Morgunblaðið - 07.12.1941, Blaðsíða 5

Sunnudagur 7. des. 1941
6
plorgtmblaðid
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltetjðrar:
Jðn Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (á.byrgrBar*».).
Auglýsingar: Árni Óla.
Rltstjðrn, auglýsingar og afgreltSala:
Austurstræti 8. — Slml 1600.
Áskriftargjald: kr. 4,00 & mánuCl
innanlands, kr. 4,50 utanlandl.
1 lausasölu: 25 aura eintaklB,
30 aura meB Lesbðk.
Skammdegið
DAGINN styttir nú ó'ðum.
Vald myrkursins, hinnar
dimmu skammdegisnætur verður
æ meira.
Skammdegið hefir haft marg-
vísleg áhrif á líf íslensku þjóð-
arinnar. Það hefir orkað á lífs-
baráttu hennar, gert hana hrjúf-
ari og erfiðari. Barátta sjómanns-
ins er aldrei áhættusamari en þá
og á leiðinni milli bæjar og beit-
arhúsa á bóndinn oft erfið spor
um torrataða slóð.
En jafnhliða því að skammdeg-
ið hefir þannig skapað þjóðinni
örðugleika, hefir það þroskað með
benni varúðarkend. Það hefir kent
henni að búast um til þess að
mæta vályndum veðrum, hríðar-
byljum og máttugum sjóum. Og
það hefir jafnframt stælt krafta
hennar og áræði.
íslenska þjóðin mætir skamm-
deginu nú, köldu og ógnandi, eins
og áður. Dapurleiki þess fær e. t.
v. betur en noklrað annað knúið
þjóðina til skilnings á þeim hætt-
um, sem bíða hennar í hverju
spori. Þungbærir atburðir, sorgar-
fregnir frá þeirri baráttu, sem sjó-
menn vorir heyja á hafinu,
þjappa þjóðinni saman og kenna
’henni að meta dugandi starf
þeirra, sem mest leggja í sölurn-
ar. Aldrei verður oss ljósara en
þegar vjer sjáum á bak sjómönn-
um vorum, hvers virði hver ein-
staklingur er fámennu þjóðfjelagi.
Vjer finnum þá gleggst, að manns-
lífið er dýrmætasta eignin. Eng-
inn sjóður er svo gildur, að hann
sje verðmætari en líf og starfs-
þrek hraustra drengja.
En það er lítið lið í harmtölum.
Skammdegið glúpnar ekki fyrir
þeim. En samhugur þjóðarinnar
•og samheldni á stund hættunnar
ljettir göngu hennar gegn um
■skammdegið móti nýjum og lengri
•degi. Líf íslensku þjóðarinnar hef-
:ir oft borið svip skammdegisins,
‘dökkir skýjaflókar verið á lofti'.
En það hefir jafnan rofað til,
Ikomið skin eftir skúr.
íslenska þjóðin mun „ganga tii
■góðs götuna fram eftir veg“, trú .
minningu þeirra sona sinna, sem j
börðust hiklausri baráttu til þraut >
ar í ógnum skammdegisins. Alt j
hennar starf í nútíð byggist á trú
hennar á framtíðina. Leið samtíð- j
arinnar er að vísu villugjörn og
margir villast og verða úti. En ^
sú þjóð, sem gegn um skammdegis;
aldir ævi sinnar hefir í senn þrosk j
að með sjer varúðarkend og eflst;
að atgerfi og áræði hlýtur að halda
götuslóðanum og ná takmarki sínu
með ókalið hjarta, þótt harðfenni
miskunnarleysisins hafi víða lagt
yfir hann í bili.
Þeir sem fórust með
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU
asamt útgerðarfjelagi skipsins
fyrir leitinni. „Ægir“ fór út og
hefir leitað síðan. Einnig var
leitað til bresku herstjórnarinn-
ar og hún beðin að senda flug-
vjelar að leita. Brást herstjórn-
in vel við þeirri málaleitan og
sendi strax og veður leyfði flug-
vjelar af stað til að leita. Sein-
ast í gærmorgun fór flugfloti í
leitina. En leitin bar engan ár-
angur.
REKALD.
BJÖRGUNARHRINGUR
FRÁ „SVIÐA“
Slysavarnafjelagið fekk einn-
íg menn til þess að fara með
ströndinni beggja megin Breiða
fjarðar. Þeir, sem fóru að sunn-
anverðu, á ströndina norðan
Snæfellsness, urðu einskis varir.
Aftur á móti fundu þeir, er
fóru á ströndina að norðanverðu
ýmislegt rekald nálægt Saurbæ
á Rauðasandi. Þeir fundu lýsis-
föt, árar, siglu af björgunarbát,
segl í poka (úr björgunarbát),
flak af björgunarbát, en ekk-
ert merki var á bátnum. — Þá
fundu þeir björgunarhring
jnerktan „Sviði“- G. K. 7.
