Morgunblaðið - 20.01.1939, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagnr 20. janúar 1939.
Námsflokkar góður
undirbúningur fyrir
æskumenn
Afjárhagsáætlun bæjarins fyrir þetta ár eru
veittar kr. 1500.00 til námsflokka. Fluttu
þeir Helgi H. Eiríksson og Gunnar Thor-
oddsen tillögu um það.
Það er Ágúst Sigurðsson magister sem er frumkvöðull að þessu
máli, og hefir hann samið um þetta eftirfarandi greinargerð:
í meir en 25 ár hafa í Svíþjóð
verið starfræktir námsflokkar
(studiecirklar) í stórum stíl. Ymis
fjelög hafa gengist fyrir þessari
starfsemi, m. a. Arbetarnas Bildn-
ingsförbund (A. B. F.), Good-
templarorden (I. O. G. T.) og
J ordbrukarnes Ungdomsf örbund
(J. U. F.). Námsflokkarnir eru
styrktir af ríkinu, hinum ýmsu
bmtum og bæjarfjelögum auk þess,
sem fjelögin sjálf geta lagt af
mörknm til þeirra.
Vinsældir námsflokkanna hafa
farið stöðugt vaxandi, svo að nú
«ru námsflokkar starfræktir í
flestum bæjum og sveitum um alla
Svíþjóð.
Takmark námsflokkanna er í
stystu máli sagt þetta: að stuðla
að því með aukinni þekkingu og
samstarfi á heilbriðgum grund-
velli, að sem flestir af hinum upp-
vaxandi æskumönnum verði færir
tim að gegna skyldum sínum seín
nýtir þjóðfjelagsborgarar.
Hvatamenn og forvígismenn
þessarar stefnu í alþýðumentun
líta svo á, að til þess að vera
nýtur meðlimur þjóðfjelagsins út-
heimtist þekking, jafnt á undir-
stöðuatriðum og byggingu og
starfsemi þjóðfjelagsins sem í al-
mennum námsgreinum, sem miða
að því að gera aienn hæfari til að
taka þátt í opinberu lífi og at-
vinnulífi þjóðarinnar. Mjög marg-
ir eiga ekki kost á framhalds-
námi, eftir að barnaskólanum er
lokið, þó að þeir sjeu fróðleiks-
fúsir og vilji afla sjer þekkingar
á einu eða fleiri sviðum. I stað
mentaiðkana lenda þeir oft í mis-
jöfnum fjelagsskap, slæpingshætti
og ómenningu.
Hlutverk námsflokkanna á ekki
aðeins að vera að gefa þátttak-
ondunum tækifæri til að afla sjer
hekkingar á einstökum sviðum,
heldur engu síður að beina huga
Ueirra að lestri gagnlegra bóka í
stað innihaldslausra eða skað-
legra blaða og bæklinga og fá þá
til að leita sannleikans í hverju
tnáli hlutdrægnislaust.
Starf námsflokkanna er hjálp
til sjálfsnáms, ekki skóli. Öll
starfshögun flokkanna miðar að
Fví, að þátttakendurnir verði virk
ír meðlimir, en ekki óvirkir á-
heyrendur. Stjórnandi flokksins
leggur því áherslu á, að hver ein-
stakur komi fram með spurningar
sínar og skoðanir, sem svo sjeu
væddar. Með þessu móti fá náms-
flokkarnir fjelagslegt gildi, venja
menn á að hugsa skipulega og
setja skoðanir sínar fram á við-
æigandi hátt.
Námsflokkarnir geta hagað
starfi sínu á mjög mismunandi
hátt eftir þeim aðstæðum, sem
fyrir hendi eru.
1. Þar, sem völ er ekki á sjer-
mentuðum kennara, geta þeir, sem
áhuga hafa á sama efni, myndað
með sjer fjelagsskap til að kynna
isjer það eftir einhverri góðri hók
um efnið. Allir þáttakendurnir
lesa svo ákveðinn kafla í bókinni
fyrir hvern fund, þar sem rætt
er um þau atriði, sem fyrir koma
í kaflanum. Oft eru skemtiatriði
höfð, þegar umræðum er lokið.
2. Önnur aðferð er sú, að efninu
er skipt í ýmis atriði, og jafn-
framt lestri bóka um efnið tekur
hver þátttakandi að sjer að vera
málshefjandi um eitt atriði. Þessa
aðferð geta naumast aðrir notað
en allþroskaðir nemendur, enda
geti þeir leitað aðstoðar sjerfræð-
ings.
