Morgunblaðið - 08.03.1947, Blaðsíða 5

I*augardagur 8. mars 1947
MORGUNBLAÐIÐ
5
LEITA ÞARF SKJÓTUSTU ÚRLAUSNAR
A SJÚKRAHÚSASKORTINUM
Á bæjarstjórnarfundi á fimtu-
dagskvöld- gerði Sigurður Sig-
urðsson berklayfirlæknir grein
fyrir stefnu Sjálfstæðisflokksins
í heilsuverndar- og sjúkrahús-
málum. Hann komst meðal ann-
ars að orði á þessa leið:
„Steinþór Guðmundsson bæj-
arfulltrúi sagði, _ að . tillögur
Sjálfstæðismanua í sjúkrahús-
inálum, sem liggja fyrir fund-
inum, sjeu fram komnar vegna
þess að sósialistar liafa flutt
svipaðar tillögur og ennfremur
að Sjálfstæðisflokk'urinn tæki
upp tillögur annara og flytti
þær sem sínar eigin. En þetta er
alrangt. Skal síðar bent á, hvað-
an tillögur Sjálfstæðisflokksins
eru runnar. Sósíalistaflokkurinn
Iiefir hins vegar flutt tillögiu uin
hækkun á styrk til Hjúkrunar-
fjelagsins Líknar, úr. 100.000
krónum í 130.000 kr. Jeg ætl-
aði að flytja samsvarandi til-
lögu, en tel það óþarft og mæl-
ist því til að þessi tillaga Sósíal-
istaflokksins verði salnþykkt.
Þessi hækkun á styrknum er
nauðsynleg, vegna þess að fje-
lagið þarf að bæta við sig einni
hjúkrunarkonu. Bærinn stækk-
ar og starfsemi fjelagsins eykst,
6vo að auka þarf við hjúkrun-
arliðið, og Heilsuverndarstöðin
hefir ekki getað staðið undir
ikostnaði vegna barnaveikis-
bólusetninga, en þeim verður að
lialda áfram á þessu ári. Það
lætur nærri, að fjelagið komist
af með þessar 30.000 kr. hækk-
un, þegar framlög Sjúkrasam-
lagsins og ríkisins bætast við.
NEFNDARÁLIT lTM
HEILSLTVERND
OG SPÍTALA,
í feþrúar á s.l. ári var skipuð
Hefnd, til þess að athuga undir-
búning á byggingu heilsuvernd-
arstöðvar og sjúkrahúsmál bæj-
arins. Álit þessarar nefndar var
lagt fyrir bæjarráð 12. júlí s.I.
©g kom til umræðu í bæjar-
stjórn 18. sama mánaðar. Full-
trúar Alþýðuflokksins og Sósí-
alistaflokksins lýstu þá ánægju
ginni yfir nefndaráliti þessu.
Það var einróma álit nefnd-
arinnar, að heilsuverndarstöðin
yrði að komast upp sem allra
ifyrst, ekki vegna þess að breyt-
ingar j’rðu á Sjúkrasamlaginu,
er almannatryggingarnar taka
til starfa, eins og tekið var fram
hjer áðan,'heldur af því að húsa-
kostur stöðvarinnar er alskost-
ar ófullnægjandi, eins og sakir
standa, og brýn þörf að úr hon-
um sje bætt. Á bæjarstjórnar-
fundinum 18. júlí komu fram
óskir um, að nefndin hjeldi á-
fram störfum. Svo mundi hafa
yerið gert, ef ýms forföll hefðu
ekki steðjað að. Ilins vegar skal
á það bent, að nauðsyn ber til,
að láta fram fara nákvæman
undirbúning málsisn, áður en
foyrjað verður að reisa heilsu-
yerndarstöð, því það er vanda-
mál, að koma upp einni bygg-
pingu, er taki yfir allar þær grein-
Ræða Sigurðar Sigurðssonar
á bæjarstjórnarfundi
við heilbrigðisstjórnina um
hyggingu sameiginlegs farsótt-
ar- og sóttvarnahúss á Lands-
spítalalóðinni, enda veitt fjár-
framlag frá bæninn í þessu
skyni, bæði á fjárhagsáætlun nú
ar, sem æskilegt cr, að sameina
í húsakynnum stöðvarinnar.
Bæði jeg og aðrir nefndar-
menn hafa leitað upplýsinga er-
lendis um þetta mál, en örðugt
er að fá góðar fýrirmyndir, þar
sem staðhættir eru öðruvísi en
hjer. Geri jeg ^ið fyrir, að á
þessu ári verði vart lengra kom-
ist, en að finna heppilegan stað,
fullgera uppdrætti að húsinu og
ef til vill byrja lítilsháttar að
hefjast handa á verkinu. Vegna.
þess hefi jeg levft mjer að bcra
fram eftirfarandi ályktunartil-
lögu:
,.Bœjarstjómin samþykkir,
að beina þeim tilviœlum til
nejnclar, sem kosin var á bœj-
arstjórnarfundi 7. febniar
1046, til þess m. a. að gera
tillögur vrni fyrirkomulag
lieilsuverndarstöðvur í Rvík,
að halda áfram störfum.
