Morgunblaðið - 27.04.1938, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLA^ltí
Miðvikudagur 27. april 1938.
Þjóðverjarheimtaað gengiðsjeað
Öfriðarundirbúning-
ur Breta: Stórfeld
matvælakaup.
Skatta- og tollahækkanir
vegna vigbúnaðarins
London í gær. FÚ.
SIR John Simon f jármálaráðherra Breta
skýrði frá því, er hann lagði fram
fjárlögin fyrir 1938—39 í neðri mál-
stofu breska þingsins í dag, að stjórnin stefndi að
því að korna á nýjum vináttusamningum við aðr-
ar þjóðir,
en þar til hún hefði náð því takmarki, yrði hún
að vera við öllu búin, og því hefði hún keypt næg-
ar birgðir af hveiti, hvalaolíu og sykri, til þess að
nægja þjóðinni í nokkra mánuði, ef til ófriðar
kæmi.
Hefðu þessi kaup farið fram með hinni mestu- leynd, til þess
að verð á vörunum ekki yrði hækkað.
SKATTAHÆKKUN.
Sir John lagði áherslu á það, að auka enn vígbúnað Breta.
Skattborgarar Breta fá nú að finna þunga vígbún-
aðarkapphlaupsins. Sir John skýrði frá því, að á komandi
ári væru áætluð útgjöld 84i/£ miljón sterlingspunda hærri en í
fyrra, eða alls 994 miljónir.
Til þess að ekki yrði tekjuhalli, yrði að auka tekjurnar um
30 miljónir sterlingspunda, og í því skyni hefði hann ákveðið
að auka tekjuskattinn á háum tekjum, auka olíutollinn úr 8 d. í
9 d. og gengi sú aukning í gildi þegar í kvöld, og loks, að hækka
te-tollinn.
BLÓMLEGUR
HAGUR BRETA.
Sir John hóf ræðu sína með
því að gera grein fyrir fjárhags
afkomu ríkisins á fjárhagsár-
inu sem er að enda.
Tekjuafgangur hefði orð-
ið 29 miljónir sterlings-
punda, en tekjur alls 48
miljónum sterlingspunda
meiri en árið áður.
Tekjuskattur hefði gefið af
sjer 10 miljónir sterlingspunda
fram yfir það, sem áætlað var,
en aftur á móti hefðu auka-
tollar, tollur á sykri og vín-
anda, orðið minni en hafði ver-
ið áætlað.
Fjárhagsafkoman hefði verið
betri fyrri helming ársins en
hinn síðari.
Útgjöld hefðu verið minni
en áætlað var, sumpart vegna
þess að atvinnuleysi fór mink-
andi.
FLOTASTJÓRN JAPANA:
MIKILYÆGAR BREYT-
INGAR.
Kalundborg í gær. FÚ
Japanska stjórnin hefir gert
mikilvægar breytingar á yfir-
stjórn japanska flotans í Kyrra-
hafi.
Yfirforingi flotans hefir verið
settur af fyrirvaralaust og fjöldi
háttsettra flotaforingja hefir ver-
ið sviftur embættum sínum og aðr-
ir nýir settir í þeirra stað.
miiimiiiiiiiiimmmii
( um handritakröfu |
| ísiendinga 1
| Frá frjettaritara vorum. 1
Khöfn í gær. |
1 Politiken skrifar í dag um |
| kröfu fslendinga til íslenskra |
| skjaia og ísienskra gripa í |
i dönskum söfnum. Segir blað- i
§ ið að íslendingar geti enga \
| lagalega köfu gert til hand |
| ritanna. Hin siðferðislega \
i krafa þeirra myndi ekki vera |
| jafn þung á metaskáiurn, ef \
i Áma Magnússonar safnið §
Í hefði orðið námsmiðstöð, eins i
i og til var ætlast, þegar nýrri |
Í skipun var komið á Árna \
| Magnússonar nefndina fyrir |
Í skömmu.
| En nefndina hefir vani.að §
I f je.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiMir
FRAKKAR OG ÍTALIR.
Kalundborg í gær. FU.
ulltrúi franska sendiherrans í
Róm kom til Parísar í dag.
Hann hefir gefið stjórninni
skýrslu um viðræður þær, sem
fram hafa farið milli fulltrúa frá
stjórnuin Frakklands og Ítalíu til
undirbúnings væntanlegum samn-
ingum.
Sir John Simon.
Hitler er
fyrirmynd
Francos
Kalundborg í gær. FU.
Franco flutti ræðu í gærkvöldi
í útvarp í Saíamanea og
hneig hún aðallega að því að
skýra það Stjórnárfyrirkomulag,
sem hann væri að koma á á Spáni.
Hann sagði, að það væri í öll-
um verulegum atriðum sniðið eft-
ir stjórnarfyrirkomulagi Þýska-
lands, enda væri það mjög í þágu
Spánar að eiga eínungis vinsam-
leg viðsbifti við það ríki.
Tuttuga og átta fiugvjelar upp
reisnarmanna gerðu tilraun til
loftárásar á Barcelona í dag, en
voru hraktar á brott af loftvarn-
arliði' borgarinnar.
'Herrjettur í Barcelona hefir
dæmt milli 20 og 30 menn til
dauða fyrir landráð og svikastarf-
semi í þágu Francos.
Samningar Breta
og íra
London í gær. FÚ.
Drír samningar milli Bnglands
og Eire voru undirritaðir í
London í gær. Fjallar hinn fyrsti
um landvarnir, annar um fjármál
og þriðji um viðskiftamál.
