Morgunblaðið - 26.05.1938, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 26. maí 1938.
Minningarorð um Björn
Jónsson í Núpdalstungu
Pað em nú orðin æði mörg ár
síðan sá, er þessar línur rit-
ar, hvarf burtu af æskustöðvun-
am, og breytingarnar orðnar núkl-
ar síðan. Stundum er það all-
•rfitt að átta sig á því, að bændur
aveitarinnar, sem voru í blóma ald-
«rs síns þá, eru nú annað livort
gamlir menn, eða horfnir a£ sjón-
arsviði þessa lífs. En í hvert sinn,
sam einhver af þeim gömlu hverf-
»r. finnur maður til þess, að það
er eitthvað af bernsku- og æ'sku-
minningum manns sjálfs, er um
leið ganga til moldar, og eftir
því, sem kynningin hefir verið
meiri, minningarnar hetri, verður
þe*si saknaðartilfinning ríkari.
Eitthvað svipað þessu flaug
mjer í hug, þegar jeg fyrir fáum
dögum frjetti lát Björns Jónsson-
»r bónda í Núpdalstungu í Mið-
íirði.
Björa Jónsson varð 71 árs,
fæddur 21. nóv. 1866, að Syðri
Reykjum. í»ar bjuggu þá foreldr-
ar hans, Jón Teitsson og kona
hans, Elinborg Guðmundsdóttir,
systir Bjiirns á Mai'ðarnúpi, föður
Ouðmundar landlæknis og þeirra
aystkina. Annar bróðir Elinþorgar
var Guðmundur smiður, er lengi
var í Núpdalstungu, (faðir Guð-,
mundar smiðs yngra, Ingimundar
iandbúnaðarráðunauts, er drukn-
aði í Grímsá í Borgarfirði, Stein-
unnar nuddlæknis o. fl.).
Árið 1875 fluttust þau Jón Teits
sön og Elinborg að Sveðjustöðum
og ólst Björn þar upp með for-
eldrum sínum, þangað til 1888, að
þau fluttust að Núpdalstungu. Ar-
jð eftir, 1889, giftist Björn konu
*inni, sem enn er á Jífi, Asgerði
Bjarnadóttur, dóttur Bjarna hrepp
stjóra Bjarnasonar í Núpdals-
tungu og Guðfinnu Jónsdóttur, er
þar bjó þá eftir mann sinn. Tók
Björn þá við búi af henni og hefir
búið í Núpdalstungu síðan, fyrst á
móti foreldrum sínum, þangað til
þau dóu. Faðir hans dó 1901, en
Blinborg lifði þangað til 1909.
Börn þeirra Björns og Ásgerð-
«r eru þessi:
Bjarni bóndi að Uppsölum, gift- J
ur Margrjeti dóttur Sigfúsar Guð-
mundssonar, er þar bjó lengi; Jón
kiæðskeri í Reykjavík, dáinn 1921;
Ólafur, giftur Ragnhildi Jónsdótt-
ur frá Fossakoti, hefir búið móti
föður sínum í Núpdalstungu síðan
1921; Guðfinna. gift Mágnúsi
Jónssyni bónda á Torfastöðum;
tiuðmundur kennari á Akranesi;
Björn dr. í hagfr. í Reykjavík,
¥áðir kvæntir; Elinborg Jóhanna,
ógift, í Reykjavík, og Guðný, ó-
gift, heima. Auk þess hafa þau
hjón alið upp sonarson sinn, Björn
Bjarnason, og eina stúlku, Her-
horgu Ólafsdóttur (Halldórssonar
á Hvammstanga), og eru þau bæði
keima í Núpdalstungu.
Björn í Núpdalstungu, eins og
hann venjulega var kallaður, var
maður hæglátur og Jjet lítið yfir
sjer, býst jeg við, að hann að
eðlisfari hafi verið frekar hlje-
drægur maður, sem best, kunni við
ság heima, enda var þar líka verk-
efni nóg, að stunda búið og koma I
upp stórum barnahóp. En heim til
hans var líka gott að koma, því
GAMLA BÍÓ:
Parnell
Björn Jónsson.
að þau hjón bjuggu af rausn og
voru gestrisin mjög. Þrátt fyrir
það þó Björn Jjeti lítið yfir sjer.
vann hann sjer brátt traust sveit-
unga sinna, og mun hafa gegíit
fléstum frúnaðarstörfum, t. d. í
hreppsnefnd, sýsluuefnd og skóla-
nefnd. Til þessa síðasta staffa
^ygg jeg að hann hafi verið eink-
ar vel fallinn, því að liami unni
m.jög framförum og nientun alfri,
enda studdi hann börn sín íil
rrteiita.
