Morgunblaðið - 02.06.1944, Blaðsíða 7

Föstudagur 2. júní 1944. *
MOEGCNBLAÐIÐ
Afbrot unglinga í Bandaríkj
MQÐIR nokkur leitaði til mín
fyrir nokkru síðan, alveg i öng-
um sínum. Hún skrifaði meðal
annars: „Hinn sextán ára gamli
sonur minn, sem er einn af
miljónum eirðarlausra ung-
iinga, er orðinn óhlýðinn,
þrjóskufullur og ókurteis og
hefir oftast nær að engu ráð-
leggingar og fyrirmæli foreldra
sinna og kennara".
Á síðustu mánuðum hefi jeg
lesið hundruð svipaðra kvört-
unarbrjefa, en þetta brjef dreg-
ur saman í stutt mál alt það,
sem sagt hefir verið og ritað
um æskulýðsvandamálið á þess
um slyrjaldartímum. Orð þess-
arar móður eru boðberi þeirra
raunatíma, sem hljóta að koraa,
ef vjer ekki gerum ráðstafanir
til þess að hjálpa unglingum
vorum yfir þá reynslutíma,
sem þeir nú lifa á.
Á hverjum degi má í dag-
blöðunum lesa frásagnir sem
sýna hversu alvarleg þessi
stríðstímaafbrot unglinganna
eru orðin. Einnig fáum vjer
glöggar sannanir þessa í skýrsl-
Um þeim, sem rannsóknarlög-
reglan lætur safna og bygðar
eru á frásögnum hinna ýmsu
lögreglustöðva um unglinga,
sem handteknir hafa verið fyr-
ir ýms afbrot. Þá ber einnig að
hafa í huga, að auk þeirra ung-
linga, sem raunverulega eru
teknir fastir, eru fjölmargir
unglingar sem lögreglan.slepp-
ir með áminningu, í von um
það, að þessi fyrstu kynni
þeirra af löggæslunni verði
þeim nægileg áminning um að
hætta ekki frekar á að komast
í kast við „lögin“.
Á fyrstu níu mánuðum árs-
ins 1943 fjölgaði handtökum
stúlkna undir 21 árs aldri um
57.4% miðað við sama tímabil
árið áður. Ýmiskonar þjófnaðir
jukust um 33.6%. Brot gegn
almennu velsæmi jukust um
69.6%. Hvað piltana snertir, er
myndin fljótt á litið mun glæsi-
legri. í þyí sambandi verður þó
að gæta þess, að flestir piltar á
aldrinum 18—21 árs eru í hern-
um, og ennfremur það, að af-
brot stúlkna og pilta innan 17
ára aldurs hafa aukist mjög svip
að, eða um 19.9%.
Menn verða að hafa í huga
æfintýraþrá æskunnar.
ÞEGAR rætt er um óknytti
og afbrot unglinga, mega menn
ekki gleyma hinni eðlisbundnu
æfintýraþrá æskunnar. Flest
munum vjer minnast þess,
hversu vjer í æsku vorum áf jáð
í að „verða stór“ sem allra
fyrst og fá að njóta sjálfstæðis,
æfinlýra og skemtana fullorð-
insáranna. Þessi ecililega þrá
unglingsins krefst bæði sam-
Eftir J. Edgar Hoover
í kjölfar styrjalda siglir ætíð margskonar spilling og
lausung. Einnig hjer á íslandi hefir þessara áhrifa styrj-
aldarinnar gætt allverulega. Vegna hinna mjög tíðu af-
brota unglinga nú á síðustu árum hjer á landi, 'er ekki
ófróðlegt að lesa um reynslu Bandaríkjanna í þessu efni.
Höfundur eftirfarandi greinar er sjerfræðingur í þessum
málum og hefir í umboði Bandaríkjastjórnar rannsakað
þau nákvæmlega.
dag; þegar hún gæti eignast
það, sem hún þráði.
Dag nokkurn ljet hún freist-
ast til þess að taka yfir eitt
þúsund dollara á heimili ríkr-
ar konu, sem hún var ráðin til
starfa hjá. Ruth safnaði saman
fimm öðrum unglingum og só-
uðu þessar vinkonur fjenu á
hinn furðulegasta hátt. Þær
ferðuðust um borgina, keyptu
sjer feiknin öll af ísmjólkur-
blöndu, ljetu setja ,,pexmanent“
í hár sitt og lita neglur sínar
hárauðar og keyptu sjer þrjátíu
dollara rúlluskauta. Ruth
mundi líka eftir móður sinni
og keypti handa henni gjafir.
