Morgunblaðið - 26.05.1938, Blaðsíða 5

ílmtudagur 26. maí 1938,
MORGUN BLAÐIÐ
5
orgmiBlaftid
Otget.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rítstjórar: Jðn KJartan»»on o* Valtyr Stefinsaon (Abyr*#ar*»»8ur).
AuKlýslngrar- Árnl Óla.
Ritetjörn, augrlýaingar oje »frr»10«Ia: Aurtur»tr««ti *. — Slnl X#00.
ÁekriftargrJald: kr. *,00 * aaánuOl.
í lausaaöiu: X5 aura elntakíO — Si aura a»»t> H»«bðk.
Afmæli síra Friðriks
Friðrikssonar
H
SEGÐU MJER HVERH ÞÚ UMGEH6ST -
Pað er líka fögnuður á jarð-
ríki yfir syndugum, sem
bæta ráð sitt. En varanleg yfir-
bót verður að byggjast á ský-
lausri viðurkenningu þess, að
ranglega hafi verið breytt.Gam-
all syndaseldur getur ekki, þótt
á iðrunarstund sje, ráðist á
dygðugan mann og farið að
prjedika móral fyrir honum.
Öfrómur maður þarf ekki að
áminna heiðarlegan mann að
hætta að stela. Það getur verið
.sjálfsafneitun fyrir þjófinn, að
hafa hemil á sínum löngu fingr-
aim, en ekki fyrir hinn. Nýfrels-
aður óreglumaður á ekki að
klappa á öxlina á gömlum góð-
templara, og lýsa ánægju sinni
,yfir því, að hann sje líka
hættur að drekka, og eyðslu-
seggurinn, sem kominn er í
þrot, ætti ekki að knjesetja
reyndan sparnaðarmann til þess
að innræta honum gætni í fjár-
málum.
Yfirbót án iðrunar er engu
tryggilegri en veðurspá dagsins.
Hún getur brugðist til beggja
vona. Að öllu þessu athuguðu
•verða Framsóknarmenn að láta
sjer lynda, að tali þeirra um
'eflingu framleiðslunnar og
sparnað í opinberum rekstri sje
tekið með nokkurri varúð. Og
þeir mega heldur ekki láta sjer
koma á óvart, þótt einhverjum
verði á að brosa, þegar þeir láta
-drýgindalega yfir því, að Sjálf-1
stæðisflokkurinn kunni að „fall-
ast á“ gætilegri fjármála-
stefnu en haldin hefir verið!
Hver er svo ófróður vaxinna
manna í þessu þjóðfjelagi, að
hann viti eigi, að höfuðbarátta
undanfarinna ára hefir verið um
þetta: Á ríkið að styðja atvinnu
reksturinn, eða á það að níð-
ast á honum? Hver er svo ó-
fróður að hann viti eigi, að
Framsókn og sósíalistar hafa
altaf skelt skollaeyrunum við
öllum viðvörunum Sjálfstæðis-
manna?
Framsókn segir um þessar
mundir: Framleiðslan verður
að bera sig, álögurnar þurfa að
minka. Er þetta nokkuð annað,
-en það sem Sjálfstæðismenn
hafa altaf haldið fram? En
hingað til hafa sameiginleg
svör stjórnarflokkanna við
aaðvörunum Sjálfstæðismanna
verið: ,,Hugkvæmdaleysi“,
„barlómur“, „afturhald“. Eftir
alt þetta kemur svo Framsókn
einn góðan veðurdag og lýsir
því yfir, einkar glaðklakkaleg,
-að ekki sje vonlaust að Sjálf-
stæðisflokkurinn sje fáanlegur
til að fallast á eflingu fram-
leiðslunnar og afljettingu
-skatta!
Þetta er álíka hjákátlegt og
ef Kommúnistarnir í Bröttugötu
færu alt í einu að fagna því
hástöfum, að biskup landsins
hefði „fallist á“ að flytja mætti
guðsorð í kirkjum landsins.