Þetta traust, sem honum var
synt átii hann fyllilega skilið, og
ullu því mannkostir hans. Man
jeg ekki til, að jeg hafi kynst
dagfarsbetri inönnum en þeim
bræðrum Birni og Jónasi bróður
hans, sem um mörg ár var ná-
granni foreldra minna. Mátti vel
segja líkt um Björn og sagt er
um Njál: Heilráður og góðgjarn,
hógvær og dreuglyndur. Enda
fóru vinsældir hans eftír því. Það
hygg jeg, að hann hafi engan óvin
átt, en að allir, sem þektu til hans
hafi borið til iiatis hlýjan hug.
IJm Björn sem bónda má segja
það í stystu máli, að hann var
stjett sinni til sóma, enda muii og
jörð sú, er hann sat með mestu
prýði unt hálfa öld og bætti á
margvíslegan hátt, bera honum
þann vitnisburð.
Um slíka bændur er eftirsjá
mikil, er þeir falla frá. En þess
ber og að minnast, að gott er að
hvíla að loknu dagsverki. Dags-
verk Björns í Núpdalstungu var
mikið og gott. Til endurminning-
anna um hann verður ávalt gott
að Imgsa fvrir sveitunga hans,
vini og ættingja, því að þar er
góðs inanns að minnast.
Friðrik Ásmundsson Brekkan.
K.F.U.M. og K. Hafnarfirði.
Almenn samkoma í kvöld kl.
8Yi- Steinn Sigurðsson talar. —
Allir velkomnir.
Qamla Bíó sýndi í gær
merkilega kvikmynd, sem
bygð er á lífi írska stjórnmála-
mannsins Parnell, sem á sínum
tíma var einn áhrifamesti mað-
ur þar í landi og stóð í farar
broddi fyrir frelsisbaráttu fra.
Kvikmyndin gerist um 1880
og fyrir mikla nákvæmni, sem
lögð hefir verið á gerð mynd-
arinnar gefur hún góða hug-
mynd um margar heimsþektar
persónur, eins og t. d. Glad-
stone, þann mikla mann. Einnig
er nákvæmlega sýnt enska Par-
lamentið og fundir þess á þeim
tímum.
írar hafa nú loks fengið mik-
ið af frelsiskröfum sínum fram
gengt, sem þeir hafa barist svo
ósleitilega fyrir. Kvikmyndaf.je-
lögin hafa á undanförnum ár-
um kepst um að gera kvik-
niyndir eftir atburðum úr frels-
isstríði fra og hefir slíkum
myndum jafnan verið ágætlega
tekið hjer sem annarsstaðar.
W *
Attræður: Arni Sveinsson
Skeiðarárhlaupið
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
Þótt ekki hafi enn orðið vart
neinna eidsumbrota eða önnur
merki þess, að eldur væri uppi
þarua eystra, getur vel verið, að
hlaupið stafi frá eldsumbrotum.
Oft líða margir dagar frá því að
vöxtur byrjar að koma í Skeið-
ará og þar til menn verða varir
við eldsumbrot í jöklinum.
í seinasta Skeiðarárhlaupi (í
mars 1934) byrjaði Skeiðará að
vaxa 23. mars. En það var ekki
fyr en 30. mars, eða á áttunda
degi, að menn urðu varir elds-
umbrotanna í jöklinum.
Oræfingar mutm nú yfirleitt
þeirrar skoðnnar, að hjer sje .nm
regiulegt lilaup að ræða. Sömu
skoðunar er Hannes, bóndi á
Núpstað, sem þekkir hlaupin í
Skeiðará manita bes.t, Er því ekki
ósennilegt, að innan fárra daga
fari eidsumbrotin að gera vart
við sig evstra.
Amorgun, 27. maí, verður
Árni Sveinsson, starfsmaður
hjá Rafveitu Reykjavíkur, 80 ára.
