Morgunblaðið - 27.03.1945, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
í>riðjudagur 27. mars 1945,
Mikiar fórnir |
I DAG minnumst vjer þeirra | og fósturjörð. Til síðustu stund
manna, sem vjer urðum á bak
að sjá er hið góða og fagra skip
Dettifoss, hvarf í djúp hafsins.
Miklar og sárar hafa þær
fórnir verið, sem vjer íslend-
ingar höfum orðið að færa á
síðustu árum.
Enginn fær því skilið, að
hægt sje að koma með frekari
kröfur á hendur hlutlausri
þjóð, sem þrátt fyrir friðar-
vilja sinn hefir orðið að sjá á
bak sínum dýrmætu sonum í
djúp hafsins.
Mikinn fjölda manna höfum
vjer mist, á mestu manndóms-
árum þeirra, menn, sem miklu
afköstuðu og dýrmætar vonir
voru bundnar við.
Skipin, dýrmætustu verk-
færi þjóðarbúsins, hafa mörg
horfið með þeim.
Lítil vopnlaus þjóð hefir
þannig orðið fyrir meiri og
þungbærari áföllum, en marg-
ar þær þjóðir, sem eiga nú í
styrjöld.
★
ÞEIR, sem hurfu með Detti-
fossi hafa skráð sínar ógleym-
anlegu minningar í hjörtu vor
allra.
Þeir voru framverðir hins
unga íslenska lýðveldis. Þeir
stóðu mitt í hættum stríðsins
og hafsins, vegna hinnar knýj-
andi þjónustu fyrir þjóðina, að
sjá henni fyrir lífsnauðsynjum
og viðskiptum og sambandi við
umheiminn.
Þetta voru menn, sem gengu
á skyldunnar vegi og fórnuðu
öllu fyrir ástvini sína, þjóð sína
ar voru þeir sannir íslending-
ar, hugprúðir, karlmannlegir,
styrkir, sem brugðust ekki
hugsjónum sínum, skyldu nje
köllun.
Það er þessum mönnum að
þakka og þeirra samherjum í
íslenskri sjómannastjett, að
vjer höfum eigi aðeins haft nóg
fyrir oss að leggja, heldur er
mesta endurreisnartímabil sem
vjer þekkjum, komið yfir þjóð
vora.
Hver sannur Islendingur
þakkar þessari stjett, og skil-
ur, hve hún er oss þýðingarmik |nafnið „Heimilissjóður ís-
il og minningar þeirra manna, |lenskra hjúkrunarkvenna“. —
Prestsetrið Torfastaðir í
Biskupstungum brennur
til kaldra kola
V
Heimili hjókrunar-
kvenna
Á 25 ÁRA afmæli Fjelags ís-
lenskra hjúkrunarkvenna í vet
ur gaf Anna Olafsdóttir yfir-
hjúkrunarkona 1000 kr. sem
fyrsta framlag í sjóð, er ber
er falla í þessari þjónustu eig-
um vjer ávalt að varðveita í
hjörtum vorum, sem hinn dýr-
mætasta hlut.
Þannig er minning skipverja
og farþega, er fórust með
Dettifossi. Hugljúf og ógleym-
anleg.
★
PÁSKAHÁTÍÐIN fer í hönd,
mesta sigurhátíð lífsins, sem
flytur syrgjendum og sorgar-
börnum, gleðiboðskapinn um
framhald lífsins og að vjer fá-
um uppreisn síðar eftir sjer-
hvert böl og tár.
Guð gefi yður öllum, sem lif
ið í sorg og söknuði, huggun
og hjálp, og lifandi trúarvissu
um það, að kraftur upprisunn-
ar er nú orðinn veruleiki í lífi
þessara horfnu vina yðar. Og
sjálf munuð þjer síðar í upp-
risunni eignast endurfundi við
þá á himnum.
Jón Thorarensen

-*nr vsr-«te%sr~ rrr *x-
7 vær nýjar bækur frá
Víkingspreof
VÍKINGSPRENT sernlir frá
s.jer tvær bækur í gær. Er önn
;ur þeirra eftir Jón Pálsson
'fyrrv. bankagjaldkera, fyrsta
bindi af ritum hans og nefnist
Austantórur. Hin bókin er
Bkáldsaga eftir Ragnheiði JónS
klóttur og nefnist 1 skugga
Glæsibæjar.
1 Austantórum eru þa-ttir
’um Þorleif ríka á Háeyt'i, Kol
’bein í Ranakoti og Brand í
Roðgxil, Auk þess mjög merki-
legur þáttur, er hann kallar
Veðurmerki og veðurspár og
kennir þar ótrulega margra
■grasa. Framan á bókinni er
málverk af „Austantórum“.
Hún er 1ö0 síður í stóru broti,
útgefandi er Guðni Jónsson.
