Morgunblaðið - 09.10.1940, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 9. okt. 1940.
Burmavegurlnn verður opnaðnr
ískyggilegar horfur í Austur-Asíu
Breski sendiherrann
í Washington hættir
við heimför
Bretar og Bandaríkjamenn
ræða við Rússa
LOTHIAN LÁVARÐUR, sendiherra Breta í
Bandaríkjunum, tilkynti í gærkvöldi, eftir aS
hann hafði rætt við Roosevelt forseta, að hann
hefði hætt við að fara til London, eins og hann hafði ráð-
gert, þar sem búast mætti við því, að til alvarlegra tíð-
índa drægi í Austur-Asíu.
í London er látin í ljós sú skoðun, að með ákvörðun
Breta að opna Burmaveginn, sje líklegt að Austur-Asíu-
málin ,;komist á erfiðasta stigið“. Sendiherra Breta í To-
káo, Sir Robert Craigie, tilkynti í gærmorgun japönsku
stjórninni ákvörðun bresku stjórnarinnar.
En seint í gærkvöldi hafði engin skoðun verið látin í ljós
opinberlega í Tokio, á þessu spori, sem Bretar hafa hjer stigið.
En í Washington var óvenjumikið um stjórnmálaaðgerðir í gær.
Auk samtals þess, sem Roosevelt átti við Lothian lávarð, ræddi
harin við yfirmann ameríska hersins.
Cordell Hull, utanrikismálaráðherra Bandaríkjanna
kallaði sendiherra Japana í Washington á sinn fund og
ræddi við hann „hreinskilnislega“, að því er skýrt hefir
verið frá opinberlega. En að öðru leyti er ekki vitað
hvað þeim fór á milli.
" Þáð hefir nú verið upplýst, í Washington, að sendiherra
Baridaríkjantía í Moskva hafi í fyrradag rætt við Molotoff og
iað erindi hans hafi verið að reyna „að útrýma lítilvægum
ágreiriingi“, sem ríkjandi hefir verið milli Rússa og Banda-
ríkjanna.
I London hefir verið upplýst, að Sir Stafford Cripps háfi
í lok síðustu viku rætt við Molotoff.
Skipakostur til að
flytja V2 milj. Þjóð-
verjaáeinni nóttu
Stríðsyfirlit Churchills
------r
IRÆÐU, sem Mr. Churchili flutti í breska þing-
inu í gær, þar sem hann skýrði m. a. frá því, að
breska stjórnin hefði ákveðið að opna aftur
Burmaveginn þegar samningurinn við Japana er útrunn-
inn 17. þ. m., ræddi hann ýms mál, sem efst hafa verið á
baugi í heiminum undanfarið, þ. á. m.
1) Loftárásimar á England, en í þeim hafa farisf frá
því að stríðið hófst og þar til síðastl. laugardag 8500 manns
og 13000 særst.
2) Innrásarfyrirætlun Þjóðverja og upplýsti hjann, að Þjöð-
verjar hefðu nú skipakost, sem flutt gæti hálfa miljón manna til
Englands á einni nóttu.
3) Leiðangurinn til Dakar, en leiðangur þessi, sagði Chur-
chill, hefði aðeins aukið traust bresku þjóðarinnar til de Gaulles.
4) Horfurnar í Austur-Asíu og þríveldasáttmálinn, sem
hann sagði, að stefnt væri’í fyrsta lagi gegn Bandaríkjunum, en
í öðru lagði gegn Rússum.
5) Um afstöðuna til Spánverja, en þá sagði hann fyrst og
fremst þurfa „frið, mat og möguleika til að reka viðskifti“.
Það var tilkynt í Washing-
,, ton í gær, að ræðismönnum
Bandaríkjanna hafi verið
falið að ráðleggja amerísk-
um þegnum í Austur-Asíu
að taka fyrstu skipsferð
heim til Bandaríkjanna.
