Alþýðublaðið - 06.04.1929, Blaðsíða 4

I
aLþýðublaði*
Wonum skylt að setja tryggÍHgu
fyiir kostnaði þeim við nmönn-
un hans, sem. útgerðarmawni ber
að greiða, svo og fyrir útfarar-
kbstnaði skipverjans, ef hanm
skyldi andast á meðan útgerðinini
ber að sjá um útför hans. Hins
vegar er það ákvæði nú pegar í
lögumi, að útgerðinni ber að
greiða útfararkostnað s.kipverja,
sem deyr meðan hann er í þjón-
ustu hennar. Það ákvæði er að
eins gert fyilra í frv., -undantekn-
ingum slept, en skylda útgerðar-
manns til að greiða útfararkostn-
aðinn bundin við það, að skip-
verjinn hafi andast á þeim tíma,
sem umönnunarskylda útgerðar-
itnanns nær yfir.
Það nýmæli er í frv., að verði
skipverji að fara úr skiprúmi
vegna smitandi berklaveiki eða
kynsjúkdóms, pá greiði ríkið
feostnað við umönníun hans og
heimför, jafnt og útgerðarmanni
ber, ef um önnur veikindi er að
ræða. Einnig greiði ríkdð útfarar-
kostnað slíks sjúklings, ef hanm
andast á pví tímabili. Svipuð á-
kvæði eru í sjólögum annara.
Norourlandapjóða, og eru pau
einn liður í baxáttu peirri, sem
flestar pjóðir hafa nú hafið gegn
sjúkdómum þessum.
Skipverji sé skyldur til að láta
lækni rannsaka beilsufar sitt, ef
skipstjórinn krefst peiss, enda sé
pab gert skipverja að kostnaðar-
lausiu. Gildi pað jafnt, bv'ort sem
skipverji ex veikur eða skipstjóri
óttast, að svo kunni að vera. Á-
kvæði petta er mjög mikilsvert,
bæði fyrir þann manm sjálfan,
sem læknisskoðun fer fram á, og
ara skipverja. Er pað og í sjó-
löguni annara Norðurlandaþjióða.
— Atvinnu- og samgöngu-mála-
ráðuneytinu sé einnig heimilað að
setja með reglugerð nánari á-
kvæði um læknisskoðun skip-
verja. Eru reglur s.ettar viða er-
lendis um skyldubundna læknis-
skoðun á sjómönníum, sérftaklega
vegna berldahættu og til að rann-
saka sjón farmanna.
Enn fremur segir í frv.: »,Ef á-
stæða er til að ætla, að skipverji
sé haldinn sjúkdómi, sem hætta
stafar af fyrir aðra menn á skip-
inu, skal skipstjóri, syo fljótt, sem
auðið er, láta lækni skoða sjúk-
linginn. Sé eigi örugt að verjast
megi smithættu á skipinu, skal
skipstjóri láta flytja sjúklinginn
í land, — Geti sjúkur skipverji
eigi sjálfur gætt muna sinna, skaf
skipstjóri annast um þá.“
Refsiákvæði pau, sem eúu í sigl-
mgalögunum og skipstjóra er
heimilað að grípa til fyrir ýmsar
yfixsjónir skipverja, eru yfMeitt
piilduð í fxv., og er pað í sam-
ræmi við slík ákvæði í sjólögum
axmara Norðurlandap jóða. Sektar-
hámark er lækkað úr hálfsmán-
aðarkaupi niður í 7 daga kaup.
Þá er og ákveÖið í frv„ að pegar
refsisekt er ákveðin, pá skuli ekki
eingöngu tekið tillit til pess, hve
mikil yfirsjónin var eða tii at-
Kuldarnir í Evíróipiu í Vetur bafa
valdið miklum samgönguerfið-
leikum par í ýmsum löndum.
Dönsku sundin hafa t. d. verið
full af ís fram að pessu, svo áð
orðið hefir að nota ísbáta til
flutninga um sundin. Hér #
myndinni sést lest af slíkum í»*
bátum í Stóra-Belti.
manni, svo að ráðningarkjör hans
verða eins skýlaus og annara
skipverja.
Sé skipstjóra vikið úr stöðw
sinni sakir veikinida eða mteiðsla,.
er gera hann óhæfan til skip-
stjórnar og hann á ekki sjálfur
sök á né hefir leynt peim pegar
hann réðist á sMpið, þá eigi hann
rétt á priggja mánaða kaupi frá
ráðningarslitum, ef hann hefir eigS
verið ráðinn með skemmri upp-
sagnarfresti. Þetta ákvæði er eins
og í sjómannalögum annara
Nioxðurlandapjóða-
Nú lætur skipstjóri af stöðne
sinni, en heldur þó um skeið
kauprétti aÖ lögum, t d. ef hann
verður að hætta skipstjörn sök-
um veikinda eða af slysi, og sé
svo um samið, að kaup hans er
reiknað eftir tekjum af skipinw
eða ágóða útgerðarmanns, og fari
svo, að ágreiningur verði um, hve
mikil sú upphæð sé, pá skal húnl
ákveðin, eftir mati lögskrán.ingaj^
stjóra. Þó geti hvor aðili um sig.
lagt pað mat undir úrskurð sjó-
dóms.
