Morgunblaðið - 08.02.1939, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. febr. 1939.
Getst
Hernaðar-
bandalag
Frakka og
Breta
„Eins og reiðar-
slag f ltalíu“
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Umniæli Mr. Chamber-
lains í neðri málstofu
breska þingsins í ffær hafa
valdið miklum heilabrotum í
Ítalíu, Þýskalandi off Frakk-
landi í dag. Mr. Chamber-
lain sagði, að það hafi verið
ffert með sínu samþykki er
Bonnet lýsti yfir því í
franska þinginu, að Bretar
og Frakkar myndu sam-
stundis veita hvorir öðrum
aðstoð, ef á aðra hvora þjóð-
ina yrði ráðist.
Hann sagði að Bretar
myndu hjálpa Frökkum ef
þeir eða hagsmunir þeirra
væru í hættu, hvaðan sem
hættan kæmi.
í Frakklandi hefir þessari
yfirlýsingu verið afar vel
tekið, og láta frönsk blöð í
ljós ánægju sína í dag.
ÍTALIR SKELKAÐIR.
Hin óvenju berorða yfirlýs-
ing Mr. Chamberlains hefir aft-
ur á móti komið eins og reið-
arslag í Italíu, skv. Reuters-
skeyti. Italskir stjórnmálamenn
líta svo á, að hjer sje í raun og
veru um hernaðarbandalag
milli Breta og Frakka að ræða.
ítölsk blöð reyna samt sem áður
að gera sem minst úr gildi
yfirlýsingarinnar, til þess að
leyna almenning í Italíu þess,
í lengstu lög, hvílíka hættu
það myndi hafa í för með sjer
ef til ófriðar drægi með Frökk-
um og ítölum. Blöðin segja að
yfirlýsingin sje hvorki merki-
legri nje ómerkilegri en fyrri
yfirlýsingar Mr. Chamberlains
um sama efni. Frakkar hafi bók
staflega neytt hann til þess að
gefa þessa yfirlýsingu o. s. frv.
Þau segja, að hún sje als ekki
sambærileg við yfirlýsingu þá,
sem Hitler hafi gefið um stuðn-
ing við Itali í ófriði.
I Þýskalandi er líka gerð til-
raun til þess að gera lítið úr
ummælum Mr. Chamberlains,
þótt sum blöð skeri sig úr og
telji hana all-mikilvæga. Þýsku
blöðin dragi að því athygli, að
,,The Times“ segir í morgun, að
líta verði á ummælin með hlið-
sjón af fyrri ummælum Mr.
Chamberlains um sama efni.
lýðveldis-Spánn upp?
Friðarumleit-
anir Frakka
og Breta
Italir segja að málamiðl-
|un komi ekki til greina
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Sendiherra Spánverja í London skýrði frá því í
dag, að dr. Negrin og stjórn hans myndu
setjast að í Valencia (en ekki í Madrid, eins
og búist hafði verið við) strax og lokið væri að sjá hin-
um illa stöddu spönsku flóttamönnum í Frakklandi far-
borða. Stjórnin er líka að bíða eftir að sjá hvemig friðar-
umleitununum við Franco reiðir af, þótt sendiherrann hafi
látið ósagt um það.
Dr. Negrin, del Vayo og nokkrir ráðherrar fórn í
dag yfir landamærin, til Spánar aftui', þar sem franska
stjórnin hafði bannað þeim að vinna opinber stjórnarverk
á franskri grund. Hefir stjórnin nú aðsetur sitt í þorpi
einu rjett við landamærin Spánarmegin og ætlar að hafast
þar við eins lengi og framast er unt. Þangað kom í dag
sendiherra Breta á Spáni, Mr. Stevenson, og átti samtal
við dr. Negrin og del Vayo.
Stjórnir Bretlands og Frakklands leggja mikiÖ kapp á
að fá saminn frið á Spáni, eins fljótt og auðið er. Frá
annari hlið er líka unnið að friðarumleitunum.
AZANA BERST FYRIR FRIÐI
Azana, forseti spanska lýðveldisins, er nú á leiðinni til
Parísar frá þorpi einu við landamæri Sviss, þar sem hann dvaldi
í nótt. Frjettaritarar segja, að hann hafi látið vel yfir sjer.
Hann hefir leyft að haft yrði eftir sjer, að hann hafi um langt
skeið unnið að því, að koma á friði á Spáni, og nú sje auðvitað
síst ástæða til þess að láta þetta starf falla niður. Fulltrúi hans,
Senor Derivas, var spurður að því (skv. F.Ú.), hvort það væri
rjett, að ágreiningur væri kominn upp innan spönsku stjórnar-
innar, og svaraði hann þá: „Slík málefni er ekki hægt að ræða
hjer á spanskri grund“. (I gær var skýrt frá því, að Azana
vildi semja frið skilyrðislaust, Miaja vildi berjast áfram, en dr.
Negrin semja frið með vissum skilyrðum).
GEFAST UPP
Franska frjettastofan „Agence Havas“ gefur í skyn í
dag, að leifarnar af Spáni, sem lýðveldisstjórnin hefir
á valdi sínu (austurhluti mið- og suður-Spánar) muni
innan skamms gefast upp. Frjettastofan segir, að fremstu
menn lýðveldis-Spáns sjeu því lítt fylgjandi að reynt verði
að veita Franco viðnám í miðhjeruðunum.
