Morgunblaðið - 29.07.1936, Page 2

Morgunblaðið - 29.07.1936, Page 2
Jí 2 u—----------------------------------- -------5?--------------------------- Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk. Ritstjðrar: Jön Kjartansson ok Valtýr Stefánsson — ! ábyrgBarmaOur. Rltstjðrn og afgrelSsla: Austurstrætl 8. — Slml 1600. Auglýslngastjörl: E. Hafberg. Auglýsingaskrlfsto "a: Austurstræti 17. — Slml 8700. Helmaslmar: Jön Kjartansson, nr. 8742 / Valtýr Stefánsson, nr. 4220. Árni óla, nr. 3046. E. Hafbers, nr. 8770. ÁskrlftagrJalcI: kr. 3.00 á mánuOl. 1 lausasölu: 10 aura elntakiO. 20 aura meB Lesbök. Hvað hefir gerst? Undanhald stjórnarflokk- anna í sjálfstæðismálunum verð- ur nú ekki lengnr dulið. Þegar rætt var um aukna íhlutun Dana við strandvarnirnar, og á það bent að með þessu væri þverbrotin sú stefna, sem Is- lendingar hefðu fylgt frá því að fullveldi landsins var viður- kent, Ijet blað forsætisráðherra svo um mælt, að „óskynsam- legt“ væri að amast við þessu. Danir hefðu með sambandslög- unum skyldað sig til að halda hjer uppi strandvörnum, og því ekki að nota sjer það? Þá var á það bent að sams- konar ákvæði giltu um Hæsta- rjett. íslendingar hefðu þó ver- ið svo ,,óskynsamir“ að gera æðsta dómstólinn innlendan. Á sama hátt hefðum við verið sv® „óskynsamir“ að vinna að því að taka vörslu landhelginnar með öllu í okkar hendur. Nú birta dönsku stjórnarblöð- in daglega slík ummæli um ís- land, að engin fullvalda þjóð getur látið bjóða sjer slíkt. Fyr- ir fám vikum voru símuð út harðorð mótmæli gegn grein, sem birtist í málgagni, sem að dómi íslensku stjórnarinnar var „auðvirðilegt sorpblað“. Um- mæli blaðsins um f járhag lands- ins voru stimpluð „fjandsamleg skrif“. Þessa dagana eru um- mæli, sem mjög hníga í sömu átt höfð eftir — ekki auðvirði- legu sorpblaði — heldur sjálf- um forsætisráðherra Dana. Og ekki nóg með það, að tal- að sje um fjárhaginn í þeim tón, sem stjórnin taldi „fjand- samlegan“ fyrir skemstu, held- ur er svo langt gengið, að nota íslendinga sem grýlu á Færey- inga. Og loks er svo komið, að stórblöð Dana eru farin að tala um „ríkisstyrk“ til okkar eins og ísland væri hluti af danska ríkinu. Danir hafa tekið að sjer að auglýsa sjálfstæði íslands. Nú ganga þeir rösklega fram í að auglýsa ósjálfstæði þess. Stjórn- in mótmælir ekki. Og hún vill ekki að aðrir mótmæli. Hún tel- ur það ekki einungis ..óskynsam legt“ að amast við þessu. Hún kallar það „æðisköst“ þegar á þettá er minst. Hvað hefir gerst, sem veldur því, að Danir tala nú á þessa Iund um ísland. Vjer höfum spunt og vjer spyrjum enn: íívað hefir gerst? MORfJUNBLAÐ10 Miðvikudaginn 28. júK 1336. HELMINGUR 8PÁNAR Á VALDI UPPREISNARMNNA! Franco hershöfðingi. Barist á Suður- Mið- og Norður-Spáni. TaUNGAMIÐJA uppreisnarinnar á Spáni er nú flutt úr nágrenni Madrid til Suður-Spánar. Stjórnin í Madrid hefir bœtt að- stöðu sína norðan við Madrid í Guadarama- fjöllunum og hrakið uppreisnarmenn úr skörð- unum Somo Sierra og Leon. Á Suðtir-Spáni nálægt Gibraítar var í nott háð grimmilegasta orusta borgarastyrjaldarinn- ar. Sló í bardaga nálægt borginni Estapone milli stjórnarhersins og hersveita uppreisnar- manna, sem sóttu fram í áttingt til Malaga. Uppreisnarmenn báru hærra hlut,, eftir ægilegt mannfall. Fellu 600 af hvorum, stjórnarliðinu og uppreisnarmönnum. Síðar gerðu 400 komm- únistar aðra atlögu að uppreisnármönnum en voru allir strádrepnir. l Franco herforingi hafði í gær sent liðstyrk með flugvjelum frá Marokko til suðurstrandar Spánar. Voru 20 sendir í einu, menn úr spanska málaliðinu í Marokko og ennfremur innfædd- ar hersveitir. Þetta lið var það sem sigraði stjórnarherinn. Upp- reisnarmenn halda áfram í áttina til Malaga. Stjómarliðið hörfar undan en kveikir í greniskógum að baki sjer til þess að hefta framsókn uppreisnarmanna. Þótt hersveitir Mola hershöfðingja hafi hörfað undan fyrir norðan Madrid þá hafa uppreisnarmenn bætt aðstöðu sína ann- arsstaðar. United Press