Morgunblaðið - 09.04.1946, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudgaur 9. apríl 1946
Leikíjelag Reykjavíkur:
ERMLENDIN
R N I R
FORMAÐUR LEIKFJELAGS
REYKJAVÍKUR Ijet þess get-
ið við mig nýlega. að nú um
langt skeið hefði það verið hátt
ur fjelagsins, að taka til sýn-
ingar ljett og alþýðleg leikrit,
er vorið tæki að nálgast og
hugur manna að lyftast með
hækkandi sól qg hlýrri dögum.
Að þessu sinni er það sænska
alþýðuleikritið Vermlending-
arnir, eftir Fredrik August
Dalhgren, sem fjelagið hefir
kjörið til þess að boða okkur
komu vorsins Hafði íjelagið
frumsýningu á leikriti þessu í
Iðnó á föstudagskvöldið var
fyrir húsi þjettskipuðu áhorf-
endum, er tóku leiknum af-
burða vel. Höfundur leikritsins
(f. 1816, d. 1895), sem siálfur
var Vermlendingur, tók þegar
á unga aldri að yrkja kvæði á
mállýsku heimkynna sinna, og
við alkunn lög frá Vermalandi.
Varð hann síðar forustumaður
um rannsókn á sænskum mál-
lýskum og Gustaf Frödng ljet
eitt sinn svo um mælt, að hann
hefði notið mikils stuðnings af
verkum Dalhgrens, er hann orti
Vermalandskvæði sín, sem eru
með því fegursta, er ort hefir
verið á sænska tungu.
„Leikritið „Vermlendmgarn-
ir“ er í fimm þáttum, sem allir
eru fremur stuttir, og gerist,
eins og nafnið bendir til, í
Vermalandi í Svíþjóð, sem al-
þekt er fyrir frábæra náttúru-
fegurð og sjerkennilegt og lit-
auðugt þjóðlíf. Var það fyrst
sýnt á konunglega leikhúsinu
í Stokkhólmi 27. mars 1846, eða
fyrir ríettum hundrað árum.
Herra sendikennari Peter Hal-
berg segir um leikritið í rit-
gerð þeirri, er hann ritar í leik
skrána, að það hafi ekki mikið
bókmentalegt gildi og er það
satt og rjett. Fn það, sem ávant
ar um andríki eða djúpan skáld
skap, er bætt upp með æsku-
fjöri, dillandi dansi og söng
og þeirri rómantísku fegurð, er
alls va^ ráðandi þá, er íeikritið
var samið, enda mun það mestu
eítir F. A. DALHGREN
Leikstjóri: Haraldur Björnsson
hafa valdið um þær geisi-
miklu vinsældir, sem leikritið
hefir átt að fagna í Svíþjóð og
víðar um langan aldur. Ekki
mun leikritið hafa verið sýnt
hjer í höfuðstaðnum fyrr en
nú, en nemendur Mentaskólans
á Akureyri Ijeku það fyrir
nokkrum árum við ágætar við-
tökur.
Efni leikritsins er hvorki
frumlegt nje margbrotið. Er
það gamla sagan o.m konungs'-
soninn og öskubuskuna, — son
stórbóndans og dóttur kotungs-
ins, — sem unnast. en er mein-
að að eigast, þó að allt falli í
ljúfa löð að lokum, eins og í
ævintýrinu forðum. Umfjörðin
um þessa hversdagslegu ástar-
sögu eru bláskógar og blóma-
skrúð „Vermalands hins fagra“
og heillandi dans og söngur
æskunnar, er gerir leikritið
hugnæmt öllum þeim, sem enn
eiga eitthvað eftir af romantík
feðra sinna, en þeir virðast vera
æði margir hjer, í þessu höf-
uðsetri funkisskápa og nýsköp-
unar, ef dæma má eftir fögnuði
leikhúsgesta
HaraMur Björnsson hefir
annast leikstjórn og sett leik-
inn á svið. Er það að mörgu
leyti erfitt verk, en honum virð
ist hafa farið hvorttveggja vel
úr hendi, þó að bar sjeu nokkr-
ir annamarkar á. Má þar til
nefna, að heldur þótti mjer
ljeleg kirkjusóknin í þriðja
þætti, — einar sex hræður fyr-
fleiri hefðu komið út úr kirkj- ’má nýliði á leiksviðinu, en leik-
unni og þá gengið yfir sviðið j ur hans er frjálsmannlegur og
og inn í skóginn Þarna voru öruggur svo að furðu gegnir um
leikstjóranum líka hæg heima- iafn óvanan leikara. Haukur
tökin, því að nóg var fyrir hefir auk þess góða söngrödd,
hendi af ,,statistum“, þar sem sjerkennilega, ekki altaf jafn
allt dansfólkið var og aðrir leik viðfeldna, en karlmanr.iega og
endur. Þá þótti mjer og við-
vaningslegt og vandræðalegt
atriðið í fjórða þætti, er hjónin
í Holti og Jóhann bóndi í hjá-
leigunni halda að börn þeirra
sjeu að drukkna eða drukknuð,
og allir æða fram og aftur um
sviðið með áköllunum og fyr-
irbænum, en láta sjer ekki til
hugar korna að nálgast slys-
staðinn, sem flestir mundu þó
hafa gert. En vafalaust er hjer
einnig höfundinn um að saka,
því að allt þetta virðist æði
barnalegt frá hans hendi.
