Morgunblaðið - 08.01.1941, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. jan. 194L
Búlgaría
-í DAG?-
Philoff, forsætisráðherra
Búlgara, kom til Sofia í
gær frá Vínarborg. Hann var
spurður við komu sína um flugu
fregnir þær, sem gengið hafa
undanfarið um að Þjóðverjar
hefðu krafist þess að fá að fara
með her yfir Búlagríu, en hann
neitaði að svara þessu nokkru.
í Berlín er það borið til baka,
að Philoff og von Ribbentrop
hafi talað saman í Vínarborg.
I Associated Press fregn
segir hinsvegar, að Philoff
hafi ekki orðið ljóst hvílík
hætta steðjaði að Búlgaríu
fyr en hann hjelt heim-
leiðis og varð var við hern-
aðarviðbúnað þann. sem
Þjóðverjar hafa í Rúmeníu
á landamærum Búlgaríu.
1 Bandaríkjunum er búist við
að Búlgarar neyðist til að
beygja sig undir kröfur Þjóð-
verja.
Búlgarskt blað, vinveitt Þjóð-
verjum skrifar í gær, að smá-
þjóðirnar verði að gera sjer
Ijóst, að þær geti ekki gerst
Þrándur í Götu stórþjóðanna.
Blaðið ræðir í þessu sam-
bandi um afstöðu Grikkja og
segir, að öxulríkin geti ekki
leyft að Bretar fái bækistöð
fyrir flota sinn í Vallona í Al-
baníu), því að með því myndi
siglingum í Adriahafi vera
teflt í voða.
En geta ítalir hindrað, að
Bretar fái bækistöð í Vallona,
ef engin hjálp kemur frá Þjóð-
verjum?
Lengsta loftárðs
in i London
I margar vikur
Þjóðverjar hafa byrjað að
nýju á því, að senda ein-
stakar flugvjelar í dagsbirtu
yfir England. Loftvarnamerki
var gefið í London í gær og
stóð það lengur en átt hefir
sjer stað nú um nokkurra vikna
skeið.
- í breskum tilkynningupn. er
skýrt frá því, að sprengjum
hafi verið varpað niður og
nokkur hús hafi eyðilagst.
Sprengjum var einnig varpað
yfir borg í miðlöndum og á
nokkrum öðrum stöðum.
Þjóðverjar segjast m. a. hafa
hæft flugvöll fyrir vestan Lond
on og eyðilagt nokkrar flug-
vjelar á jörðunni. I London er
búist við því, að Þjóðverjar
muni nú fara að beina loftárás-
um sínum meir en verið hefir
að flugvöllum í Englandi.
Engar breskar loftárásir voru
gerðar í fyrrinótt.
Tilkynning þýsku herstjórn-
arinnar var í gær á þessa leið:
í gær voru farnar vopnaSar könn-
500 þýskar flugvjelar
verða sendar til Libyu
PRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.
Þjóðverjar vilja
bola Stauning úr
dönsku stjórninni
Víðtækar breytingar
á stjórninni boðaöar
FRJETTARITARI Lundúnablaðsins „Times“ í
Stokkhólmi símar, að vænta megi innan
skamms víðtækra breytinga á dönsku stjórn-
inni. Sendiherra Þjóðverja er sagður hafa gert kröfu til
þess, að leiðtogar sosialdemokrataflokksins víki úr stjórn-
inni.
Leiðtogar þeir, sem hjer um ræðir eru sagðir vera forsæt-
isráðherrann, Thorvald Stauning og Hedtoft Hansen, formaður
sosialdemokrataflokksins (tók við því starfi fyrir nokkrum ár-
um af Stauning).
Times-frjettaritarinn skýrir
frá því að þessir menn hafi
veitt viðnám tilraunum Þjóð-
verja til að koma á verslunar-
og tollabandalagi milli Þýska-
lands. og Danmerkur og öðrum
aðferðum til þess að þurka út
Danmörku sem sjálfstæða
fullvalda þjóð.
Þeir eru einnig sakaðir um
að hafa sýnt nazistaflokk Fritz
Clausens fullkomna andúð.
Frjéttáritarinn getur þess, aS dönsk
blöS haf'i enn ekkert frá því skýrt, a<5
samningar faeru fram á bak við t.jöld-
in um breytingaí’ á stjórninni. En hins-
vegar kefir birst grein í þýska blaðinu
„Borliner Börsén-Zeitung“! þar sem
segir, „að eyða þurfi hefðbundnum
flokka og stjettaryenjum, sem hindra
að Danir, geti skapað sjer sess í hinni
nýju Eyrópu“.