Framsóknarflokkurinn hefir
verið og er í samstarfi við flokk,
sem telur það sjer fremur öllu
öðru til ágætis, að hafa staðið
að harðvítugum verkföllum,
flokk, sem altaf sjer „breið
bök“ þótt alt hold sje urið af
beinum, floklc sem hælir sjer
af óhlífni við framleiðendur og
hefir jafnvel borið kuta sinn að
fyrirtækj um Framsóknar.
„Segðu mjer hverja þú um-
gengst“. — Meðan Framsókn-
arflokkurinn „umgengst“ slíka
menn, hafa menn alveg ákveðn-
ar skoðanir á því, „hver hann
er“. Efling framleiðslunnar og
ljetting skatta verður ekki
framkvæmd í samstarfi við só-
síalista.
Umræðuefnið í dag:
Ástandið í Mið-Evrópu.
Kirkju-
hljómleikar
Elsa Sigfúss sannar xneð hverj-
um deginum betur, að hún
er söngkona á heiinsmælikvarða.
A söngkvöldum sínum í Gamla
Bíó sýndi hún, að hún er nýtísku
söngvari, sem hefir romanee-söng-
inn á valdi sínu og hopar eklti fyr-
ir jazz-inum ef svo ber undir.
Kirkjuhljómleikarnir voru próf-
steinn á stílþroska hennar og
smekkvísi. Söngskráin í kirkju er
og hlýtur að vera nokkuð fábreyti-
leg og freistar margra söngvara
til þess að leggja of mikinn móð
og vtri tilburði í útfærsluna ef
værðin á ekki að yfirbuga þá sem
á hlýða. Söiigur Elsu Sigfúss var
borinn af innra lífh meðferðin svo
látlaus og gersamlega sneydd öllu
tildri en lieldur þó athygli álxeyr-
andans vakandi frá upphafi til
enda.
Páll ísólfsson Ijek undir á dóin-
kirkjuorgelið, ágætlega að vanda
— þó þótti mjer undirleikurinn
full-veikur á ltöflum. Hann ljek
einnig einleik í tveimur lögum, og
varð hið kunna: „Prélude, fuga et
variation“, eftir César Franck, ó-
venju litauðugt í höndum hans.
Áheyrendur voru því miður sár-
fáir — það er þó ekki langt síðan
að kirkjuhljómleikar voru best
sóttir allra hljómleika hjer, en nú
er öldin önnur. þeir þykja leiðin-
legir. Það er víst tímanna tákn, að
söngkona á við Elsu Sigfúss verð-
ur að syngja jazz ef landar
liennar eiga að nenna að hlusta á
hana. E. Th.
Eimskip. Gullfoss fór frá Leith
í fyrrakvöld áleiðis til Yestm.-
eyja. Goðafoss kom frá útlöndum
í morgun. Brúarfoss kom til Ak-
ureyrar kl. 9 í gærkvöldi. Detti-
foss er á leið til Hamborgar frá
Grimsbv. Lagarfoss kom til Leith
elst vildi jeg vera einn
þ. 25. maí o.e; hafa dag;-
inn alveg út af fyrir mig,
sag'ði síra Friðrik Friðriks-
son er jeg' hitti hann um helg
ina var. M’jer þykir vænt um
daginn, því þann dag var jeg;
skírður“.
En erindi mitt til hans var
að fá hann til að segja mjer
eitthvað í blaðið til birtingar
á sjötugsafmæli hans. En við
það var ekki komandi. Jeg
hefi fengið alla hættulega
menn að lofa mjer því að
skrifa ekkert um mig þann
dag. Til dæmis vin minn síra
Bjarna o. fl., sagði sr. Frið-
rik.
Satt að segja finst mjer það
ekkert gleðiefni vera, að maður eld
ist, og- er orðinn þetta gamall. Og
svo er jeg' heldur ekki búinn að
ná mjer alveg eftir alt fjaðrafok-
ið sern var utanum mig þegar jeg
var fimtugur. Mjer finst. ekki á-
stæða til að halda neina liátíð
nema þá á 25 ára fresti. Við get-
um talað um það þegar jeg verð
75 ára. Og svo þegar jeg verð
100 ára, þá mega menn gera við
mig' hvað sem þeim sýnist.
— Þú sagðist hafa verið skíi'ð-
ur þ. 25. maí.
