Morgunblaðið - 02.05.1939, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 2. maí 1939.
Pólsk blöð sðgðu i gær:
# , " v _ & '-ý £»»•*■•
Slríð, ef Þjóðverjar
reyna að laka Danzig
Muisolini óftast
vandræði eins og
i september síðasfl.
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Franska blaðið „Le Temps“ segir að Mussolini
sje farinn að bera kvíiboga út af því, hvernig
högum er komið í sambúð Pólverja og Þjóð-
verja. Mussolini er það ljóst, að Hitler herðir. þeim mun
meir sóknina á hendur Pólverjum, sem andstaðan gegn
kröfum hans vex.
Tónninn í pólskum blöðum gagnvart Þjóðverjum hefir
orðið allmikið harðari síðan Hitler flutti ræðu sína. Eitt
af áhrifamestu blöðunum segir að Hitler verði að fara í
stríð við Breta, Frakka og Pólverja, ef hann geri tilraun
til að fá Danzig.
I Róm er óttast að þessi afstaða pólsku blaðanna bendi að-
eins til þess, að Þjóðverjar setji fram víðtækari kröfur. Póhgerjar
muni að líkindum hafna þessum kröfum og eftir það muni pólsk-
þýska deilan fljótt harðna og afleiðingin verða Evrópustyrjöld.
Er sú skoðun látin í ljós í Róm, að högum Pólverja sje nú
líkt komið og Tjekka í september síðastliðnum.
Bretar leggja mikið kapp á að
láta það koma greinilega fram,
að þeir ætli að veita Pólverjum
fullan stuðning. í forystugrein í
„The Times“ segir m. a. að Þjóð
verjar hafi sagt upp vináttusátt-
málanum við Pólverja, vegna
þess að pólska stjórnin felst ekki
þegar í stað á tillögu, sem fór í
bág við sjálfstæði þjóðarinnar.
En blaðið gefur í skyn, að Pól-
verjar muni þó enn vilja fara
samningaleiðina.
Skæðar tungur, segir „The
Times“ hafa útbreytt rangan
orðróm um að Bretar væru ;:ð
reyna að knýja Pólverja til
samninga við Þjóðverja. Bret-
ar vita að Pólverjar hafa jafn-
an viljað semja með sanngjörn
um skilyrðum, en ekki gefast
upp fyrir ofbeldi.
% V - '
Ólafur Thors atvinnumálaráðherra
heldur ræðu af svölum Varðar-
hússins í gær.
-Heimssýningin-
Mðrg þðsund
manna skoð-
!úu isl. sýn-
inguna fyrsta
daginn
Jakob Möller fjármálaráðherra.
Frá leitartogurunum.
Hvergi fiskur
svo tetjandi sje
Frá togurunum, sem eru í fiski-
leitinni, hafa þessar fregnir
borist:
Tryggvi gamli hefir eitthvað
orðið var við Reykjafjarðarál, en
það hefir verið mjög stopult.
Þórólfur hefir leitað víða fyrir
Austurlandi, en hvergi fundið
fisk. Er nú á leið norður með
Austf jörðum.
Gulltoppur varð hvergi fisks var
vestur í Grænlandshafi og er nu
á leið upp að landinu aftur. Hann
ætlar á heimleiðinni að leita fyrir
sjer með karfa á djúpmiðum rit
af Breiðafirði og Faxaflóa.
Iskeyri frá New York í fyrra-
d; — daginn sem heimssýn-
ingin var opnuð — segir að ís-
lenska sýningardeildin hafi verið
opnuð þá um daginn og að mörg
þúsund manns hefðu skoðað hana
strax fyrstu klukkustundirnar.
Eugin sjerstök atþöfn £ór frapi
við opnun ísl. deildarinnar og yf-
irleitt ekki við opnun deilda hinna
einstöku þjóða. Hátíðarhöld fara
ekki fram nema þann dag, sem
hver þjóð hefir vaiið sjer sem sinn
dag, og höfum við Islendingar val-
ið 17. júní.
Talið er að um 500 þús. manns
hafi verið viðstaddir opnun sýn-
ingarinnar.
EKKI HÆGT AÐ
BJARGA MOHICAN
O íðustu fregnir af enska tog-
^1 aranum Mohican sem
strandaði við Hallgeirsey, eru
þær, að vonlaust sje um, að skip
inu verði bjargað.
Um helgina gerði mikið brim
við sandana og þá fjell togar-
inn á hliðina og var farinn að
sökkva í sand og sjó.
ræðishersins
Um eitt leitið i nótt kom
upp eidur í húsi Hjálp-
ræðishersins Yið Kirkju-
stræti. Eldurinn kom upp
á annari hæð. Brunnu
nokkur herbergi allmikið
áður en Slökkviliðimi tóks4
að slökkva eldinn. Var
búið að slökkva um kl.
tvö.
Ekki var blaðinu kunn-
ugt um hvort nokkur slys
hafa orðið.
London í gær. FÚ.