Með fyrsta samningnum eru
fríríkinu fengnar aftur í hendur
hafnir, sem breski flotinn hefir
haft.
Deilurnar um skuldir fríríkis-
ins við Bretland eru leystar í eitt
skifti fyrir öll með því, að Eire
greiðir Bretlandi 10 miljónir
steriingspunda.
í viðskiftasáttmálanum er gert
ráð fyrir lækkun tolla á báða
bóga og verður Eire aðnjótandi
sömu hlunninda og önnur sam-
veldislöud Englands hlutu með
Ottawa sáttmálanum.
Blöð bæði í Englándi og Eire
fagna þessum málalokum.
Vegurinn frá Reykjavík alla
leið austur til Víkur í Mýrdal er
orðinn vel bílfær og bílar fara
austurleiðina alt austur á Síðu,
eða svo langt sem vegur nær. A
Holtavörðulteiði er einuíg got.t
færi og bílar fara alla leið frá
Revkjavík til Blönduóss. Hinsvef
ar er Vatnsskarð ófært bílum og
sömuleiðis Öxnadalsheiði. (PT.T)
kröfum Henleins:
Pragstjórnin neit-
ar að samþykkja
þær sem samn-
ingsgrundvöll
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
STJÖRNIN í Prag lýsti yfir því í dag að
hún gæti ekki samþykt sem samn-
ingsgrundvöll kröfur Henleins, en
hann krefst 1) sjálfstjórnar fyrir Sudeten — þýsku
hjeruðin, 2) rjettar fyrir Sudeten-Þjóðverja til
þess að fylgja hinni býsku lífsskoðun (nazisman-
um), og 3) endurskipunar á stefnu tjekknesku
stjórnarinnar í utanríkismálum.
Ástandið er talið alvarlegt. En þó er ekki tal-
ið að þýska stjórnin hefji úrslitatilraun til að
knýja tjekknesku stjórnina til að samþykkja Hen-
leinkröfurnar fyr en eftir að Hitler er kominn
heim úr ferðalagi sínu til Rómaborgar. Hann fer
þangað í byrjun maí og dvelur þar í nokkra daga.
100% KRAFA ÞJÖÐVERJA
Þýsk blöð segja, að kröfur Henleins sjeu lágmarkskröfur
(að því er skeyti frá Berlín herma). Þau krefjast þess að tjekk-
neska stjórnin gangi að þeim „100 %“.
Þjóðverjar segja að „þeir áskilji sjer rjett til þess að gera
frekari kröfur“, en með því er álitið að þeir eigi við að þeir á-
skilji sjer rjett til þess að krefjast raunverulegrar sameiningai'
Þýskalands og Sudeten-þýsku hjeraðanna.
Þýsku blöðin segja að Tjekkar eigi um tvent að
velja, tjekkneskt þjóðríki, eða ríki sem felur innan tak'
marka sinna margar þjóðir í anda jbeiyra krafa, seit»
Henlein hafi gert. Tjekkarnir fá ekki langan umhug8'
unarfrest, segja þau. Sjötíu og fimm miljónir mann*
standa að baki Henlein og Sudeten-Þjóðverjum og þol*
ekki að kröfum þeirra verði slegið á frest.
SKELFING 1 TJEKKÓSLÖVAKlU.
í Tjekkóslóvakíu hafa kröfur Henleins vakið skelfingu. —'
Tjekknesk blöð segja að Henlein hafi „kastað lýðræðisgrímunni"
og sagt sig úr lögum við Tjekka.
Einn af ráðherrum Tjekka
hefir látið svo um mælt að
krafan um sjálfstjórn
stofni tjekknesku ríkis-
heildinni í voða.
LANDVARNIR
TJEKKA
Tjekkar segja að Henlein
krefjist sjálfstjórnar fyrir þau
hjeruð, þar sem meginvarnir
þeirra sjeu meðfram landamær-
um Þýskalands. Ef gengið yrði
að þessari kröfu, myndi verða
ómögulegt fyrir Tjekka að
verja landamæri sín.
Krafa líenleins um endur-
skoðun á utanríkismálastefnu
Pragstjórnarinnar sje í raun og
veru ekkert annað en krafa um
að Tjekkar leggi niður sjálf-
stæða utanríkismálapólitík og
feli sjálfa sig forsjá Hitlers.
Franska blaðið ,Temps‘ vek-
ur á því athygli í dag, að ef
leyft verður að stofnað verði
nazistaríki innan tjekkneska
ríkisins, þá skapist möguleiki
fyrir Hitier til þess að þröngva
stjórninni í Prag til þess að
hindra að Tjekkar reyni
vinna gegn „útþenslu Þjóð'
verja í austur átt („Deuts-
chlands Drang nach Osten“)-
PÁFINN OG
HITLER.
í sambandi við kröfu Hen'
leins „um rjett Sudeten-Þjó®'
verja til þess að hallast að lífs'
skoðun Þjóðverja“, er vakin
hygli á því, að tjekknesk3
stjórnin var íyrir löngu bu111,
að banna nazistaflokkinn 1
Tjekkóslóvakíu. Henlein hef'1
fram til þessa ekki talið s1^
vera nazista.
Þýsk blöð segja, að Sudete’1
Þjóðverjar geti litið á Hit)fr
sem andlegan foringja sinn, al1
þess að gerast, ótrúir Tjekk
sióvakíu, alveg eins og kaþólslC
ir menn líta á páfann sem sl1111
foringja.
Drengjahlaupið. í grein 11,11
drengjahlaupið í blaðinu í
misprent.aðist nafn eins keppíin^.
ans, stóð Garðar Jónsson, en a
að vera Garðar Þormar.