Morgunblaðið - 12.05.1939, Blaðsíða 2

M^RGUNBLAÐIÐ
Pöstudagur 12. maí 1939.
Halifax, Potemkin, Bonnet
Ekkert
hittast í Genf
Rússar krefjast
„jafnrjettis"
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
FUNDI Þjóðabandalagsráðsins, sem átti að hefj-
ast í Genf á mánudaginn, hefir verið frestað
í nokkra daga, til þess að Potemkin, utanríkis-
málaráðherra Rússa, geti mætt á fundínum. Meðan á fund-
inum stendur fær Potemkin tækifæri til þess að ræða við
Halifax lávarð, og Bonnet, utanríkismálaráðherra Frakka.
„Isvestia“, aðalmálgagn rússnesku stjórnarinnar,
skýrir frá því í dag, hvers eðlis tillögur Rússa voru, sem
Chamberlain gat um í gær og sagði að skapað hefðu ná-
kvæmlega þá örðugleika, sem breska stjórnin hefði reynt
að sigla hjá í sínum tillögum.
„ÓJÖFNUÐUR“ GAGNVART RÚSSUM.
,,Isvestia“ bendir á, að Pólland og Rúmenía sjeu ekki eínu
3máríkin, sem að Rússlandi liggja, og að svo gæti farið að Rúss-
ar sæju ástæðu til að taka ábyrgð á landamærum þeirra ríkja,
sem ekki hafa verið nefnd. En ef Rússar lentu í styrjöld vegna
þessara ábyrgða, þá væri Bretar og Frakkar ekki skuldbundnir
til að veita þeim aðstoð. Þetta telur blaðið ranglátt.
Með ríkjunum, sem ekki hafa verið nefnd eiga Rússar vafa-
Jaust við Eystrasaltsríkin, Eistland, Lettland og Lithauen.
Einræðisherra
í Póllandi
Blaðið heldur því fram, að
Rússum hafi verið sýndur ójöfn-
uður, með því að krefjast ábyrgð
ar af þeim, ef Bretar og Frakk-
ar ientu í styrjöld vegna sinna
skuldbinginga í Austur-Evrópu,
án þess að þessi aðstoð væri
gagnkvæm, ef Rússar lentu í
styrjöld vegra sinna skuldbind-
inga, sem raunar sjeu þó engar
eins og stendur.
NÝA ÖRÝGGISSÁTTMÁLA
Bh ðiu leggur að lokum til, að
komið verði á fót vamarbanda-
lagði, bygðu á meginreglu gagn
kvæmrar aðstoðar og ættu þá
Sovjet-Rússar, Bretar, Frakkar
og' helst líka I fverjar að taka á,
sig ábyrgð á ö;yggi allra ríkja
í Austur-Evropu, sem eiga árás
yfir höfði sjer.
í ræðu, sem Mr. Chamberlain
fiutti í dag hvaðst hann vona að
samningunum við Rússa lyki
með ákjósaniegum árangri.
„The Times'1 skrifar í dag:
Hitler flytur aldrei íneðu án þess
að krefjast stærra landrýmis
ífLebensraum). Bretum og Rúss-
na ætti því að vera þaö jáfn-
mikið hagsmunamál að styðja
Pólverja og koma í veg fyrir að
pólitík Þjóðverja nái fram að
ganga.
dr. Brinkmann, um skeið
hægri hönd dr. Funks verslunar-
málaráðherra Þjóðverja, vara-
bankastjóri í þýska ríkisbank-
anum síðan í janúar síðast-
liðnum og skrifstofustjóri í við-
skiftamálaráðuneytinu, er sagð-
ur hafa „beðist lausnar" frá em-
bætti sínu „vegna heilsubrests"
Þetta er ungur maður, sem verið
hefir í fremstu röð í nasista-
flokknum (símar frjettaritari
ÚfriOarhættan
er stöðugt
aO aukast -
segir utanríkismálaráðh. Noregs.
