Morgunblaðið - 12.02.1947, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 12.02.1947, Blaðsíða 6
6 MORGUNBTAÐIÐ Miðvikudagur 12. febr. 1947 Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík. Framkv.stj.: Sigfús Jónsson Ritstjórar: Jón Kjartansson, Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.) Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla, Austurstræti 8. — Sími 1600. Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands, kr. 12,00 utanlands. í lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók. Dýrtíðin og Tíminn Á UNDANFÖRNUM árum hefir aðalefnið í flestum ritsmíðum Tímans, sem ekki eru beinlínis persónulegur rógburður, verið það, að útmála dýrtíðina 1 landi voru og heimta lækningu hennar. Lengst af hefir Tíminn flutt ákærur á hendur Sjálf- stæðismönnum fyrir það, að hafa ekki stöðvað eða lækk- að dýrtíðina, rjett eins og hún væri fyrirbæri, sem hægt sje að hnoða saman milli handanna eins og kraman snjó. Nokkur ráð hafa Tímamenn bent á til að stöðva dýrtíðina og eru gerðardómslögin frá 1942 frægasta dæmi þeirrar tegundar. Reynslan varð sú, að tilvera þeirra og þrot hækkaði dýrtíðina meira en nokkuð annað frá því er stríðið hófst. Á svipaða leið hefir farið, þó í smærri stíl sje, með sumt annað sem reynt hefir verið á þessu sviði. Þetta er eðlilegt, því dýrtíðin er afleiðing af stórveldastríði, sem okkar litla þjóð gat ekki haft áhrif á. Og almenn- ingur í okkar landi hefir fram til þessa heimtað launa- hækkun og aukin fríðindi, án þess að hið opinbera vald hafi haft mátt til að standa þar í gegn. Þess vegne hafa allar árásir Tímans á Sjálfstæðis- menn út af dýrtíðarmálum fyr og síðar verið þvaður eitt, sem ekki er hægt að taka alvarlega. ★ Síðustu dagana hefir Tíminn borið þess vott, að ritarar hans og aðstandendur hafa eitthvað órólega samvisku út af dýrtíðarmálúnurp. Þetta er eðlilegt. Tímaliðið hefir iagt til tvo ráðherra í nýja ríkisstjórn án þess að nokkr- ar ráðstafanir sjeu gerðar í dýrtíðarmálum, enda þó flokkurinn hafi árum saman talið þær sitt aðal áhuga- mál. Það er að vísu ságt í málefnasamningi ríkisstjórnar- innar, að stjórnin ætli að stöðva dýrtíð og lækka dýr- tíð. Þetta sama hafa allar ríkisstjórnir sagt að undan- förnu. Ein gerði það beinlínis að sínu eina stefnumáli, en uppgafst. Það var utanþingsstjórn Björns Þórðarsonar. Yfirlýsingar um að stöðva dýrtíð og lækka dýrtíð, er því ekki hægt að taka mjög hátíðlega, ef ekki fylgja ákveðnar ráðstafanir eða ný snjallræði. Þau er ekki að finna í málefnasamningi núverandi stjórnar, að því und- anskildu, að þar er ákveðið að greiða niður dýrtíðina með fje úr ríkissjóði til viðbótar því sem áður hefir verið. Mundi þar fljótlega þörf fyrir nokkra tugi miljóna króna. Þetta kostar nýja skatta, að sama skapi, en um þá virðist ekki samið. í Tímanum á þriðjudag er dýrtíðarsöngurinn á hæstu tónum. Þar segir: „nú eða aldrei“. Útaf þessu virðlst tímabært, að ganga eftir því hjá Tímaliðum hver sjeu þeirra ráð? Sjálfstæðismenn hafa litið svo á, að ekki sje hægt að stöðva eða lækka dýrtíð, nema með samvinnu atvianu- rekenda og verkamanna. Halda Tímamenn, að sú sam- vinna verði nú betri en áður? Ætla þeir að lækka kaup- gjald og laun? -Hvaða ráð hafa þeir til framkvæmda? Ætla þeir að lækka afurðaverð á innlendum markaði? Búast þeir við lækkun aðfluttra vara? Og loks þetta: Telja þeir, að það lækki reksturskostnað, að leggja' miljóna- skatta á landsmenn til viðbótar því sem fyrir er, til þess að auka niðurgreiðslu á dýrtíðinni? Svör.