Ráðlegging þessi hefir fyrst
og fremst verið gefin konum og
börnum, og þeim karlmönnum,
sem ekki hafa neinum mikil-
vægum störfum að gegna í
Austur-Asíú.
Talið er að hjer sje um að
ræeða um 11 þúsund manns, er
dvelja í Manschukuo, Kína,
Japan, Indo-Kína og Hong-
Kong. n
de Gaulle
t í Afríku
Larmina hershöfðingi, sem de
Gaulle hefir skipað fram-
kvæmdastjóra hinna frjálsu
Frakka, er nú staddur í Belgisku
Kongo.
Hann hefir skýrt frá því, að
haun hafi haft samband við de
Gaulle, og að de Gaulle hefði á-
kveðið að a'varpa innan skams alla
frjálsa Prakka frá stað einhvers-
staðar í londum hinna frjálsu
Prakka í Afríku.
Japanar taka
breskar eyjar
herskildi
• . i _..... ðsm íslc
»
T apönsk herskip komu í gær
'1 til eyjunnar Li-kiang, sem
er ein af Wei-hai-wei eyjun-
um við Kínastrendur (skamt frá
Koreu).’
Eyjar þessar höfðu Kínve'rjar
selt Bretum á leigu, eri þegar
leigusáttmálinn var nýlega fram
lengdur (segir í fregn frá Lon-.
dón), var svo ákveðið, að Bret-
ár mættu ekki hafa þar herskip,
á meðan stríðið stæði yfir.
Búetar höfðu dregið setulið
sitt burtu af eyjunum, þegar
japönsku herskipin komu þang-
að í gær. .En Bretar segja, að
þeir áskilji sjer þó öll rjettindi
um eyjarnar og viðurkenni ekki
yfirráð Japana þar.
Japanar hafa lýst yfir því,
að þeir hafi tekið eyjarnar á
sitt vald.
Þýska herliQiO
i Rúmenfu:
Sökn suð-aust-
ur ö böginn?
Bretar hafa falið sendiherra
síntun í Rúmeníu að leggja
fram mótmæli við rúmensku
stjórnina út af því, að þýskt her-
lið skuli vera komið til Rúmeníu,
og krefjast skýringar á þessu.
Seint í gærkvöldi bárust þær
fregnir til London, að fulltrúi
rúmenska utanríkismálaráðuneyt-
isins hefði fullvissað hreski sendi-
herraxm um, að engir þýskir her-
menn væru komnir til Rúmeníu
ennþá.
f sama, mund barst Reuters-
fregn frá Rúmeníu um að 4500
þýskir hermenn hefðu farið yfir
landamærin til Rúmeníu í gær
Hermenn þessir skýrðu svo frá,
að þeir væru komnir til að
vernda olíulindirnar og í öðru
lagi til að kenna rúmenska, hern-
um.
Fregnir hafa borist um að ráð-
gert sje að hafa, þýskt herlið á
öllum hernaðarlega mikilvægum
stöðum í Riimeníu. Sú skýring er
m. a,. gefin á þessu, að þetta sje
nauðsynlegt til þess að Þjóðverj-
ar geti staðið við skuldbindingar
sínar um ábyrgð á rúmensku
landamærunum.
Sú skoðun hefir komið fram,
að þýska herliðið. í Rúmeníu boði
npphafið að nýjum átökum á
Balkariskaga, sérii að þessu sinni
varði Grikki og Júgóslafa.
GRIKKLAND.
f Þýskalandi hefir Grikkland
stundum undanfarið yerið kallað
síðasta hreiður Breta á megiu-
landinu. Með því áð leggja Grikk-
land og Júgóslafra undir áhrifa-
vald öxulsríkjanna, hækkar hag-
ur þeirra í austanverðu Miðjarð-
a.rháfi — og feiðin styttist ‘til
Litlu-Asíu, þar sem Bretar eiga
enn mikilvægt áhrifasvæði í Ir-
aq, Iran, þar sem eru ritiklar
olíulindir, og Tyrklandi. ítalir
hafa einnig augastað á Sýrlandi.
