Morgunblaðið - 23.03.1944, Blaðsíða 11
Fimtudagur 23. mars 1944.
MORG (JNBLAÐItí
11
sem komið hefir á vetrin-
um-------“.
„Veðrið er ágætt“, sagði
Barney rólega. „En þannig er
hún“, sagði hann og sneri sjer
að Johnson. „Hamrar altaf á
því efniskenda. Þegar hún hefir
tækifæri til þess, ef svo mætti
segja, að finna ilminn af feg-
ursta blómi menninga vorrar,
finnur hún ekkert til þess að
tala um, nema veðrið“.
„Óperan“, staðhæfði Muxiel,
er hlægilegasta uppfinding
mannsandans".
' „Það er einmitt það, sem ger
ir hana svo töfrandi“, sagði
Barney.
Muriel horfði biðjandi á
Johnson.
, „Sem mannleg vera“, sagði
hún, „ættuð þjer að hjálþa
mjer. Jeg vil miklu frekar sitja
hjer fyrir framan eldinn og
og hlýja mjer.
Johnson virtist líða illa.
,,Hm, eiginlega ....“, sagði
hann.
„Hún er illa upp alin“, sagði
Barney mæðulega. „Það er nú
það sem að henni er“.
Muriel gerði sjer ekki einu
sinni það ómak að líta á hann.
Hún virti hugsandi fyrir sjer
andlit Johnson. Hann var svo
sem nógu laglegur og snyrtileg
ur. En andlit hans var eins og
andlit manns, sem aldrei hefir
verið ungur og getur ekki afbor
ið að verða gamall. Og líkam-
inn var í samræmi við andlitið.
Sennilega gekk hann í lífstykki
og svaf með ól undir hökunni
á nóttunni, til þess að hindra
að hann fengi undirhöku. Hann
var meinlaus náungi, sem ljet
sjer mjög ant um að- geðjast
fólki. Hann minti dálítið á
gamla piparjómfrú, hafði yndi
áf tilgangslausu, illgjöi-nu
slúðri, en var of meinlaus í sjei’,
til þess að geta gert nokkuð ilt
af sjer með því. Hann hafði
mjög skemtilega framkomu, og
virtist þekkja alla. Hún furð-
aði sig á, hvort það mundi vera
þessvegna, sem Barney hafði
haldið fast við, að þau borð-
uðu kvöldverð saman á þessum
hlægilega stað, í stað þess að
fara til Charlie eins og þau
voru vön. Vafalaust bjó eitt-
hvað undir því. Hún fór í hug-
anum yfir það, sem þau höfðu
talað um undir borðum: Nýju
teiknibókina eftir Sscargot,
fjórða skilnað Mildred Mars-
hall, Masson erfðaskrár-málið,
er nú var mikið rætt í blöðum.
.Það kom fyrir rjett í næstu
viku. Og Rexford Johnson þekti
Tom Masson.
Já, þarna kom það! Auðvitað!
En hversvegna skyldi Barney
hafa sjerstakan áhuga á því
máli, sem í sjálfu sjer var mjög
hversdagslegt, nema það fjall-
aði um nokkuð háa peningaupp
hæð. Sophia gamla Masson,
hafði verið eini erfingi Heze-
kiah Masson, sem hafði verið
meðlimur Di’ew-fiskihringsins,
þar eð báðif bræður hennar
voru dánir. Hún hafði erft alla
peninga hennar, og einnig
kænsku hennar og höi’ku. Hún
var orðin mjög auðug kona’þeg-
ar hún 1 jest. Nú hafði hún arf-
leitt Tom Masson, sém var son-
ur elsta bróðir hennar, að öllum
eignum sínum nema emum
dollar og veggklukku einni, er
Hilda Masson, dóttir yngra
bróður hennar, hafði fengið. Og
nú var Hilda að reyna að ógilda
erfðaskrána. Mjög hversdags-
legt mál, þótt orðrómur gengi
um einhverjar stórkostlegar
sannanir, er myndu gjöi'breyta
öllu málinu. Það hlaut að vera
það, sem Barney var að fiska
eftir. En ef því væri þannig
varið, hafði hann ekki grætt
mikið á kvöldverði þessum.
Ekkert annað, en að Tom Mas-
son væxá heitur guðspekingur,
er fullyrti, að hann hefði snúið
frænku sinni til betri trúar, áð-
ur en hún ljest.
Hún brosti til Johnson.
„Jæja þá“, sagði hún, og and-
varpaði. „Ef jeg dey úr kulda,
er það yður að kenna. Þjer les-
ið þá um það í morgunblöðun-
um: Lík af stúlku, klæddri í
samkvæmiskjól, fanst í snjón-
um í morgun. Komdu Barney“.
Það var kominn mikill snjór
úti.
„Heldurðu að þú komir nú
bílnum þínum af stað?“ spurði
Johnson.
„Já, já, þegar jeg hefi hltað
hann dálítið", sagði Barney.
