Morgunblaðið - 25.01.1938, Blaðsíða 6

If ORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 25. jan. 1938.
*
Bjarni Þorkelsson
áttræður
APálsmessu árið 1858 er í
heiminn borinn að Ásam í
Skaftártungu Bjarni Þorkelsson
•kipasmiður í Reykjavík, nú til
heimilis á Sölvhólsgötu 12.
Undir Bjarna renna sterkar
stoðir í báðar ættir, stólpabænd-
ur og lærðir menn, forgangskon-
ur og fríðkvendi. Var faðir hans
síra Þorkell Eyjólfsson, síðast
prestur að Staðastað, en móðir
hans var frú Ragnheiður Páls-
dóttir, prófasts í Hörgsdal, Páls-
sonar. Síra Þorkell var einn virðu
legastur klerkur á sinni tíð og
vammlausastur, og nútímamönn-
um ef til vill minnisstæðastur fyr-
ir það, að hann var faðir dr. Jóns
þjóðskjalavarðar.
Þess var getið um Eyjólf úr-
smið, bróður Bjarna, er hann var
sjötugur fyrir tæpum 20 árum,
að hann væri enginn „nýjabrums-
maður“. Bar það svo að skilja,
að hann væri enginn framtíðar-
fálmari, er vildi láta fortíðina
liggja gleymda að baki sjer. Svo
er og um Bjarna: Hann ér ó-
mengaður 19. aldar maður, því að
á benni lifði hann manndómsæfi
sína alla, eða vel hálfan aldur
sinn (sem nú er orðinn 80 ár).
Hann stendur þar öðrum fæti,
innan aldamótanna, en hinum í
nútímanum, í hallanda heimleið-
arinnar. Óvíst er það að vísu, að
aðnr sameini betur en Bjarni hinn
gamla tíma og hinn nýja, en þó
er þess ekki að dyljast, .að örugg-
ari mun fótfestan á hinni fyrri
öld. Bjarni er vandur að virðingu
sinni og metur það við hvern
maön, að hann sje drengur góð-
ur og verki sínu vaxinn. Hann
var1 handgenginn vinur Tryggva
Qunnarssonar, Magnúsar Krist-
jánssonar, Jóns Gunnarssonar og
annara mannkostamanna, er vel
kunnu að meta hæfileika hans.
Hann hefir um 30 ára skeið gegnt
trtinaðarstörfum í þágu þjóðar
vorrar, við eftirlit skipa og báta,
og má það nú vera hófleg krafa
honum til handa, að gert verði
sæmilega við hann, það sem eft-
ir er æfinnar, manninn, sem að
ýmsu má kalla brautryðjanda í
bátasmíð hjer á landi.
j| jf-'" $
Þótt Bjarni Þorkelsson nje nú
áttræður, mega Reykvíkingar þar
líta vel sextugan mann, ekki ýkja-
háan vexti, en hnellinn á velli og
hvatlegan í spori, fríðan sýnum,
góðmannlegan og óhrösulan í allri
framgöngu, er þó lætur ekki
meira yfir sjer fyrir það, þótt
gengið hafi fyrir konunga.
Vinur.
TUTTUGU SPURNING-
AR TIL STJÓRNARLIÐA
PRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
Þessu er auðvelt að svara.
Allsstaðar, þar sem stjórnar-
flokkarnir hafa náð völdum
blasa við rústir, eymd og vol-
æði. Þannig er það hjá ríkinu,
>g þannig er það hjá þeim bæj-
ar- og sveitarfjelögum, þar sem
tjórnarliðar ráða.
Sú gæfa hefir jafnan fylgt
Reykjavík, að þar hefir hin
dauða hönd rauðliða ekki feng-
ið aðstöðu til niðurrifs og eyði
leggingar. Þessvegna er Reykja
víkurbær vel stæður fjárhags-
lega og þar eru sem betur fer
enn menn, sem einhvers eru
egnugir. 'fií^ípfr-' •:
Stjórnarliðar vita vel, að
fengi þeirra dauða hönd að-
stöðu til að láta um stund greip-
ar sópa í Reykjavík, þá myndi
hægt að úthluta fleiri bitling-
um, embættum og feitum stöð-
um til útvaldra stjórnargæð-
inga.
Svo hart er nú í búi hjá stjóm
arflokkunum, að þeir hafa orðið
að leggja sjerstakan skatt á út-
farir, til þess að geta satt gæð-
inga sína. Þannig fær nú út-
varpsstjórinn 5 -krónur í sinn
vasa af hverri útför, sem út-
varpað er!
Menn sjá af þessu, að hart er
í búi hjá stjórnarflokkunum.
Þeir myndu því þiggja það, að
geta fjeflett um stund Reyk-
víkinga, svo að gráðugir stjórn-
argæðingar komist ekki alveg
út á gaddinn.
En Reykvíkingar munu sjá
til þess, að það komi aldrei fyr-
ir, að fjandmenn bæjarins fái
nýtt tækifæri til ofsóknar á
hendur bæjarf jelaginu, með því
að fela þeim meirihlutann í bæj
arstjórn.