Sennilega er alt þetta rekald
frá „Sviða“ og björgunarbátur-
inn einnig, þótt ómerktur sje. —
Það er stöðugt verið að mála
bátana og er því sennilegt, að
láðst hafi að mála nafn skips-
ins og einkennisstafi á bátinn.
Á fimtudag var „Súðin“ á
ferðinni með Skorinni; sást þá
þar á reki talsvert af dekk-
plönkum úr fiskstíum frá tog-
ara.
LÍK REKIÐ
I gærkvöldi barst Slysavarna-
f jelaginu skeyti og segir í því,
að eitt lík hafi fundist rekið ná-
lægt Sjöundá á Rauðasandi.
Ekkert var nánar getið um
þetta. Engin lýsing var af lík-
inu og ekki getið hvort það hafi
verið í björgunarbelti.
Um það verður ekki sagt á
þessu stigi hvort líkið er af
skipsmanni af „Sviða“, en mikl-
ar líkur eru til að svo sje.
Vilhjálmur Árnason skipstj.
bjóst við, að það væri 30 mílna
leið frá þeim stað, er ætla má
að „Sviði“ hafi farist og til
Rauðasands. En vel getur verið,
að líkið hafi rekið þessa leið, ef
það hefiír haft björgunarbelti
eða verið fast við eitthvað (t.
d. bát), sem flaut. Hitt taldi
Vilhjálmur mjög ósennilegt, að
menn hefðu getað athafnað sig
i björgunarbát í þeim sjógangi,
sem þarna var.
Leitinni á Rauðasandi verður
haldið áfram. Einnig verður
leitað í eyjum á Breiðafirði og
yfir höfuð allsstaðar, þar sem
ætla mætti að einhverjar menj-
ar fyndust frá skipinu.
14 ekkjur
— 46 böm
Á „Sviða“ voru 25 menn, 12
Reykíkingar, 11 Hafnfirðingar,
•n
Sviða
44
r •
Togarinn ,,Sviði“.
einn af Akranesi og einn úr
Mýrdal.
Þessir menn fórust með skip-
inu:
Úr Reykjavík:
Guðjón Guðmundsson ,skip-
stjóri, Bárugötu 35. F. 27. sept.
1894. Kvæntur og átti 3 börn,
17. 15 og 9 ára.
Þorbergur Friðriksson, I.
stýrimaður, Bræðraborgarstíg
52. F. 10. des. 1899. Kvæntur
og átti 4 börn, 8, 7, 5 og 2 ára.
Guðmundur Pálsson, I. vjel-
stjóri. Lindargötu 36. — F.
7. júní 1910. Kvæntur, átti 1
barn og stjúpbarn.
Gunnar Klemensson, II. stýri-
maður. Bergstaðastræti 6. F. 28.
jan. 1916. Kvæntur, átti 1 barn.
Erlendur Hallgrímsson loft-
skeytamaður. Laugaveg 83. —
F. 18. nóv. 1911. Kvæntur.
Barnlaus.
Guðmundur Halldórsson, há-
seti. Grettisgötu 57 A. F. 17.
júlí 1904. Kvæntur; átti 4 börn,
10, 7, 5 og eins árs.
Jón Gunnar Björnsson, há-
seti. Tjarnargötu 47. F. 21. mars
1924. Ókvæntur.
Júlíus Ágúst Hallgrímsson,
kyndari. Freyjugötu 27. F. 31.
júlí 1900. Ókvæntur. bjó með
aldraðri móður sinni og fötluð-
um bróður.
Lárus Þ. Gíslason, kyndari.
Óðinsgötu 17 A. F. 2. okt. 1909.
Ókvæntur, en átti unnustu og
tvö börn; ætluðu að gifta sig um
jólin.
Bjarni Ingvarsson, háseti.
Öldugötu 4. F. 11. okt. 1923.
Ókvæntur; elsta barn (af 5)
Ingvars Ágústs skipstjóra á
„Braga“, sem fórst við Fleet-
wood í fyrravetur.
Bjarni Einarsson, háseti. —
Bergþórugötu 57. F. 5.júlí 1915.
Ókvæntur, en sá fyrir aldraðri
móður sinnii.
■Gvímnndur Þórhallsson, há-
seti. Karlagötu 15. F. 20. júní
1922; ókvæntur.
Úr Hafnarfirði:
Sigurður Gísli Sigurðsson,
bátsmaður, Hörðuvöllum 2. F.
13. ágúst 1900. Kvæntur og átti
5 börn; þar af 3 uppkomin.
Guðmundur Júlíusson, mat-
sveinn. Selvogsgötu 5. F. 24.
sept. 1892. — Kvæntur, átti 5
börn, þar af 2 uppkomin.
Bjarni Ellert ísleifsson, há-
seti, Selvogsgötu 12. F. 10. okt.
1913. Kvæntur, eitt barn.
Egill Guðmundsson, háseti,
Vörðustíg 9. F. 24. júní 1907.
Kvæntur, átti 2 börn.