í skugga Glæsibæjar, skáld-
sága Ragnheiöar mun að ein-
Itverju levti bygð á sannsögu-
legum viðburðum. Hún er tæp
ar 300 bls.
Mikil sala á verkum
■ ■
Orlygs Sigurðssonar
Sýningu hans lokið.
Nýr lögreglusijór!
í Bolungarvík
AXEL TULINIUS cand.
jur. hefir verið skipaður lög-
reglustjóri í Boluragarvík frá
1. apríl n. k. að telja. Axeí er
aonur Ilallgríms TulTníus,
etórkanpmanns.
Málverkasýningu Örlygs Sig
urðssonar lauk s. .1 sunnudag
og hafði hún þá staðið yfir í níu
daga.
Aðsókn að sýningunni var á-
gæt ef tillit er tekið til þess,
að þetta er fyrsta málverkasýn
ing þessa unga listamanns. —
Alls sóttu hana hátt á nítjánda
hundrað manns.
Öll málverkin á sýngunni
seldust að einu undanteknu, og
sama er að segja um teikning-
arnar. Þær seldust allar nema
ein. Mun það einsdæmi að slík
feiknasala hafi verið á málverk
um íslensks listamanns á fyrstu
sýningu hans.
Eins og nafnið bendir til, er
þessi sjóður stofnaður í því
augnamiði, að hægt verði með
tíð og tíma að reisa fjelags-
heimili fyrir íslenskar hjúkr-
unarkonur. í þessu heimili á að
verða athvarf fyrir aldraðar
hjúkrunarkonur, þegar þær láta
af störfum, og enn fremur á þar
að verða miðstöð fjelagsskap-
ar hjúkrunarkvenna, skrif-
stofa, bókasafn, fundarsalur o.
S. frv. SHkum heimilum hefir
verið komið upp erlendis, t. d.
á Norðurlöndum, þar sem
hjúkrunarkvennastjettin á sjer
lengri aldur og hefir átt við
betri kjör að búa heldur en hjer
á landi.
Stjórn þessa nýstofnaða sjóðs
hefir nú hafist handa um það
að afla honum tekna. M. a. hef
ir hún látið gera mjög smekk-
leg minningarspjöld, er verða
til sölu í öllum sjúkrahúsum
bæjarins, Elliheimilinu, Berkla
varnastöð Líknar og víðsvegar
út um land. Má þess vænta, að
allir þeir, sem sjálfir hafa not-
ið kærleiksríkrar umönnunar
hjúkrunarkvenna, eða átt sína
nánustu undir handarjaðri
þeirra í sjúkrahúsum, muni eft
ir þessum minningarspjöldum
og kaupi þau, og sýni jafn-
framt með því vott þakkláts-
semi sinnar við hjúkrunarkon-
urnar. Menn mega og gjarna
minnast þess, að þá þakkláts-
semi geta þeir einnig sýnt með
því að gefa sjóðnum sjerstak-
ar minningargjafir, heita á
hann eða senda honum vin-
gjafir. Slíkar gjafir má senda
beint til formanns Fjelags ís-
lanskra hjúkrunarkvenna, Rvík.
Tíu nautgripir farast
PRESTSETRIÐ AÐ TORFASTÖÐUM í Biskupstungum brann
aðfaranótt sunnudags og gripahús öll. Brunnu inni 10 naut-
gripir.
Klukkan 3.30 um nóttina vaknaði húsmóðirin, frú Sigurlaug
Erlingsdóttir. Sá hún út um glugga svefnherbergis síns, að eld-
bjarma sló fyrir. Fór hún þegar á fætur og vakti alt fólk í hús-
inu. Gerði hún síðan nágrönnum aðvart í síma, en á Torfastöð-
um var símstöð.
innrás á
eyjar
London 1 gærkveldi.
Japanska frjettastofan segir
Þegar hjer var komið sögu,
var eldurinn kominn í hey-
hlöðu og var mjög magnaður,
en hlaðan var áföst við íbúð-
arhúsið og fyrir austan hlöð-
una var fjósið áfast við hlöð-
una. Fjósið var þá nær brunn
ið og allir gripirnir, 10 að tölu,
höfðu farist í eldinum.
Allir heimamen og menn af
næstu bæjum, reyndu nú að
verja íbúðarhúsið. Var til þess
notað vatn úr læk, er rennur
skammt frá bænum. En slökkvi
starf var miklum erfiðleikum
bundið og tókst ekki að verja
íbúðarhúsið og náði eldurinn
að læsa sig í þak þeSs. — Á
tímabili var kirkjan einnig í |
mikilli hættu. En hana tókst
að verja. Um kl. 5.30, fjell
þak íbúðarhússins.
íbúðarhúsið var tvílyft; gafl
ar þess hlaðnir, en að öðru leyti
var það úr timbri og klætt báru
járni.