Það, sem vakti óskifta at-
nygli mína við þessa leiksyn-
ingu og fjekk mjer mikillar
gleði, var að sjá hinn friða hóp
þróttmikla. Best þótti mjer hon
um takast, er hann, síðast í
fimta þætti, söng hið góðkunna 11
og fallega lag „I Vermalandi
er indælt.“
afburða vel. Eru dansarnir hver
öðrum skemtiíegri og svo vel
æfðir að þar virðist hvorki
blettur nje hrukka á. Var það
Leikfjelaginu mikill ávinning-
ur að fá þerinnn lærða dans-
meistara til samstarfs og væri
gott til þess að vita, ef það
gæti orðið upphaf nánara sam-
starfs í framtíðinni, því að þeg-
ar Þjóðleikhúsið tekur til starfa
hlýtur dans og „plastik1' óhjá-
i kvæmilega að verða kenslu-
grein við hinn væntanlega
leikskóia 1 sambandi við leik-
húsið.
Þórarinn
Guðmundsson
Baldvin Halldórsson ljek Ujornaði hljómsveitinni, er
_. . r , ,, ... íljek sænsk log a undan syn-
Pjetur og ungfru Guðbjorg 1. .. ,
Þorbjarnardóttir Stínu. hjú
Sveins bónda í Holti. Baldvin
hefir leikið lítið eitt áður, enda
er hann á sviðinu eins og þaul-
vanur leikari. Hann fór yfir-
leitt vel og skemtilega með
hlutverk sitt þegar mest reyndi
á, en líktist um of, í hreyfing-
um og látbragði, læriföður sín-
um í listinni, og er fulláberandi
á sviðinu þegar hann e*- ekki
ingunm og undir söngnum i
leiknum. Hefir Þórarni oftast
tekist betur en í þetta sinn, því
að hljomsveitin var áberandi
illa samæfð og nutu hin fögru
lög sín því ekki sem skyldi.
Lárus Ingólfsson hefir mál-
að leiktjöldin og teiknað bún-
ingana og farist hvorttveggja
ágætlega.
Hallgrímur Bachmann sjer
um ljósin af sömu smekkvísi
láti ekki hjer við sitja, en gefi
þessu unga fólki fleiri og enn
betri tækifæri, því að satt að
segja hefir mier fundist gæta
nokkurrar tregðu hjá fjelaginu
í þessu efni hingað til.
Brynjólfur Jóhannesson fer
með hlutverk Sveins Eiríksson-
ar kviðdómara og stórbónda í
« utan Prestinn. Var þo verið j en frú Anna Guð!nlinds.
að lýsa með svni höfðingjans í
Holti )g dóttur stórbóndans á
Gili, kirkjan auk þess hið veg-
legasta hús og bersýnilega reist
handa fjölmennum söfnuði og
prestuvinn va^alaust öndvegis-
klerkur, virðulegur og mynd-
ugur í besta máta Hefði vissu-
lega farið betur á því að mun
Vökvasturtur
á flestar teg. bifreiða væntanlegar seinni-
hluta maí. Tekið á móti pöntunum.
Þröttur h.f.
Laugaveg 170.
Píltur eða stúlka
óskast til afgreiðslustarfa nú þegar. Uppl. frá
kl. 6—7 í kvöld. Ekki svarað 1 síma.
Verslunin NÓVA
Barónsstíg 27.
,sialfur í eldmum. Verður að . , ,
, ., , , , ! , ., , , , , , , - og íafnan endranær og leik-
ungra leikenda, karla og.- skrifa bað að nokkru leyti a, ° ... _.