Margir eru því farnir að hall-
ast að þéirri skoðun. áð það sem
rætt hafi vefið um á Brenner-
fundinum, hafi verið útfærsla á
áhrifum öxulsríkjanna suðáustnr
á bóginn.
15þús. smálesta
skipi sökt
Breska flotamálaráðuneytið
hefir tilkynt, að 15 þús.
smálesta flutningaskipinu „High-
land Patriot“ hafi verið sökt.
LOFTÁRÁSIRNAR
Mr. Churchill hóf mál sitt
með því, að ræða loftárásimar.
iHann sagði, að eftir .15. ágúst,
en þann dag hefðu Þjóðverjar
mist 187 flugvjelar, hefðu þeir
hætt að senda yfir til Englands
steypi-sprengiflugvjelar, er geta
flogið aðeins takmarkaða vega-
iengd. en farið að senda í stað
jþess stórar langferða-sprengju-
jflugvjelar. Síðan hefðu þeir sent
4Ö0 langferða-sprengjuflugvjel-
ar, að meðaltali á sólarhring
yfir England. Hann kvaðst ætla
að þeir gætu ekki afrekað miklu
meiru en þessu, með því flug-
vjelamagni, sem þeir hefðu nú.
Hann sagði, að svo mikillar
vinnu væri krafist af þýsku flug-
mönnunum, að þeir hefðu ekki
þyek lengur til annars en að
varpa sprengjum niður þlint og
af handahófi. Krafist væri síst
minni vinhu af þeim en bresku
flugmönnunum.
Jeg vil ekki halda því fram,
sagði Mr. Churchill, að við vit-
um hve öflugir Þjóðverjar eru,
en við erum miklu vonbetri en
áður.
MANNTJÓNIÐ
Mr. Churchill sagði, að
Þjóðverjar hefðu haldið því
fram 23. september síðastliðinn
að þeir hefðu varpað 22,000
smálestum af sprengjum á Eng-
land frá því að stríðið hófst. —
Einn daginn sögðust þeir hafa
varpað niður 251 smál. þá, varð
manntjónið 180 manns. Það hef-
ir þannig komið í Ijós að hver
sprengja drepur % af manni,
en í síðustu styrjöld fórust 10
menn af völdum hverar hinna
litlu sprengja, sem þá voru not-
aðar. Manntjónið nú er því að
eins 1/13 af því, sem þá var í
síðustu styrjöld.
Orsökin til þessa margfalt
friiririá márintjóns sagði Chur-
chill vera bætt loftvarnaskýli.
Mr. Churchill sagði, að Bret-
ar hefðu reiknað með að 3000
manns myndu farast og 12000
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Harðar
loftárásir
í gær
jóðverjar gerðu a. m. k. 5
loftárásir á England frá því
snemma í gærmorgun og kvöld-
árásin hófst um líkt leyti og
Venjuléga. I tilkyningu breska
flugmálaráðuneytisins segir, að
aðeins fáeinum flugvjelum hafi
tekist að brjótast í gegnum
varnir Breta inn í landið, nema
í fyrstu árásinni í gærmorgun.
Kom þá fylking þýskra flug-
vjela yfir London þegar margt
fólk var á götunni og varð
nokukð manntjón og eignatjón
af völdum sprengjanna.
Ein sprengja hæfði almennings-
vagn og fórust farþegarnir, sem
í honum vorn.
Bretar segjast hafa skotið nið-
ur 7 flugvjelar í gær og mist 4.
Bretar gerðu í fyrrakvöld
„mestu árásina, sem gerð hefir
verið á Berlín frá því að stríðið
hófst. Þeir segjast hafa hæft þrjú
orkuver, járnbrautarstöðvar, Tem-
pelfiofer-flugvöllinn og nokkrar
verksmiðjur. Miklir eldar komu
upp.