Morgunblaðið - 06.05.1943, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 06.05.1943, Blaðsíða 3
Flmtudagur 6. maí 1943. MOKGUNBLAÐlö Skæður mislingafaraldur geisar í bænum Óskað eftir blóði úr þeim, sem hafa fengið veikina MISLINGAFARALDURINN, sem nú gengur hjer í bænum, er sá versti, sem komið hefir að áliti lækna. Margir hafa farið mjög illa út úr veikinni og nokkrir dáið. Prófessor \Tíels Dungal kvaddi blaðamenn á fitnd sinn í gær og skýrði þeim frá þeim örðugleikuin, gem rajtnsóknarstofa Háskólans œtti við að stríða með að útvega serum t il varnar veikinni. Prófessorinn skýrði og frá, að eftirspurn eftir varnarmeðali þessu væri mjög mikil og að ekki væri hægt að sinna nema litluin hluta hennar. — Sú aðferð nefir því verið tekin upp, að lækliarnir sjálfir pánta meðal hánda þeim sjúklingum sínttm, sem þess þúrfa helst með. Með þesstt a-tti að vora trygt, að það lendi þar, sem þörf- in er mest. Serumið til varuar veikinni má vinna úr blóði manna, sem ný- búnir eru að hafa hana.. Itann- sóknarstofan hofir því reynt eftir megni að hafa upp á mörmum þeim, er þannig er ástait. fyrir, eftir tilvísan lækna, en með því móti aðeins tekist að fá 20 menn. sent •leyft hafa. að taka úr sjer blóð. —- En þar sem það hefir mjög mikla þýðingn og er bráð- nauðsynlegf að sem mest serum fáist, skora.r ránnsóknarstöfan á. alla þá karla og konur 16 ára og eldri, seiii fengið hafa. mislingana, að gefa sig frant víð stöfúná' tií blóðtöku, þegar liðin er vika frá því að viðkomandi er orðinn hita- laus, en ekki seinna en iiman niáíti- aðar frá þeim tíma. Úr hverjum manni er tekimi hálfur lítri af blóði, eða setii svar- ar 1/10 af blóðmagni hans, og íyrir það greitt kr. 75.00. Best er að komið sje á morgnana frá 9— 10 til rannsóknarstofu Háskólaris, og þá á fastaúdi maga. Borið ltefir á því, að menn sjett hræddir við að láta taka úr sjer hlóð. en þettá ör megn misskiln- irigúr. Það er ekki tékið meira blóð en það, að manninum gerir það ekkert til, og þar að auki eru læknar altaf á staðnum. Serum það, sem ttnnið et úr mislingablóði, er alveg örugt varn- armeðal gegn veikinni, ef það er gefið alt. að 5 dögttm eftir að viðkontandi hefir smitast og held- ur marininum ónæmttm í 40 daga, en þá má endurtaka gjöfina. —. TJr þvf blóði, sem tekið er úr hverjum manni, má vinna nægi- lega mikið serum til þess að gera 8 fttllorðna eða. um 30 börn ónæm. Nauðsynlegt er að sem flestir gefi sig fram, og þeir. sem láta. af hendi blóð, mega vera þess vissir, að þeir forð.a mörgum frá að fá skæða berklaveiki, því að eftir mislinga. blossar hún venju- lega upp í þeim, sem hafa snert af henni. Auk þess eru margir, sem alls ekki mega vera að því að lý>gja, t. d. bæntlur um há- bjargræðistímann, en telja má víst, að veikin breiðist út nm land- ið í sumar og ekki enn verið hægt að senda neitt. serum út um land vegna þess, hve lítið er tii' af því. j s Þéssar serumlækningar hafa j reynst. ágætlega hjer á landi, og eru hjer meira notaðar en víðast j arinái-sstaðar. Þýskar fiugvjslar jíir Austurlauúi TTVÆR þýskar flugvjelar voru yfir Austurlandi í fyrradag og flugu hátt. Ameríska herstjórnin hjer gaf út svofelda tilkynningu um þetta í gterdag: , ,Tvær óvinasprengj uflugvj el- ar voru yfir Austur-Islandi og flugu hátt síðari hluta dags þ. 4. maí. Engum sprengjum var