í sambandi- við fregn Timesfrjetta-
ritarans má geta þess, að það hefir
lengi vorið kúnnugt, að Þjóðverjar
gerðu kröfur til þess að fá yfirstjórn
verslunarmála Dana í sínar hendur, á
þann hátt, að þeir gerðu alla versl-
unrasamninga fyrir þeirra hönd.
Fregnir hafa gengið um það, að ut-
anríkismálaráðherrann, Seavenius væri
ekki fráhverfur því, að verða við ósk
Þjóðverja, en andstaðan er talin hafa
komið aðallega frá Stauning,
Það varð- t.jóst fýrir nokkrum vikum
(í nóv.), er Stanning gaf óvænta vfir-
fýsingu í danska þinginu um stjórriar-
farið í Danmörku, aS einhver öfl varu
að verki, til þqss að fá nýja stjórn í
landinu. í yfij-lýsingu sinni sagði
Stauning m. a..:
Undanfarið hefir mikið verið talað
um myndun nýrrar st.jórnar í Dan-
mörku. Þftð getur au'ðvitað komið til
mála, að stjórnin verði endurskipulögð,
en það verður þá að gerast á lögleg-
an hátt.
Það getur ekki gerst á þann hátt,
að ekki sje tekið tillit til ríkisþings-
ins. Konungurinn getur ekki skipað
ný.ja ríkisstjórn án tillits til ríkis-
þingsins, enda hefir konungur enga
ósk látið í ljós í þá átt. Hjer í land-
inu er lögleg st.jórn, sem nýtur stuðn-
ings ríkisþingsins.
Eru Brclar
að sígrasf
á kalbála-
hæltunni ?
Skipatjón Bandamanna var
vikuna, sem endaði 30.
des, 7 skip samtals 37.500
smál. (að því er breska flota-
málaráðuneytið tilkynnir). Þar
af voru 3 bresk skip, samtals
18200 smál. og 4 skip banda-
manna, samtals 19.300 smál.
í London er á það bent, að
hetta sje þriðja vikan í röð,
sem skipatjónið er langt undir
meðaltjóni ársins 1940. Viku-
legt meðaltjón árið 1940 var á
69.600 smálestir.
Sjerfrœðingar í London segja, að á
þessu stigi sje ekki hægt að gefa neina
ákveðna skýringu á því, af hverju
skipatjónið hefir minkað síðustu vik-
urnar. Þeir segja, að bæði geti J>að
stafað af slæmu veðri og eins af því,
að bestu kafbátsforingjar Þ.jóðverja
kunni að vera í höfn að hvíla síg og
sæk.ja nýjar vistir. En það geti þó alveg
eins verið, að vamir Breta gegn kaf-
hátahættunni sjeu famar að bera
aukinn árangur, en Um það sje
ekkert hægt að segja með vissu. fyr en
skýrslur hggja fyrri sem sýna tiltölu-
lega lítið skipatjón í samfleytt 1—2
mánuði.
Breskir f lotamál as.j erf ræðingar
benda á, að á sama hátt og í síðustu
styrjöld, hafi skipatjónið, það sem af
er þessari styrjöld verið mjög misjafnt,
þannig að sumar vikur hafa
ákorið sig úr úm það. hve skipa-
tjónið hefir verið mikið. Sú skýr-
ing er gefin á þessti, hygð á reynslu
úr síðustu styrjöld, að kafbátsforiíigj-
arnir era mjög misjafnlega starfa sín-
um vaxnir, í síðustu styi’jöld var tal-
ið, að einn af hverjum 10 kafbátsfor-
ingjum Þjóðverja hefðu skorið sig
Eru komnar til Suður-
Italíu, ásamt 10 þúsund
manna þýskum her
Bretar eru komnir að ytri virkjunum í
Tobruk. Þrír ítalskir svartstakkaforingjar
yfirgáfu bermenn sina
BRESKUR HERSHÖFÐINGI upplýsti í Lund-
únablaðinu „Times“ í gær, að 500 þýskar
flugvjelar væru komnar til Suður-Ítalíu og
einnig 10 þús. þýskir hermenn, sem ráðgert væri að senda
suður til Libyu til hjálpar ítalska hernum þar.
