Morgunblaðið - 01.11.1945, Blaðsíða 1

C3. árgangor,
245. tbl. — Fimtudagur 1. nóvember 1945
laafoldarprentsmiBja h.t
Ihilií hefir
sagt af sjer
Khöfn í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Mbl.
BÚHL forsætisráðherra Dana
gekk síðdegis í dag á konungs-
fund og baðst lausnar fyrir
ráðuneyti sitt. Benti hann á for
mann Vinstrimanna, Knud
Kristiansen, sem líklegastan til
stjórnarmyndunar. Ýrqsir halda
þó, að stjórnarmyndun verði
erfið, og Christmas Möller hef-
ir ságt, að hann búist við nýj-
um kosningum bráðlega. Sumir
búast við stjórn embættis-
manna.
Búhl hefir látið svo um mælt,
að flokkur hans hafi á hernáms
árunum orðið að bera byrðarn-
ar og hafi ekki getað komið
fjárhags- og fjelagsmálastefnu
sinni í framkvæmd, eins og
þeir hefðu óskað. Hann sagði,
að kommúnistar hefðu tillits-
laust notað sjer aðstæður, sem
hernámið hefði haft í för með
sjer, hefðu talið sjer frelsis-
hreyfinguna og reynt með öllu
móti að kljúfa verkalýðinn.
Kosningaþátttakan varð mik
il, um 85%, en náði ekki þátt-
tökunni frá 1943, 90%. — Það
eru áratugir síðan kosningar
hafa orsakað svo miklar breyt-
ingar á flokkunum, og ósigur
jafnáðarmannaflokksins er tal-
inn einstæður í sögu hans.
— Páll.
Samþykf að leggja
slórfje fil UNRRA
New York í gærkvöldi.
NEFND í Bandaríkjunum,
sem fjallað hefir um störf
UNRRA, hefir skilað áliti sínu.
Er nefndin samþykkt þeirri til-
lögu- Trumans forseta, að
Bandaríkin skyldu leggja fram
í viðbót 50 milj. dollara til
starfseminnar.--Þá var nefnd
in á þeirri skoðun, að sem allra
mest af landbúnaðarvörum,
sem umfram væru um þarfir
þjóðárinnar, skyldi látið ganga
til stofnunarinnar.
Þá lagði nefndin til, að eng-
ar nýjar birgðir skyldu sendar
neinum þjóðum eftir 31. des.
1946, nema Kínverjum, og
þeim ekkert eftir 31. mars
1947: Tók nefndin það fram, að
þessi tímatakmörk væru sett
vegna þess, að hún vildi helst,
að ákveðnir væru vel fyrirfram
þeir dagar, er hjálparstarfsem-
inni væri hætt. — Reuter.
London í gærkvöldi.
Togari strandar
LONDON: Togarinn Lord
Baconsfield frá Grimsby strand
aði nýlega í svarta þoku nærri
Arbroath. Skipið sökk fljót-
lega, en áhöfnin bjargaðist í
skipsbátnum.
RÚSSAR SAKA VESTURVELDIN
UM FJÁRDRÁTT VIÐ ITALI
Buhl forsætisráðherra Dana.
Asökunum kröftuglega
mótmælt í London
Lonaon ^æiKveldl. Einkaskeyti til Morgun-
biaósins ira Reuler.
Eftir Don Kimeche.
UTANRlKÍSRÁÐUNEÝTJÐ mótmælti harðlega í dag. að
Bretland og Bandaríkin hafi þegar fengið tvö hundruð þús-
und miljónir líra frá Itölum, greiddar í ýmsum verðmætum
og eignum, sem styrjaldarskaðabætur. Þessi neitun var birt
eftir að fregn írá Tassfrjettastofunni hafði verið útvarpað
frá Moskva í dag, og bar frjettastofan Luigi Longo, meðlim
af utanríkismálanefnd Itaia fyrir því að hafa sagt að Bret-
land ogBandaríkin hefðu gert þessi ítölsku verðmæti upptæk.
Athugasemd Tass.
Útvarpið í Moskva bætti við
athugasemd frá Tassfrjettastof
Borgaraflokkarnir
fengu meirihluta í
danska_þinginu
Óvísl um stjórnarmyndun.
Kaupmannahöfn i gær. Einkaskeyti til Mbl.
ÚRSLITIN í dönsku kosningunum urðu þau, að jafnaðarmenn
töpuðu allverulega, eins og búist var við, alls 18 sætum, fengu
48 þingmenn kosna, höfðu 66. íhaldsflokkurinn tapaði einnig
5 sætum, fjekk 26, hafði 31. — Þá töpuðu radikalir 2 sætum,
fengu 11, höfðu 13. Allir hinir flokkarnir unnu á, kommúnistar
mest, fengu 18 þingmenn, höfðu 3. - Vinstriflokkurinn vann 10
þingsæti, hefir 38 og er næststærsti flokkur þingsins.
Enn er óvíst um stjórnarmyndun.
| unni, þar sem sagt var, að upp-
hæð sú, sem Sovjetríkin hefðu
stungið upp á frá Itölum sjer
til úthlutunar, nefnilega sextíu
þúsund miljónir dollara alls
handa Rússum, Grikkjum, Al-
bönum og Júgóslöfum, væri lít-
ilfjörleg í samanburði við 600
þúsund miljónir dollara, sem
Longo hefði sagt frá.
Fregninni mótmælt.