Sjómannalögunum er ætlað að
gilda frá næstu áramótum. —
Það var þetta frumvaxp, sem
Ólafur Tbors akneytaðist imestí
við áður en hann las pað. Var sú
orsök geipunar hans, að Sigurjón
Á. Ólafsson var annar peirra, sem.
endurskoðaði lögin. Sjómen'nimir
munu hins vegar fagna pyí, að
endurskoðunin hefir verbi gierð>
og að pað var fuUtrúii peirria.
formaður stærsta sjómannafélags-
ins íð Islandl, sem vanu að sarnn-
ingu frumvarpsdns til hinua nýju
sjólaga.
vikainna, pá er hún var framin,
heldur einnig til hegðunar hins
seka að undan förnu. Sektarefs-
iugu skuli eigi beitt, ef yfirsjón-
im er smávægileg og ætla má, að
ámiuning nægi. Ef ástæða pykir
til, pá sé skipstjöra heimilt að
láta miður falla að nokkru eða
öllu leyti sektargreiðslu, sem hamn
hefir ákveðið fyrir yfirsjón. —
Samkvæmt múgildandi lögum
hérleindum getur skipstjöri varið
sektarfé pví, er hér um ræðir, ti)
endurgjalds á kostnaði eða tjóni,
sem yfirsjióin þess, er sektaður
er, befir bakað útgerðarmamni.
Niorðimenn og Danir hafa séð, að
pað er varhugaverð heimild. Út-
gerðarmaður á ekki að eiga meina
fjárvo.n í sektum skipverja. í
samræmi við norsku" og dönsfcu
lögin er svo ákveðið í frv., að
skipstjóri afhendi lögskráningar-
stjöra eða ræðismanni sektarféð.
Sé pví fé, er pannig safnast, varið
til hagsmuina sjómönnum eða
vandamönnum peixra samkvæmjt
ákvæðum, sem atvininu- og saxn-
göngu-málaráðuneytið setur par
um. — Fyrir strok af skipi skal
skipverji sæta sektum, en ekki
fangelsi, svo sem nú er í lögum,
nema svo sé ástatfr að skipi eða
mönnum sé stefnt í voða vegna
stroksins eða aðrar miklar, sakir
séu til. Ef annar maður tælir
skipverja til að strjúka eða að-
stoðar hann til pess, sæti hanin
sams konar refsingu og stroku-
imaðurinn sjálfur.
Þótt pannig sé í frv. dregið úr
refsingu fyrir ýmsar. yfirsjónir, er
öðru máli að gegna, ef skipverjt
gerir sig sekan um hirðuleysi, ó-
varkárni eða vanrækslu á skyldu-
störfum sínum, svo að sjóslys
eða manntjón hlýzt af. Þá er svo
ákveðið í frv., að eigi megi láta
málsókn niður falla, fyrr en leitaö
hefir verið umsagnar atvinniui- og
samgöngu-málarábuneytisms. Þáð
ákvæði er ekki í siglingalöigunum,
sem nú gilda hér á landi um þessi
efni.
Nú er maður ráðinn í skiprúm,
og kemur hanm eigi til skips í
ákveðna tíð ellegar hann gengur
af skipi í leyfisleysi, pá er sam-
kvæmt núgildandi lögum íslenzk-
um heimilað að flytja hann á skip
með lögregluvaldi. Þetta ákvæði,
að pvinga megi mann með lög-
regluvaldi til að uppfylla vinniu-
skuldbindingu, er nálega ein-
stætt í löggjöf vorri. Slíkri und-
aintekningarreglu er ekki rétt að
beita, nema til pess sé sérlega
knýjandi nauðsyn. Fyrir því hefjr
hún verið takmörkuð mjög í sjó-
mannalögum Norðurlanída. I frv.
er hún einskorðuð við annað
tveggja, aö skipið sé eigS nægi-
lega m.annað að öðrum kosti, svp
að nauður reki til að heiimta
manninn á skipið, eða hann er
i ölvaður, og er pá flutningur hans
til skips ekkl sízt í þágu hans
sjá/fs.
Enn er að geta þess nýmælis í
frv., að skipverjum skuli, ef þesS
er kostur, gefið tækifæri til að
halda .guðspjónustu á skipinu á
Iielgum dögum.
Ákvæði laga pessara eiga eiinn-
ig að gilda um aðra skipsmenn
en venjulega skipverja, eftir pví,
sem við getur átt, svo sem pjóna,
Iioftskeytaimenn o. s. frv. (
Loks skal getið þriggja ný-
mæla, sem taka til réttinda skip-
stjóra.
Útgerðarmanni ber að sjá um,
að skipstjóri sé skriflega rábinn.
Hingað til hefir pað ekki verið
lögákveðið. Þetta ákvæði tryggír
rétt skipstjóra gagnvart úitgerðar-