Morgunblaðið - 02.11.1938, Síða 31

Miðvikudagur 2. nóv. 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
29
Sólarhringur við Morgunblaðið
Framh. af 27. síðu.
ura er lokað og menn ganga frá
vinnustöðvum, er oft megin hlut
inn óunninn af verki blaða-
manna.
Þá þurfa setjarar að fá hand-
ritin sem hraðast svo sem minst
eða engin töf verði á verki
þeirra. Þá reynir á hraðann bæði
hjá þeim sem skrifa og þeim
sem setja.
Blaðamaðurinn gengur mörg
kvöldin undir próf, í því fólgin
hve fljótt hann getur fært það
efni í letur, sem hann hefir á
prjónunum, og setjarinn, hve
fljótt hann getur sett.
Ekki vil jeg giska á það, hve
hraðast hefir verið farið í þeim
efnum við Morgunblaðið undan-
farin ár. Því ef jeg nefndi eitt-
hvað nálægt því sem rjett er,
fengju lesendur skakka hug-
mynd um það, hve mönnum er
ætlandi að jafnaði að skrifa og
setja á hverri klukkustund, því
hvorki blaðamenn nje setjarar
geta lengi haldið þeim harða
spretti. Til þess er áreynslan of
mikil fyrir báða. En eitt er víst,
að í annríki blaðamanna og arga
þrasi er ekkert sem getur í eins
fljótu bragði breytt erfiðleikun-
um í sólskin eins og greiðhent-
ur og glöggur vjelsetjari, því
verkið sem blaðamaðurinn vinn-
ur hefir eigi borið ávöxt, fyrri
en fljótaskrift hans er breytt í
þann „bókstaf sem blífur“ í blý
línur setjaravjelarinnar.
Þannig líða kvöldstundirnar á
ritstjórnarskrifstofunum, þó ann
rikið sje mismunandi mikið. í
dag mæðir það mest á einum
á morgun á öðrum. En hver tek-
ur í það verk, sem næst liggur
fyrir honum, svo allir vinna sem
einn maður. Það er sem fyr segir
skilyrði fyrir góðum árangri.
Framan af kvöldinu setja
handsetjaramir tveir saman aug
lýsingarnar. Þegar því verki er
lokið er fyrst hægt að sjá, hve
mikið lesmálsrúm verður í blað-
inu það kvöldið. Þá kemur til
kasta ritstjórnarinnar að ákveða,
hvaða efni verði að sitja fyrir
öðru, og hvað verður að sitja á
hakanum. Því 8 síður blaðsins
verða að duga undir alt, auglýs-
ingarnar og lesmál smátt og
stórt. Um þetta leyti dags fer
uð renna upp fyrsta myndin af
því, hvernig blaðið eigi að líta
út í fyrramálið, enda má nú gera
ráð fyrir, að meginið af frjett-
um dagsins sje komið til rit-
stjórnarinnar.
En altaf geta einhverjar ný-
ungar komið, sem kollvarpa
fyrstu hugmyndunum um þetta,
eitthvað óvænt, sem þarf að fá
nána vitneskju um, skrifa um,
taka afstöðu til, alt fram á síð-
ustu stund, sem unnið er við
hlaðið. Þessvegna á orðtak skát-
nnna erindi til blaðamannanna:
»Vertu viðbúinn!“ Viðburðir þeir,
sem mestu máli skifta gerast oft
ekki fyr en á kvöldin, þegar ann-
rikið er mest og sýnilegir erfið-
leikar á, að alt verði gert í tæka
fíð sem gera þarf. Þá hefir mjer
Persónulega reynst vel að hafa
það heillaráð bak við eyrað, að
„aldrei skyldi seinn maður flýta
sjer!“ Því ef asinn nær yfirhönd
verður jafnan lítið úr verki.
Gott er líka að hafa það í huga,
hve þetta blaðkrýli er lítið, í sam-
anburði við dagblöð stærri
þjóða, hve miklir viðburðir og
annríki sem við köllum í okkar
fámenni og fábreytni er lítið, og
á því að vera viðráðanlegt í alla
staði, ef rjett er á haldið.
