Morgunblaðið - 24.09.1943, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 24. sept. 1943
Dýrtíðin og meðgjöS-
in m ríkissjóði
Fyrirspurn á Aiþingi
sem bíður svars
ÁÐUR en fundur hófst í sameinuðu þingi í gær, til-
kynti forseti (F, J.j, að Ólafur Thors hefði óskað að bera
fram, utan dagskrár, fyrirspurn til fjármálaráðherra. En
með því að ráðherrann var ekki mættur í byrjun fundar,
kvaðst forseti leyfa fyrirspurnina síðar á fundinum, milli
umræðnanna.
Síðar á fundinum upp-
lýstist, að fjármálaráðherra
myndi ekki mæta á þingi,
en þar sem forsætisráðherra
var mættur, beindi Ólafur
Thors fyrirspurn sinni til
hans.
Fyrirspurn Ólafs Thors-
Fyrirspurn Ólafs Thors
var á þessa leið:
Jeg leyfi mjer að spyrja
ríkisstjórnina hvar hún er
á vegi stödd um öflun heim-
ildar sjer til handa, til notk-
unar fjár úr ríkissjóði til
þess að greiða niður dýrtíð-
ina.
Eins og kunnugt er, taldi
ríkisstjórnin— að gefnu. til-
efni — sjer skylt, að leita
samþykkis þingflokkanna
um notkun í þessu skyni
þess tekjuauka, er inn
kæmi vegna hækkaðs verðs
á tóbaki. Skrifaði ríkis-
stjórnin þingflokkunum
varðandi þetta mál, þar sem
hún meðal annars taldi sig
hafa heimild í 4. grein dýr-
tíðarlaganna til ráðstöfunar
á fje í þessu skyni. — Hvað
sem um þetta mætti segja,
væri það einróma álit Sjálf
stæðisfiokksins, að ekki
kæmi til mála að nota þá
heimild meðan þingið sæti,
án þess að leita formlega
samþykkis þess.
En um svör flokkanna
við brjefi ríkisstjórnarinnar
væri að öðru leyti það að
segja, að tveir flokkar hefðu
tjáð sig andvíga því, að var
ið yrði fje úr ríkissjóði til
að kaupa niður vísitöluna.
Og þriðji flokkurinn -
Sj álf stæðisf lokkurinn
lýsti yfir því, að hann gæti
í bili sætt sig við, að notað
yrði fje úr ríkissjóði til þess
að halda niðri vísiTölunni,
en þó að því tilskildu, að
stjórnin aflaði sjer form-
legrar heimildar þingsins,
’ eins fljótt og kostur væri á-
| Síðan væru liðnir 8 dag-
ar, án þess að nokkuð bólaði
á heimildinni. Mjer hefir
þótt rjett, að þingmenn fái
að heyra, hvað stjórnin
hygst í þessu máli.
[Svar forsætis-
ráðherra.
Forsætisráðh. dr. Björn
Þórðarson kvaðst ekki vera
, við því búinn að svara fyr-
irspurn Ólafs Thors. Fjár-
málaráðherra, sem þetta
mál heyrði undir, væri
ibundinn við skyldustörf ut-
jan þings. Kvaðst forsætis-
,ráðherra mundu skýra fjár-
málaráðherra frá fyrirspurn
inni og sjá til þess, að hann
tilkynti fyrirspyrjanda, hve
nær hann gæti svarað henni.
Ólafur Thors: Jeg hafði
haldið, að það væri ljóst fyr
ir ríkisstjórninni, hvað hún
ætlaði að gera í þessu máli.
En eftir svari forsætisráðh.
að dæma, virðist svo ekki
vera. Jeg sætti mig við, að
forsætisráðherra flvtji fjár
málaráðherra boð um það,
sem hjer hefir fram farið,
en vænti þess, að ekki verði
dráttur á, að þingið fái að
vita, hvað stjórnin ætlar að
gera í þessu máli.
HERFORINGJAR SKOÐA KORT
Patton, Montgomery og Keyes, varaforingi sjö-
undja hersins ameríska, sjást hjer vera að skoða kort
af Sikiley. Þeir ehu staddir í Palermo og er myndin
tekin nokkru eftir að borgin gafst upp.
Islendingar vilja reisa
Hallgrímskirkju
BOMBAY, í gærkveldi.
Foringi Indversktfa mu-
hamedstrúarmanna, Jin-
nah, hefir átt blaðaviðtal
við Martin Ilerlihy, frjetta
ritara Reuters og sagði
hann honum, að það væri
ófrávíkjanleg krafa mu-
hamedstrúarmanna í Ind-
landi, að þeir fengju sjálfs-
stjórn.
