Morgunblaðið - 05.03.1943, Qupperneq 5

IFostudagur 5. mars 1943.
3
JPtofBmtHatóft
Útgef. ^H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Frainkv.stj.: Sigfflg Jönaaon.
Rltatjörar:
Jön Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgBar*.).
Auglýsingar: Árnl Óla.
Rltatjörn, auglýsingar »8 afgreiBala:
Austurstræti 8. — Slmi 1600.
Áakriftargjald: kr. 6.00 á aiánutll
lnnanlands, kr. 8.00 utanlands
I lauaasölu: 40 aura elntaklB.
60 anra meö Lesbök.
Minningarathöfiiftii í da; íí
„.. íoeyð $ þeir á He inni iijetu rrann.." Þormóðs-sl lysi ið
Þjúðarsöknuður
1DAG minnast íslendingar
þess fjölmenna hóps dug-
andi fólks, er þeir urðu á bak
að sjá er vjelskipið Þormóður
íórst. Ys dagsins hljóðnar um
•skeið. Þjóðin sameinast í sorg
og hluttekningu með þeim, er
<um sárt eiga að binda.
Á slíkum stundum hlýtur
dslenska þjóðin að finna það
betur en oft áður, hve fámenn
hún er. En jafnframt finnur
hún greinilegar til sameigin-
legrar skyldu sinnar, þeirrar
akyldu, að einstaklingar þjóð-
fjelagsins beri hver annars
byrðar og vinni að sameigin-
legri heill þjóðar sinnar af
drengskap og heilindum. Sorg-
in er1 þannig ekki aðeins þján-
ing, heldur nokkurskonar
hreinsunareldur, sem vekur og
.glæðir skilning einstaklinga og
þjóðarheildar á skyldum sín-
um. Það er vel farið að þjóðin
sýnir nú djúpa samhrygð sína
þeim, sem sárust sorg er sköp-
nð. Hitt er þó meira virði, að
<sú samúð knýji þjóðina í heild
til þess að sameinast um að
:sinna öryggismálunum á sjón-
nm með aukinni árvekni. Með
því er söknuði og sorg bægt
frá fjölmörgum íslenskum heim
ilum í framtíðinni. Og með því
minnist þjóðin best þeirra
mörgu, sem hún syrgir og látið
.hafa líf sitt á sjónum.
fslendingar hafa oft sýnt að
þeir meta að verðleikum það
-starf, sem unnið er á sjónum.
Á því færi vel, að stærsta sjó-
slysið, sem þessa þjóð hefir
í hent, Þormóðsslysið, leiddi til
mikillar sóknar í öryggismál-
um sjófai'enda, í senn sjómann
-anna sem veiðar stunda, og
-annara, sem leið sína leggja
um hafið. Með því tækju fs-
lendingar upp drengilegar
mannhefndir, mitt í söknuði
-sínum og sorg.
En þegar Þormóðsslyssins er hina síðustu baráttu sína, og að
minnst, hlýtur svo að fara, að framai‘ þeim ekkert ilt náð.
ihugurinn hvarfli vestur á|Það er þessi trú, sem lætur aftur
Bíldudal. Þar gengur lífið að birta, þótt myrkur sorgarinnar
Tpinn er sá gestur, sem á síð-
ustu árum hefir komið á
óteljandi heimili um alla veröld.
Þessi gestur er sorgin. Hún hef-
ir einnig heimsótt marga hjer á
landi á undanförnum árum, hún
er boðberi heimsóveðursins, hún
dvelur víða langdvölum. Og þeg-
ar mannskaðarnir hafa dunið yf-
ir vora litlu þjóð, þá höfum vjer
öll, öll þjóðin, heyrt fótatak sorg-
arinnar, skugga hefir brugðið á
himin þjóðar vorrar um heiðan
dag af hennar völdum.
Og skuggi sorgarinnar hvílir
yfir þjóð vorri í dag, en þó alveg'
sjerstaklega þyngst og mest lam-
andi yfir tveim litlum sjávar-
þorpum á Vestfjörðum, en í sjáv-
arþorpunum er sorgin oft tíður
gestur, vegna baráttu þeirrar,
sem íbúar slíkra þorpa*verða að
heyja við Ægi um lífsbjörg sína.
Slík þorp hljóta oft mörg högg
og stóf, en aldrei mun neinn,
kaupstaður á íslandi hafa verið
eins hart leikinn og Bíldudalur
er nú. Þangað snýr því þjóðin öll
hugum sínum í samúð í dag,
þegar þeirra er minst, sem horfn
ir eru nú sjónum þaðan. Og einn-
ig hefir hinn dökkvængjaði eng-
ill sorgarinnar lagt leið sína til
Súðavíkur, því litla þorpið þar
var sv-ift mönnum á besta aldri,
er vjelbáturinn Draupnir fórst
við það að draga björgina i bú.