Látið slíka smán aldrei koma
ykkur um lista Sjálfstæðis-
flokksins, sem hefir sýnt það
fyrir, Reykvíkingar! Fylkið
jafnan, að bann vill bæjarfje-
laginu vel.
Kjósið C-listann!
Fimtíu ára starfsafmæli Hjálp-
ræðishersins í Osló var hátíðlegt
haldið í fyrradag í samkomusal
háskpians. Meðal viðstaddra voru
konungshjónin, Ölafur konungs-
efni og Martha króúprinsessa. Ny-
gaardsvold forsætisráðherra og
kirkjumálaráðherrann. Kirkjá)
málaráðherrann flutti ræðu og
óskaði Hernum til hamingju með
afmælið og blessunar í framtíð-
inni. (NRP. — FB.).
Sjálfstæðismexm utan af landi,
sem staddir eru hjer í bænum,
munið að kjósa hjá lögmanni og
gerið það tímanlega, svo að at
kvæðið komist til skila í tæka tíð.
Upplýsingar viðvíkjandi kosning-
unni fást á kosningaskrifstofu
Sjálfstæðismanna í Varðarhúsinu,
sími 2398.
Vel ú min§t!
Eftðr §neglu>Halla
T T in „sigggróna" hönd alþýð-
-t--T unnar á að frelsa bæinn,
segir Þjóðviljinn. Það er talað um
að skepnur sjeu „grónar í hold-
um“, og að menn sjeu grónir í
fje. í efsta sæti A-listans er Stef-
án Jóhann. í „baráttusætinu" svo
kallaða, Hjeðinn Valdimarsson.
Báðir eru „grónir" í holdum og
fje. En hún er ekki „sigggróin“
höndin á formanninuia í banka-
ráði Útvegsbankans, nje olíu-
hrammurinn á Hjeðni. Þeir geta
þessvegna strokið alþýðunni um
vangann fyrir kosningamar, að
ekki er hætta á að „siggin" rispi!
¥
lúlestir kannast rið visu Jóns
Arasonar; „Jeg held þann
ríða úr hlaðinu best“. Þessari
vísu hefir verið snúið og haft í
huga ástandið, sem nú blasir við.
Nýja útgáfan er svona:
Sú þjóðin hleypir úr hlaðinu
verst,
þar hyskið rauða er ánáegt,
örbirgðin fylgir henni á hest,
heldur í tauminn fátækt.
¥
Ahugi Framsóknarmanna fyrir
hagsmunum Reykvíkinga cr
svo mikill þessa dagana, að þeir
geta í hvorugan fótinn stigið. „Nú
er fyrir höndum að vinna ný þrek-
virki“, segja þeir. Framsóknar-
menn „vilja gera alla Vatnsmýr-
ina frá •Tjörninni og suður að
Oskjuhlíð að samfeldum skemti-
garði“, segir Tímadagblaðið á
laugardaginn. Blaðið virðist vera
að .springa af monti yfir þessu
mikla „áhugamáli".
En daginn eftir (sunnudaginn)
er það gleymt. Þá er fitjað upp
á nýju „áhugamáli" í sambándi
við Vatnsmýrina. Nú á ekki að
gera þar skemtigarð, heldpr 200
þús. króna flugvöll. Frá þessu er
sagt ’með þriggja dálka fyfirsögn
og stórum uppdrætti af hinum
fyrirhugáða flugvelli: Ekkert
svæði í nánd við höfuðstaðinn
er nógu víðáttumikið eða viðráð-
anlegt til flugvallargerðar „með
kleifum tilkostnaði" nema Vatns-
mýrin, segir blaðið.
*
En þótt liðnir hafi verið fullir
24 klukkutímar frá því að
Framskónarmenn lýstu því yfir að
„áhugamál“ þeirra væri að gera
Vatnsmýrina að skemtigarði og
þar til að úr því varð flugvöllur,
voru þeir þó ekki búnir að gleyma
skemtigörðunum að fullu. En nú
á ekki að gera „einn samféþlan
skemtigarð frá Tjörninþi að
Öskjuhlíðinni“.
„Landsvæði það sem afgangs
yrði (á milli flugbrautanna, sem
blaðið vill að gerðar verði í Vatns-
mýrinni) — — „mætti nota til
skrúðgarða, barnagarða, leikvalla
segir blaðið. Er hægt að
komast lengra í „áhuganum"? Inn
á milli flugbrautanna á að setja
leikvelli og barnagarða!
Hvað skyldi Tímadagblaðið
vilja gera við Vatnsmýrin* 4
morgun.
¥
Efnamennirnir fá vörun* senda
heim og fá afslátt á verð-
inu. Fátæka fólkið sækir hana í
búðirnar og borgar hana nafn
verði. Fátæka fólkið „undirstjett-
in“ gefur á þennan hátt kaup-
mönnum alt að 100 þús. kr. árs-
tekjur, borgar fyrir óreiðumenn
í viðskiftum og heimsendingu var-
anna „til betri borgaranna", segir
Alþýðublaðið í gær.
