Morgunblaðið - 22.05.1937, Side 6

6
f ‘nnm
MORGUNI JLAÐIÐ
Laugardagur 22. maí 1937.
Iðnaðurinn: Samtal við
Helga H. Eiríksson.;
t’RAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU
þýðir að tala hjer am að
koma upþ ’fjðlþættiim' 'iðnaði og
blómlepmn, rrieðári[ ýmsar tílrátlri-
ir í þá átt éru' káffðar í faatjfhgii
og 'viðleiðni ! sto|jvúð, með því áð
nejta iðnaðiumn sim innfltitriing
á efuivörum.
jSíðftstJiðin 2—3 jtr hafa iðnfyr-
h-Vítð ; e|túf | appáð,,orðið að
loka tímunum saman vegna þess,
að þeim hefir. verið neitað um
innflutning á Qfni.vörum. í Aftur
ha,fa cinnur fyrirtæki. orðið' að
sæta þöim afarkostum að hverfa
frá því að kduþa efnivörur sínar,
þar sem þær fást bestar ög ódýr-
astar, og orðið að hlíta fyrirmæl-
um gjaldeyrisnefndar að kaupa
vörurnar þar sem þær eru dýrari
og verri.
;.(Qjjj(,þú sjepp,^tendur biða ýms
iðnfyrirtæki eftir levfurn til þess
að fá iiuiflutning á vjelum og
efni til iðnþarfa.
öjaldevri til iðnaðar ,þarf að
ráðstafa á annán hátt en gert hef
ir verið. Iðriáðármeön þurfa að
gera áætlanir riin það, hve mikil
innflutningsþörf þeirra er. Rjett-
ast væri að iðnaðu rinn fengi sinn
fulltrúa í innflutnings- og gjald-
eyrisnefnd, og iðnaðurjnn fái á-
kveðinn bluta af þeim gjaldeyri,
sem til ráðstöfunar er, eri fulltrúi
iðnaðarinssjái um, að úthlutun
fari rjettlátlega fram.
Lánsfjárþörf
iðnaðarins.
Eitt aðalviðfangsefrii iðnaðar-
ins, segir H. H. ennfremur, ér að
fá bætt úr lánsfjárþörfinni.
Iðnlánasjóður sá, sem nú starf-
ar, er alveg ófpllnægjandi. Hann
er, sem kunnugt er, notaður til
þess að styrkja líívænleg iðnfyr-
irtæki til að kaupá vjelar og
áhöld.
Frumvarpið frá „Rauðku“ um
iðnlánasjóð komst ekki nema
stutt áleiðis í þinginu í vetur. Og
hvernig afgreiðslu sem það frum-
varp fær. þá þarf' þetta mál að
leysast fijótlega á einhvern við-
unandi hátt. í frumvarpi þessu er,
sem kunnugt er, ætlast til þess,
að ríkissjóður leggi frá % miljón
króna í sjóðinn í upphafi og 50
þús. kr. árlega næstn 10 ár. Að
lagður verði 1% tollur á inn-
flutta iðnaðarvöru, sem renni í
sjóðinn, uns hann er orðinn 8
milj., en seld verði vaxtabrjef til
þess að afla sjóðnum viðbótar-
fjár, og megi vaxtabrjefaupphæð-
in nema tvöfaldri stofnfjárupp-
hæð.
— Eru önnur frumvörp við-
komandi iðnaðinum, er lágu fyr-
ir síðasta þingi?
— Já. Meðal þeirra var frum-
varpið um breytingu á skulda-
skilasjóði vjelbátaeigenda, er náði
fram að ganga, en ekki með þeim
breytingum, er iðnaðurinn óskaði
eftir.
í lögnnum um skuldaskilasjóð
þenna eru iðnaðarmenn settir
jafnhliða öðrum almennum kröfu-
höfum, og þeirra vinna því rjett-
lægri en annara, sem við vjelbát-
ana hafa unnið. Flestir iðnaðar-
menn hafa ekki annað en vinnu
sínu sjer til framfærslu. En skyld
nr þéifrá við vjélbátáeigendur éru
vitanlega að miklu leyti sumar
frá því, að iðnaðarrnenn hafa lagt
til efnivörur, auk vinnu sinnar.
Ef, vinnulaunin eni undir þessum
kringumstæðuin af þeim tekin
með lögum, er óaðgengilegt . að
veua , iðnaðarmaður.
Ástæða væri til þess, segir
Helgi Hefmanri að lokum, að
minnast hjer nokkuð á fjelags-
starfsemi iðnaðarmanna og
Eandssambandið, sem verður 5
ára í næsta mánuði. Fram til
þessa hefir Landssambandið haft
mjög takmarkað starfsfje, og því
tiltölulega litlu getað komið til
lejðar af þeim mörgu og miklu
verkefuum, sem fyrir hendi eru.