Nú skeði dálítið, sem bæði
Muriel og Barney mundu eftir
seinna. Maður nokkur gekk
hratt fram hjá, á gangstjett-
inni, og virtist koma fi'á Gi’een-
wich Avenue, en halda í átt-
ina til árinnar. Hann hafði tog-
að hattinn niður að augum, og
hallaði höfðinu undan vindin-
um. Andartak sást andlit hans
greinilega í birtunni frá veit-
ingahúsinu. Johnson beygði sig
áfram og rak upp dálítið undr-
unai’óp.
„Svei mjer þá, þarna er ein-
mitt maðurinn sem jeg þarf að
hitta. Þið afsakið þótt jeg fari
á eftir honum?“
„Já, auðvitað“, sagði Barney,
og þeir gengu saman út á stjett-
ina, en maðurinn var þá horf-
inn og gatan mannlaus. En það
var auðvfelt að sjá í hvaða átt
hann hafði farið, því að spor
hans voru greinileg í snjónum.
„Jæja“, sagði Johnson, „jeg
held að jeg nenni ekki að elta
hann. Góða nótt, og þökk fyrir
skemtunina“.
Hann flýtti sjer yfir götuna,
og andartaki seinna sást ljós í
glugganum við hliðina á dyr-
unum, og Barney sá skugga
hans bera við, þar sem hann
stóð og horfði út á götuna.
Einhvernveginn festist mynd
in í huga Barneys: Langur, upp
lýstur glugginn, kei'laga lamp-
inn með stóra skerminum, sem
stóð á lágu borði rjett við glugg
ann, og undarlegur óróleiki yf-
ir manninum, sem stóð þarna
álútur og horfði út.
Ósjálfrátt setti hann þessa
mynd í sambandi við hina ein-
kennilegu tregðu Johnsons á að
boi'ða með þeim kvöldverð, al-
veg gagnstætt venju hans, hin
.greinilegu vandræði hans, þeg-
ar Muriel hafði stungið upp á
því að þau kæmu.heim til hans,
og það, að yfirleitt hafði fram-
koma hans verið eitthvað und-
arleg alt kvöldið.
Barney leit á númerið fyrir
ofan dyr veitingahússins, og
taldi síðan áfram að húsinu sem
maðurinn hafði horfið inn í. Það
mundi vera nr. 1224. Hann var
að hugsa um, hver mxmdi búa
í húsinu nr. 1224 við Bank-
Street, en ypti síðan öxlum.
Hvern fjandan sjálfan kom hon
um það eiginlega við? En eigi
að síður geymdi hann númerið
djúpt í hugskoti sínu. Maður gat
aldi-ei vitað. . . .
Þvílíkt veður! Hann klifraði
út að bílnum og setti lykilinn í
ski'ána.
Muriel lyfti upp pilsum sín-
urn, og kom á eftir, en rak sig
á rnanxx, sem kom frá Waverly
Place og bar heljarstóra regn-
hlif. Regnhlífina misti hann,
svo að hún sá eitt andartak
framan í fölt, reiðilegt andlit
hans.
„Afsakið11, stamaði hún, en
bætti síðan við, í einhverju
reiðikasti: „Því reynið þjer
ekki að horfa fram fyrir fætur
yðar“.
Maðui'inn muldraði eitthvað,
sem ekki heyrðist, og sneri við
til þess að ná í regnhlífina.
Muiáel flýtti sjer inn í bílinn,
og skelti hurðinni á eftir sjer.
„Jeg vona“, sagði hún reiði-
lega, „að þú hafir fengið það
sem þú vildir. Því að ef þetta
er það ,sem þú kallar að skemta
sjer. .. .“.
„Já. jeg hugsa, að jeg hafi
fengið það, sem jeg vildi“,
sagði Barney, og brosti lítið
eitt.
„Þú ert gjörsamlega ómögu-
legur, Barney. Jeg veit ekki,
hvernig jeg fer að því að þola
þig“-
Hann snei'i sjer við og horfði
á hana, og það brá fyrir leiftri
í bláum augunum.
„Gætu það verið hinir ó-
heillavænlegu töfrar mínir?“
stakk hann upp á.
„Nei, hreint ekki“.
r
Pjetur og Bergljót
*
Eftir Christopher Janson
34.
aði Níels Þorgeirsson, — jeg verð að bíða þangað til hann
er farinn.
Og svo sátu þeir báðir kyrrir.
„Eitthvað verður maður víst að segja“, hugsaði hringj-
arinn aftur, stóð upp og hneigði sig: „Það er erfiður og
vondur vegur hingað upp eftir“, sagði hann.
„Oh, yes“, sagði Englendingurinn og teygði sig.
Hringjarinn fjekk sjer mjólkursopa, Englendingurinn
fjekk sjer mjólkursopa.
— Skyldi það vera hún Bergljót, sem hann er að bíða
eftir, hugsaði hringjarinn. Enn sátu þeir um stund. —
Einhvernveginn verð jeg að reyna að koma honum burt,
þessum enska ref, hugsaði hann ennfremur, stóð upp og
hneigði sig: „Það hlýtur að vera erfið og leiðinleg vinna
að vera einn hjer upp til fjalla, eins og hún Signý er í
dag. Auðvitað var það ekkert, meðan Bergljót var, en
hún er nú farin burtu, heyri jeg“. — Og Níels Þorgeirs-
son klóraði sjer bak við eyrað og svo leit hann undan og’
gretti sig lævíslega.