Það er sárt að sjá stórt skarð
höggvið í hóp, sem var fámennur
fyrir, og það er altaf sárt fyrir
lífið að sjá dauðann geysa. Vjer
hugsum til hinnar hinstu bar-
áttu, sem hinir látnu háðu fyrir
tilverunni, og við þá hugsun
ljómar oss birta, sem dreifa má
skuggum sorgarinnar. — I neyð
sinni hjetu þeir á Herrann og1
hann hjálpaði þeim úr þrenging
unum.
Það er trú vor, að hinir fram-
liðnu landar vorir, sem yfirgáfu
þessa tilveru með svo sviplegum
hætti, hafi hlotið þau fyrirheit,
sem trú vor ber í sjer falin. Það
er trú vor, að þeim lýsi nú hið
eilífa ljósið, að þeir hafi nú háð
hríðarjel vaxandi og nóttin svo dimm,
brimsjóir falla með beljandi gný,
berast með hraða hin koldimmu ský, ‘
sem lokuðu farmanna leiðum.
Það verður svo lítið úr mannlegum mátt
móti þeim öflum, er leika sinn þátt,
í algleyming tryltum um úthafsins svið
oft finst ei neitt, sem að bjargast má við
á leiðmótum lífsins og dauða.
Mannlegur skilningur metið ei fær
hve mikil var fórnin er heimtaði sær,
úr fámennri sveit, burt af föðurlandsströnd
og fjötraði lífið í nákuldans bönd,
á heldimmri hörmunga nóttu. *
Blýþungar öldur þó bryti ykkar knör
bjart er og fagurt í eilífðar vör,
hópurinn látni þar lendingu fær,
lífgjafinn miltli þá stendur þar nær,
og leiðir.um ljósgeiminn bjarta.
Samúð og hluttekning sendum við þjer,
sveitinni litlu, er raunirnar ber,
í bráð verður erfitt að byggja’ í það skarð,
sem brotið var niður, er mánntjónið varð,
af öflum, sem ekkert fær staðist.
Alfaðir, huggaðu ástvini þá,
ungum og gömlum, sem bak verða að sjá,
sefaðu tárin á sjerhverri kinn,
sendu þeim himneskan náðarkraft þinn,
á þrautanna þungbæru stundum.
Blessa þú alla, sem bera’ einhver mein,
bömum veit lækning, ger sár þeirra hrein,
svo gróa þau megi, þó móðurhönd blíð
megni ekki að vemda þau komandi tíð.
Veit, guð, öllum líkn, sem að líða.
Ágúst Jónsson.
Því lítum vjer upp í dag og
þerrum hvarma vora. Þessvegna
berum vjer höfuðin bátt, þótt
sárin blæði, í vissunni um, að
Herrann hefir hjálpað hinum
framliðnu, er vjer minnumst nú,
úr öllum þrengingum, og í viss-
unni um það, að hann mun einn-
ig hjálpa öllum hinum syrgjandi
úr þrengingum þeirra, í viss-
unni um það, að lífið er hið
sigrandi afl.
Vjer getum ljett þeim, sem
stoð sína, hafa mist, erfiðu ár-
in framundan. Vjer getum reynt
að verma þá með samúð vorri.
En aðeins einn er þess um kom-
inn, að græða sorgarsár þeirra.
að fullu, og honum getum vjer
treyst að fúllu til þess. Eins og
þeir sem fjellu hjetu á Herr-
ann, eins munu og hinir, sem
mistu, gera það, og eins mun
hann hjálpa þeim úr þrenging-
unum.
■ vísu sinn gang, þótt út af vana
Ihafi brugðið. Þrettándi hver
maður er horfinn frá starfi.
Þar svíður sárasta sorgin hugi
fólksins. En til þessa fólks, sem
svo mikið hefir mist, streymir
samúð allrar þjóðannnar.
Að lokum þetta: íslenska
þjóðin hefir fundið til sameig-
inlegs harms. Sá harmur er
ekki einungis svíðandi sár,
heldur einnig mildur og líkn-
vekjandi. Hinn sameiginlegi
skyggi yfir um skeið.
Og með þessari trú hafa þeir
háð sína hinstu baráttu. í hugum
þeirra hafa myndast bænarorð-
in, sem þeir lærðu ungir við móð-
urknje. Og þeir hafa minst orða
frelsarans á krossinum: Faðir, í
þínar hendur fel jeg.anda minn.
Þeir hafa hnigið sem kristnir
menn.
Vegna þessara staðreynda birt-
ir yfir öllu. Ský sorgarinnar fær-
ast fjær, en ljós hins eilífa lífs
þjóðarsöknuður hefir örstutta | blikar skært vfir jörðu vorri,
stund fært þjóðina saman, ein- .þessum dal harma og tára. í neyð
staklingana nær hver öðrum og sinni hjetu þeir á Herrann, það
Vjer finnum það betur en
nokkru sinni, hve fámenn þjóð
vjer erum, þegar slík skörð eru
höggvin í þjóðmeið vorn, sem hina °otu gróf
við Þormóðsslysið og slys það,
Draupnir fórst. Þá finnum
Kveðja- og saknaðarorð
frá Gísla Jónssyn! alþm.