■ Litlu af innanstokksmunum
tókst að bjarga óskemdu, nær
alt það er bjargaðist var meira
og minna skemt og var vátrygg
austan fjalls, annálað fyrir
rausn og myndarskap.
Sjúkrabifreið
fyrir Hafnarfjörð
Rauða Kross deildin í Hafnar
firði hjelt aðalfund sinn s. 1.
sunnudag.
Starfsemi deildarinnar hefir
verið all-umfangsmikil í vetur,
hafa tvö námskeið í „Hjálp í
viðlögum“, verið haldin, fyrir
karla og konur, og hafa þau
bæði verið fullskipuð. — Kenn-
arar námskeiðanna voru þau
Margrjet Þorsteinsdóttir, hjúkr
unarkona, Bjarni Snæbjörnsson
læknir og Jón Oddgeir Jónsson,
fulltrúi.
Mikill áhugi er innan deild-
arinnar fyrir að keypt verði
sjúkrabifreið fyrir Hafnarfjörð
og hefir deildin sent Viðskipta
ráði umsókn fyrir slíkri bif-
reið og það lofað að gera sitt
besta í málinu.
Stjórnin var öll endurkosin,
ing innbús orðin gömul og Því ien hana skipa Bjarni Snæbjörns
ekki næni fyrir þeim skemd- son; formaður, Jóhann Þorsteins
um og eyðileggingu, er varð á
Verslunarskólablaðiff, 40 ára [ dag byrjað lendingu á Okana
afmælisblað, hefir borist blað
dag, að Bandaríkjamenn hafi Þvk Búpeningur og hey óvá-
inu. Efni er m. a. Verslunarskól-
inn 40 ára, eftir Magnús E. Guð-
jónsson, Verslunarskóli íslands,
eftir Valgarð Briem, Hvert er
takmarkið, eftir Högna Böðvars-
son, Fyrsta blaðið, eftir Hjálmar
Blöndal, Arfleifð okkar, eftir
Vikar, „Þá var jeg ungur að-ár-
um“, eftir H. G., Fyrsti róðurinn,
eftir Örn Eiðsson, Auglýsingar,
eftir M. E. G., Autobiography,
son, ritari, Eyjólfur Kristjáns-
son, gjaldkeri, Theódór Matt-
vaeyjum, en þær eru í Ryukiu-
eyjaklasanum milli heimalands
Japan og eyjarinnar Formosa.
Ekki hafa Bandaríkjamenn stað
fest fregnina, en vitað er að
amerískur floti hefir undan-
farna daga verið í nánd við
eyjarnar, og flugvjelar frá hon
um gert árásir á varnarstöðvar
Japana á eyjunum. Er því lík-
legt, að fregnir Japana sjeu
trygt, svo að tjón hefir orðið hiesen, frú Guðbjörg Kristjáns-
mjög tilfinnanlegt. A prestsetr |dóttirj Eiríkur Björnsson og
Stefán Jónsson.
inu að Torfastöðum bjó sjera
Eiríkur Stefánsson, en heima-
fólk allt var 10 manns.
Vandamenn og sveitungar
sr. Eiríks hafa boðið honum að-
stoð sína. Hann dvelur nú að
l
Miklholti, sem er næsti bær
fyrir vestan Torfastaði.
Sjera Eiríkur hefir búið að
Torfastöðum í nær 40 ár,
í deildinni eru nú 165 fjelag-
ar og höfðu 44 gerst nýir fje-
lagar á árinu. — Fjárhpgup
deildarinnar er góður.
eftir Atla Þormar, Islensk tunga, ... ,. , , ,,
eftir Björn Júlíusson, Fjelagsiíf- í;jettar’ 60 hlnsveSar ^ði ÞaðJengst af myndar- og bloma-
ið á síðastliðnu ári, Mentun og þeitn mjog mlklð tjon’ ef ovina |búl' Hann var nú eini Prestur-
manngildi, eftir Ásgeir Einars-!her næ<5i eyjum þessum, sem inn í Árnesþingi, er stundaði
son, Að heiman, Nútíma dans- jeru a miðri siglingaleiðinni jbúskap. Torfastaðaheimilið var
leikur, eftif Ráðkon o, fl. ísuður á bóginn, til Suður-Kína'eitt allra glæsilegasta heimilið
Frjáls verslun, 2. hefti 1945, ef
komið út. Efni: Framtíð heims-
viðskiptanna, Mynd af stjórn
V. R., Á verslunarháskóla í Banda
ríkjunum, Borðeyrarverslun,
minningargrein um Árna Einars
son, fyrv. kaupmann, grein er
nefnist Eigum við að fara í strí'ð
ið? Hermannaglettur, í lífsinsj
ólgu-sjó o, fl.