3. Sú aðferð, sem öruggust er
til góðs árangurs, er, að við hvern
námsflokk sje kennari, og þarf
hann að vera sjerfræðingur í
þeirri grein, sem flokkurinn legg-
ur stund á. Hlutverk kennarans
er að draga upp aðallínur fyrir
starfinu, leiðbeina við lestur bóka,
skýra hvern kafla og ekki síst að
fá nemendurna til að ræða málið,
en svara síðan spurningum þeirra.
Með þessu er vissa fengin fyrir
því, að þekking sú, sem menn afla
sjer í námsflokkunum, sje traust,
enda ætti góður kennari, samfara
kenslunni, að geta þroskað nem-
endurna fjelagslega miklu betur
en annars gæti orðið.
Yanalega hittast kennari og
nemendur 1 kvöld í viku, hjer
um bil 2 klukkustundir í senn.
Þær námsgreinar, sem mest hafa
verið stundaðar í sænskum náms-
flokkum og til greina gætu kom-
ið hjer, eru þessar:
Þjóðfjelagsfræði, móðurmálið,
bókmentir, náttúrufræði, hagfræði,
saga, danska, enska.
Auðvitað verður efnisvalið að
fara eftir áhuga rnanna á hverj-
um stað.
Þar sem því verður við komið
að láta kennara stjórna hverjum
námsflokki, er það besta aðferðin,
en mjög víða er það ekki hægt.
Væri því æskilegt, að því væri
komið svo fyrir, að þeir, sem
stofna vildu námsflokka í sveit-
um eða þorpum, gætu fengið leið-
beiningar um bókaval og starfs-
hætti hjá þeim, sem sjerþekkingu
hafa á þeim málum. Mætti að
fenginni reynslu láta prenta slík-
ar leiðbeiningar og senda þær fje-
lögum úti um land og öðrum, sem
hug hefðu á að stofna námsflokka.
í Svíþjóð er þessi aðferð mjög
mikið notuð. Ágúst Sigurðsson.
Þátttaka Islendiiga f pólsýn-
ingunni i Bergen næsta ár?
Myndin hjer að ofan er frá Bergen, hinum fagra höf-
uðstað Vestur-Noregs, þar sem opnuð verður næsta ár
fyrsta alþjóðasýning heimskautsrannsókna. Eftir því
sem frjest hefir er verið að vinna að því að finna
grundvöll fyrir þátttöku íslendinga í þessari sýningu.
Kínverska sýningin
Dað, sem einna fyrst vekur
eftirtekt manns, þegar
komið er inn á kínversku sýn-
inguna í Markaðsskálanum, er
litaskrautið. — Gullsaumurinn
gamli og listsaumurinn er
þarna í almætti sínu á gulum,
bláum og rauðum grunni. En
þrátt fyrir sterka liti verður
heildarblærinn mildur, þegar
betur er að gáð. Litunum er stilt
í hóf, drættirnir eru svo fínir,
að vart er stundum hægt að
greina litaskifti. Þessa gætir þó
einkum í vefnaðinum kínverska
sem minnir oft á pennadrætti
eða málverk, t. d. ofnu dúkarn-
ir tveir í svörtum og hvítum
litum, sem sýndir eru nú í gler-
skápnum næst dyrunum, en
nutu sín betur uppi á vegg í
fyrri sýningunni. í sama skáp
hangir kyrtillinn útsaumaði, er
unninn er af stjúpmóður pró-* 1 2 3
fessor Sen — sýnir hann glögg
lega, að vel hefir hún verið að
sjer til handanna konan sú,
eins og fleiri kínverskar konur.
Mandarínakápurnar og við-
hafnarklæðin, sem hanga á
veggjum sýningarsalsins vekja
og aðdáun manna.
Hjer er engin yfirborðsvinna,
ekkert handahófsverk, enda er
listiðnaður Kínverja jafn gam-
all menningu þjóðarinnar, en
hún er, eins og kunnugt er,
æfagömul.
Næst listsaumnum og vefn-
aðinum ber mest á leir og postu
línsmununum. Eru þeir frá ýms-
um tímabilum sögunnar og alt
frá því tveim öldum fyrir Krists
fæðingu og fram til vorra daga.
Er kínverska postulínið heims-
frægt frá ómuna tíð og lita-1
sambönd óviðjafnánleg. Sumir
tæru, bláu litirnir minna á ís-
lenskan vorhiminn og gefa í
skyn, að vel myndi íslenskt
landslag njóta sín á postulíni.