Koht utanríkismálaráðherra
Norðmanna sagði í ræðu
í gær, að mjog erfitt væri að
spá nokkru um framtíðnia, en
víst væri að ófriðarhættan væri
stöðugt að aukast.
Stórveldin væri að skiftast í
flokka og væri stórhætta á, að
hagsmunir þessara ríkjaflokka
myndi rekast á og afleiðingam-
ai' verða hinar alvarlegustu.
Hann sagði, að það gæti orðið
erfitt fyrir Noreg að vemda hlut
leysi sitt í Evrópustyrjöld, en
taldi hina hemaðarlegu hættu,
sem Noregi væri búin, jafnvel
minni en í heimsstyrjöldinni, þur
En í næstu styrjöid yrði
miklu erfiðara en í heimsstyrjöld
inni að ráða fram úr fjárhags-,
viðskifta- og samgöngumálaerf-
iðleikum. Við getum ekki gert
ráð fyrir, að umferðin verði
frjáls um höfin. Þess vegna er
það einhver veigamesti þáttur
hlutleysisvemdarinnar að vera
fjárhagslega sterkir, hafa næg-
ar birgðir nauðsynja o. s. frv.
Forstjóri norsku korneinkasöl-
unnar hefir lýst yfir því, að
Norðmenn hafi nú 50—60 þús.
smálestum meira af korni en á
sínum tíma var talið, að þyrfti
til eins árs notkunar, miðað við
styrjaldarmatvælaskömtun. NRP

kaffi f Italfu!
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
ítalir eiga að hætta að
drekka kaffi.
I ávarpi til ítölsku þjóðar-
innaa- segir foringi fasista-
flokksins, að ítalir muni
hætta að flytja inn kaffi,
vegna þess að þjóðirnar, sem
hafi selt þeim það, ásælist
gull þeima, en vilja ekki taka
ítalskar vörur í skiftum.
Moscicki, forseti. PóIJ.ands á hersýningu. Moscicki hefir hú fengið
einræðisvald, svipað og Hitler, þar til í október. Pólska þingið sam-
þvkti í ehm hljóði að veita honnm einræðisvald.
Þjóðverjar
draga saman
herlið
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Pólsk blöð skýra í dag frá
því að Þjóðvcrjar haldi
áfrahi að draga saman Iterlið við
pólsku Íandamærin að sunnan,
aðallega í Mahrish Ostrau, höf-
uðborg Máhren (sent var áðuv
fylki Tjekkóslóvakíu).
í Suður-Póllandi eru aðal-
iðnaðarhjerað Pólverja (kol, jám
og olía) og mikilvægar sam-
gönguæðar, sem hafa mikla hern
aðarlega þýðingu.
STÓRT SPOR
Potemkin, aðstoðarutanríkis-
málaráðherra Rússa, gaf Molo-
toff skýrslu í dag um viðræður
sínar við Beck ofursta í Varsjá.
Meðal stjórnmálamanna er litið
svo á, að stór spor hafi verið
stigið með viðræðum þossum í
áttina til nánari samvinnu milli
Rússa og Pólverja
HIRÐISBRJEF
Málamiðlunartilraun Píusar
páfa hefir, að því er talið er,
þorið up á sker, einkum vegna
andstöðu Þjóðverja og Pólverja.
Nú er talið, að hann gefi út
hirðisbrjef um hið pólitíska á-.
stand í álfunni.
Póstar á morgun: Frá Reykja-
vík: Mosfeilssveitar. Kjalarness,
Reykjaness, Olfuss og Flóapóstar.
Hafnarf.. Seltjarnarn. Grímsness-
og Biskupstungnapóstar. Þingv.
Fljótshlíðarpóstur*. Súðin austur
um í hringferð. ÁJftanespóstur.
Fagranes til Akraness. — Ti'
Reykjavíkur; Mosfellssv. Kjalarn.
Reykjaness, Ölfuss og Flóapóst-
ar. Hafnarfj. Seltjarnarn. Gríms-
ness og Biskupstungnapóstar.
Þingvellir. Fljótshlíðárpóstar.
Álftanespóstur. Fagranes frá Akra
ueú.
