Morgunblaðið - 25.04.1939, Síða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 25. apríl 1939.
Herafli þjóðanna ef styrjöld hefst
Mörgum mun leika hugur á að vita hve marga menn þjóðirnar í Evrópu geta sent
til vígstöðvanna ef styrjöld skellur á. Þjóðirrtrr í þýsk-ítalska handalaginu eru taldar
geta boðið út þegar í stað: Þjóðverjar 6 miljón mönnum, ftalir 3.500.000 og Ungverjar
700 þús. Hjer við bætast e.t.v. Júgósiafar með 1.000.000 menn og loks Búlgarar, en þeirra
her er lítill, þar sem liðið er áðeins hálft ár, síðan þeir fengu leyfi Balksnbandalagsins
til þess að hervæðast. Samtals 10.2 milj. til 11.5 milj.
Þjóðimar, sem styðja varnarbandalag Breta eru taldar geta boðið út þegar í stað:
Bretar 500 þús., Frakkar 5 miljónmn, Pólvérjar 2.5 miljónum, Rúmenar 1.5 miljónum
og Grikkir 600 þús. Hjer við bætast að líkindum Tyrkir með 1.000.000 manns og Rúss-
ar með 11 miljónir. Samtals verður þetta, ÁN Rússa 11.1 miljón, en MEÐ Rússum rúm-
lega 22 miljónir.
MennirsBir, sem heröa á Chamberlain að
hraða samningonum rið smáþféðirnar
Myndin til vinstri er af Mr. Winston Chur-
chill, sem þreytist ekki á að prjedika nauð-
syn þess, að Bretar taki upp aftur „sameig-
inlegt öryggi“. Mr. Churchill og Mr. Ant-
hony Eden (lengst til hægri) höfðu lagt fyrir
breska þingið 1 byrjun mars þingífályktun-
artillögu, sem var á þá leið að þingið ályktaði
að nauðsynlegt væri að setja á laggirnar
þjóðstjórn á breiðum grundvelli, vegna á-
standsins í alþjóðamálum. — En þégar Mr.
Chamberlain lagði friðunarstefnuna á hill-
una og hóf samningapólitík við smáþjóðirnar
gegn yfirgangi, tóku þeir tillögurnar aftur.
Þeir sögðu að Mr. Chamberlain hafi nú loks-
ins tekið upp þá stefnu, sem þeir hefðu ávalt
barist fyrir. Maðurinn, sem er að tala við Mr.
Eden er Mr. J. Kennedy, sendiherra Roose-
velts í London, maðurinn, sem spáði því, aí
vetur, að styrjöld í Evrópu væri óumflýjan-
leg í vor.
Bretar
vilja hafa
áhrif á
ræðu
Hitlers
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
ír Neville Henderson,
sendiherra Breta í Ber-
lín, sem kallaður var heim
„til þess að gefa skýrslu“,
eftir að þýsku hersveitirnar
voru komnar til Prag, hvarf
aftur til JÖerlín í gær. Þetta
hefir komið alfferlega á ó-
vart, þar sem talið hafði ver-
ið að Sir Neville færi ekki
aftur til Berlín fyrst um
sinn, eða jafnvel ekki fyr en
Hitler hefði vottað Bretum
á einhvern hátt áþreifanlega
friðarvilja sinn.
För Sir Nevilles er sett í
samband við ræðu Hitlers,
sem hann flytur næstkom-
andi föstudag. Virðast Bret-
ar óttast, að Hitler stiyi eitt-
hvert spor með ræðu sinni,
sem örlagraríkt gæti orðið
fyrir Evrópu.
Fullyrt er að Sir Neville
hafi ákveðin fyrirmæli frá Mr.
Chamberlain og að Chamber-
lain vilji með sendiför hans
reyna að hafa áhrif á
ræðu Hitlers. Daily Telegraph
álítur að hann eigi að gera Hitl-
er ljóst að Bretar vilja frið og
muni fallast á endurskoðun
landamæra, ef það sje gert á
frið^amlegan hátt. En að Bret-
ar sjeu aftur á móti viðbúnir
að gera allar landvarnaráð-
stafanir, þ’. á. m. að setja al-
menna herskyldu hjá sjer, ef
Þjóðverjar halda áfram að
beita ofbeldi.
Eitt er víst að hin óvænta för
Sir Neviles til Berlín er farin,
vegna þess að Bretar vilja hafa
diplomatiskt sambandi við
Þjóðverja, áður en Hitler flyt-
ur ræðu sína. En eftir að sendi-
herrann hefir lokið erindi sínu,
er búist við að hann fari aftur
ti’ London.
SENDIHERRA
FRAKKA
LÍKA
London í gær. FÚ.
Ákveðið hefir verið, að sendi-
herra Frakka í Berlín, sem kall-
aður var heim til að gefa stjórn
sinni skýrslu eftir innlimun
Tjekkóslóvakíu, fari til Berlín-
ar á ný, og mun hann leggja
af stað þangað í kvöld.
Sendiherra Þjóðverja í Lon-
don mun verða sendur þangað
innan skarns, en þó er ekki
búist við, að það verði fyr en
eftir að Hitier hefir haldið ræðu
sína á föstudaginn kemur.
Mr. Chamberlaiu ljet svo um
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Svíar birgja
sig upp!
Khöfn í gær. FÚ.
ænska samvinnufjelagasam-
bandið het'ir. skorað á al-
menning í Svíþjóð að birgja sig
upp að matvælum, og heitir að
veita þeim afborgunarmöguleika,
sem þetta vilja gera.