varp- að“. Fundur Sjðlfstæðis- manna I sýningar- skálanum I kvöld Landsmálafjelagið Vöriður boðar í kvöld til almenns íundar Sjálfstæðismanna í sýn- ingarskála listamanna við Kirkjustræti. Sjálfstæðisfjelögin hjer í Reykjavík hafa trygt sjer hús- næði í sýningarskálanum til fundahalda og skemtana. Eins og kunnugt er, er skálinn mjög stór og rúmgóður og því hið ágætasta húsnæði fyrir starf- semi sjálfstæðisfjelaganna. Að undanförnu hefir fjelögunum skort viðunandi húsnæði og margir fagna því að úr því bætist með afnotum af lista- mannaskálanum. Varðarfundurinn í kvöld ef fyrsta samkoman, sem Sjálf- stæðismenn boða til í sýningar- skálanum. Jakob Möller alþm. hefir framsögu Um skattamálin og er óefað, að meðal Sjálf- stæðismanna ríki mikill áhugi fyrir gangi þeirra mála og væntanlegri meðferð á næsta þingi, og því má væntan fjör- Ugra umræðna. Öllum Sjálfstæðismönnum er frjáls aðgangur að fundinum. Er þess að vænta að fjölsótt verði á þessum fyrsta fundi Sjálfstæðismanna í hinum nýju húsakynnum sýningarskálans. Ameriskur liðsforingi skrifar bók um ís- lensk kensiumál Athyglisverðar niður- stöður höfundar Tsp ð rekstri Flugljelassins s.l. ðr Beimild tfll að anka hlutfaffe i 1% miS|én Aðalfundur Flugfjelags Is- lands var haldinn hjer í bænum í gær. Formaður fje- lagsstjórnarinnar, Bergur G, Gíslason gaf skýrslu um hag fjelagsins á árinu, sem leið og skýrði frá því, að tap hefði orðið á rekstri fjelagsins, sem orsakaðist aðallega af slysum þeim, sem fjelagið varð fyrir á árinu. Það, sem af er þessu ári, hefir hagur fjelagsins þó verið góður þrátt fyrir óhagstætt tíð^ arfar. Framkvæmdarstjóri Flugfje- lagsins, Örn Johnson flugmað- ur gaf skýrslu um afköst flug- vjela fjelagsins á árinu. Sani- tals voru fluttir 1129 farþegar með vjelum fjelagsins og 2650 kg. af pósti flutt. Samtals voru farnar 387 flugferðir og alls flugu vjelar fjelagsins 114,000 km. Milli Akureyrar og Reykja víkur voru alls famar um 100 ferðir. Stjórn fjelagsins var öll end urkosin, en hana skipa þessir menn: Bergur G. Gíslason for- maður, Jakob Frímansson kaup fjelagsstjóri, Kristján Kristjáns spn forstjóri, Agnar Kofoed Hansen lögreglustjóri og örn Johnson flugmaður. Varamað- ur í stjórn er Vilhjálmur Þór ráðherra. Endurskoðendur voru endurkosnir Magnús Andrjes- son fulltrúi og Svanbjörn Frí- mannsson. Fundurinn samþykti heimild til stjórnar fjelagsins að auka hlutafje úr 450,000 krónum, sem það er nú í i/> milj. kr. Að lokum voru ræddar fram tíðarhorfur flugmálanna hjer á landi og önnur áhugamál í sambandi við flugmálin. Fundurinn var fjölsóttur. AMERÍSKUR LIÐSPORINGI, sem dvalið hefir hjer á landi í rúmlega eitt ár? er að ljúka við bók um kenslu- og uppeldismál íslendinga. Sjálfur var hann mentaskólakennari í heimalandi sínu áð- ur en hann gekk í herinn. Hefir liðsforinginn varið frí- stundum sínum í að kynna sjer uppeldis og kenslumál hjer á landi og til að skrifa bók þessa. Tilgangurinn með bók- inni er „að auka skilning og góða sambúð milli íslands og Bandaríkjanna“, eins og höfundurinn komst að orði við mig á dögunum. Reglur hersins leyfa ekki að nafn mannsins sje birt riú, en það verður alm. kunnugt, þegar bókin kemur út. Jeg hefi fengið tækifæri til að kynna mjer niðurstöður þær, sem höfuhdurinn kemst að í lok bókarinnar um íslensk kenslu- og uppeldismál og þar