Veislur Musso-
linis tyrir Pál
rikisstjóra
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Páll prins, ríkisstjóri í Júgó-
slafíu (þar til Pjetur kon-
ungur verður lögráða eftir nokk-
ur ár) situr nú veislur hjá
Mussolini. Páll prins og Olga,
jkona hans, eru stödd í opinberri
jheimsókn í Róm.
Júgóslafía, með rúmar 15—16
i
jmiljónir Serba, Króata og Slóv-
lena, við austanvert Adríahafið,
'hefir um nokkurt skeið verið tal
in mikilvæg í „öxuls“-pólitík ít-
al?t og Þjóðverja. ítölsk blöð
leggja mikið upp úr hinni póli-
tísku þýðingu ríkisstjóra-heim-
sóknarinnar, og segja að vinátta
ítala og Júgóslafa sje viðbót við
þýsk-ítölsku samvinnuna.
í Reuter-skeyti frá Belgrad
segir þó, að Júgóslafar muni
halda sig utan við flokkadrætt-
ina í Evrópu. Vegna almennings-
álitsins í landinu muni stjómin
ekki geta gengið í berhögg við
þjóðimar í Vestur-Evrópu, því
að þær sjeu í meiri metum með-
al Júgóslafa en Italir og Þjóð-
verjar. Aftur á móti geti Júgó-
slafar ekki snúist gegn ítölurn
og Þjóðverjum, bæði af hernaða
legum ástæðum og vegna vershm
arviðskiftanna við þá, en þau eru
all-miklu meiri en viðskiftin við
Breta og Frakka.
★
— Hafið þjer gert yður
g xyrir hvað orðið Júgóslafía
þýðir? Júgó þýðir „suður“: þ. e.
Suður-Slafía.
Próf. Sigf úsar Ein-
arssonar minst
i Danmörku
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Prófessors Sigfúsar Einarsson-
ar tónskálds er minst í Kaup-
mannahafnarblaðinu „National-
tidende" í dag.
Próféssor Abrahamsen skrifar
langa grein undir fyrirsögninnr;
„Tónskáld látið“. Hann vekur
sjerstaklega athyg'li á hinum
miklu tónlistahæfileikum Sigfús-
ar, viðkvæmni hans og liógværð
í allri framgöngu.
.. Stjórn hans á Hámessunni á
norrænu tónlistarhátíðinni var ó-
g'leýmanleg, segir Abrahamsep
prófessor.
Súðin koi
*ótt.
til Reykjavíkur
Samkepnin
um Rúmeníu
London í gær, FÚ.
Akveðið hefir verið. að Bret-
land veiti Rúmeníu 135’ mil;j-
ón króna (5 miljón sterlings-'
punda) lán til vörukaupa í lönd-
um breska heimsveldisins.
í þess stað mun Bretland kaupa
200.000 smálestir af næstu hveiti-
uppskeru Rúmeníu, ef hægt er að
fá hveiti þetta. fyrir heimsmark-
aðsverð. Þessi tvö ákvæði eru í
bresk-rúmenskum viðskiftasátt-
mála. sem var undirritnður í Bú-
karest í dag.
„Danzig er þýsk“
London í gær. FU. '
Aðalmálgagn nazista í Danzig
segir í grein, er það birtir í
dag, að almenn atkvæðag; 'ðala í
Danzig um fraratíð borgarinnar
sje þýðingarlaus, vegna þess að
framtíð hennar lin.fi þegar verié
ákveðin af Þýskalandi.
Blaðið varar Pólland við því, ao
leika sjer með eldinn og segir, að
Frakkland og Bretland myndu
ekki berjast fyrir liagsmunum
Póllands í þessu máli. Blaðið seg-
ir ennfremur, að Þýskaland muni
aldrei taka á móti hjálp frá Bret-
landi til þess að finna samkomu-
lagsgrundvöll um málið.
Af veiðum komu í gær Karls-
efni með 56 tn. lifrar, Þórólfur
með 78 tn. (úr leitarför) og Snorri
goði með 72 ta.