Morgunblaðið - 15.01.1939, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ

Sunnudagur 15. janúar 1539.
úrsiitatiiraun Ciano greifi fer í heimsókn
stjórnarinnar
tilaðvarja
Tarragona
Herkvaðning manna
á 17-45 ára aldri
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
FRANCO HEFIR í dag tek
ið Valls, aðeins 15 km. í
norðvestur frá Tarragona.
Valls er mikilvæg iðnaðar-
borg.
TIL ÞESS að stemma stigu fyr-
ir sigurför Francos í Kata-
loniu og koma í veg fyrir að
hann nái Tarragona á sitt
vald, ákvað stjórn Barcelona
í dag að kveðja til hérþjón-
ustu alla vopnfæra menn á
aldrinum 17—45 ára. Er tal-
ið að stjórnin geti með þessu
seht 275 þús. manns til við-
bótar á vígstöðyarnar.
JAFNVEL VERKAMENN í
hergagnaverksmiðjum stjórn-
arinnar verða sendir til víg-
stöðvánna. í þeirra stað táka
konur upp framleiðslustarfið
í verksmiðjunum.
SVEIT AF árásarflugvjelum
^spönsku stjórnarinnar lagði
í dag til orustu við fimm
herskip Francos (skv. F.Ú.).
Hittu þær eitt skipið og lösk-
uðu það eitthvað, en það
komst til hafnar í Majorca.
í BARCELONA er borið til
baka að stjórnin sje um það
bji að flytja til Valencia.
Valdemar Danaprins
Ijest í gær
ur
Valdemai' Danaprins, föðurbróðir Kristjáns ' komings
andaðlst í gærmorgun, rfunlega áttræður. , ( ’
Valdemar var yngsti sonur Kristjáns iX.. Hánn kom hing-
að til larrds einu sinni, árið 1874, ásamt föður sínum, sem f.ær&i
< . y ■ , ■ ' ' - i /' t i: 1 # i
okkur stjórnarskráná. (Valdemar skýrði frá þessu ferðaiagi \
Lesbók í fyrra í samtali við frjettaritara frá Morguhbiaðiiiu).
('tför Valdemars prins fer fram frá Ilolmenskirke á mjo-
vikudag. Því næst verður kistan flutt til Hróarskeldu pg verð-
ur prinsinn grafinh 'í dómkirkjunni þar. Búísf er við að
OJafur ríkiserfingi Norðmanna og öustaf" Adolf ríkiseffingi
Svía verði viðstaddir jarðarförina (skv. FIT.V
. , ■ 'i í- 1UII Jig.illl,
Kosningar
f febrúar?
Kjörtímabilið í Englandi er
fimm ár. Kosningar fóru
síðast fram í nóvember 1935 og
eiga þessvegna að fara fram
næst árið 1940.
En venjulega er ekki beðið
þar til kjörtímabilið erútrunpið.
Baldwin fekk meirihluta sinn
(einhvern þann mesta, sem
getið er um í sögu Breta) árið
1981, en ákvað þó að láta fara
fram.kosningar 1935, árið áður
en umboð .hans var á enda.
Baldwin heldgi’ því f’ram, að
stjiraip' megi aldrei bíða eftir fimta
ári síhu. Þessu til staðfestingar hefir
háiiil vitnað í orð Macaulays: „Vitur
f öfi je tis ráð he rra mmi altaf biðjast
laúðnaf ári áður en kjörtímabil haris
er útr«nnið“'
Talið er, að Mr./Chamherlain að-
hyllisF-ekki þessa: skoðun. Bn I nýárs-
kveðju sinni sagði 'hann,-' að „al-
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU
Fyrirspurn
Breta hjá
Japönum
London í gæi\ FÚ.
Breski sendiherrann í Tokio
hefir afhent japönsku stjórn-
in'ni orðsendingu frá bresku stjórn-
inni, þar seir farið er fram á
frekari upplýsingar viðvíkjandi
stefnu Japana í Kína.
Að þrælum.
Mmé •Chiang-Kai-Shek, kona kíu
verska yfirhershöfðingjans, hefir
ávarpað fulltrúafund kínverskra
kvenfjelaga, og komist svo að
orði, að kínverska stjóniiu muni
aldrei ganga að friðarskilmálum
.Japana.
Markmið Japana sje að gera alla
Kínverja að þræhtin.
Örðugleikar.
Béhsínskortur er nú orðinn
mjog tilfinnaniegut' í Japan og
ei' orðin knýjandi nauðsvn, vegna
þarfa hersins, að takmarka bens-
ínnótkunina sem mest heima fyr-
ir. Seinasta sparnaðarráðstöfunin
í þessu efni er súi að 3000 bíla-
eigendnm hefir verið tilkvnt, 'að
ekki verði uiit að 'láta þá fá bens-
ín, Og er þeim bent á. að nota
bfia, sem viðarkohuu er brent í.
824 þús. at-
vinnuleysingjar
í Þýskalandi
I.ondon 'i gær. FÚ.
Tala atviniiuleysingja í
Þýskalandi/ að' meðtal
mni Austurmörk og Sudeta-
landinu er nú 824.000.
í desember fjöiga'ði atvinnú-
ieysingjunum um 862.000.
I opinberri lilkvmiingu 'um''þéttir rr
orsökiii talin sú, ap vegna í'mstannh
haf'i vinna stöðvast við ýms fyríftæki,
en auk þess f'jölg’ atvinnuleýsingjvm,
altaf inikið, eftir að jólaöngum og \:i,ð,T
skiftum lýkur.
Vjelbyssa noluð
gcgn úlfum
B.v. Skallagrímúr kom frá Eng-
landi í gær.