Það er opinberlega tilkynt í
London, að enginn útflutning-
ur á verðmætum nje eignum
frá Ítalíu hafi átt sjer stað með
þessu móti, og að Longo hafi í
fregn sinni átt við herúáms-
kostnað greiddan bandamönn-
um, og ýkt hann svo stórkost-
lega, að undrum sæti. — ítalir
! hafi heldur ekki borgað Vest-
I urveldunum hið minsta fyrir
j hernámið, þótt þeir hafi greitt
I eitthvað af kostnaðinum við
það.
j
: Skip líka til Rússa.
Retsforbundet og Dansk Sám
ling unnu eitt sæti hvor, hafa
3 og 4. — Borgaraflokkarnir
hafa því hlotið meirihlutá, alls
82 sæti móti 66 sætum jafnað-
armanna og kommúnista.
I kosningunum 1939 fengu
flokkarnir þenna þingmanna-
fjölda: Jafnaðarmenn 64,
Vinstrimenn 30, íhaldsmenn 26,
Radikalir 14, Kommúnistar 3,
Retsforbundet 3, Nasistar 3 og
Bændaflokkurinn (er nú bauð
ekki fram) 4 þingmenn.
Jafnaðarmenn töpuðu 222
þúsund atkvæðum við þessar
kosningar, en íhaldsmenn 82
þúsund. Kommúnistar unnu
214 þús. atkv. og Vinstrimenn
103 þúsund. Dansk Samling
vann rúm 20 þús. atkvæði.
LONDON: Öll bresk herskip,
sem koma heim frá Ástralíu,
munu færa matvæli heim til
Bretlands.
7000 aftur til vinnu
SJÖ ÞÚSUND háfnarverka-
menn í Singapore, sem hafa ver
ið í verkfalli um nokkrar vik-
ur, sneru aftur til vinnu í morg
un. Gengu þeir þá inn á kaup-
hækkun þá, er þeim var boð-
in, þegar þeir lögðu út í verk-
fallið. — Reuter.
16 þúsund hermenn
við hafnarvinnu
SEXTÁN þúsund hermenn
vinna nú að því í breskum höfn
um að afferma skip, sem flytja
matvæli til landsins. í stað hafn
arverkamanna þeirra, er í verk
falli eiga. — Ekki hafa nein-
,ar fregnir borist um það enn,
að líkur sjeu á því, að hafnar-
verkamennirnir hverfi bráðlega
til vinnu. — Reuter.
Ennfremur er tekið fram, að
það, sem flutt hafi verið út frá
] Italíu, hafi annaðhvort verið
borgað, eða fengið til láns, og
sá skipastóll, sem bandamenn
hafi notað frá Itölum, sje allur
1 undir yfirstjórn skiparáðs
bandamanna, og fái allir banda
( menn að nota skip. úr honum,’
I Sovjetrússar einnig. Þá er einn
1 ig bent á það, að bandamenn
I hafi látið ítölum mikið af alls-
I
I konar birgðum í tje í hjálpar-
| skyni. — Rússar hafa lengi ver
ið að krefjast skaðabóta frá
Itölum.
Faldi erfðaskrána
LONDON: Verið er nú að
leita á eynni Sark, en þar er
einhleypur lögfræðingur bresk-
ur, sem nú er látinn, talinn
hafa falið erfðaskrá sína. Hann
ljet eftir sig fjármuni, sem
'jafngiltu um 260.000 ísl. króna.
„Hœttið að
berjast“
- Sokarno
London í gærkvöldi.
LEIÐTOGI Þjóðernissinna á
Java, dr. Sokarno, flutti út-
varpsræðu í Batavia í dag, og
kvaðst harma það mjög, að
breskur yfirforingi skyldi hafa
verið myrtur af æstum Java-
búum í Surabaya í gær.
Hann bað fylgismenn sína
að hætta þegar að berjast, og
lagði áherslu á bað, að eina
lausnin í málinu væri sú, að
vinna með bandamönnum, og
annars myndu þeir aldrei fá
rjettindi sín.
Kyrt er í Surabaya í dag, og
hefir ekki komið til neinna
bardaga. Bretum hafa borist
margar samúðarkveðjur vegna
morðs herforingjans.
Um miðbik Java hafa bar-
dagar blossað upp. og hafa Java
menn ráðist á indverska her-
menn, sem hafa þar borgina
Nagilang á valdi sínu. Ætlaði
dr. Sokarno að fljúga þangað,
en honum var ekki sleppt, þar
sem lífshætta var talin að fara
til borgar þessarar.
í kvöld munu hefjast viðræð
ur milli dr. Sokarno og hol-
lenska landstjórans van Moogk.
Mun breskur fulltrúi vera þar
viðstaddur. —Reuter.
Ráðstefnu fresiað
London í gærkvöldi.
TRUMAN forseti sagði í dag
á blaðamannafundi, að Rússar
myndu taka þátt í Austur-As-
íuráðstefnunni, en henni myndi
verða frestað nokkuð, líklega
vegna þess að Rússar eru enn
ekki tilbúnir að koma. Truman
sagði einnig, er rætt var um
kjarnorkusprengjuna, að Bret-
ar og Kanadamenn vissu jafn-
vel um leyndarmál atómork-
unnar og Bandaríkjamenn. Bar
forsetinn á móti því, að Chur-
chill og Roosevelt hefðu nokk-
urn leynisamning gert um at-
óíhsprengjuna. —Reuter.
Ceylon verður sam-
veldisland
London í gærkvöldi.
FULLTRÚAR bresku stjórn-
arinnar, sem nú eru á eynni
Ceylon við suðurodda Ind-
lands, hafa sagt þar á fundum,
að breska stjórnin vilji gjarna
að eyjar fái sjálfstjórn og verði
eitt af samveldislöndum Breta.
— Hafa umræður um þetta mál
gengið vel, og er talið líklegt,
að eigi líði langur tími uns Cey-
lon fái samveldisrjettindi
— Reuter.