Fagnaðarhátíð þessari lauk fyr-
ir ungmennadómstólnum. Ein-
göngu skemtana- og æfintýra-
fýsnin hafði leitt hana út í þetta
og í umsjá ungmennaeftirlits-
ins mun hún aftur taka að lifa
betra lífi.
Áhrif styrjaldarinnar má
einnig greina í sögimni af pilti
nokkrum, sem vjer getum kall-
að Jack. Hann vann í skóverk-
smiðju í fæðingarbæ sínum, en
fanst æfi- sín æði tilbreytinga-
snauð í samanburði við æfi
sumra eldri fjelaga sinna í
hernum. Jack var of ungur til
þess að komast í herinn, en
honum tókst að fá keyptan
einkennisbúning hjá uppgjafa-
sjóliða. Þannig skrýddur gekk
hann meðal ókunnugra á
hverju kvöldi og fór mörgum
hressilegum orðum um hið
æfintýralega líf sitt í flotastöð-
inni við .vötnin miklu. Sumir
voru tortryggnir á sögur hans
og skýrðu rannsóknarlögregl-
unni Trá honum. Þegar hann
var yfirheyrður, játaði hann
hreinskilnislega, ’ að hann hefði
klæðst einkennisbúningnum
vegna þeirrar ánægju, sem það
veitti honum, og hann bætti við:
„Jeg hjelt að þetta kynni einnig
að hafa áhrif á stúlkurnar eins
og einkennisbúningar oftast
hafa“.
Strxðssögurnar hafa æst
unglingana upp.
HIN raunverulegu vandræði
úðar og leiðbeininga, ef koma ' nú stafa af því, að unglingarnir
á í veg fyrir síðari erfiðleika.
Táknræn er sagan af lítilli
fjórtán ára gamalli stúlku, sem
láta sjer nú ekki lengur nægja
að „leika“ hermenn og styrjald-
ir, heldur grípa þeir til rót-
bjó hjá foreldrum sínum og tækari aðgerða. Upphrópunar-
fjórtán systkinum í Illinois.
Telpan hjálpaði einstaka sinn-
um öðru fólki við húsverk sín,
til þess að ljetta fjárhagserf-
iðleika foreldra siirna, og kynt-
ist hún í húsum þessum ýms-
um munaði, sem foreldrar henn
ar ekki höfðu efni á að veita
sjer. Meðan hxin vann, ljet hún
ógna með. í eitt skifti rjeðist
fjórtán ára piltur ao manni á
götu, beindi að honum barna-
byssu og sagði: „Fáið mjer alt,
sem þjer hafið á yður, ella
skýt jeg yður“. Piltinum hepn-
aðist áform sitt, en nú er hann
í uppeldisstofnun.
Enda þólt ekki hafi neitl ver-
ið uppgötvað, er bendi til þess
að skipulögð skemdarstarfsemi
sje rekin í Bandaríkjunum und
ir erlendri stjóm, þá hefir það
oft komið fyrir, að börn hafi
gert hernaðarrekstri vorum al-
varlegar skráveifur.
Eilt sinn ollu tveir litlir
drengir, níu ára gamlir, hálfr-
ar annar miljónar dollara tjóni
í verksmiðju, sem vann fyrir
herinn. Drengirnir laumuðust
inn í verksmiðjuna að nætur-
lagi og notuðu tinskál fulla af
logandi brjefum og spýtum, íil
þess að lýsa sjer með. Alt í
einu tóku þeir eftir einkenni-
legum skuggum, sem mynduð-
ust i ljósbjarmanum á veggj-
unum. Hjeldu þeir, að þarna
væru draugar á ferð og hlupu
sem fætur toguðu út úr verk-
smiðjunni, en skildu ljósker
sitt eftir. Innan lítillar stundar
var verksmiðjan orðin eitt eld-
haf.
í annað skifti settu þrír sex
ára snáðar tvo vagna úr far-
þegalest út af teinunum með
því að'setja steina á teinana.
Kyndarinn fórst. Á svipaðan
hátt settu þrír drengir á líku
reki herflutningalest út af tein
unum, aðeins af því af þá „lang
aði til þess að sjá járnbraut-
arslys“.
Vandamálið með ungu
stúlkurnar er alvarlegast.