Þá eru sýndir nokkrir munir
útskornir í ýmiskonar efni, svo
sem korki, margs konar
steinum, gleri, kjörnum og
fílabeini. — Ibúðarbátinn úr
ferskjukjarnanum, kúlurnar,
sem skornar eru úr einu fíla-
beinsstykki þurfa allir að sjá.
Slík tækifæri og þessi, til þess
að afla sjer fróðleiks, eru fá-
gæt hjer á landi og má ekki
láta þau ganga sjer úr greip-
um. Enginn sem á 50 aura í
fórum sínum má fara þess á mis
að njóta þeirrar fegurðar og
listrænna áhrifa, er kínverska
sýningin veitir manni— og sem
varpar Ijósi yfir merkilega
menningarþjóð.
Laufey Vilhjálmsdóttir.
Rauðkál
Purrur
Selleri
Sítrónur
vísin
Laugaveg: 1.
Útbú Fjölnisvegi 2.
EF LOFTUR GETUR ÞAÐ
EKKI-----ÞÁ HVER-
Guðni Jónsson:
Veralúarsaga Wells
og Ólafur Friðriksson
[ Alþýðublaðinu 17. þ. m. birt-
*■ ist greiu eftir hr. Ólaf Frið-
riksson, er hann nefnir: Ritdóm-
arar, sem dæma bækurnar ó-
lesnar. Á greinin að vera ,,kritik“
á tveimur ritdómum um Verald-
arsögu H. G. Wells, og er annar
þeirra sá, er jeg ritaði í Morg-
unblaðið þann 22. des. síðastl.
Af ýmsurn miður góðgjarnleg-
um ummælum hans ætla jeg að-
eins að leyfa mjer að gera hjer
athugasemd við eitt atriði, af því
að það vill svo vel til, að hægt
er að sanna, að hr. Ólafur Frið-
riksson fer með rangt mál.
I ritdómi mínum komst jeg
m. a. svo að orði: „Til þess að
segja frá Rússlandi eftir þyltíng-
una ver hann (þ. e. Wells) svo
rúmum 5 bls., en .minnist ekki
með einu orði á þjóðernisbylt-
ingarnar í Italíu og Þýskalandi“.
Úr þessu hygst hr. Ólafur Frið-
riksson nú heldur að gera sjer
mat og sanna fáfræði mína. Seg-
ir hann, að jeg „krefjist þess af
Wells, að hann segi frá viðburð-
um, sem skeðu ekki fyr en mörg-
um árum eftir að Wells skrifaði
söguna“.
Jæja, hr. Ólafur Friðriksson!
Við skulum einungis athuga
tímatalið. Er þá í fyrsta lagi að
athuga, hvenær saga Wells er
skrifuð og í öðru lagi, hvenær
þjóðernisbyltingarnar urðu í
Italíu og Þýskalandi.
Á bls. 297 í sögu Wells stend-
ur þetta: „Áhrif þessarar djörfu
og skjótu breytingar á fram-
leiðslu landbúnaðarins voru ekki
góð, og veturinn 1933—34 var
einu sinni enn mikill vistaskort-
ur í Rússlandi". Af þessu má
sjá, að Wells hefir ritað eða lok-
ið við að rita sögu þessa eigi
fyr en vorið 1934, þareð hann
getur atburðar, sem gerðist vet-
urinn þar á undan. En þá er að
líta á, hvenær áðurnefndar bylt-
ingar urðu, og eru þau ártöl %
allra vitorði, Facistahyltingin á
Italíu varð í októbermánuði árið
1922, en nazistabyltingin í Þýska
landi í janúarmánuði 1983. Þeg-
ar Wells lauk við ,að rita sögu
sfna, var því liðið nokkuð á 12.
ár frá því þjóðemisbyltingin
varð í Ítalíu og nokkuð á 2. ár
frá því byltingin varð í Þýska-
landi.
Með þessu hefi jeg sannað: 1)
að ummæli mín voru á fullum
rökum bygð; 2) að hr. Ólafur
Friðriksson rangfærir þau vís-
vitandi eða af fáfræði, og 3) að
hann hefir sjálfur lesið umrædda
bók mjög svo illa eða alls ekki.
Öðrum atriðum í umræddri
grein hr. Ólafs Friðrikssonar
finst mjer ekki ástæða til að
svara. Guðni Jónsson.
Kvikmyndina frá Kína sýndi
Ólafur Ólafsson kristniboði í húsi
K. F. U. M. s.l. sunnudag fyrir
fullu húsi, en margir urðu frá að
hverfa. Kvikmyndin verður nú
endursýnd á sama stað n.k. sunnu-
dag kl. 8V2 að kvöldi. Börn fá
ekki aðgang.