— Já, jeg var skírður þegar jeg
var 5 mínútna gamall. Þ. e. a. s.
fyrstu mínúturnar var jeg ekki
lifandi, eftir því sem allir við-
staddir litu á málið. En ljósmóð-
irin tók strax til að hi'ista mig og
slá mig allóþyrmilega. Og við það
kom hljóð úr horni, sem sannaði
henni að eitthvað lífsmark var
með mjer. Svo hún þreif skál og
spurði móður mína hvv.ð jeg ætti
að heita, og' skírði mig skemri
skírn, því hún bjóst ekki við að
það væri seinna vænna.
Móðir mín sagði að það væri
best að skíra mig Friðrik eftir
föður mínum, því hún vissi ekki
betur þá en hann væri dáinn. Hann
var formaður á hákarlaskipi og
hafði lagt út frá Eyjafirði snemma
í mars, en ekkert til skipsins
spurst í 11 vikur. Svo skipið var
talið af. Við vorum sem sje báðir
feðgarnir taldir af þenna dag.
En ljósmóðirin hristi upp lífi í
mig. Og faðir minn kom heim
heill á húfi viku síðar. Hann hafði
lent, í miklnm norðangarði og
komist nauðuglega inn á einhverja
vík nálægt Horni. Skip hans lask-
aðist allmilrið. Hann hafði smíðað
það sjálfur. Hann fór með menn
sína til ísafjarðar og sótti thnb-
ur til að gera við skipið. Að við-
gerðinni lokinni ljet hann í haf og
alt gekk vel. En samgöngurnar
voru ekki betri en þetta í þá daga,
að móðir mín hafði engar fregnir
af þessu fyrri en faðir minn kom
sjálfur eftir 12 vikur. Skipið átti
hanu á móti Jörundi í Hrísey.
Hafði Jörundur lagt til efnið, en
faðir minn sem sagt smíðina. Hann
lærði skipasmíðar hjá Jóni Chr.
Stefánssyni timburmeistara á Ak-

Síra Friðrik Friðriksson.
Páll eftii' öðrum hvorum afa mín-
um.
Mjer leiddist lengi vel að jeg
skyldi heita Friðrik. Þótti það
leiðinlegt nafn. Því allar stytting-
ar á því nafni voru svo leiðinleg-
ar, Frissi, eða Friggi. En þetta
breyttist með aldrinum. Og nrx
þykir mjer vænt um það.
Hvenær dó faðir þinnf
Hann dó úr lungnabólgu á Hösk
uldsstöðum í Húnavatnssýslu á
aðfangadag jóla árið 1879. Hann
hætti við sjómenskuna og tók að
sjer húsasmíði og kirkna. Hann
var t. d. yfirsmiður við timbur-
verk hinnar veglegu Þingeyra-
kirkju, er Ásgeir Einarsson bygði,
og stendur sem mikill minnisvarði
um þann ágætismann. Hann hafði
tekið að sjer að byggja kirkjuna
á Auðkúlu, og voru foreldrar
mínir í húsmensltu þar meðan á
kirkjusmíðhmi stóð. Á jólaföstu
fór hann út á Skagaströnd að
sækja saum, gisti á heimleiðinni á
Höskuldsstöðum, veiktist þar og
dó.
Mannna braust þangað úteftir í
versta veðri til að vera við jarð-
arföriua. Jeg var fluttur að Tungu
nesi til Erlendar bónda og var
þar það sem eftir var vetrarins.
Og þá var samtalinu lokið,
nema livað jeg sagði við hann, að
úr því jeg fengi enga afmælis-
grein að skrifa, mætti jeg þó a.
m. k. koma og lilusta á livað hann
sjálfur segði á afmælisdaginn.
Samkoman í K.F.U.M
í gærkvöfdi
Pegar jeg kom upp í vinnu-
stofju sr. Friðriks í K. F. TJ.
M. laust fyrir kl. 8V2 í gærkvöldi,
var hann þar umkringdur af
fjölda vina, ungra og gamalla.