óskast við fyrstu hentugleika. Hver sem svörin verða frá hálfu Tímamanna við þess- um spurningum, sem þeir hafa sjálfir kallað á, þá verður þeirri skoðun eigi raskað, að til þess að um varanlegar dýrtíðar ráðstafanir sje að ræða, þá þarf til þeirra sam- vinnu meðal almennings. Hitt gagnar aldrei til fram- búðar, að auka sí og æ gjöld ríkissjóðsins til að greiða niður vöruverð. Það verkar eins og svefnskamtar við hitaveiki. Síhækkandi skattar eru ekkert fjármála bjargræði. - UR DAGLEGA LIFINU Góður vitnisburður. ÞAÐ var góður vitnisburður, sem skólaæska bæjarins fjekk í útvarpsfyrirlestri Vilhjálms Þ. Gíslasonar skólastjóra í út- varpinu í fyrrakvöld. Og hjer var maður, sem vissi hvað hann sagði. Engir sleggjudómar út í loftið, heldur staðreyndir, sem bygðar voru á skýrslusöfnun og viðræðum við nemendur sjálfa. Vilhjálmur skólastjóri gaf í skyn, að -hann ætti meiri fróð- leik um skólanemendur, ' en hann ljet í ljós í þessum íyr- irlestri. Mættum við fá meira að heyra? „14 miljónum króna eyðir hið opinbera til skóla- halds á ári, en það er 11. hver króna. sem borgararnir greiða, og 18. hver maður á íslandi er í skóla“. Alt eru þetta tölur úr skýrslu V. Þ. G. Og hann segir meira: „Þeir, sem leggja stund á lengsta háskólanám, geta ver ið uppundir 24 ár af æfi sinni í skóla“. Rannsókn á hag skólafólks, skemtunum þess að áhugamál- um er þarft verk og enda nauð synlegt. Þyrfti að gera slíkar rannsóknir á fleiri sviðum dag lega lífsins. • Aflaskýrslur. SJÓMAÐUR skrifar á þessa leið um aflaskýrslur: „Heiðraði Víkverji: Jeg hefi verið að bíða eftir því undanfarið, eða rjettara sagt frá því er síðasta styrjöld hófst, að einhver úr sjómanna- stjett mótmælti hinum rang- látu og villandi skýrslum Fiski fjelags Islands um ísfisksölur og aflamagn togaranna. Það er vitað, að allmargir togaranna hafa keypt meir og minna af afla þeim, er þeir hafa selt und anfarin ár, en sumir ekkert. Jeg hefi aldrei getað rekið mig á, að það hafi verið sundurlið- að, en aðeins birt heildarmagn, sem eigin afli skipsins, og þar af leiðandi há sala þar. sem vanalega eru keyptar dýrari tegundir af fiski, ef keyptar eru viðbætur. Dæmi eru jafn- vel í:l þess, að keyptir hafa verið heilir fáfmar, og hafa þeir síðan verið tilfærður sem eigin afli skipanna. Sama virð ist vera, ef skipað er á milli tveggja skipa. Lendir þá magn ið og salan á ársskýrslu skips- ins, sem siglir með aflann. Að- ferð þessi til að sýna afköst er alröng. Komast skip þessi ofar á lista en þeim ber, og hin, sem ef til vill ættu að rjettu lagi að vera ofar, eru sett neðar. Það er stór metnaður hjá öll um sjómönnum að vera sem efstir á aflalista, svo það hlýt- ur að særa metnaðargirni þeirra, sem beittir eru rang- indum með því, að þótt ekki sje dregið af afköstum þeirra, þá með því að tileinka öðrum skipum og skipshöfnum það sem þeim ekki ber. • Hjegómi. BRJEF sjómannsins var lengra, en jeg spurði Arnór Guðfnundsson í Fiskifjelaginu, sem mjer hefir reynst manna klókaátur um alt sem að afla- skýrslum o.g aflabrögðum lít- ur er jeg hefi þurft að leita upplýsinga um slíkt s.l. 10 ár. Arnór sagði: „Þetta er hje- gómi. Það er ekki hægt að hafa þetta öðruvísi. Hefir alt- af verið svona. Hvernig ætti svo sem að fara að segja, að skip hafi selt .í Englandi í gær, sem statt er vestur á'Hala. Veit ekki hvernig þeir reikna þessa slatta, sem þeir taka hver hjá öðrum. En í skýrslunum er ekki hægt að breyta þessu“. „Annars var það ekki Fiski- fjelagið, sem gaf upp afla- skýrsluna, sem birtist í Morg- unblaðinu eftir áramótin", bæt ir Arnór við. „Það mun hafa verið Landssambandið". Það er altaf gott að spýrja A-nór, því hann er ekki að tví neitt við hlutina, heldur g?