En stundum gengur líka alt
sinn hæga gang, og ekkert ann-
ríki eða erfiðleikar af neinu
tagi.
★
8 síður.
Degar lokið er við setningu
auglýsinga og þeim er rað-
að í prentleturssíðurnar, er farið
að raða greinunum í blaðið. Þá
kemur það oft í ljós, hve rúm
blaðsins á þessum 8 síðum þess
Aðstoðarstúlkur í prentvjelasal Isafoldarprentsmiðju, sem vinna til skiftis —
tvær og tvær — við prentun Morgunblaðsins, frá miðnætti til morguns. í aft-
ari röð: Frá vinstri: Gunnhildur Eyjólfsdóttir, Elín Jónatansdóttir og Stein-
unn Guðjónsdóttir. f fremri röð: Guðrún Jónsdóttir, Halldóra Guðmundsdóttir
er af skornum skamti, borið sam
an við þarfir útgefenda og les-
enda. Þá er að ákveða hvaða efni
verði að koma í blaðið, hvað sem
öðru líður, og hvað verður að
bíða betri tíma. Þau vandræði,
þau neyðarúrræði sem þá verð-
ur að grípa til, eiga ýmsir dá-
lítið erfitt með að skilja.
Þegar farið er að ganga frá
prentleturssíðum blaðsins, kem-
ur það til greina, að prentvjel-
arnar, sem prenta blaðið eru
tvær, og verður helst að haga
afgreiðslu blaðsins úr setjarasal
eftir því, afgreiða fyrst 1., 4.,
5. og 8. síðu blaðsins, því þær
eru prentaðar í þeirri vjelinni,
sem prentar öðru megin á örkina,
en hinar síðumar eru prentaðar
í þeirri vjel, sem brýtur blaðið
og Soffia Þorsteinsdóttir.
um leið og hún prentar það, og
eru þær afgreiddar síðar.
Prófarkalestur fer að mestu
leyti fram á kvöldin, og sjer hver
blaðamaður jafnan um prófark-
ir af þeim greinum sem hann
skrifar. Oft er það ekki fyrri en
ið afloknu löngu dagsverki,
sem menn komast að því, að lesa
prófarkir. Er það einn gallinn
á útgáfustarfi blaða að kvöldinu
til, að einmitt það verkið, sem
mesta nákvæmni þarf við, kem-
ur á þann tíma sólarhringsins,
sem menn oft eru þreyttastir.
Þegar farið er að raða efninu
í blaðið, á prófarkalestri að vera
lokið, og leiðrjettingu prófark-
anna, nema þá af þeim greinum,
sem settar eru alveg á síðustu
stundu.
★
Lokaþáttur.
Pað líður að miðnætti. Símar
blaðsins sem altaf hafa
hringt með stuttu millibili allan
daginn, hafa nú þagnað að
mestu. Kliðurinn af umferðinni
lí Austurstræti er hættur. Alt
bendir til þess, að bæjarbúar sjeu
yfirleitt gengnir til náða. Einn
j og einn maður, eftirlegukindur
; umferðarinnar, sem ekki hafa
Jframkvæmd í sjer til að komast
í rúmið, slæðast inn á skrifstofu
blaðsins, til þess að fá einhvern
forsmekk af því, hvað eigi að
'standa í blaðinu í fyrramálið, á

o „Sendisveitin" o
hverju hann megi eiga von „með
morgunkaffinu“.
Eftir er að leggja síðustu hönd
á síður blaðsins og afgreiða þær
í prentvjelasalinn. Blaðamenn
þeir, sem unnið hafa kvöldvinn-
una við blaðið, og venjulega hafa
flestir þeirra sem við ritstjóm-
ina vinna, lagt þar eitthvað til
málanna, koma þá saman í ein-
hverri skrifstofunni og fá sér
kaffi til hressingar.
Dagsverkinu er að verða lokið.
