Morgunblaðið - 30.11.1938, Side 3

Miðvikudagur 30. nóv. 1938.
IORGUNBLAÐIÐ
3
Reikningur
Reykjavlkur
Minning
Haraidar Níelssonar
Fátækraframfærið
vex stöðugt
Reikningur Reykjavíkur-
kaupstaðar fyrir árið
1937 er kominn út, og eru
heildar-útgjöidin á rekstrar-
reikningi 6.46S þús. kr., eða
rúmlega hálfri miljón kr. hærri
en næsta ár á undan.
Hjer skulu nefndir nokkrir
stærstu ^jaldaliðirnir:
Framfærslukostnaður bæjar-
íns nam á árinu alls 1.637 þús.
kr., ©n þar af var endurgreitt
96 jþús., svo að bein útgjöld
bæjariins vegna fátækrafram-
færis voru 1.561 þús. kr. — Út-
gjöldin skv. alþýðutryggingar-
lögunum námu alls 664 þús.,
þar af frá Tryggingarstofnun
ríkisins 150 þús.; útgjöld bæj-
arsjó'ös því 5T4 þús. Þessir
gjaldaliðir til samans nema því
rösikum 2 milj. kr., eða um
þriðjungi allra ’útgjalda bæjar-
ins.
A.ðrir stórir útgjaldaliðir
eru: Barnaskólarnir 625 þús.,
almenn styfktarstarfsemi 446
þús., ýms starfræksla 364 þús.,
Aæxtir af lánum 364 þús., lög-
gæsla 341 þius., stjórn kaup-
staðarins 336 þ)ös. kr.
Reykjavíkurbær átti í árs-
byrjun 1937 útistandandi hjá
öðrum sveitarfjelögum um 180
þús. kr., en í árslok 115 þús. kr.
Af eldri skuldum fekk bæjar-
'sjóður greitt í skuldabrjefum
kreppulánasjóðs 35 þús., í pen-
ingum 17 þús., en burtu var
felt við skuldaskil 56 þús. kr.
Til atvinmibóta var varið á
árinu úr bæjarsjóði alls 491
þús. kr.; af þessu greiddi ríkis-
sjóður 25 þús. Auk þess lagði
ríkissjóður fram til atvinnubóta
fyrir verk.amemx í Rvík 296
þús. kr.
Eignir bæjarsjóðs Reykjavík-
ur, án fyrirtækja, voru í árslok
1937 taldar kr. 15.232.287.78
(þar af 9161 þús. arðberandi
og seljanlegar eignir) ; en í árs-
lok 1936 voru eignirnar kr.
14.050.820.47. Aukning því um
1.2 milj. kr.
Skuldir bæjarsjóðs voru ,í árs-
lok 1937 kr. 6.138.331.11, en
voru kr. 5.174.175.08 í árslok
1936. Skuldaaukning því um
964 þús. kr.
Eldsvoði í Vest-
mannaeyjum
Frá frjettaritara vorum
í Vestmannaeyjum.
ldur kom upp í Pöntunarfje-
lagi alþýðu h.jer í Vest-
mannaeyjum í dag kl. um 1 Vk e, b.
Bldurinn varð fljótt slöktur og
skemtir urðu litlar.
Málið er í rannsókn.
Ríkisskip. Súðin var á Raufar-
höfn kl. 3 í gœr.
Haraldur próf. Níelsson hefði
orðið sjötugur i dag ef honum
hefði enst aldur til. í kvöld
M. 6 fer fram minningarat-
höfn um pró'f. Haráld í Gamla
Bíó. Um starf Haráldar Níels-
sonar sjá bls. 5.
Fullveldishátfð
Heimdallar
Fjelag ungTB. Sjálfstæðismanna,
Heiirdallnx, gengst fyrir
fuHveldishátíð i Oddfellowhúsinu
annað hvöld. Ræðu flytur Thor
Thors álþm. Tvísöng með guitar-
undirieik syngja þeir Ölafur Bein-
teínsson og Svéinhjöm Þorsteins-
son, og siðan verður dansað.
Fjelagið hefir reritil að vanda
sem best tíl ’þessara hátíðáhalda
og er ætlast til að allir S.jálf-
stæðísmenn ©g konur fái aðgang
meðan húsnTui leyfir.
Samíð hefir ver'ið við veitinga-
mann í OddlVllow. að ’þeir sem
óski þess geti íengið keyptan há-
t.íðamat frá kl. 7%—10 e. h. og
hefir verið veítt undanþága hvað
vínveitingar snertír. Þeír, sem
kynnu að vílja taka þátt í borð-
haldinu, ,verða að tílkynna það í
veitingasölum Oddfellow fyrír há-
degi á morgun. Borðhald verður
ekkí sámeiginlegt, en sjeð mun
verða um að hljómsveit leiki þann
tíma sem borðað verður.