íur greið og góð svör. • Þreyttir bílstjórar. BÍLSTJÓRI skrifar og telur það muni hafa slæm áhrif á akstur og öryggi vörubílstjóra, ef þeir eru látnir bera þungar vörur til og frá bíl sínum. — Þetta má vel vera, en mun vera misjafnt, eftir því hvern ig menn eru til heilsunnar, hvað það eru þungar vörur, sem þeir bera o.s.frv. Það verður hver og einn bíl- stjóri að eiga það við tsjálfan sig hvort hann treystir sjer til að aka bifreið eftir að hann hefir borið þungt hlass, eða erfiðað á annan hátt. Jeg ætla brjefritara ekki, að hann búist við, að sett verði lög þar sem vörubifreiðastjórum sje. bann- að að taka handtak af því að þeir geti ekki ekið örugglega á eftir. Þá- mætti setja mörg lögin. T. d. að bannað væri að aka bíl, ef ökumað,ur reiðist, er syfjaður, sorgmæddur eða glað ur, því öll geðbrigði eru sögð hafa áhrif á hæfni manna til að aka faratæki. • Mannrán. EKKI er Norðmönnum frænd um vorum betur við það en okkur, ef „stolið er af þeim manni“. Það sá jeg í gær. Úr dönsku blaði var það haft eftir að leikkona ein væri „sænsk- amerísk“. Norskur vinur minn sendi þegar í stað eftirfarandi: „Ogsaa du min sön Brutus. Den „svensk amerikanske skue spillerinne11 Greta Gynt er födt i Oslo 15/11. 1916 og henn es borgerlige navn er Greta Woxholt. Begge hendes for- eldre er bosatt i Oslo og er norske. Ikke har jeg nogen- sinde hört om at Greta har vær et i Amerika, men hun har spillet i flere filme optatt i England. Det er altsaa andre enn normenn som kan fremme ,,mannrán“. Apropos „mann- rán“ og Gunnar Huseby. Det er han selv som har fortalt vitt om sin norske nasjonalitet. Sportsmanden — norsk blad — har mange gange slaaet fast at det er bare naVnet som kling- er norsk. — ... - - .—»— ~ - " - - -■ ■- MEÐAL ANNARA ORÐA . . .. För bresku konungsfjölskyldunnar iil Suöir-Afríku BRESKA blaðið „Illustrat- ed“ skýrir frá því, að smíðuð hafi verið sjerstök járnbraut- arlest, til að flytja konungs- hjónin og prinsessurnar dætur þeirra á ferðalagi fjölskyld- unnar um Suður-Afríku. Blað- ið heldur þvi fram, að þetta muni vera íburðarmesta lest veraldarinnar, og eftir mynd- um þeim að dæma, sem fylgja greininni, er hjer ekki ofsög- um sagt. Er ákveðið hafði verið, að konungsfjölskyldan tæki sjer þessa ferð á hendur, varð það úr, að hentugast þótti að smíða sjerstaka járnbrautarlest, sem verið gæti hvorutveggja í sonn, farartæki og heimili hinna tignu gesta. 14 vagna lest.. Náuðsynlegt þótti, að hafa minsta kosti 14 vagna í lest- inpi. Vagnarnir eru búnir, sjer- stakí-i tegund af lo(træstjng- artækjum, en hvernig sem viðrar, yr hægt áð ákveða, hitá vagnanha, með því að hreyfa tií eihfaldari útbúnað. Mikil áhersla hefur verið lögð á það, að útiloka þann há- vaða, sem venjulega fylgir ferðalögum í járnbrautarlest- um. Sjerstök einangrunartæki hafa verið smíðuð í þessum til gangi, sem þykja reynast vel. Fjöldi manns verður í fylgd arliði konungsfjölskyldunnar. Þarna verða hirðmeyjar og einkaritarar, læknir og þjón- ustulið. Tveir vagnar hafa ver ið ætlaðir Smuts, forsætisráð- herra. Sjerstakt símkerfi verður í konungslestinni. I henni verða úmatæki, en gert er ráð fyr i” I'.ví, að þegar lestin komi til borga, sem stoppað verður ; verði hægt að tengja kerfi hnnnar við bæjarkerfið.'— ðhesku heimsveldislöndin og Þá sjerstaklega Suður Afríka, ’úast af miklum áhuga með konungsfjölskyldunnar. ~”öð ,og útvarp, bipta daglega ' "gnir af ferðalaginu, en sjer ’-’r frjettaritarar eru um f herskiþinu' Vanguard, ?Km nú er á loi$ með konungs- fjölskylduna til Suður Afríku. Gert er ráð fyrir að skipið komi til Cape Town þann 17. þessa mánaðar. Þetta ferðalag er önnur op- inbera heimsókn konungshjón anna, síðan konungurinn tók við völdum. Skoða margt. Konungurinn, drotning hans og dætur gera sjer vonir um að ferðast um þvera og endilanga Suður Afríku. Þau ætla að kynna sjer líf íbúanna þar frá öllum hliðum, ferðast um bú- garða, skoða gullnámur og þorp frumbyggjanna. Ferðin í heild mun taka margar vikur, en sjerstakar ráðstafanir hafa verið gerðar, til að tryggja konungsfjölskyld unni hvíld, milli hinna erfiðu ferðalaga. Suður Afríkumenn gera sjer miklar vohír um árangur kon- ungsheimsóknarinnar. Auk þess sem ferðin mun treysta vináttubönd Suður Afríku ög Framh. á bls. 8.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.