Kafbátar við
strendun Noregs
Oslo 24. apríl. FB.
rá Hammerfest er símað að
björgunarskútan ,,Vardö“
hafi s.l. laugardag orðið vör
við kafbát við Sletnes og nokkr-
um klukkustundum síðar sáu
menn á vjelbát um 250 feta
Jangan grámálaðan kafbát við
Gjesverttappene, en milli þess-
ara tveggja staða eru 50 sjó-
mílur. Getur því hugsast að um
sama kafbát sje að ræða, en
líklegt er það ekki.
Rannsókn hefir verið fyrir-
skipuð meðal annars íil þess að
komast að raun mn hvort kaf-
báturinn eða kafbátarnir hafi
verið innan eða utari landhelgi.
(NRP).
Norðmenn vilja
selja fiskimjöl i
stað síldarmjöls
Norska senflmefndin, sem fpr
til Berlínar í tilei'ni af ]>ví.
að. Noregur getur ekki láýið af
hendi nenia helmiug .þejrra 40.000
smálesta síldarnjjöls,,s,em um hafði
verið samið að Þýskaland keypti
í Noregi, mun sejnja þgr nm það.
að Þýskaland fái frá Noyegi fiski-
mjöl í staðian fyrii' það, sem á
vantar.
Skemtiferðalögum
úthlutað
Oslo 24. apríl. FB.
jaldeyrisstjórnin þýska
hefir tekið ákvarðanir við-
víkjandi skemtiferðalögum
Þjóðverja til Noregs í sumar.
Um 800 manns verður leyft
að ferðast til Noregs á norsk-
um skipum, , frá Bremen og
Hambórg. NRP.
Þrír enskir togarar komu í
fyrradag. Eijm með veikan mann,
en hinir vegna lítilsháttar bilun-
ar.
Tryggvi Magnússon
málari slasast við
Kagaðarhú!
Alaugardagskvöldið var, var
Tryggvi Magnússon mál-
ari á ferð í bíl austur í Ölfusi
a leið til Eyrarbakka. Skamt frá
Kagaðarhóli fór hann út úr
bílnum ög skildi við' samferða-
fólk sitt, er hjelt áfram ferð
sinni.
Nokkru síðar fór bíll eftir
veginum þar sem Tryggvi var
á gangi. Slengdist hann á bíl
þenna og fekk áverka á höf-
uðið.Var hann fluttur í bíl þess-
um til Eyrarbakka. En um nótt-
ina var hann sóttur austur í
sjúkrabíl og fluttur í Landsspí-
talann.
Mynd hafði verið tekín af
meiðsli hans í gærkvöldi, en
talið að höfuðkúpan hafi
sprungið. Hann hafði rænu í
gær með köflum, en var mjög
máttfarinn.
Sextugur verðnr þann 27. þ. m.
Lárus Vigfússon, Skúlaskeiði við
Hafnarfjörð. Lárns er merkis- og
athafnamaður. Munu margir Hafn
firðingar og aðrir vinir hans senda
homun hlýjar óskir á afmælisdag-
inn.
Noröurlönd
svara Hitler
London í gær. FÚ.
oregur, Danmörk og Rúm-
enía hafa nú sent svör við
fyrirspurn þýsku stjórnarinnar
í tilefni af áskorun Roosevelts.
í svari norsku stjórnarinnar
segir, að Noregur telji sjer ekki
ógnað af Þýskalandi, en þó
myndi þjóðin telja sig í hættu,
ef ófriður brytist út.
Ðanmörk svarar því þannig,
að hún telji sjer ekki ógnað af
Þýskalanöi.
í svari rúmensku stjórnarinn-
ar er bent á það, að Rúmenía
hafi engin landamæri sameig-
inleg með Þýskalandi. Kveðst
rúmenska stjórnin éiga örðugfc
með að gefa ákveðið- svar við
l'vrirspuin þýsku stjórnarinnar
um það, hvort Rúmeníu sje ógn-
að af Þýskalandi, og segir, að
þýska stjórnin muni sjálf vera
færust um að svara þessari
spurningu.
Átökin um Balkanríkin
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
rátt fyrir fregnimar, sem
berjast frá Ítalíu um það að
Júgóslafar ætla að taka þátt í
samstarfi Þjóðverja og Itala,
líta bresk blöð svo að stjórnin
í Belgrad sje enn þá á báðum
áttum og hafi tæplega tekið á-
kveðna afstöðu ennþá. En blöð-
in virðast þó óttast að áleitni
ítala og Þjóðverja muni um þáð
er lýkur verða þyngri á meta-
skálunum en loforð ríkja, sem
fjær eru.
Markmið ítala og Þjóðverja
virðist vera að fá Júgóslafa,
Búlgara, Ungverja og Albani til
að gera með sjer bandalag og
sprengja á þann hátt Balkan-
bandalagið.
í Balkanbandalaginu eru nú
Júgóslafar, Rúmenar, Grikkir
og Tyrkir. Hafa samþyktir
bandalagsins borið það með sjer
að hjer hefir verið um hreint
hernaðarbandalag að ræða. —
Með því að sprengja það, væri
mjög alvarlegri hættu bægt frá
ítölum og Þ.jóðverjum og út-
þenslupólitík þeirra í austurátt.
Vertíðin við
Lófóten
Oslo 24. apríl. FB.
ertíðinni við Lófóten er nú
lokið. AIls nam aflinn 115.3
milj. kg. eða 25.7 milj. kg.
meira en í fyrra.
Útgerðarmenn og sjómenn
bera ekki eins mikið úr býtum
og menn voru farnir að gera
sjer vonir um.
Brúttóhlutur sjómanna varð
667 kr. á mann. NRP.
Súðin var á Eskifirði kl. 5 í
giCf.