Gísli Ámundason, háseti,
Nönnustíg 1. F. 14. nóv. 1889.
Átti stjúpbarn.
Gunnar Ingibergur Hjörleifs-
son, háseti. Selvogygötu 5. F. 7.
ágúst 1892. Kvæntur og átti 6
börn, þar af 3 uppkomin.
Haraltlur Þórða.'son, háseti,
Selvogsgötu 8. F. 11. mars 1897.
Kvæntur, átti 6 börn, þar af 3
uppkomin.
Lýður Magnússon, háseti.
Öldugötu 19. F. 24. maí 1898.
Kvæntur, eitt barn.
Sigurgeir Sigurðsson, háseti.
F. 18. júní 1896, bróðir Gísla
bátsmanns. Kvæntur, tvö börn,
annað uppkomið.
Jón Gústafsson Norden-
skjöld, háseti. F. 9. sept. 1916.
Átti unnustu; barnlaus.
Gottskálk Jónsson, háseti.
Ókvæntur, en átti eitt barn.
Utan aí landi:
Örnólfur Eiriksson. háseti frá
Felli í Mýrdal. 26 ára. Ókvænt
ur.
Baldur Á. Jónsson, háseti, frá
Akranesi. F. 28. des. 1914. -
Ókvæntur, en var fyrirvinna
móður sinnar.
★
Togarinn „Sviði“ er eign h.:
Sviða í Hafnarfirði. Nýir eij
endur keyptu öll hlutabrjef fj(
lagsins í haust og komst þ
skipið á þeirra hendur. Fran
kvæmdastj. er Kristján Berg;
son fyrv. forseti Fiskifjelags Íí
lands. — ,,Sviði“ var 328 ton
brúttó. Bygður í Skotlándi 191
„Upp úr djúpi
dauða"
Eftir slra Jón
______ Auðuns _____________
f margra hiísum hefir verið
* harmur síðustu dagana, með-
an beðið var fregna af b.v.
,,Sviða“, en á honum voru tuttugu
og fimm vaskir menn og flestir
þeirra f jölskyldufeður.
Þær fregnir eru nú fluttar af
leitarmönnum, að dapurleg vissa
hlýtur að koma í stað veikrar
vonar.
Mikla sorg og mikið hugrekki
hafa þeir sjeð, sem vitjað hafa
sorgarhúsanna. Konur og mæður
sitja hljóðar og berjast við harm.
sinn. Þær fela honum nú sorg
síná, sem þær hafa áður leitað til
marga svefnlausa óveðursnótt,
j þegar þær óttuðust það, sem þá
varð afstýrt en nú er fram komið.
Hugir almennings leita þeirra,
með djúpri saniúð, en liugir
sjálfra þeirra leita fyrst og fremst
til ástvinanna, sem ekki komu
heim. Hvert fóru þeir? Engiu
; spurning vaknar oftar í hug
þeirra nú.
I köldum bárum hvílir aðeins
audvana hjúpur. Iljeðan af skiftir
það engu máli, }>ótt. sú hvíla sje
köld. Öllu máli skiftir hitt, að sú
sterka hönd, sem leiðir oss öll, i
lífi og hel, leiddi sálir sjómann-
anna út úr öldurótinu og inn í
þann lieim, þar sem þeir áttu all-
ir vinum að mæta og þar sem vel-
ferð þeirra er trygg.
Fyrir sjónum vorum var dimt
yfir báTum Breiðafjarðar óveðurs-
dagana síðustu, en þegar það
myrkur var svartast, ljómaði sjó-
mönnunum ljós hinnar nýju fæð-
ingar, og í því Ijósi eiga þeir aft-
ur að finnast, sem nú eru sviftir
samvistum um stund.
v „Trú þú; — upp úr djúpi dauða
drottins renmir fagrahvel!“
Vjer vitum, að því megum vjer
treysta — það sje liarmabót
þeirra kvenna, barna og annara,
sem nú drúpa höfði í sorg eftir
svipleg og mikil tíðindi.
Guð blessi íslenska sjómenn, lífs
og liðna!
Guð blessi konur þeirra, börn
og alla aðra. vini!
Jón Auðuns.
Samtíðin, desemberheftið, er
komin út og flytur m. a. þetta
efni: Sköpum skáldum vorum lífs-
skílyrði, eftir ritstjórann. Að-
komufólk (saga) eftir sama höf-
und. Sjónarmið ungs Reykvíkings
1941 (viðtal við Jón Guðbjarts-
son). Merkir samtíðarmenn (með
myndum). Hvað veitir bókment-
im lífsgildi? (svör 14 þjóðkunnra
höfunda við þeirri spurningu).
Kynni mín af skygnri konu eítir
Guðm. Friðjónsson. Að leiðarlok-
um (kvæði) eftir Jón halta.
Draumur landsins eftir síra Sigur-
björn Einarsson. Stórmerk nýung
í glergerð. Fjöldi smærri greina
og skrítlná er í heftinu.