Þá ber jafnan á góma það
markverðasta, sem gerst hefir
þann daginn, hvað vel tókst, og
hvað miður, og hvaða verk bíða
næsta dags, svo að vitað sje. Þá
er oft rifjað upp, hvaða vinir
blaðsins og velunnarar hafa sýnt
velvild sína í verki á ýmsan hátt
þann daginn, og tekið þátt í því
fjölþætta starfi, sem unnið hefir
verið í þetta sinn.
I þessum daglega áfangastað
undir miðnættið hugsar hver
blaðamaður með sjer um það,
hvað hann hefir þann daginn
lagt af mörkum, við hið sameig
inlega verk, sem nú er að bera
ávöxt, hugsar um það, hvernig
honum tókst þetta og hvernig
hitt, og hvort hann muni á morg
un uppskera þau laun, sem eru
blaðamanninum öllum launum
kærkomnari, að lesendurnir verði
ánægðir með verk hans.
Það er engu líkara en blaða-
maðurinn heyri þá, gegnum minn
ingarnar um ys dagsins og dyn
setjaravjelanna óm af köllum
blaðadrengjanna næsta dag, er
þeir þjóta um göturnar með
Morgunblaðs-köll sín.
Meðvitundin um það, að hann
eigi hlutdeild í því, sem dreng-
imir kalla, og því, sem þeir
flytja, sem blaðið flytur, fyllir
hug hans eftirvæntingar.
Og hann hugsar með sjer. Alt
er þetta, sem annað, með okkar
fámennu þjóð, á byrjunarstigi,
en framtíðin „þrungin af mögu-
leikum“. Hafi mjer mistekist í
dag, stæli jeg vilja minn til þess
að láta mjer takast betur á morg
un.
Hann rennir huganum enn á
ný yfir viðburði dagsins, rifjar
upp þau málefni, sem hann hefir
kynnst, fólkið sem hann hefir
hitt, og það sem hann hefir reynt
að inna sem best af hendi. í
þessum áföngum, milli þess sem
liðið er og þess komandi, finnur
blaðamaðurinn hvernig verk hans
er og á sífelt að vera, þjónusta
við góð málefni þjóðarinnar,
brautryðjendastarf fyrir menn-
ing hennar og velferð.
Þessi tilhugsun bætir upp von
brigði hans, greiðir úr erfiðleik-
um hans, tilhugsunin um það, að
framundan er og verður altaf ó-
endanlegt verk að vinna.
3
Þetta er fólkið, sem ber blaðið til kaúpendanna hjer í bæinn, og er komið með ])að í dyragættir og á
hurðarhúna áður en margir lesendanna eru risnir úr rekkju. Það væri ákaflega æskilegt, að kaup-
endur blaðsins hefðu það á bak við eyrað, að 25 sinnum á mánuði eru sendimenn þessir á fótum fyr-
ir kl. 7 á morgnana, til þess að koma blaðinu til skila í tæka tíð, og það í hvaða veðri sem er.
Efst til vinstri: Gunnar Magnússon (sendisv.), Carlo V. Kristinsson (sendisv.), Karl Eldar, Óskar Guðmundsson,
Alexander Geirsson, Sigurður Ingólfsson. — Miðröð: Valtýr Guðmundsson, Jón Jónsson, Kristín Benediktsdóttir,
Helga Guðbjörnsdóttir, Geirlaug Einarsdóttir, Sigríður Halldórsdóttir, Katrín Björnsdóttir, Ingimar Kr. Jónasson,
Engilbert Hafberg, Jón Ólafsson. — Neðsta röð: Ólöf Sigurðardóttir, Guðrún Ólafsdóttir, Gunnþórunn Sigurðar-
dóttir, Guðríður Ástráðsdóttir, Jakobína Hafliðadóttir, Soffía Lilja Jónsdóttir, Þórólfur Meyvants, Jón Magnússon.
A/uk þessara á myndinni eru í sendisVeitinni: Stella Jónsdóttir, Lára Magnú$dóttir, Esther Benediktsdóttir, Sigurlaug
Árnadóttir, Guðmundína Kristjánsdóttir, Sigurður Mortens, Anna Erlendsdóttir, Guðmundur Helgason, Þórður
Vilhjálmsson, Ingibjörg Ársxlsdóttir.
y. st.