Osló í gær.
Widerö-flugfjelagið ey í þann
veginii að senda , flttgvjel
til Snaasa-fjallanna,, til þess að
nota í herferðinni gegn úlfaflokk-
úiuim, sein þat- bafa valdið miklu
fjóni á hreindýrabjörðnm? *tí,[
Ráðgert. er að. skjóta, á úlfapa
af vjelbyssum. (NRP. FB,). 1
í dag kluk-kan, 13.25 verður út-
vai'pað liljómleikijtii fi:A danska
Útvarpmu; Elsa' Sigfúss svngur
einsöng. Kl. 19.30 í kvöld fer frám
útvarp til Daha T Ámeríkii. Aðal-
ræðiufiepti verða. Ff'ðrik ríkiserf-
ingi pg Stauning 'forsætisráðhpi'vá.I
(EÚ). . , ' ;
til Lonöon
Loforð Mussolinis
um að halda bresk-
italska sáttmálann
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn i gær.
Hin opinbera tilkynning uni viðræðurnar í Róm
^ er heldur efnisrýr. Tilkynningin var gefin út
í gærkvöldi eftir að Mussolini kom úr skíða-
ferð siniti og hafði rætt í nokkrar mínútur við Mr.
Ghamberlain.
1 tjljíynning'unni segir að báðir aðilar, bresku og: ít-
ölsku ráðherrarnir, hafi í viðræðum sínum undanfarna
daga komið sjer saman um að halda áfrani þeirri stefnu,
að reyna að varðveita friðinn í Evrópu. Þeir hafi ræðst
við mjög hjartahlega og í fullri hreinskilni og að viðræi-
‘unum verði haldið áfram síðar á grundvelli bresk-ítalska
‘sáttmálans.
Opinberlega hefir verið tilkynt, að Ciano greifi utan-
rikísmálaráðherra ítala muni fara í heimsókn til London innan
.skamms.
V Mr. Chamberlain og Halifax lávarður eru báðir lagðir af
stáð frá Róm. Halifax fór laust fyrir kl. 8 í morgun áleiðis til
Genf. En Mr. Chamberlain fór skömmu eftir hádegi og fylgchi
Mus^qþni honum á brautarstöðina.
DRENGSKAPARLOFORÐIÐ
Breska blaðið „Ðaily Mail“ (eign Ro.hermeres lávarðs)
skýrir frá því £ morgun, að árangurinn af Rómaförinni
hafi ekki orðið eins lítifl, eins og af er látið. Blaðið skýr
ir frá því, að Mussolini hafi gefið Mr. Chamberlain
drengskaparorð sitt fyrir því, að hann skyldi halda
hresk-ítalska sáttmálann samkvæmt anda hans og
bókstaf.
I samtali, sem Ciano greifi hefir veitt frjettaritara „Daily
Mail“, Mr. Ward Price, segir hann að viðræðurnar hafi treyst
mjög hina fornu vináttu Breta og ítala.
MARKINU NÁÐ
Mr. Chamberlain veitti áheyrn ítölskum blaðamönnum,
áður en hann fór frá Rómaborg í dag og sagði (skv. F.Ú.) að
hánn hefði ekki komið til Rómaborgar til neinnar samninga-
gerðar, héldur til þess að treysta vináttu Breta og Itala og
auka skilning þeirra milli og koma þeim málum yfirlekt á
skipulegri og traustari grundvöll og þessu marki hefði hepnast
að ná. Hann og Halifax lávarður færi frá Róm sannfærðari
en nokkru sinni um góðan vilja og friðarlöngun hinnar ítölsku
þjóðar og ríkisstjórnar.
, - f j; u c 1. -J V* '
FRAMTÍÐARHORFUR
Breskir blaðamemr ‘reyna í dag að draga upp mynd af
framtíðarhorfum með hliðsjón af því, sem gerst hefir í Róm.
Lennox segir í „Daily Telegraph“ að væntanlega muni ítalir
nú herða sókn sína á hendur Frökkum.
Annar frjettaritari breskrar
frjettastofu gerir ráð fyrir, að
bilið milli Berlín-Róm annars-
vegar og London-París hins-j
vegar muni stækka og hafa í1
för með sjer ný átök af hálfu
beggja aðila til þess að efla
vígbúhað sinn.
Frönsk lilöö seg.ja um viðræðurn-
ar í RÖm, þótt árífnguriiiri hat'i
orðið neikvæður hljóti Frakkar að
■ Játa .í -ljós ánæg.ju sina yfir því,
hve- Samvinna Breta og Fra-kka1
!iháfítifliðy«sfci4;ra«s(H!i •
AÐSTAÐA'U « "
CHAM'BKRLAINS.
. Kigi verðnr' sjéb, hvaða áhrif hinn
nefkvæðii árangnr í Róm hafi á aö-
stööu Mn.i Chamberiains ,'heima fyrir.
Er álitið að það muni styrkja að-
stöðu hans nokkuð hve fastur hann var
fyrir .um Spán, en einmitt Spánarmál-
in eru talin hafa orðið aö aðalágrein-
ingsefni milli Chamberlain og Musso-
lini. Mr. Chamberlain lítur svo á, að
Spánn sje mælikvarði á einlægni
Mussolinis.
En eftirtektarvert er hvernig hið
áhrifamikla íhaldsblað „Yorkshire
Post“ skrifar um Rómaföriria. B'laðið
segir, að förin hafi vakið vonbrigði
allra, sem búist hafi við aö hún myndi
verða tipphnfið uð betri 'tímum: í Ev-
rópn.
BJaðið segir, aðt átökin í september
síðastliðnrim hafi. að líkind.um vnkið
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.