Morgunblaðið - 19.04.1947, Page 9

Morgunblaðið - 19.04.1947, Page 9
J / Laugardagur 19. apríl 1947 kOÍttíiaNBLAÐIÐ Sildarverksmiðja á Seyðisfirði Eftir Ó!af Magnússon skipstjóra EIGI er þetta fyrsta árið, sem síldin, þessi mikli nytjafiskur, svamlar við bæjardyr okkar, því alt frá forneskju hefir hún þreytt sundtök við strendur lands vors. Sagnir herma að Skallagrím- ur fór á vetrum í síldfisk, Jón Grunnvíkjngur talar um göngu fyennar milli landa í stór hóp- um, Jón Sigurðsson telur hana eins og stöppla við landstein- ana, Arni Thorsfeinsson land- fógeti ritar mikið um §íld og síldveiðar, bendir hann á hvar hún haldi sig, í víkum, vogum, fjörðum, flóum og langt út tjl hafs. Nú til dags er mikið rætt og ritað um síld, er það mjög eðlilegt, þar sem það sýnir sig æ betur og betur, að sú fisk- tegund og veiði, er að verða einn stærsti hluti í öflun gjald- miðils til okkar þjóðarbús. A yfjrstandandi tímamótum, eru all margir, sem telja að hin tæknilega hlið stóryðjunn- ar, er að síldarvinslu snýr, sje að fullu gerð, og að hjer verði látið staðar numið með verk- smiðj ubyggingar. Ef við stöldrum við og lítum á það sem gert hefir verið í þessum málum, ásamt þekk- ingu þeirrj sem við höfum feng ið um síld og síldargöngur, verð ur okkur strax ljóst að stói hluti landsins, hefir algjörlega orðið úfundan með síldarvinslu, þar á jeg við Austfirði, þó eru þeir einmitt sá hluti landsins, sem gefur ejn hin þestu skil- yrði til síldveiða, er því mjög leitt til þess að vita, ef hinir þrautpíndu útgerðarmenn og verkamenn þessa fjarða eða fjórðungs, verða algjörlega frá- skornir rjettlætiskröfu sinni, hvað síldarverksmiðju bygg- ingu snertir, og sje afhugað jafnrjetti þegnanna í þessu málj er það augljóst þeirra meginn. Jeg ætla mjer í fáum orðum að skýra málið betur, um leið og jeg flyt þá ósk að fullkomin bót fáist sett á hið mjög svo götótta verksmiðju- klæði. í gegnum marga áratugi hefir síld og síldveiði verið tengd Austfjörðum, hún hefir veiðst þar í smærri og stærri stíl, það- an var fyrsta saltsíldin og ísaða flutt út yfir pollinn, einmitt um ■ svipað leyti, má segja, að hinn fyrsti skóli í síldveiðikunnáttu, hafi náð fótfestu á Austfjörð- um um og effir miðja 19 öld, þar voru einnig bygð hin fyrstu íshús, rjett fyrir aldamót, og síld fyrst fryst til beitu. Eftir margra ára reynslu getum við síldveiðimenn orðið sammála um; að ein hin afla- sælustu og afkastamestu síld- veiðisvæði sjeu beggja megin Langaness, það er Þistilfjarðar- flóinn, Bakkaflóinn, Digranes- fl-k og Vopnafjörður af þess- ui i hluta svæðisins, hefir síld- armagnið í flestum sumrum náð helming og meir af heild- araflanum, og til munu vera dæmi að mest allur aflinn hafi verið veiddur á þessum slóðum, af því sem hjer er sagt, er því nauðsyn á byggingu síldarverk smiðju á Austfjörðum. Meðan síldveiðar standa sem hæst, leggjum við sjómenn mik ið upp úr því að sem stist sje til löndunarstaða, er þar bæðj tími og hvað mikið má láta á fleyt- una, eru því miklar vegalengdir með síldarfarma þó að sumr- inu sje, mjög illa sjeðir, sem von er, og það er ekki sama, hvort skip siglir með síldar- hleðslur 60 til 150 sjóm. lengra eða skemmri lejð, taki skip síldarfarm á umgefnu svæði, og verði síðan að landa í Eyja- firði, Siglufirði eða • Húnaflóa, yrðu ofanritaðar sjómílnatölur hafa eigi hugsað til fanga, þeg- ar flestar fleytur eru í naustum. Æfintýrið sem gerðist hjer við Faxaflóa og er ný afsfaðið, ætti að geta orðið til þess að síldveiði yrðj stunduð í stórum stíl víðar við landið að vetrar- lagi, og mætti þá heita ljótt til þess að vita ef hinir umföluðu firðir, sem hafa vakið þessa veiði, yrðu svo vanhjrtir aðeins vegna vöntunar á vinslu hrá- efnisins. Að síldaræfintýrinu Arangur af fyrri fundum utanríkisráðherranna mismunandi frá löndun t. d. loknu að þessu sinni, finnur Seyðisfirðj, stistu vegalengdir yrðu Raufarhöfn—Seyðisfjörð- ur, er því í þessu tilfelli sjálf- sögð síldarverksmiðja á Seyðis- firði, þar sem Vopnafjörð vant- ar flest nauðsynleg skilyrði. Við síldveiðjmenn höfum lengi þá trú, að særinn sem um lykur Austfirði væri svo straum harður, að herpinótaveiði yrði maður sárt til vanþekkingar og skamdegissvefris okkar fiski- manna, er ekkert annað gat vakið okkur, en oi'ustur og ham farjr öslandi hvalfiska og garg- andi fugla, en þá var brugðið við, og sjórinn barinn