,,Með öðru móti er ekki
hægt ;að leysa vandamál
Ind<(rnds“, sagði Jinnah“.
„Það ætti ekki að draga
stundinni lengur, að stofna
sjerstakt ríki í Norður-Ind-
landi fyrir muhamedstrú-
armenn, sem eru um 80
miljónilr að tölu í Indkindi
og Hindúaríki í Suður-Ind-
landi fyrir hinar 250 milj-
ónir Hindúa Indlands“.
—Reuter.
Samvinna
Holiendinga
og Belga
London í gær —: Ríkis-
stjórnir Ilollands og Belgíu í
London gerðu i dag með sjer
samning um gagnkvæma fjár-
hagslega aðstoð að ófriðnum
loknum. Þessir samningar
munu hafa góð áhrif á versl-
unarviðskifti milli þessara
tveggja þjóða að ófriðnum
loknum.
Þessir samningar eru fyrsta
skrefið í alþjóðasamvinnu í
gjaldeyrismálum að ófriðar-
lokum. En hæði stjðrnir
Belgíu og Hollands eru hlynt-
ar þeim tillögum í þá átt, sem
komið hat'a fram í Washing-
ton. — Re'uter.
Áheil
á Strandarkirkju.
Inga 10 kr ,M. G.. 5 kr. S. J.
60 kr. Elín Kjartansdóttir 10
kr. Áheit 20 kr. Onefndur 25
kr. Þ. 4 kr. Sigurður 10 kr. IT.
G. 5. kr. Guðrún Guðmundsd.
10 kr. G. M. Akureyri 25 kr.
Sigurþór úrsmiður 100 kr. N.
N. 2 kr. B. S. 25 kr. Adolf 60
kr. II. P. 100 kr. M. B. 5 ’kr.
E. G. 15 kr. Sóldýrkendur 20
kr‘. Önefnd 10 kr. Gamalt áheit
5 kr. Á. II. 10 kr. N. N. 5 kr.
N. N. 2 kr. B. Ó. 15 kr. Ó. og
E. 20 kr. Afhent af sr. Bjarna
.lónssyni N. N. 5 kr. N. N. 15
kr. Kona á Vestfjörðum 10 kr.
Bryndís 10 kr. Þ. 50 kr. í. N.
2 kr. í. “ G. G. 5 kr. (). G. 5
kr. G. B. 2 kr. llelgi 15 kr. B.
(sóknarbarn sr. ólafs á
Kvennahrekku) 20 kr. S. J. 00
kr. K. G. 10 kr. M. Þ. 2 kr. L.
M. 2 kr. S. G. 5 kr. S. S. 10 kr.
E. cig G. 15 kr. K. K. 20 kr. G.
G. 10 kr. II. K. 10 kr. Kona 50
kr. G. G. Á. 100 kr. N. N. 10
kr. K. S. 6 kr. L. J. 10 kr. Ó-
nefndur 10 kr. Ónefndur 10 kr.
N. N. Vestm. 10 kr.
„ÍSLENDINGAR VILJA
REISA HALLGRÍMS-
KIRKJU“, sagði Jóliannes
Elíasson, framkvæmdastjóri
happdrættis Hallgríms-
kirkju í viðtali við blaða-
mann frá Morguriblaðinu í
gær. „I öllum útsölustöðum
um land alt, en þeir eru um
100 utan Reykjavíkur. kem-
ur þessi áhugi fram. Hann
er ekki í því fólginn, að
byggja guðshús fyrir sjer-
stakan söfnuð, heldur í því,
að leggja fram skerf til þess
að þjóðin eignist höfuð-
kirkju, en hana á hún nú
enga“.
— Og minnisvarða Hall-
gríms, sem honum sje sæm-
andi?
— Já. Yfirleitt er sá sið-
ur uppi með kristnum þjóð-
um, að þær helgi höfuð-
kirkjur sínar einhverju mik
ilmenni andans. Og vafa-
laust hefir enginn andlegr-
ar stjettar maður verið ís-
lensku þjóðinni hjartfólgn-
ari en Hallgrímur Pjeturs-
son, höfuðskáld kristindóms
ins á íslandi.
— Það verður bráðlega
dregið um happdrættishús-
ið?
— Já, mjög bráðlega. Og
þá stendur það tilbúið og
bíður eigandans, og getur
hann ráðstafað því eftir
vild, eins og lofað var í upp
hafi.