sem þær eru mjög svo fróðlegar fyrir okkur Islendinga eru þær helstu birtar hjer á eftir. Bandaríkjahermenn læra Islenskn i Háskólanum HÁSKÓLI Islands hefir um nokkurt skeið haft nám- skeið í íslensku fyrir ameríska hermenn. Kennari er Bjarni Guðmundsson blaðamaður. Fregn, sem birt hefir verið um þetta í Bandaríkjunum hef ir vakið mikla athygli. Höfundur segir, að hörmung- ar þær, sem gengið hafa yfir þjóðina, hafi hjálpað þjóðinni til að skilja að hún er fær um að mæta erfiðleikunum og sigr- ast á þeim. Hann segir, að í gegnum baráttu og fórnir hafi þjóðin komið sjer upp skólafyr- irkomulagi, sem mjög henti frjálsri lýðræðisþjóð. Hinar rjettu undirstöður, andlegt frelsi, hafi verið lagðar fyrir mörgum öldum og hafi síðan verið haldið í heiðri er tímar liðu. TUNGAN Þýðingarmesta atriði ísl. kenslumála og menningar, hafi verið tunga þjóðarinnar. Fram til 18. aldar hafi fullkomnustu tungur heimsins sennilega ver- ið gríska, latína og íslenska. Hið m.erkilegasta við íslenska tungu sje, að börnin skuli, er þau hefja skólánám sitt, lesa sömu íslensku, sem rituð var fyrir 1000 árum, því, að tungan hafi breyst furðanlega lítið á þessum tíma. Höfundurinn telur, að varð- veisla tungunnar hafi haft mik il stjórnmálaleg áhrif á íslend- inga. Málið hafi orðið dönsku- skotið meðan Danir rjeðu hjer, en með málhreinsuninni hafi þjóðin verið að vinna að sjálf- stæði sínu. FORNSÖGURNAR OG UTANBÓKAR- LÆRDÓMUR Næst tungunni hafa íislend-. ingasögurnar haft mest áhrif á kenslumál þjóðarinnar, uppeld ismál hennar og menningu. — Vegna einangrunar þjóðarinú ar hafi sögurnar haft mikil á-< hrif bæði fyr og síðar. Fyr voru þær leiðarljós þjóðarinnar og nú eru þær hinn sögulegi arfur hennar. Þá tekur höf. til hina sjer- kennilegu kensluaðferð. utan- hókarlærdóminn. Þetta hafi áð- ur fyr verið nauðsynlegt vegna FRAMH. Á SJÖTTU BlÐU 30 þús. kr. gjaflr frá verslunarskúla- mðnnum 42 útfskrðfaðlr V ið skólauppsögtl í Verslunar- skólanum var mikið fjöl- menni og fóru þaim dag fram ýms hátíðahöld í skólanum, 42 nem. luku burtiararprófi. Ails voru í skólanúm í vetur 344 úem. 123 ganga nú úndir inntökupróf í. fyrsta bekk. Prófstörfpm verður lokið um miðjan mai. Við sköia- uppsögnina og í skólaslitaveislu í Oddfellow um kvöldíð (30. f.’m.) ‘ lögðu gamlir Verslunarskólanem- I endur fram 31 þús. kr. til ýmsra i áhugaefna sinna í mentamálum. Þrír 35 ára nenv., Fí'J1 Magnús- son heildsali, Sigurjón Sígurðsson bankamaður og Þorbjörn Þor- valdsson símamaður gáfu 1000 kr. til aö endurreisa Nemendasjóð skólans, sem þeir voru meðstofn- endur að 19081 10 ára nem. gáfn 5 þús. kr. í sáma' S.jóð, og hafði Hróhjartur Bjarnason heildsali orð fyrir þeirn.1 Sturhmgur Jóns- son heildsali afhenti fyrir hönd 20 árá nerii. 2000 kr. skólastjóra til ráðstöfunar í skólanum, og Stefán Jónsspn kaupm. aðrar 2000 kr. frá 15 ára nem. í sama skyni. Sigurðnr Egilsson Jafhenti fyrir hönd 5 árp nem. ipg safnaði af þeim 10 þús. kr., sem Væritanl'ega verður varið til Verslunarskóla- herhergis í Nýja istúdentagarðin- tim. Loks afhenti Frímann Ólafs- son 11 ,þús. kr. í byggingarsjóð skólans; fyiýr hönd 2,5 ára riem- enda. Framspgurnenn árganganna fluttu stuttar ræður. niintust skólaára sinna og fögnuðu því, hversrr skólinn liefði eflst og árn- FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.