telur að uppreisnarmenn hafi meira en helming af Spáni á valdi sínu. Franska blaðið ,,Le Joumal“ segir að hersveitir uppreisn- armanna sjeu betur vopnum búnar og undir strangari aga, on að stjórngrherinn sje fjölmennari. Aðrar tfrjettir, sem bera vott um að stríðsgæfan sje skift, eru:rsBi,- m .Stjórnin lýsti því yfir í gærkvöldi, að eitt herskipið hæfði gengið í lið með uppreisnarmönnum og bæri því að skjóta á það ef færi gæfist (samkv. Lundúnafrjett FÚ.). Á Norður-Spáni er enn barist aðallega í kring um San Sebastían. Stjórnin tilkynnir, að þeir uppreisnarmenn, sem eftir voru í borginni, hafi nú allir gefist upp. Lundúnafrjett (FÚ.) hermir að aðflutningar til Madrid gangi aftur greiðlega og að matvæla- og eldsneytisbirgðir hafi 'verið sendar þangaö síðustu daga frá hafnarborgunum Valencia og Alicante. Erlend herskip halda áfram að flytja útlendinga burtu frá Spáni. Bresk herskip hafa flutt 700 manns, flest breska búTg'ara, frá Barcelona og öðrum höfnum á Cataloníuströnd eingöngu. ■Á fimtudagsmorgun (í fyrramálið) verða útlendingar í Madrid, sem komast vilja burtu, fluttir í sjeritakri lest til strandar. Vopnað stjórnarlið verður sent með lestinni. Hin ægilega grimd borgarastyrjald- arinnar. Utlendingar sem yiðstaddir voru atburðina í Spáni undan- farna viku en liafa nú flúið land. hafa ægilegar sögur að segja. Sejn dæmi um æði það og þá grirnd. sem gripið hefir fólkið, er m. a. skýrt frá því, að skríllinn í Barceloua hafi farið ránshendi um öll klaustur í borginni og grafið upp smurð lík nunnanna. Líkim- um vár síðan raðað upp meðfram kirkjuveggjúnum. Kvensköss f flokki marxista (,,furiur“) íklæddust messuski-úða og höfðti helgisiðina við messu- gjörð að háði og spotti og dróu að þeim dár. Kommúnistaforinginn Errupi hefir svarið þess eið, að fyr skuli Fiarcelona lögð í rústir, en að uppreisnarmenn fái náð lienni á sitt vald. Enska blaðið „The Times“ skýr- ir frá því, að kommúnistar í San Sebastian hafi bundið hótelgesti við girðingar umhverfis hó- telin og notað þá sem skjöldu gegn kúlnahríð uppreisnarmanna. Margir fangar voru krossfestir og píndir til dauða. Parísarblaðið „Paris Soir“ skýr- ir frá því, að brautarvörður í Somo Sierraskarðinu hafi hjálpað særð- um uppreisnarmanni, og hefndi stjórnarherinn þess grimmilega. Brautarvörðurinn, kona hans og fimm smábörn voru lifandi brend inni í húsi brautarvarð- arins. ReuteAkeyti hermir, að götur í' Barcelona sjeu víða alþaktar mannslíkum og hestaskrokkum'. Leggur ódaun og nálykt upp af líkunum,svo að varla er yið vært. Óttast menn að drepsóttir kunni •að brjótast þar út. Þá segir einnig frá kirkjn- brennum kommúnista. Er sagt að áður en þeir kveiktu í kirkjunum hafi þeir hafið villimannslegan dans á ölturum þeirra og eyðilagt allar myndir af Kristi. Síðan hófst brennan. Skeyti frá Lissabon (í Portugal) til dönsku frjettastof- unnar Ritzau hermir að kommún- istar hafi brent inni kunna hægri- flokkamenn í kirkju í borginni Badajoz. Badajoz er skamt frá landamærum Portúgals. Margir af þeim sem brenna átti inni reyndu að bjarga lífinu með því að kasta sjer út um kirkju- gluggana, en steinrotuðust. Parísarblaðið „Libert,e“ segir að vopnaðir bófar vaði uppi í Bada- joz. Bófarnir ráðist á konur og börn og beiti þau ofbeldi. Leika þeir þau grimmilega, sker.a af þ«im eyrun og skipa þeim fremst í fylk- ingu til að befta framsókn upp- reisnarmanna. í Lundúnarfregn (F.Ú.) segir, að föngum, sem uppreisnarmenn hafa tekið á Suður-Spáni, hafi ekki verið sýnd nokkur vægð. T, d. segir einn frjettaritari sem send- ir frjettir sínar frá Gibraltar, að sig hafi borið að þar sem npp- reisnarmenn hafi haft 100 komm- únista að föngum, og hafi þeir allir verið teknir af lífi, 20 í senn. Uppreisnarmenn eiga að hafá fengið stranga fyrirskipun um það, frá Franco herforingja (seg- ir Lundúnafregn F. Ú.), ^að láta ekki einn einasta kommúnista setn þeir kynnu að taka höndum, Kfa.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.