Árni er fæddur Snæfellingur,
og ólst upp í Grundarfirði þar til
hann var 11 ára, en þá fór hann
til P.jeturs bónda Sivertsen í
Höfn í Borgarfirði og var hjá hon
um til tvítugsaldurs. 20 ára fór
hann til trjesmíðanáms til Jak-
obs Sveinssonar húsasmiðs í
Rvík og iauk námi hjá honum
árið 1882. Fór þá vestur í Fjörðu
og settist að á Flateyri í Önund-
arfirði. Hóf þar verslun og stund
aði jafnframt húsasmíðar. Árið
1887 fluttist Ártti til ísafjarðar,
en fór þá brátt utan og gekk í
verslunarskóla í Khöfn eitt ár.
Er hann kom heim, var hann fyrst
eitt ár í Hnífsdal við kenslustörf.
En keypti þá verslun á Isafirði,
fluttist þangað og gerðist þar
kaupmaður. Var hann síðan ltaup
maður á ísafirði óslitið til ársins
1915, er hann flutti til Reykja-
víkur. En jafnhiiða versluninni
rak hann lengst af út.gerð í all-
stórum stíl. Og altaf vann hann
nokkuð að . smíðum þessi ár,. þótt
það væri' slitrótt, er á hann hlóð-
ust margvísleg störf önnur.
Árni var á ísafirði þann hluta
æfinnar, er starfskraftar ha.ns
voru óskertir. Kom hann mjög við
sögu kaupstaðarins á þeim árum,
en rúmið itjer leyfir aðeins að fátt
eitt sje talið af störfum hans.
Ilann var í stjórn bæjarins mörg
ár, og því ýmist forgöngumaður
eða samstarfsmáðnr að flestu því,
sem gert var þeim hæ til þrifn-
aðar á þeim árum. Meðal þess var
fyrsta vatnsveita, sem lögð var á
Islandi. Isafjörður hafði þar for-
ystuna.
Árni var einn af 12 stofnend-
um Iðnaðarmannafjelagsins á ísa
firði ög formaður þess leng'i. Hann
var og um mörg ár skólastjóri
skóla þess, sem Iðnaðarmannafje-
lagið stofnaði og enn starfar.
Árni flutti til Rvíkur árið 1915,
sem áður segir, og hefir því dval-
Árni Sveinsson.
ið hjer nú í 23 ár. Ilann er þv£
mörgum kunnur, eigi síður hjer
en á ísafirði. Ekki er hann bog-
inn í baki, þrátt fyrir 80 árin, Ög
sjá Reykvíkingar hann hvern dág
feanga hjer um miðhæinu, bæðf !á
leið til skrifstofu Rafveitunnar ög
frá henni. Er maðurinn auðkend-
ur, með hið mikla, drifhvíta al-
skegg. Er og bjart yfir svip hans
og bert að hann hefir oft sjeð til
sólar í lífinu. Þó hafa þar að sönnu
ekki verið allir dagar jafnir, svo
sem líklegt má þykja, svo marg-
ir dagar, sem að baki eru.
Árni er enn allvel hraustur, and-
lega og líkamlega. Hann fer ein-
hvern næstu daga til ísafjarðar
og verður þar í hoði Iðnaðar-
mannafjelagsins á afmæli þess.
En Árni er nú heiðnrsfjelagi þess
fjelags. S. K.
II. fl. mótið. í dag kl. 2 heldur
knattspymumót II. fl. áfrani á
íþróttavellinum. Aðgangur er ó-
keypis.
Gangleri, 1. hefti XII. árg. »r
nýlega liominn út og flytur að
vanda ýmsan fróðleik, skemtileg-
an, um dulræn efni, m. a. þrjii
kvæði og fleiri greinar (Af sjón-
arhóli, Jólaboðskapurinn, Rósin
svarta) eftir ritstjórann, Grjetar
Fells, og nokkrar ritsmiðar og dul
rænar smásögur eft-ir innlenda og
erlenda höfunda.
Samkepni.
Þeir sem vilja taka þátt í samkepni um að gera tillögu-
uppdrætti um útlit og fyrirkomulag heitvatnsgeyma á
Öskjuhlíð, vitji lýsingar og skilmála á skrifstofu bæjar-
verkfræðings næstu daga. Skilatrygging 20 kr.
Reykjavík, 25. maí 1938.
BœjarverbfræðÍDgur.
Goliat.