— Það géngu einhverjar
sögur?
— Já, þær eru reyndar
margar. Upp kom til dæmis
sá kvittur, að húsaleigu-
nefnd hefði tekið húsið til
þarfa fyrir húsnæðislaust
fólk, og myndi það verða
fast, þegar dregið yrði. En
þetta var aldrei gert. Enda
hfir húsið ekki staðið lengi
autt, eftir að það kom í um-
sjá happdrættisins, aðeins
þann tíma, þegar húsnæðis-
vandræðin eru minst í báen-
um yfir sumarmánuðina.
— Þið hafið haft opið
hús?
— Já, nú tvo undanfarna
sunnudaga. Fjöldi manns
hefir skoðað húsið, og öll-
um litist hið bsta á það. —
Margir keyptu miða, enda
er hjer til mík'ls að vinna.
— En salan yfirleitt?
— Hefir gengið vel. Menn
virðast sannfærðir um nauð
syn þá sem er á höfuðkirkju
fyrir landsmenn, byggingu,
sem hin kristna íslenska
þjóð getur verið stolt af að
hafa reist, stolt af að eiga,
byggingu, sm heldur á lofti
nafni hins mikla andans
jöfurs, Hallgríms Pjeturs-
sonar. Þetta er og á að vera
sameiginlegt áhugamál þjóð
arinnar. Slík fyrirtæki eiga
ekki að geta valdið deilum
hjá menningarþjóð.
—- Er eitthvað eftir af
miðum?
— Já, enn e'r tækifæri til
þess að leggja sinn skerf í
byggingu musterisins, og
um leið að eiga möguleika
á því að hljóta mikil verð-
mæti í aðra hönd. En tím-
inn fer að styttast, bráðlega
verður dregið, segir Jó-
hannes og kveður. Hann
hefir mikið að gera.
íslendingar vilja eignast
Hallgrímskirkju. Þeir vilja
reisa veglegt musteri, sem
sje , sæmandi minnisvarði
um sálmaskáldið mikla, er
lýsti þjóðinni í ystu myrkr-
um kúgunar og fátæktar. •—•
Ef nokkur verðskuldar það
að eignast voldugan og fagr
an minnisvarða, þá er það
hann. Slík mál eiga að
verða leyst með sameinuðu
átaki kristinnar þjóðar.
Framh. af 1. síðu.
hershöfðingjum og herliði fyr;
ir töku hinna tveggja bæja, en
af fallbyssum var -að vanda
skotið í Moskva.
16 km. frá Smolensk.
Fregn barst um það frá
Moskva seint í kvöld, að rúss-
neskar hersveitir ættu nú að-
eins 16 km. ófarna til borgar-
innar Smolensk, en á þeim
slóðum eru enn háðar hinar,
grimmilegustu orustur.
Rússar nálgast Dnieperfljót
ið á Iweiðri víglínu. Þannig
eru þeir komnir nærri borg-
inni Zaporoshe, og einnig eiga
þeir ekki langa leið til Dniep-
ropetrovsk. Óstaðfestar fregn
ir herma, að þeir sjeu komnii’
í skotmál við Zaporoshe.
Um bardaga á Kubansvæð-
inu er ekki getið í dag í til-
kynningum Rússa, en Þjóð-.
verjar skýra enn frá áhlaup-.
um Rússa þár um slóðir.
— Reutér.
Heimilisritið, júlí—ágúst
heftið, hefir borist blaðinu.
Ileftið flytur mikið af skemti-.
legum smásögum og fróðleg-
um greinum. Af sögum má t.
d. nefna: Roðar fyrir nýjum
degi, eftii' Dorothy Blaek,
Angus hjúkrunarkona, eftir Aj
•I. Cronin, Maður fyrir borð,
eftir Ilenry Mee, Svo fór um.
sjóferð þá, eftir L. K. Frank,
og í sárum. Af greinum skului
aðeins nefndar: Þegar „hala.-.
stjarnan“ rakst á jörðina, eft-<
ir II. Solberg, Ást og kossar —■
áætlaðar hugsanir kvenna, nieð
mismunandi skapgerð, á nieð-i
an þær kyssa karlmann, Ásta-
lífið í Iíollywoód —*■ furðuleg
gt'ein um karlmannsleysi kvik-
myndaleikkvenna og Hugaræf-
ingaa’. Auk þess eru í heftinui
skítlur, molar úr kvikmynda-
heiminum, verðlaunakross-
gáta, framhaldssagan