Fyrir rúmum tveimur vikum 1 menn; það er því ekki að undra
leggur frá landi lítið fley þótt slíkt áfall hafi djúp áhrif.
með 31 manna hóp, á öllum og sárið, sem það skilur eftir,
aldri, konur, karlar og börn, til verði lengi að gróa. Hins ber þá
þess aðeins að komast hafna á ög að minnast, að þrátt fyrir
milli, sem undir venjulegum alt græðir þó lífið að .síðustu all-
kringumstæðum tekur minna en ar undir, einnig þær stærstu, án
einn dag. Það órar engan fyrir þeirra sanninda væri það óbæri-
hættu, það er aðeins hlakkað til legt öllu mannkyni.
þess að hitta vini og vandamenn Langsamlega flestir af þess-
næsta morgun. En áður en nótt- um stóra hóp voru samstarfs-
in er liðin og ferðin á enda, hef- j menn mínir, vinir mínir og
ir snarpur miðsvetrarstormur kunningjar. Árum saman stóðu
með æðisgengnum úthafsöldum ■ þeir við hlið mína í öllum fram-
og blindhríð skollið óvænt yfir. kvæmdum á Bíldudal, glöddusí
Leiðin til skjóls er lokuð. Bar-jmeð mjer í velgengni, en tóku
áttan milli litla skipsins og hins jafnframt sinn hluta af byrð-
volduga hafs verður að heyjast, inni, þegar erfiðleikarnir urðu á
eins og svo oft áður. Þrotlaus vegi okkar. Fyrir þetta alt færi
stendur hún daglangt, en er jeg þeim þakkir í dag. Minning
kvölda tekur, magnast hamfar- þeirra er mjer helg og gefur
fylt hugi þeirra friði og mildi.
vitum vjer, og hann hjálpaði
Megi sú mildi endast til þess þeim úr þrengingunum inn á hin
að græða sem flest sár, semjæðri svið, þar sem dauðinn hefir
biturleiki sorgarinnar svíður. verið sviftur öllum völdum.
er
við einnig betur en nokkru sinni,
að svo fámennir, sem vjer er-
um, ber oss að standa saman,
ber oss sem einn maður að
hjálpa þeim, er miklu voru svift-
ir, eins mikið og er á valdi vor
dauðlegra manna.
Aldrei finnum vjer eins sárt
til þess, eins og þegar stórslys
og mannskaða ber að höndum,
hve smáir vjer erum, og hve
einkis megnugir vjer erum og
ráðalausir, án. hjálpar hans, sem
einn getur hjálpað. Snúum oss
því til hans og felum honum á
hendur öll vandamál vor og
vorra framliðnu samlanda. Heit-
um honum því, að vjer skulum
gera alt, sem vjer megum í hans
nafni, til þess að Ijetta þeim
byrðamar, og bið.jum hann að
dreifa skuggum sorgarinnar.
Drottinn minn, gef þú dánum
ró. Hinum líkn, sem lifa.
J.
irnar enn og að lokum bíður mjer styrk til þess að halda á-
fólk og fley ósigur og fellur í fram því verki, sem aðeins var
að nokkru unnið, og sem þeir
áttu sinn stóra þátt í að skapa.
Öllum þeim aðstandendum,
sem eftir lifa með brostnar von-
ir og sáran söknuð yfir missi
ástvina sinna, votta jeg djúpa
hrygð og samúð og bið Guð að
gefa þeim styrk í hinni þungu
sorg, sem nú ríkir á heimilum
þeirra.
Guð blessi minningu hinna
látnu. Gísli Jónsson.
Ibúar Bíldudals og fjöldi ann-
ara vina og vandamanna bíða
óþreyjufullir eftir frjettum.
Hugír þeirra eru strengdir á
þol og verða því órórri, þess
lengra sem líður. En þegar ná-
grannapresturinn hefir gengið í
staðinn og lagt leið sína frá
húsi til húss, er vissan fengin;
og helköld sorgin legst þung sem
blý yfir þetta litla, kyrláta þorp.
Vinnustöðvarnar, sem áður voru,
fullar af fólki, eru nú á svip-
stundu tómar, götur allar mann-
lausar, húsin lokuð og staðurinn
eins og gröf. Þegar menn hittast
aftur næsta dag, hnappast þeir
saman, en þó mælir enginn orð.
Röddin er hljómlaus, hvarmarn
ir þurrir, aðeins þögul samúðar-
alda gengur frá manni til manns
því allir hafa þeir mist meira
eða minna: Staðurinn flesta sína
forvígismenn, söfnuðurinn leið
toga, foreldrar börn, konur
maka, börn foreldra, bræður og
systur, og allir vini og vanda-
Kveðjafráungum
Arnfirðing:
Guð huggi þá,
sem hrigðin slær“.
JEG er viss um að þessi orð
hljóma í margra hjörtum og
í hjarta alþjóðar, svo stórt og
átakanlegt er það slys, sem
tilkynt hefir verið, og það hlýt-
ur að vekja oss til umhugsun-
ar og hræra hvern streng hjart
ans til samúðar, þó að það geti
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
/