, , , . j. | ... T Isviðsstiori er l’innur Kristms-
kvenna, er komu hjer fram, , reikmng leikstjorans. Leikur j
sumir í fyrsta sinn, og gerðu, ' ungfrú Guðbjargar var mjög j
að heita má, allir hlutverkum • athyglisverður, — bráðskemti- j Þorsteinn Ö. Stephensen hefir
sínum hin bestu skil. Er þetta . legur og óþvingaður og er jeg þýtt leikritið. Jeg hef ekki átt
gleðilegt tímanna tákn og er I illa svikinn ef hún á ekki eftir þess kost að bera þýðinguna
þess að vænta að Leikíjelagið að sóma sjer vel í musteri saman við frumtextann og get
Thaliu þegar þar að keraur.
Vilhjálm stúdent, vin Eiríks,
leikur Rúrik Haraldsson. Er
hann glæsilegur, ungur mað-
ur og fór mjög laglega með
hlutverk sitt. Friðrik I.unddal
leikur Andrjes, vinnumann
hjá Jóhanni bónda, nokkuð
viðvaningslega.
I leiknum er mikið dansað
og hefir Kai Smith dansmeist-
ari sjeð um þá hlið sýningar-
innar og leyst það verk af hendi
dóttir með hlutverk Lísu, konu
hans. Valdimar Hclgason leik-
ur Óla bónda á Gili, en dóttur
hans Brittu, leikur frú Þóra
Borg Einarsson. Gestur Pálsson
fer með hlutverk Jóhanns
Hannssonar, stórbónda og
Valur Gíslason með h’.utverk
prófástsins. Allir fóru þessir
leikarar vel með hlutverk sín,
einkum þó frú Þóra. Hiutverk
hennar er ekki mikið að vöxt-
um, en það er skemtilegur
„humor“ í leik frúarinnar og
Britta varð í höndum hennar
það, sem hún átti að vera, —
hrokafult eftirlætisbarn ríks
föður, sem veit upp á hár hve
margra skildinga virði bún er.
Sjera Sigvaldi ónáðaði Val lít-
ilsháttar í fjórða þætti („svona
Jóhann minn —“) og Mikael
yngri Borgen, úr „Orðinu“,
hljóp snöggvast í Gest í sama
þætti i þegar hann heldur að
Anna dóttir hans sje drukkn-
uð).
Frk. Sigrún Magnúsdóttir leik
ur Önnu, dóttur Jóhanns bónda.
Er það veigamesta hlutverk
leiksins og allvandasamt, en
ungfrúin gerir því hin bestu
skil. Þá syngur hún og mörg lög
og ferst það p^ýðilega. Er rödd
hennar viðkunnanleg og lögin
flutt ar góðri smekkvísi.
Annað aðalhlutverkið, Eirík,
son Sveins í Holti, leikur Hauk-
ur Óskarsson. Er hann að heita
því lítið um hann dæmt. Þó
virtist mjer óbundnamálið á-
ferðargott en ljóðin síðri.
Að leikslokum hyltu áhorf-
endur leikstjórann, leikendur
og dansmeistarann með áköfu
lófataki og feiknum öllum af
blómum. Lauk þannig á við-
eigandi hátt þessari rómantisku
kvöldstund í „Vermalandi
hinu fagra“.
Sigurður Grímsson.
0<^<?xSxSx$>3x®^xíxÍ$<$h$^<£<Í>3x^^$x$k$xSx£<Jx$xíx$x§xÍx^x§x@x$x^<§xSkJkSx$x$x$k$xSxí>3xS>
Sesidisveinsstörf o.fl.
Röskur og laghentur unglingspiltur, 14—15
ára, getur fengið atvinnu nú þegar við sendi-
sveinsstörf og til aðstoðar á verkstæðinu.
Reiðhj ólaverkstæðið FÁLKINN. Í
<♦>
^*§><$><§><§><§><§><§><3><§>3><§><^<§>*$><3><&<$^><£<§><§M§><3><^<$>^><§><3><§><§>3><§><$><$*§><$><S><§><$><§*^

IBUÐIR
í nýju húsi við Nesveg til sölu.
Nánari upplýsingar gefur
Málfluttningsskrifstofa
EINARS R. GUÐMUNDSSONAR
og
GUÐLAUGS ÞORLÁKSSONAR
Austurstræti 7 — Símar: 2202 og 3202
t
T
Y
f
y
y
y
y
i
J
y
y
M^x$x$^xJx$^>^xMx$>^x$^>^><$x$x$x$x$xí^x$>^x$x$x$x$>^^xJx$xí><$xíx$>^<$>^>.
BEST AÐ AUGLÝSA í MORGUNBLAÐINU