Kunnugt er, að del Vayo hefir í dag farið í flugvjel á milli
þessara fremstu manna lýðveldis-Spánar og hinna erlendu full-
trúa, sem eru að leita um frið.
ítölsk blöð segja afdráttarlaust í dag, að málamiðlun geti
ekki komið til greina. Franco vilji vinna algeran og endanlegan
sigur.
VIÐURKENNING BRETA OG FRAKKA
„Daily Mail“ skýrir frá því í dag, að stjórnir Frakklands
og Bretlands muni innan skamms viðurkenna stjórn Francos
sem hina einu löglegu stjórn á Spáni.
I Frakklandi gera menn
sjer hinar bestu vonir um
árangur af för Berards,
franska öldungadeildar-
mannsins, sem fór til Bur-
gos til þess að ræða við
Franco. Frönsk blöð ræða
um möguleikana á góðri
sambúð milli Frakka og
F ranco-Spánar.
FRAKKAR OG FRANCO.
Berard kom úr för sinni til
Frakklands í gærkvöldi og ljet
vel yfir sjer. Hann hefir þó ekk-
ert ákveðið látið uppi, og mun
nú gefa frönsku stjórninni
skýrslu.
FRAMH. Á SJÖTTU SIÐTJ.
Hermenn rauD-
liða flýja með
gull fyrir tugi
miljóna króna
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Talið er að um tvö hundruð
þúsund flóttamenn sjeu
komnir til Frakklands frá
Spáni. Samtals er talið að þrjú
hundruð þúsund manns muni,
leita hælis í . Frakklandi.
Flóttamannastraumurinn milli
Figures (í riorður-Spáni) til'
Perpignan (í Frakklandi) er
talinn vera 50, ,km. langur, eða
eins og frá Rvík -— austur á
Þingvöll.
Frönsku landamærin eru nú
opin á 50 km. breiðu svæði.
Franskir hermenn hafa verið
settir til þess að gæta laga og
reglu á landamærunum.
Flóttamönnunum er komið
fyrir á afgirtu svæði, sem
er 5—15 km. breytt. Ekki
nándar nærri allir hafa
fengið húsaskjól og hafast
því við upp við húsveggi.
Þjáningar fólksins eru
hræðilegar.
Öll sjúkrahús eru fullsett
særðum mönnum og þó hefir
ekki verið hægt að veita öllum
sjúklingum hjúkrun. Mat og
drykk fá flóttamennirnir úr
matarvögnum hersins.
Hver flóttamaður kostar
franska ríkið 10 franka á dag.
í dag komu nokkrar bif-
reiðar fullskipaðar her-
mönnum úr rauða borg-
araliðinu til Perthus á
frönsku landamærunum.
Hermennirnir sátu á mikl-
um hlöðum af gull- og
silf urstöngum, sem taldar
eru að verðmæti nema
mörgum tugum miljóna
króna.
Hinn nýi land-1
búnaðarráðherra
Breta
Sir Reginald Hugh-Smith, liinn
nýi landbúnaðarráðherra Breta,
sem á að söðla um í breskum
landbúnaðarmálum. Hlutverk hans
verður að auka landbúnaðarfram-
leiðsluna innanlands, og takmarka
aðflutninga á landbúnaðarafurð-
um. Hann var áður formaður
landssambands bænda í Englandi.
Bretar reyna
að friða
Palestinu
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Orðugleikar Palestínu-ráð-
stefnunnar, sem sett var
í London í dag, verða strax
augljósir, þegar á það er litið,
að Mr. Chamberlain varð að á-
varpa þátttakendur þrisvar,
fyrst Araba, sem styðja nuft-
ann í Jerúsalem, síðan Gyðinga
og loks Araba, sem eru and-
stæðingar muftans. Breska
þjóðin verður að semja við
hvem þessara þriggja aðila fyr-
ir sig, þar sem þeir neita að
sitja allir í sama sal.
Talið er að þetta sje nokkur
hluti af málmforða spanska
þjóðbankans.
Vegna þess að hermennirn-
ir gátu ekki gert grein fyrir
á hvern hátt þeir höfðu komist
yfir þetta fje, tóku frönsku toll-
verðirnir gullið til geymslu um
stundarsakir.
Þúsund manns úr alþjóðaher-
sveitinni, sem barist hefir með
rauðliðum gekk fylktu liði inn
í Perthps í dag. Frjettir hafa
borist um að önnur deild úr al-
þjóðaherdeildinni sje á hrakn-
ingi { Pyreneafjöllum og sje að
leita að skarði til þess að kom-
ast yfir landamærin til Frakk-
lands.
Uppreisnarmenn halda áfram
sókn sinni í Kataloníu.
Þingeyingamót verður haldið að
Hótel Borg á föstudagskvöld.
Bretar leggja mikið upp úr
þessari ráðstefnu, þar sem
markmiðið með henni er að
sætta Araba innbyrðis og Araba
ig Gyðinga, til þess með því að
geta loks komið á friði í Pale-
stínu eftir nær þriggja ára ó-
friðarástand.
Yfir 2 000 000 at-
vinnuleysingjar
í Bretlandi
London í gær. FÚ.
tvinnuleysingjatalan í Eng-
landi hefir nú í fyrsta sinn
á þrem árum komist upp yfir
tvær miljónir og atvinnuleysingj-
unum fjölgað urn 207 þús. síðan
í desember.