T dag kemur fregn frá Kaunas
í Lithauen um það, að Þjóð
verjar ætli að byrja heræfingar
í Memelhjeraðinu á morgun og
enn fremur flotaæfingar undan
Memelströnd.
Samtal við próf, Þðrð Sveinsson:
Samband milli geð
veiki og truflunar
á starfsemi svita-
kirtlanna
Prófessor Þórður Sveinsson á Kleppi hefir und-
anfarið gert nýjar tilraunir við lækningu á
geðveiki. Tilraunir þessar eru að vísu á byrj-
unarstigi, en hafa þó þegar borið góða» árangur.
Tveir sjúklingar, sem hann hefir haft með höndum,
eru orðnir heilbrigðir, og virðist miða vel í áttina með
aðra, sem tilraunum á er ekki lokið við tii fulls.
Morgunblaðið hefir haft tækifæri til að fylgjast nokkuð
með því starfi, sem unnið hefir verið á þessu sviði undir hand-
Ieiðslu próf. Þórðar, Sveinssonar.
Frjettaritari bláðs'ins hitti
prófessoriríl að máli í gær
á Kleppi. Ljet hann tilleiðast að
ieyfa ummæli sín um tilraunir
þessar til birtingar. En þær eru
aðallega bygðar á athugunum
'á starfsemi svitakírtlanná í
sambandi við geðveiki.
— Hvenær byrjuðuð þjer til-
raunir þessar? spyr frjettarit-
arinn.
— Fyrstu dagana í mars-
mánuði síðastliðnum.
— Hverskonar rannsókn er
hjer um að ræða?
— Athugun á functio defec-
tiva glandurarum sudoris in in-
sánitate (starfstruflun svitakirtl
anna 1 geðveiki), svarar Þórð-
ur Sveinsson. Jeg hefi veitt
því eftirtekt, að flest allir geð-
veikir menn, sem jeg hefi haft,
eða á fimta hundrað sjúklingar,
hafa haft þessá functio defec-
tiva. Flestir þeirra hafa svo að
segja aldrei svitnað. Hefir jeg á
marga vegu reynt að fá fram á
þeim svita, t. d. með því að láta
þá drekka mikið af heitu vatni,
reyna mikið á sig, með pilo-
karpin o. fl., en það ekki hjálp-
að. Sjúklingar 'hafa að vísu
svitnað, meðan pilokarpinið
verkaði, en functio ekki breyst
við það.
— Hafið þjer tekið eftir
slíkri starfstruflun svitakirtl-
anna hjá öðrum en geðveikum?
; — Já. Einkum á nevrastenia
og hysteria, hjá psykchosum,
psychopötum, hjá sumum
drykkjumönnum og glæpamönn
um. En alt er þetta auðvitað í
ámáum stíl, þar sem miðast við
þann famenna hóp, sem jeg
hefi komist í kynni við-
— Var áður vitað um slíka
truflun á starfi svitakirtla í sam
bandi við geðveiki?
— Nei. Ekki svo jeg viti.
Jeg tók eftir því sjálfur.
— Hverskonar geðveiki er
algengust hjer á landi?
— Hjer á landi er me;'
geðveiki þeirrar tegundar,
| kölluð er schizophrenia (df ;-
■ entia precox) sem aftur skiftíst
í ýmsar deildir. Er þetta stærsti
geðveikiflokkurinn hjer, sem
minst hefir verið hægt áð gera
fyrir til þessa. Þessi schizophre-
Þórður Sveinsson.
nia var áður kölluð dementia
precox og lýsir sjer í sinnuleysi
(Ungdomsslövsind), og glund-
roða í sálarlifi sjúklingsins, er
gerir hann að fullkomnum in-
valid. Og hefir Kleppur því
verið einskonar geymslustaður
fyrir margra ára dementia pre-
cox menn og konur.
— En hvernig kom yður þessi
aðferð, sem þjer nú gerið til-
raunir með, í hug?
— Það var svo að segja alt í
einu. Um kvöldið þess 6. mars
sat Jónas Kristjánsson læknir
hjerna hjá mjer og jeg var að
segja honum frá árangurslausri
baráttu minni við það, að fá
geðveikisjúklinga til að svitna.
Þá segir hann: „Mjer hefir
reynst best að láta sjúklinga
mína fara í heit böð 37—39° C.
Vefja utan um þá votu laki, er
þeir koma úr blaðinu og á-
breiðu utan yfir. Þetta hefi jeg
reynt við gigt o. fl.“.
— Þegar Jónas læknir var
farinn, þá loks opnuðust augu
mín, segir prófessor Þórður
Sveinsson. — Og næsta morgun,
heldur hann áfram, — segi jeg
við aðstoðarmann minn:
„Látið þessa sjúklinga, sem
jeg til tók, ofan í heitt bað 45°
Celsíus og haldið því í sama
hita, meðan þjer teljið sjúk-
•ngnum óhætt að vera ofan í
því“.
— Hversvegna 45° heitt?“
— Það var það hæsta, sem
jeg þorði að byrja með.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.