Áður en sókn Wavells hershöfðingja í vestur-eyði-
mörkinni hófst í desember, var áætlar að ófriðaraðilar
hefðu þar hvor um sig um 500 flugvjelar, en þó er vitað
að Bretar höfðu aukið flugflota sinn nokkuð næstu vikur
á undan.
En það er hinsvegar augljóst, að 500 þýskar flugvjelar
myndu geta haft mikil áhrif á hernaðaraðgerðirnar í Libyu.
Breski hershöfðinginn bendir þó á, að Bretar hafa unnið
mikið tjón á fiugvöllum Itala í Libyu, svo að hæpið sje, að hve
miklu leyti þeir sjeu nothæfir fyrir þýsku flugvjelarnar.
Hershöfðinginn bendir einnig á, að.þótt 10 þús. manna þýskt
herlið með öllum vopnum sje komið til Suður-Ítalíu, þá sje ekki
þar með sagt, að það sje komið yfir Miðjarðarhaf til Libyu.
AMERÍSKAR FLUGVJELAR
í fregnum frá London í gærkvöldi er skýrt frá því, að
flugvjelar frá Bandaríkjunum sjeu komnar til Egypta-
lands og að þær hafi reynst vel í orustum þar.
Sókn Wavells í Libyu heldur áfram. I tilkynningu, sem her-
stjórniiji í Kairo birti í gærdag segir, að vjelahersveitir hennar
sjeu komnar að ystu virkjum Itala hjá Tobruk.
Það varð kunnugt í gær, ða ítalir hefðu yfirgefið flugvöllinn
hjá Tobruk, E1 Adem flugvöllinn,. og þegar breski herinn kom
þangað, fann hann þar 40 ítalskar flugvjelar, sem gerðar höfðu
verið ónothæfar í loftárásum Breta á flugvöllum.
Breskar flugvjelar hafa gert ákafa loftárás á Tobruk. Einn-
ig hafa þær gert ákafa loftárás á höfnina í Tripolis og hæfðu þar
nokkur ítölsk skip, þ. á m. eitt 5 þús. smálesta olíuflutningaskip.
VIÐURKENNING ÍTALA
I herstjórnartilkynningu ítala í gær, var það viðurkent, að
Bretar hefðu tekið síðustu ítölsku virkin í Bardia að kvöldi 5.
þessa mánaðar. 1 tilkynningunni segir, að manntjón Breta hafi
verið mikið, en tjón Itala hafi einnig orðið mjög mikið, bæði
manntjón og hergagnatjón.
En ítölsk blöð segja, að ósigurinn í Bardia sje næsta lítil-
vægur, þegar litið sje á ófriðinn í heild. Blöðin segja, að hern-
aðarstyrkur ítala sje næstum óskertur.
Stórráð ít.alska fascistaflokks-
ins kom saman í gær, og gerði
satíiþvkt, þar sem því er lýst yfir,
að Ttalir mmii halda stríðinu á-
fram uns signr er nnninn, og að
samvinna öxnlríkjanna sje óbreytt.
Einnig er’því lvst vfir, að stefna
Ttala sje bygð á þríveldasáttmál•
anum.
Loks segir í tilkynningunni, að
heimavíg'stöðvarnar sjeu öruggar.
í fregnum frá London er því aftur
á ttióti haldið fram, að óánægja, sje
farin að gera vart við sig í Ítalíu.
Það hefir vakið athygli, að breska
herstjómin í Kairo gaf í gær-
kvöldi út sjerstaka aukatilkynn-
ingu, til þess að skýra frá því, að
þrír fascistiskir svartstakkafor-
ingjar hefðu yfirgefið hérmenn
sína í Bardia og skilið foiingja
fascistahersins eftir til þess að
.verja borgina.
í fregn frá London segir, að þetta
hafi eflt óánægjuna gegn fascistum í
Ítalíu.
ÞRIÐJUNGUR HERSINS.
í London var skýrt frú því í gær,
að ítalir hefðu mist 94 þús. menn frá
því að orústurnar í Egyptalandi hóf-
ust 9. des. Þar af hefðu 70 þús menn
verið teknir til fanga, en 24 þús. hefðu
annaðhvort verið drepnir, eða þeim
dreift á flótta, svo að gera inætti ráð
fyrir að þeir væru einhvers staðar á
reiki í eyðrmörkinni
Þetta er þriðjungur þess hers sem
Graziani hafði í Libyu.