Olympiumynd I. R.
sýnú i kvöld.
Olympíukvikmynd í. R. verður
sýnd í kvöld í kvikmynda-
sal Austurbæjarskólans. — Þessa
stórfróðlegu íþróttakvikmynd ættu
allir íþróttavinir að sjá.
Á undan sýningunni flytur Jón
Kaldal hlaupagarpur erindi um
endurvakningu Olympíuleikanna
og lýsir svo Olympíuleikunum í
Berlín 1936.
Myndin byrjar á því að sýna
hlaupagarpa hinna ýmsu þjóða
flytja hinn heilaga Olympíueld frá
Grikklandi til Berlínar. Þá er
sýnd skrúðganga íþróttamanna
inn á Olympíuvöllinn, og er hæði
glæsilegt og fróðlegt að sjá hinar
ýmsu þjóðir ganga íylktu liði inn
á völlinn Undir þjóðfánum sínum.
Síðan hefjast íþróttirnar, og
gefur þar að líta flesta hina bestu
íþróttagarpa heimsins í flestum
íþróttagreinum.
Fjölda margir fslendingar kann-
ast aðeins við Olympíuleikana að
nafninu tíl, en með því að hlýða
á erindi Kaldals og sjá þessa
' mynd fá menn glögg kynni af
Olympíuleikunum. Allir íþrótta-
unnendur ættu því að sjá þessa
fróðlegn mynd, til að auka skiln-
ing sinn á sannri líkamsmenningu
og víkka sjóndeildarhringinn og
dómgreind sína á íþróttum með
því að sjá það sem best gefur að
líta á á þessu sviði.
íþróttavinur.
Gljáir skóna afburða
vel og gerir bá silki-
mjúka og endingar-
góða.
Fraitihald af 2. §íður.
AI þýðuf lokkur inn
og Reykjavik.
ið mest á lágum og miðlungs-
tekjum.
öegnir satt að segja furðu, að
Alþýðublaðið skuli dirfast að
minnast á tekjuskattinn, þar sem
bver. einasti gjaldþegn þreifar á
staðreyndunum.
Það gagnar ekkert að vera að
stagast á því, að heildartekjur
ríkissjóðs af . tekjuskattinum
standi riálega í stað, þrátt fyrir
hina stórfeldu hækkun skattsins.
Þetta sýnir aðeins að tekjur
manna ganga stöðugt til þurðar,
en það gefur valdhöfunum síður
en svo góðan vitnisburð.
Tollahækkanir stjórnarflokk-
anna hafa skapað óbærilega dýr-
tíð í landinu, og er þetta einnig
staðreynd, sem hvert einasta
heimili þreifar á daglega.
Fátækr af ramf ærið.
Með framfærslulögunum nýju,
sem samþykt voru á þinginu 1935,
var aðalbyrðinni af fátækrafram
færinu vélt á kaupstaðina og-hin
stærri káuptún, en fyrst og fremst
bitnuðu þessi lög á Reykjavík.
Fáeinar tölur sýna hvernig
hjer er farið með Reykjavík.
Árið 1930 var kostnaður Reykja
víkurbæjar af fátækraframfærinu
516 þús. kr., árið 1932 775 þús.,
árið 1934 1.059 þús. og árið 1936
ca. 1.800 þús. kr. í þessum töl-
um er ekki með talið það fje, sem
hærinn leggur fram til atvinnn-
bóta, sem nemur hundruðum þús-
unda síðari árin.
Fátækraframfærið í bænum hef-
ir m. ö. o. vaxið um 1.300 þús. kr.
síðan 1930. Mest hefir hækkunin
orðið s.l. ár, eða eftiV að nýju
framfærslulögin fóru að verka.
Hvað kom á móti?
Eitt af kosningaloforðum AJ-
þýðuflokksins í „4 ára áætlun-
inni“ var um það, að sjá bæjar-
og sveitarf jelögum fyrir nýjum
tekjustofnum.
Hverjar hafa orðið efndir þessa
loforðs?
Þær, að á þrem síðustu þing-
um hafa stjórnarflokkarair felt
eða svæft allar tillögur, sem fram
hafa komið í þessa átt.
Og á þinginu í vetur var full-
trúi sósíalista í allsherjarnefnd
efri deildar, Sigurjón Á. Ólafsson
kominn að þeirri skarplegu(!)
niðurstöðu, að bæjar- og sveitar-
fjelögin hefðu eigi neina þörf
fyfir 'nýja tekjustofna, Hann seg
ir í nefndaráliti (sjá þingskjal
318); „Um þörfina fyrir nýjan
skattstofn handa bæjar- og sveit-
arfjelögum má einnig deila; í því
sambandi má benda á ráðstöfun
Alþingis um Kreppulánasjóð
bæjar- og sveitarfjelaga, sem öll
bæjarfjelög og 82 sveitarfjelög
hafa notið góðs af“.