Aðgöngumiðár fást í dag á
skrifstofu Ileimdallar í Varðar-
húsinu kl. 5—7. Er vissara, fyrir
menn að tryggja sjer aðgöngu-
miða í tíma, því húast má við
fjölmenni.
Aðgöngumiðar verða ekki seldir
við innganginn.
NORSKUR PRÓFESSOR
TIL ÍSLANDS
Khöfn í gær F.Ú.
annsóknarsjóður norskra
vísindamanna, sem öðru
hvoru veitir styrki til vísinda-
rannókna utan Noregs, hefir nú
veitt 4500 kr. til rannsóknar-
ferðar til Islands.
Er það prófessor Lynge sem
hefir fengið þessa upphæð og
er búist við að hann fari til ís-
lands á næsta ári.
Hefst flugið hjer
næsta vor?
Dregið í happdrætti
Sjálfstæðisflokksins
á morgun
Amorgun verður dregið í happ-
drætti Sj álfstæðismanna, sem
stofnað var til ágóða fyrir skemti-
staðinn á Eiði.
Öllum Sjálfstæðismönninn er
kunnugt’hvé inikil nauðsyn er á
því að koma npp góðum skála á
Eiði og skllja an efa flestir að
umbætur á þessum vinsæla úti-
skémtistað Réýkvikinga eru sjálf-
sagðar ó'g þarfar, 'enda liefir happ-
flrættirm yfiíTéitt verið tekið vel.
Enn ei' þö nokknð eftir óselt
af happdrætfisniiðu'm, sem verða
a,ð ■seljast. allir í dag og á morg-
nn. Að því verða allir Sjálfstæðis-
inenn að stuðla.
Það er öþarfi að telja upp alla
þá ágætn muni, sem eru í happ-
cli’æittinu. svo mikið hefir verið
rætt um það og ritað, en aðalat-
riðið er,. -að Sjálfstæðisflokkurinn
þarf að 'koma sjer upp góðu sam-
koTnuhúsi á Eiði, þar sem þúsund-
ir manna koma saman um hverja
helgi á 'sumrin.
Sjálfstæðismenn og konur, herð-
ið söknina enn og sjáið til þess að
ekki verði einn einasti miði- óseld-
ur þegar dregið verður á morguu.
Þe'ir, sem 'tekið hufa miða til
söht, ien hafa ekki g^rt. skilagrein,
verða að gera það í síðasta lagi
fyrir kvöldið í kvold, til Stefáns
A. Pálssonar í Varðarhúsinu. Ann-
ars verða þeim reiknaðir miðarnir,
sem seldir.
Samtaka núl Takmarkið er:
Enginn happdrættismiði óseldur á
morgun.
Ríkisstjórnin ogflokk
arnir taka ákvörðun
næstu daga
Morgunblaðið sneri sjer til Thor Thors alþm.
og bað hann að segja lesendum blaðsins
nokkuð nánar frá fyrirætlunum hins ame-
ríska flugfjelags, „Pan American Airways“,- í sambandi
við flug hjer innanlands.
Trarð Thor góðfúslega við þessurn tilmælum og fer hjer á eftir
frásögn lians:
Samskotin
Q/1 ö krónur og sjötíu aur-
ar bárust blaðinu í
gær, og er heildarupphæðin þá
orðin kr. 41. 985.49.
Sigurður Þorvarðarson 5.00. Þ.
Þ. 10.00. S. -T. 25.00. Disponent
Oscar Ottesen, Horsöy, Bergen,
100.00. Ágó.ði af dansleik skemti-
fjel. Frelsi, Hafnarfirði, 135.70.
Óli og Benni 5.00. 5. bekkur B,
Mentaskólanum, 58.00. B. P. 5.00.
G. F. 5.00. Det Bergenske Damp-
skibsselskab, Bergen, 500.00. P.
Smith & Co., Reykjavík, 100.00.
Alls 948.70. Áður birt. 41.036.79.
Samtals 41.985.49.
SKÁKMÓTIÐ í HOL-
LANDI — ÚRSLIT
Lokaniðurstöður frá skák-
þinginu í Amsterdam
liggja nú fyrir.
Fine og Keres hafa hlotið
8V2 vinning hvor, Botwinnik
hefir fengið 71/2 vinning, Alje-
chin og Reshevsky hafa fengið
7 vinninga hvor, Euwe og Capa
Blanca 6i/a vihning hvor.
Flohr hefir fengið 41/2 vinn-
ing. (FÚ.).