Svo vitað sje er Kaupfjelagið
eina fyrirtækið sem hefir reiknað
sjerstakt gjald fyrir heimsend-
ingu á vörum; ekki gerir það fá-
tæklingum hægara fyrir að nota
sjer heimsendingu. Kaupmenn
hafa ekki reiknað sjerstaklega
heimsendingar, hvorki til fátækra
nje ríkra.
Kaupmemn í Reýkjavík eru
ekki þektir að því að fara í mann-
greinarálit í viðskiftum sínum.
¥
Satt er það að kaupmenn 'hafa
oft verið hjálpsamir, þegar þá fá-
tæku hefir vantað nauðsynlegustu
vörur, en síst munu þeir hafa bú-
ist við að fá snuprur fyrir greið
viknina.
Margir af rauðu burgeisunum
hefa 15—30 þús. króna árstekjur.
Kaupmenn sem versla með mat-
vörur munu flestir mega láta sjer
nægja 3—4 þús. króna árstekjur,
eða jafnvel minna. Tíundá hlut-
ánn af tekjum hinna rauðu, þótt
Hjeðni Valdimarssyni sje slept.
Esperantó-fundur verður hald-
inn á Hótel Skjaldbreið næstkom-
andi fimtudag kl. 9 e. h. Búlg-
arski blaðamaðurinn Ivan Krest-
anoff talar. Allir, yúgri og eldri,
sem meira eðái' miiina liáfa lært
esperántó, eru fastlega beðnir að
sækja fundinn.
mjair
vmn
Laugaveg 1.
ÚTBÚ, Fjölnisveg 2.
Goliat.
Lítilfjörleg
fánaganga
Moskvaliðsins
Fánaganga sú, sem ungir
kommúnistar og sósíalistar
efndu til s.l. sunnudag, varð þeim
til lítils sóma.
Hópurinn, sem tók þátt í göng-
unni, var afar fámennur (15ft
unglingar) ■ aðeins nokkrir ung-
sósíalistar voru í einkennisbún-
ingi, en kommúnistar voru ekki
einkennisklæddir.
Nokkrir íslenskir fánar vorw.
í göngunni og þykir miiinum nú
öðruvísi tónninn í kommúnistum
gagnvart íslenska fánanum, en
fyrir bæjarstjórnarkosningarnar
1930, er Haukur Björnsson stóð
upp í Fjalakettinum og sagði, „að
ekki myndi þess langt að bíða aðt
þessi drusla (þ. e. ísl. fániiin)
yrði rifin niður og rauður fáni
dreginn að hún í staðinn".
í göngunni var auk þess fjöldi
rauðra flagga og auglýsinga-
spjöld. Þrjú spjöldin báru teikn-
aða mynd af Jóni Sigurðssyni for-
seta. Blöskraði mönnum virðing-
arleysi ungra kommúnista og sós-
íalista fyrir frelsishetju þjóðar-
innar, er þeir dirfast að notai
nafn og mynd þessa manns í póli-
tísku áróðursskyni. Því það vita
allir, að Jón Sigurðsson hefði haft
andstygð á erindrekun'um frá
Moskva og þjónum þeirra.
Eins og fyr er sagt var hóp-
ganga þessi einkar lítilfjörleg.
Jafnvel börnin á götunni sáu hve
aumleg gangan var. Hópurinn fór
frá K. R.-húsinu og hjelt sem leið
liggur um Vonarstræti, Lælcjar-
götu, Bankastræti, Skólavörðu-
stíg og síðan Njarðargötu, Fjöln-
isveg, Barónsstíg og aftur niður
Laugaveg að K. R.-húsinu.
Við K. R.-húsið lá við rysk-
ingúni. Nokkrir nazistar kömu í
bíl og liröpuðu háðsyrði til fána-
göilguíinkr. Þetta þoldi Moskva-
æskan ekki og nokkrir piltár
hlupu tíl og gerðu sig líklega til
að velta bílnum. Lögreglan kom
þá að og afstýrði vandræðum.
FRÁ EYJUM.
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU.
Guðmundsson (frá fjelagi ungra
Sjálfstæðismanna), Ólafur Ó. Lár-
usSon læknir, síra Sigurjón Árna-
sonj Steingrímur Benediktsson,
Jes Á. Gíslason, Viggó Björnsson
(formáðúr fulltrúaráðsins) sem
þakkaði húsbygginganefnd.
Undir borðum voru sungin
vígsíuljóð þau er birtust hjer í
blaðinu s.l. sunnudag, og loks var
dansað.
Byffginjí
samkomuhússins
Um byggingu samkomuhússins
er þetta að segja: Stölker Her-
maimssop lagði miðstöðvar og
hrejplætistæki, en þau eru frá
Helga Magnússyni & Co. Engilbert
Gíslason og Guðjón Scheving sáu
um málningu. Gunnlaugur Hall-
dórsson arkitekt teiknaði húsið.
Magnús ísleifsson trjesmiður sá
um byggingu hússins. Óskar
Kárason múrarameístari sá um
múrverk alt.
Almenn ánægja ríkir í Vest-
mannaeyjum yfir þessu veglega
samkomuhúai.