Sigurjón er sýnilega búinn að
gleyma því, að hann og hans sam
herjar á Alþingi höfðu -komið því
þannig fyrir, að Reykjavíkurhær
var eina bæjarfjelagið á landinu,
sem ekki mátti fá kreppulán.
En ummæli Sigurjóns verða |
ekki skilin á annan veg en þann, !
að sósíaiistar sjeu nú alveg horfn !
ir frá því að sjá bæjar- og sveit-
arfjelogum fyrir nýjum tek.ju-
stofnum.
Ljótar aðfarir?
Aðferð stjórnarflokkanna hef-
ir verið þessi: Fyrst ræna þeir
bæjar- og sveitarfjelögin þeim
eina tekjustofni, sem þau hafa.
Síðan velta þeir þungum byrð-
um (fátækraframfærinu) yfir á
bæjarfjelögin, en svíkjast um að
sjá þeim fyrir nýjum tekjustofn-
um.
Afleiðingin hefir svo vitanlega
orðið sú, að skattabyrðin á al-
menningi í kaupstöðunum er svo
þung, að hann fær ekki undir ,ris-
ið. Utsvörin eru sí-hækkandi, því
að aðra tekjustofna sem teljandi
eru, hafa bæjarfjelögin ekki.
Enda er nú svo komið, að nokk
ur bæjarfjelög, sem sósíalistaU
stjórna, hafa ekki treyst sjer til
að ná inn með útsvarsálagningu
þeim tekjum, sem þau þurfa. Þau
hafa því neyðst til að afgreiða
fjárhagsáætlanir sínar með tekju-
halla.
Hjer í Reykjavík er enn reynt
að ná inn nauðsynlegurii tekjum
bæjarins með útsvörum. En hve
lengi verður það gert? Hve lengi
getur almenningur í bænum risið
undir hinum háa tekjuskatti og
sí-hækkandi útsvörum í ofan á
lag?
Síldarverksmiðjurnar.
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
s'on skipaði þá sæti atvinnu-
málaráðherra af hálfu Sjálf-
stæðismanna.
Framsóknarmenn og sósí-
alistar skildu viS síldarút-
veginn í fullkomnu öng-
þveiti eftir ráðsmensku
sína 1927—1931. Síldar-
einkasalan var komin á
höfuðið.
Tapið á henni hafði orðið svo
afskaplegt, að síðasta árið tap-
aðist alt andvirði fersksíldar
og meira en ein miljón króna að
auki. — Samt Ijet Finnur Jóns-
son kjósa sig, sern formann síld-
areinkasölunnar, þegar tapið
var komið í Ijós, og ætlaði að
halda henni áfram, en Tryggvi
Þórhallsson tók í taumana og
afnam einkasöluna með bráða-
birgðalögum.
Síldarverksmiðjurnar voru
að fara í sama kaldakol.
Árið 1931 voru ekki reknar
nema fimm verksmiðjur af átta.
Verksmiðjurnar, sem störfuðu,
unnu úr ca. 7000 málum á sói-
arhring, en hinar, sem ekki voru
reknar, hefðu getað unnið úr
samtals 2500—3000 málum.
Reynslan af stjórn Framsókn-
ar og sósíalista fyr og síðar hef-
ir verið dýrkeypt — en lær-
dómsrík. Sveinn Benediktsson,
Sjálfstæðismenn, sem vita af
flokksmönnum er dvelja erlendis,
eru beðnir að' gefa upplýsingar
um það á kosBÍngaskrifstofu Sjálf
stæðisflokksins í Varðarhúsinu.
Símar 2339 og 2907.
Delicious
JarOepla-
spænirnir
eru breinasta
iælgœtl, og um
leið nærandi,
liollir og auð-
meltir.
Jarðeplaspðnagerðin
Hafnarfirði.
Melis 55 aura kg.
Strausykur 45 aura kg.
Hveiti 50 aura kg.
Haframjöl 50 aura kg.
Hrísgrjón 50 aura kg.
Smjörlíki 80 aura stykkið.
Sparið peningana og verslið
við
ÖDÝRA BÚÐIN
Ásvallagötu 1. Sími 2914.

Gardínu-
stangir
nýkomnar.
| Ludvfg Sforr
Laugaveg 15.
1
Keramik
kaffistellin
koitiin i
EDINBORG.
ÍAFOSS
NVIINEIr- C6
HMKUmWtlK
Hafnarstræti 4. Sími 3040.
Nýtt grænmeti:
Agúrkur.
Persille.
Salatblöð.
Laukur.
Rauðrófur.
Gulrófur.
Lokað klukkan 1 e. h.
Þýska.
Kensla, brjefaskriftir, þýðingar.
Bruno Kress.
• Sími 2017.