'•— Hugmyndin er, segir Tlior,
að stofna ilugfjelag lijer með
hálfri miljón króna hlutafje. Af
því eig'i Pan Ainerican 245 þús.,
en íslendingar 255 þús. kr. Meiri-
hluti hlutafjárins er m. ö. o. í
höndum íslendinga.
Ætlunin er að Pan American
leg-gi svo til nýtísku farþegaflug-
vjel, og hefir verið talað um 6 eða
10 farþega flugvjel.
Náist samkomulag á þessum
grundvelli þá er hugmyndin að
byrja hjer fast innanlandsflug á
næsta vori. Pan Am. er reiðubúið
að leggja til flugvjelar og kunn-
áttumenn til þess að kenna ís-
lendingum, ef þess gerðist þörf.
Málið verður nú lagt fyrir rík-
isstjórnina, því að ráðgert er að
ríkið verði verulegur hluthafi og
hafi eftirlit með rekstrinum. Þá
er einnig ráðgert, að Flugfjelag
Akureyrar renni inn í hið nýja
fjelag með eignir sínar, en jafn-
framt verði hafið alment hluta-
fjárútboð lijer heima.
Ráðgert er, að hið nýja flug-
fjelag geri svo síðar samninga um
flug til næstu nágrannalanda.
— Hefir dr. Villijálmur Stef-
ánsson beitt sjer fyrir þessu máli?,
spyr tíðindamaður Morgunblaðsins
Thor Thors.
— Já; dr. Vilhjálmur Stefáns-
son hefir unnið að þessum málum
vestra, en hann er ráðunautur Pan
American. Dr. Vilhjálmur hefir
mikinn áhuga fyrir því, að þessi
samvinna um innanlandsflug hjer
takist; vinnur hann á mörgum
öðrum sviðum að framfaramálum
okkar íslendinga og er okkur
mjög mikill liðstyrkur að honum,
vegna álits hans og frægðar.
— Höfðuð þjer einhver afskifti
af þessu máli, meðan þjer dvöld-
uð vestra?
— Fyrir atbeina dr. Vilhjálms
Stefánssonar átti jeg tvívegis tal
við stjórnendur Pan Am., öðru
sinni með þeim Jónasi Jónssyni og
Vilhjálmi Þór.
Jeg hafði ekki búist við, að
málið yrði rætt opinherlega
á þessu stigi, eða fyr en ríkis-
stjórn og stjómmálaflokkar hjer
höfðu tekið afstöðu til málsins.
En úr því sem komið er getur
málið ekki verið neitt leyndarmál.
Stjórn Pan American hefir ekki
gert neitt fast tilboð um þenna
fyrirhugaða fjelagsskap ennþá, en
óskar að tillögur komi hjeðan að
heiman hið allra fyrsta, svo að
unt verði að taka ákvörðun vestra.
Verður því ríkisstjórnin hjer og
stjórnmálaflokkar að taka ákvörð-
un næstu daga.
'- Hvert er álit yðar á þessu
máli?
— Jeg tel, að okkur sje mikill
fengur að samvinnu við jafn öfl-
ugt fjelag'ög Pán American, sem
hefir mikla reynslu um alt sem að
flugi lýtur, og okkur er nauðsyn
á að fá nýtísku flugvjel hið fyrsta,
til þess að bæta samgöngurnar
hjer innanlands.
Norsku samn-
Ingarnlr
____ i
Tilkynning frá
ríkisstjórninni
Eftirfarandi hefir Morg-
unblaðinu borist frá ríkis-
stjórninni;
Samningaumleitunum þeim
milli íslands og Noregs,
sem hófust í Osló þann 11. þ. m.,
var lokið til bráðabirgða þann 26.
s. m. Seinna mun verða tekin
ákvörðun um hvort samningaum-
leitununum skuli haldið áfram, og
þá væntanlega í Reykjavík í árs-
byrjun 1939. Samkomulag hefir
orðið um, að uppsagnarfrestur við-
skiftasamkomulagsins frá 1932
skuli framlengdur um 3 mánuði,
til 1. mars 1939, þannig að það
falli úr gildi 1. júní sama ár.
Óþokkabragð. í fyrrinótt var
það óþokkabragð framið í nokkr-
um hænsnahúsum í Rauðarárliolti,
að skotið var úr rifli á húsin og
fuglarnir særðir eða drepnir. Hafði
aðallega verið skotið í gegnum
glugga. í tveimur kofum, sem
lögregla hefir hitt eigendur að,
voru þrjú hænsni dauð í hvorum
kofa. Rannsóknarlögreglunni væri
þökk á að þeir, sem kynnu að
hafa orðið varir við skothvelli
þarna í fyrrinótt, gæfi sig fram