SLÍK glæpaverk og eyðilegg-
ing sú, sem af þeim verður,
valda að sjálfsögðu bæði tjóni
á slríðsrekstri vorum og skilja
eftir varanleg ör á sálum
drengja þeirra, sem hlut eiga
að máli. Þyngsta skattana hefir
styrjöldin samt lagt á ungu
stúlkurnar. xMá finna merki
þeirra í þeim flokknum, sem
jeg nefni „persónuleg skemd-
arverk“. Lögregluskýrslurnar
eru yfirfullar af frásögnum um
stúlkur, sem annað hvort hafa
látið berast fyrir straumi tím-
ans eða leiðst afvega af ímynd-
aðri ,,föðurlandsást“, og hafa
aðrar hafa lent í klóm ófyrir-
leitinna manna, sem leita eftir
ungum og óreyndum sakleys-
ingjum.
Fyrir nokkru fjekk jeg brjeí
frá nokkrum ungum stúlkum,
þar sem stungið var upp á því,
að komið yrði á fót skrifstofu,
sem hefði milligöngu um að
koma á kunningsskap drengja
og stúlkna á 12—18 ára aldri
og sjá fyrir skemlunum handa
þeim, svo að stúlkurnar hætti
að ráfa um göturnar.
Hvort sem oss geðjast að þess
ari tillögu eða ekki, þá ætti hún
að verða til þess að fullorðna
fólkið varpi af sjer sinnuleys-
inu og rjetti æskunni hjálpar-
hönd. Stúlkurnar, sem ráfa um,
drengirnir, sem fremja skemd-
arverkin, og ævintýraleitend-
umir eru allir börn styrjald-
artímans, sem grátbiðja hina
uppvöxnu kynslóð um skyn-
samlega aðstoð. Vjer verðum að
.bera sigur úr býtum í hinum
trylta hildarleik, en loftárás-
ir, landhernaðaraðgerðir og
hergagnaframleiðsla eftir ítr-
ustu getu er ekki nægilegt til
þess „að vinna styrjöldina“.
Vjer verðum að mynda þriðju
vígstöðvarnar hjer heima gegn
afbrotum barna og unglinga,
sem geta, ef ekkert er að hafst,
leitt af sjer ógnarlímabil ólög-
hlýðni og grafið undan því ör-
yggi, sem vjer nú berjumst til
þess að veimda.
Hvað skal gera? Svarið er
hvorki leyndardómsfult nje
erfitt. Berjast verður gegn af-
brotum unglinganna bæði á
heimilunum og úti í þjóðlífinu.
Allir þeir, sem bera hinn vega-
lega titil faðir eða móðir, bera
persónulega ábyrgð á því, að
börn þeirra alist upp með fulla
virðingu fyrir guðs lögum og
rjetti náungans í huga.
eldra í uppeldi og sköpun góða
heimilislífs.
Enn meiri áherslu verður
einnig að leggja á aukið fje-
lagslíf og skemtanalíf æskunn-
ar. Æskan þarf að fá útrás fyr-
ir innibyrgða orku og hæfi-
leika. Margar borgir hafa þóst
ná góðum árangri með svoköll-
uðum „æskulýðsmiðstöðvuíri“.
Aðrar hafa aftur á móti verið
seinar til að koma slíkum stofn
unum á fót. Aðgerðir hvers bæj
ar og hjeraðs í þessu efni verð-
ur að sjálfsögðu að miðasl víð
þær aðslæður, sem eru á hverj-
um stað. Qss skortir nú fyrst
og fremst menn til þess að sam-
ræma starfsemi skólanna, kirkj
unnar, bamastofnananna og
æskulýðsfjelaganna til þess að
koma i veg fyrir að kröftwnum
sje eytt til ónýtis og ná þannig
sem allra bestum árangri.
Það er án efa rjett, að marg-
ir æskulýðsleiðtoga vorra ex u
nú fjarri heimkynnum sinum
við herþjónustu, en það rjett-
lætir á engan hátt að leggja
æskulýðsmálin algerlega. á hill
una í bráðina. því að f jölmarg-
ir uppgjafahermenn og verka-
menn i hergagnaiðr.aðinum
vilja gjarnan veita aðstoð i
tómstundum sínum, og vjer get
um eins hjer og á mörgum öðx -
um sviðum reynt að notasí við
það besta sem býðst. Vjer skul-
um þv-í í þeim anda skipuleggja
þau öfl, sem vjer höfum yfir að
ráða, til þess að veita ungling-
unum þau tækifæri, sem þeir-
verðskulda. Vjer megum ekki
láta oss mistakast að sjá „striðy
börnunum" farborða og tryggja
framtíðinni þannig sterka kyn-
slóð.
fyrirsagnir blaðanna um djarf-
legar landgönguárásir, návígi^selt sig smáninni á vald.
og hetjuleg steypiflug hafa hit-
að blóð unglinganna alveg að
suðumarkinu.