Er þess einkum óskað, að
nefndin vinni nú þegar að því,
að velja hentuga lóð fyrir
stöðina og sjá um að gerðir
verði af henni fidlkomnir
uppdrtpttir svo fljótt sem unt
cr á þessu ári, cnda lýsir bæj-
arstjóm því yfir, að liún muni
hefja byggingarframkvœmdir
þegar er þessum undirbúningi
lýkur.
Kostnaður við nrfndar-
störfin greiðist úr bœjarsjóði".
Þá legg jeg ennfremur til, að
veittar vreði -150.000 krónur til
stöðvarinnar á þcssu ári.
SPlTALAMÁLIN.
Jeg sje að í ályktunartillög-
um Alþýðuflokksins og Sósíal-
istaflokksins er farið fram á að
undirbúin sje bygging bæjar-
sjúkrahúss og ennfremur hefir
Sósíalistaflokkurinn gert tillögu
um verulega fjárupphæð, veitta
á árinu í þessu skyni. í ncfnd-
arálitinu, er lagt var fyrir bæj-
arstjórn í júlí í sumar, er hvcrgi
minnst á bæjarsjúkrahús. Er
það ekki vegna þess, að ekki
sje brýn þörf á auknu sjúkra-
húsplássi hjer í bænum, heldur
af hinu, að nauðsyn ber til, að
höfð sje sem nánust. samvinna
við ríki og aðra aðila, t. d. trygg
ingarnar, er reynt verður að ráða
fram úr sjúkrahúsvandræðun-
um hjer. Hefir Sjálfstæðisflokk-
urinn því tekið upp álit nefrid-
arinnar frá því í sumar og vill
beita sjer fyrir, að hafnar verði
nú þegar viðræður við heil-
brigðisstjórnina um framkvæmd
á þeim tillögum, cr nefndin
gerði. Tillögurnar eru á þessa
lcið:
„Bœjarstjómin samþyjolrir
að fela borgarstjóra og bœj-
samninga við heilbrigðis-
arráði að taka nú þegar upp
Sigurður Sigurðsson
berklayfirlæknir.
stjórn ríkisins um sameigin-
legar framkvœmdir rílús og
bœjar til fvllnœgingar sjúkra-
húsa- og hælisþörfinni í sam-
rœmi við álit heilsuverndar-
stöðvarnefndar bœjarins, ]>ar
sem lögð sje áhersla á eftir-
farandi:
1. Stœkkun verði gerð á
Landspítalanum, þannig,
að lyflœknisdeildin og
handlœknisdeildin rúmi ■
100—120 sjúklinga livor.
Ennfremur að sjeð verði
fyrir sjerdeild, er rúmi 50
—60 böm.
2. Komið verði upp deild eða
sjúkrahúsi, er annist hand-
læknisaðgerðir vegna út-
vortis berkla, beinbrota og
bœkl unarstjúkdómum. —
Jíæfileg stœrð mundi vera
80—100 sjúkrarúm. 1 sam-
bandi við þessa deild
þyrftu nauðsynlega að
fara fram œfingalœkning-
ar, uns sjúklingar gœtu út-
skrifast heim til sin cða
til annarar hæfilcgrar:
stofnunar.
3. Reist verði hœli, er taki
við sjúklingum með lang-
vinna sjúkdóma, er cink-
um þarfnast hjúkrunar, en
ekki vandasamra lceknis-
aðgerða^ á sjúkrahiísum
inni í bœnum. Þar œttu
að fara fram vinmdækn-
ingar, er gœtu orðið vist-
mönnunum til stœlingar
og þjálfunar, sem tengilið-
ur miUi hœlisvistar og
starfs. Vel mundi fara á
því, að þetta hæli starf-
aði í tveim deildum. Tœki
önnur við fólki, er œtla
má, að yrði þar langdvól-
um, en hin við fólki lil
skemri dvalar, t. d. i ajt-
urbata eftir slys, eða skurð
lœknisaðgerðir á útlimum,
sbr. 2.
Leggja ber áherslu á, að
slíkt hæli yrði reist utan-
bæjar, en þó eigi mjög
fjarri, svo að vistmönnum
yrði kostur sem víðtœk-
astra starfsskilyrða. Rekst
ur slíks hœlis œtti að
gcta orðið mun ódýrari en
venjulegra sjúkrahúsa.
Orðiigt er að gera sjer
fulla grein fyriri, hve stórt
slíkt hœli þyrfti að vera,
cn naumast mætti það þó
vera minna en svo, að það
rúmaði 70—80 vistmenn
til að byrja með.
4. Byggt verði farsótta- og
sóttpamahús, er rúmi 70
—80 sjúklinga. Er þá gert
ráð fyrir, að 10—20 rúm
verði til ráðstöfunar fyrir
berklasjúklinga, sem eigi
er unt að vista á heilsu-
hælum vegna veikinda
þeirra,
5. Fjölgað vcrði sjúkrarúm-
um fyrir geðveikt fólk,
svo að þau verði samtals
alt að 400 fyrir alt landið.