Þar voru heillaóskaskeyti og af-
mælisgjafir um alt, því enginn
hafði enn kastað tölu á skeytin,
sem hann fjekk. Af hendingu rak
jeg augun í eitt frá heimsþingi
K. F. IT. M. í Stokkhólmi, undir-
ritað af ýmsum víðfrægum kenni-
mönnum.
Er maður lbaðaði í skeytranum
var greinilegt, að hjer var ekki
um að ræða venjuleg andlaus kurt-
eisisskeyti, heldur þakklæti og ein
lægan vinarhug frá innlendum
sem erlendum veLunnurum.
ureyri.
Ef ekki hefði staðið svona á, að
móðir mín var búin að syrgja föð-
ur minn vikum sarnan, þá hefði
í gær. Selfoss er í Vestm.eyjum. jeg verið látinn lieita Pjetur eða
En nú skulum við ekki tala
meira um þetta, segir sr. Friðrik.
Þarna eru afmælisbrjefin sem jeg
er búinn að fá frá Danmörku,
segir hann, og bendir á bunka af
brjefum á vinnuborði sínu. Og
hjer er að vísu ein grein um mig
í fjelagsblaði K. F. U. M. í Ála-
borg. En hún er stíluð eins og
sendibrjef til mín. Þeir vita ekki
hvað þeir eiga mjer gott að gera
vinir mínir þar vtra. Jeg er þar
heiðursfjelagi í K. F. U. M. og
hefi þar bústað fyrir mig er jeg
kem til Hafnar. Þeir hafa sæmt
mig gullmerki því, sem áður var
Olfert Richard einum gefið, 0. s.
frv.
Og hvar ætlar þú að rera á af-
mælisdaginn ?
Helst hefði jeg viljað vera ein-
hversstaðar aleinn. Nú er jeg að
fara upp á Akranes að setja niður
í garðinn minn þar. Og á þriðjn-
daginn fer jeg upp í Kaldársel og
verð þar um nóttina og fram eftir
deginum á miðvikudaginn. Kald-
ársel er mjer hjartfólginn staður.
Fjölmenni mikið var samankom
ið í hinn bjarta samkomusal K.
F. U. M. á tilsettum tíma, kl. 8^.
Þeir sem koma ókunnugir á þann
samkomustað verða þess undir
eins varir, hve mikill hlýleiki rík-
ir meðal allra. Það er sem hvert
handtak þar komi við hjarta
manns.
Þarna var fólk á öllum aldri,
ungir og' gamlir, konur og karl-
ar. Er sr. Bjarni Jónsson steig í
ræðustólinn, varpaði kvöldsólin
bjarma sínsum inn yfir mannsöfn-
uðinn. Fyrst voru sungnir tveir
sálmar, báðir eftir sr. Friðrik
sjálfan. „Mikli drottinn dýrð sje
þjer“ og „Unglingafjöld, í fylk-
ing Gnðs þú stendur“. Ungar
sterkar og skærar raddir sungu,
með samstiltum huga.
Þvinæst tók sr. Bjarni til máls.
Eru eigi tök á að rekja hjer
ræðu hans til hlítar, sem fyrst og
fremst fjallaði um starf sr. Frið-
riks, fjölhæfni hans og innileik.
íklæddi ræðumaður alvöru sína
sem oft endranær í ljettan bún-
ing.
Hann skýrði m. a. frá því, er
hann fyrst sá sr. Friðrik.
Jeg var þá þingsveinn“, sagði
hann, „og sendur niður í póst-
hús. Þá víkur sjer að mjer ókunn
ugur svartskeggjaður maður og
spyr hvað jeg heiti. Jeg segi það.
Þá segir hann: „Það er gott. Við
hittmmst bráðum aftur“. Þegar
jeg kom upp í þinghús spurði jeg
fjelaga minn hver þetta myndi
hafa verið. „Það hefir auðvitað
verið Friðrik“, segir hann. Og
síðan segir hanu mjer, að Frið-
rik þessi sje eitthvað undarlegur
maður, jeg skuli vara mig á hon-
um. Næst þegar jeg sá hann á
götu, flúði jeg inn í port til að
mæta honum ekki.
FRAMH. Á SJÖUNDU SÖ)U