Þessar frásagnir hafa oft átt
drjúgan þátt í þeim tilfellum,
er börn hafa á ófyrirleitinn hátt
Vjer höfum öll komist í kynni
við þetla vandamál. Þar sem
fleslir ungir menn eru að heim
an i hernurn, hafa margar ung-
ar stúlkur vilst langt frá heim-
ilum sínum í leit að skemtun-
rænt fullorðið fólk og stundum um og æfintýrum. Sumar hefir
sig dreyma um þann yndislega beitt gerfibyssum til þess að [lögreglan sent heim aftur, en
Samskot
MxnxiingarsjóSMr AðaSsíeins
SigmsHidssonar kennara. — •
Þessar gjafir hafa borist sjóðn-
um síðustu mánuðina: Björgvin
Kristófersson, Reykjavík. fci.
50. Helgi Kristófersson, Reykja
vík, kr. 50,00. Kristinn A. Sæ-
mundsson, Reykjavík, kr. 50.
Pjetur frá Grafarholti kr. 50.
Ungmennasamband Skagaíj.
kr. 200[00. Og frá þessum ung-
mennafjelögum: Drengur 4*
Kjós, kr. 400,00. Einingin, Bárð
ardal, kr. 50,00. Geisli Aðaldal,
kr. 200,00. Hrunamanna Flruna
mannahreppi, kr. 355,00. Hug-
inn, Fellum, N.-Múl., kr. 100,00.
Hvöt, Grímsnesi, kr. 300,00.
Ingólfur, Holtum, kr. 90,00. Jsa
fold, Snæfjallaströnd, kr. 155,00
Kjartan Ólafsson, Mýrdal, kr.
200,00. Morgunn, Arnarfirði,
kr. 100,00. Reynir, Árskógs-
strönd, kr. 100,00. Reynir, Mýr-
dal, kr. 80,00. Trausti, Breiðu-
vík, kr. 100.00. Tjörnesinga,
Tjörnesi, kr. 70,00. Von, Klofn-
ingshreppi, kr. 90,00. Von,
Rauðasandshreppi, kr. 60,00.
Vestri, Kollsvík, Rauðasands-
hreppi, kr. 160,00. Þorsteinn
Svörfuður, Svarfaðardal, kr.
100,00.
Stjórn Ungmennafjelags !s-
vegna styrjaldarinnar, er nú lands og afgreiðsla Tímans i
meiri þörf fyrir barnaheimili! Reykjavík taka framvegis a
en nokkru sinni áður og einnig 1 móti gjöfum i minningarsjóð--
heilsuverndarstöðvar, en þó er j inn.
ef til vill nauðsynlegast af .Hu Með bestu þökkum.
að efna til námskeiða fyrir for- ' B. Á.
Foreldrarnir verða að vera
sífelt á verði.
MEÐ þessu er ekki átt við
það, að gefa eigi börnunum að-
eins alvarlegar áminningar
öðru hverju, heldur á jeg við
stöðuga árvekni foreldranna
um athafnir barna sinna. For-
eldrar geta gjarnan haft í huga
þessar spurningar: Eru fjelag-
ar barnsins míns góðir og hrein
hjarta? Hvernig Ver það tóm-
stundum sínum? Hvernig bæk-
ur les það? Fer það reglulega
í kirkju og sunnudagaskóla?
Geri jeg alt, sem jeg get, til
þess að leiðbeina barni mínu
gegnufn erfiðleika lífsins, eða
fær það fróðleik sinn úti á
strætum og gatnamólum?
Foreldrarnir geta þó ekki
unnjð alt starfið. Þjóðfjelagið
I erður að ajðstoða þá. Hafa
enda margir viðurkent ,á stað-
reynd, og margar borgir hafið
aðgerðir í þá átt að aðstoða
bæði foreldra og börn í uppeld-
ismálum. Þar sem erfiði for-
eldranna hefir nú aukist mjög