Auk þessa vœri nauðsyn-
legt að sjerdcild vœri kom-
ið upp vegna ofdrykkju-
fólks.
6. Að komið verði upp fávita
hæli fyrir alp landið, er
rúmi alt að 100 fávita“.
STÆKKUN
LANDSSPÍTALANS.
Um stækkun Landsspítalans
er það að segja, að mjer er kunn
ugt um, að það mál hefir þegar
verið til athugunar hjá heil-
brigðisstjórninni, enda viður-
kent, að heppilegasta stærð
sjúkradeilda sje 80 til 120 sjúkra
rúm, en' eigi 50 til 60, eins og
nú er á þessari stofnun.
Þá er gert ráð fyrir, að komið
veröi upp deild cða sjúkrahúsi,
er annast aðgerðir vegna út-
vortis berklaveiki og annara
bæklunarsjúkdóma. Er deild
þessi meðal annars nauðsvnleg
regna þess, að sjúklingar þeir,
er þar liggja, dvelja venjulega
lengi á sjúkrahúsi og er því örð-
ugt og of kostnaðarsamt, að
hafa þá á venjulegum handlækn
isdeildum.
Svipað má segja um þriðja
lið tiMagnanna, en hann fjallar
um að koma upp hæli fyrir sjúk-
linga, er þarfnast fyrst og fremst
hjúkrunar og • lækniseftirlits,
Virðist eigi þörf að þessir sjúk-
lingar liggi á lyflæknis- eða
handlæknisdeildum venjulegra
sjúkrahúsa, scm vegna fullkom-
inna tækja, hljóta að verða
miklu dýrari í rckstri, en hjúkr-
unarheimili yrðu. TUundi, ef
þessum stofnunum yrði komið
upp, sparast verulegt pláss bæði
á Landsspítalanum og á Landa-
koti, sern yrði þá til notkunar
fyrir sjúklinga með bráða sjúk-
dóma.
Þegar mun hafa verið rætt
og síðasta árs.
HJÚKRUNAR-
KVENNASKÓLT.
A þessu ári mun mega telja
líklegt, að ríkið hefjist handa
um byggingu hjúkrunarkvenna-
skóla, cr mun kosta nálega fimm
miljónir króna. Ilefir verið far-
ið fram á við bæjarstjórn, að
Landsspítalalóðin yrði stækkuð
með sjerstöku tilliti til }>essarar
byggingar. Þegar bygging þessi
er komin upp, og fæðingardeild-
in tekin til starfa, sem líklegt
má telja að verði einhverntíma
seint á þessu ári, losnar allveru-
legt pláss á efstu hæð I.ands-
spítalans. Hefir verið á það
minst, að þaö yrði tekið til notk-
unar fyrir útvortis berklaveiki '
og bæklunarsjúkdóma, og yrði
þá vísir að deild, eins og áður
var getið um.
í LANDAKOTI.
Nauðsyn bcr til, að ráðið sje
sem fyrst frain úr skörti á
sjúkrarúmaplássi hjcr í bænum.
Þær aðgerðir, sem jeg tel að
fyrst mættu að gagni koma —•
og er þá tekið sjerstakt tillit til
nefndarálits þess, sem fyrir ligg-
ur — er, að pláss það, sem losn-
ar á efstu hæð Landsspítalans,
verði reynt að nota á þann hátt,
sem gerð hefir verið grein fyrir.
Ennfremur skal á það bent, að
á Landakotsspítala er efsta hæð
hinnar nýju byggingar með öllu
óinnrjettuð. Aljer er ekki kunn-
ugt um, hvað þessu veldur, en
ekki virðist ócðlilcgt, að bæjar-
stjórn gerði um það fyrirspurn
til spítalans, þar sem gera má
ráð fyrir, að þar mætti mcð
skömmum fvrirvara koma upp
álitlegri sjúkradeild.
ELLIIIEIMILIÐ.
Þá skal og á ]>að bent, að
hjer liggur fyrir fundinum
beiðni frá Elliheimilinu um
styrk til byggingar, og er gert
ráð fyrir, að sú bygging komist
upp á þessu sumri og rúmi um
25 vistmenn. Ef bæjarstjórn
felst á að veita slíkan styrk,
væri um leið innan handar, að
ákveðu, að rúm þessi yrðu ein-
göngu notuð fyrir hjúkmnar-
sjúklinga úr bænum, og mundi
það eðlilega Ijctta nokkuð á
sjúkrahúsum bæjarins.
I-
ÓDÝRASTA OG IIENT- .
UGASTA LAUSNIN.
Jeg tel ekki, að ráðið verði
fram úr þessum sjúkrahúsvand-
ræðum að fullu fyr cn hæli það
fyrir sjúklinga, með langvinna
sjúkdóma, sem um getur i ncfncl
■arálitinu, kemst upp, en um það
var ncfndin einróma, að frekar
Framh. á bls. 12