, að bæjar-
búar gæti þess eftirleiðis að
panta fyrri hluta laugardag-
anna það sem þeir ætla að fá
hjá oss tjl sunnudaganna. Með
því losa þeir fjölda fólks við
óþarfa eftirvinnu og erfiðleika,
og er báðum aðilum fyrir bestu.
F.h. Fjelags kjötverslana
í Reykjavík,
Skúli Ágústsson.
/