„Hvað segirðu? Er Bergljót ekki hjer“, sagði Mx. Smith
og spratt á fætur. „God damn“, bætti hann við, setti upp
hattinn og snaraðist út. í dyrunum leit hann við, sagði
„Farewell“ og var allur á burtu.
„Ha, ha, ha“, sagði hringjarinn. Hann reis á fætur og
horfði á eftir Bretanum. „Þetta gerðir þú laglega, Níels
Þorgeirsson, líklega verður það þú, sem veiðir best í dag“,
og svo gekk hringjarinn um gólf og neri saman lófunum.
Síðan kom Signý inn aftur. „Nú get jeg líklega spurt“,
tautaði hringjarinn. Hann tók upp úrið og leit á það og
svo á Signýju: „Jæja, jeg verð nú víst að fara að komast af
stað“, sagði hann. „Þakka þjer fyrir mjólkina, en hum, —•
hvar er Bergljót í dag?“
„Bergljót? Hún er heima“.
„Heima?“ sagði hringjarinn og gaptiaaf undrun.
„Já, hefirðu ekki heyrt, að það er sitt hvað um að vera
á Bjarnarstöðum í dag? — Það er. sagt að hann Pjetur
sje að trúlofa sig“.
Hringjarinn stóð sem steini lostinn: „Jeg þakka þjer
fyrir mig“, sagði hann, þreif veiðistöngina sína og af stað
með sama: „Veiddu vel“, kallaði Signý á eftir honum.
Það var ekki laust við að það væri glens og kæti á
Bjarnarstöðum þenna daginn. Pjetur stóð inni í stofu í
sparifötunum og hjá honum stóð Guðbrandur á Efsta-
bæ sem festarvottur. Margmennt var í stofunni, því Árni
Eldgpýtur.
Um 140 ár eru nú liðin frá
því, að fyrst var byrjað að búa
til eldspýtur. Það gerði fransk-
ur efnafi'æðingur, Chancee að
nafni, en þær voru óhentugar
og náðu ekki útbreiðslu. Hann
kallaði þær tóbaksspýtur, sem
bendir til þess, að hann hafi
fyrst hugsað sjer þær sem hægð
arauka til þess að kveikja í tó-
bakspípunni sinni.
Nokkrum árum síðar bætti
enskur maður, Gongreve, úr
mestu göllunum á þessum eld-
spýtum, en þó eigi svo, að þær
næðu almennri útbreiðslu. Það
var ekki fyrr en eftir 1830, að
ungur Ungverji fann upp eld-
spýturnar í þeirri mynd, sem
þær eru nú. Fyrst kom honum
ekki í hug, að þessi uppfynding
hans myndi verða að þvílíku
almenningsgagni, eins og reynsl
an hefir sýnt síðan. Hann hjelt
að þetta væri meira til gagns
en gamans, eins og hann sagði
við kunningja sinn, þegar hann
sýndi honum uppfinningu sína.
En þvi meir undraðist hann,
þegar hann sá, nokrum árum
síðar, að stórar verksmiðjur
voru reistar hver eftir aðra til
þess að búa til eldspýtur, alveg
eins og hann gjörði þær fyrst.
★
Maðurinn gengur á morgni
æfinnar á fjórum fótum, um
miðjan dag á tveimur, en um
kvöldið á þremur. Með öðrum
orðum: barnið skríður fyrst á
höndum og fótum, á ungdóms
og þroskaárunum nægja tveir
fætur, en þegar ellin kemur,
þá þarf að bæta við priki eða
hækjunni.
★
Þau voru á gangi og leiddust
tunglsljósi. Hún sá að hann lang
aði til þess að biðja hennar, en
kom sjer ekki til þess. Tók hún
þá hanskann af hendinni og
sagði:
„Geturðu sagt mjer, vinur,
hver er munurinn á hendinni
minni og tunglinu?"
„Nei, jeg sje ekkért sjerstakt,
þar ber svo margt á milli“.
„Þú sjerð, að það hefir hring,
en hún ekki.
„Viltu lofa mjer að bæta úr
því?“
„Já“.
Alt fæst fyrir peninga, segja
menn, en norska skáldið Arni
Garborg sagði eitt sinn um
þetta:
i „Fyrir peninga fæst matur
en ekki matarlyst, inntökur en
ekki heilbrigði, sængurföt en
ekki svefn, lærdómur en ekki
vit, skart en ekki ánægja, fje-
lagi en ekki vinur, þjónn en
, ekki trygð, hægir dagar en
ekki rósemi. Hýðið af hlutunum
' fæst fyrir peninga, en ' alloft
ekki kjarninn“.
★
Pjetur: — Vertu ekki að
barma þjer, þú sem ert einbirni,
faðir þinn orðinn gamall og fer
nú bráðum að deyja frá pening
unum sínum.
j Páll: — O, hann getur lifað
lengi ennþá, karlinn, ef haldið
j verður áfram að ala hann á ný-
mjólk og Brama, meinhollu hel-
* víti.