og brögð- um beitt til fanga, þá fanst síld í víkum og vogum, var veitt í öll hugsanleg veiðafæri, á þorra Utanríkisráðherrafundur í Moskva 1947. Frj ettaþj ónusta AP: Utanríkisráðherrar stórveldanna hafa við og við komið :aman til fundahalda frá því 11. september 1945 til þess að reyna að komast að samkomulagi um frið í heiminum og gera tilraunir til að lækna sárin frá heimsstyrjöldinni síð- ari. en erfitt hefur gengið að komast að samkomulagi á ari. En erfitt hefur gengið að komast að samkomulagi á París, sem haldinn var á undan friðarráðstefnunni í fyrra sximar. Og nú berast fregnir um að litlu betur ætli að ganga í Moskva, á ráðstefnunni, sem hófst 10. mars s.l. af þeim orsökum ómöguleg, en i og Góu. Sumar, haust og vetr- síldarleysisárjð 1945 fór stór hluti af veiðiflotanum á síld- veiðar alt frá Bjarnarey til Sel- eyjar við Reyðarfjörð, var kast- að herpinót á öllu þessu svæði, bæði djúpt og grunt og unnið bæði í stórgtraum og smástraum veiddist á þessum slóðum tölu- vert af aflanum og gekk mjög vel að vinna í þessu farvatni, meira að segja voru síðustu síld arköstin tekin í Gerpisröst og fast að Seley alt gekk sæmilega, þótt bæði sjór og þoka gerðu sitt til að sverta allar aðstæð- ur. Er nú því einróma álit okk- ar að Austfjarðar sjó, sje eigi verra að berja eða strauma hans að glíma við, heldur en á hinum örðum veiðisvæðum, vesturhlutans. Nú þegar hafa fengist fullkomnar sannanir fyrir síldarvöðum bæði djúpt og grunnt út af Austfjörðum og miklar likur að meðan straumar til landsins liggja eins og undanfarandi sumur, verði flotinn að taka mikla veiði einmitt á þessu veiðisvæði, er því hjer sjálfsögð leið til byggingar 10 til 15 þúsund mála síldarverksmiðju á Seyðisfirði nú þegar. Samkvæmt áreiðanlegum heimildum er víst að síldin hef- ir sínar sterku hópgöngur um hafið milli Færeyja og Aust- fjarða ár hvert, og endatak- mörk hennar ráðast af straum- um og átulífi í hinu fengsæla forðafúri hafsins, bendir því alt á það, að hjer sje eigi alt rann- sakað sem skildi og þeir timar eigi eftir að koma þegar hver síldarfgrmurinn af öðrum verði tekinn langt úti til hafs og inni við fjarðarminni, er því síldar- verksmjðja á Seyðisfjörð nauð- synleg. Engar rannsóknir hafa átt sjer stað á svæðinu frá Seley til Hornafjarðar, en sagnir eru til um að síldarvöður sjáist á sumrin við Papey og í Lóna- bugt, er Berufjörður glögt dæmi um að síld ferðist vítt um á þessum slöðum. Mjóifjörður og Berufjörður eru reglulegir höfuðstöð sildar; á hverju ári kemur þaðan síldarboð og það einnig á þeijn tíma, sem flestjr arveiði má stunda í fjörðum eystra og það í stórum stíl, get- ur því það ekki gengið lengur, að gjaldmiðill vor, svamlj í kafi eða niður við botn í sævar- kyrð fjarðanna, við bæjardyr bóndans eða uppi í fjörustein- um, engum að gagni, en hann sje aðeins friðhelgur, vegna þess að stóra síldarverksmiðju vantar á Austfirði, jeg leyJi mjer því að byðja ykkur hátt- virtu alþjngismenn, greiðið nú þegar einróma atkvæði, með sildarverksmiðju byggingu Seyðisfirði. Líti maður á alt síldveiðisvæð ið í heild eða það veiðisvæðj, sem unnið hefir verið á í mör undanfarandi ár og það sem vonandi bætist við með tæknis aukningu og rannsóknum, verð ur Seyðisfjörður ávalt vel stað- settur til verksmjðju byggingar. Sigling til hafnarinnar er hrein og góð, hafnarstæðið er fljót sagt eitt hið besta landsins, nátt úran hefir verið þar ein að verki, enda er mótun og löguri hafnarinnar mejstaraverk, þar er höfn sem kallar á stórvðju þar er höfn, sem þarf ekki tugi miljóna í bætur, aðeins nægir það minsta, staurabryggju nokk ur fet fram til marbakkans er gefur strax flot stærstu skip- um eða yfir 20 til 30 feta dýpi þar er ávalt kyrt, engin hreifing frá hafi, er því óhætt að tengja skip við land með landfestum sem annarssfaðar mundu allt ekki nothæfar. Stór víðáttu- mikil sveit liggur að kaupstaðn um og næg vatnsorka sem gef- ur iðjunni mátt og lífsskilyrði hinn sjálfsagði rjettur Seyðfirð inga til atvjnnueflingar eða stöðvunar á útstreymi fólksins er nauðsyn, því komi ekki síld- arverksmiðja þar, má búast við, að atvinnulíf fjarðanna dragist í brunn dauða og dáðleysis og algjör upplausn eigi sjer stað, því straumur hinna vinnandi stjettar, beinist til staða þar sem stóryðjunni er hlaðið hlið við hlið, án tillits til hinna hættulegu afleiðjnga, yfirgefna landshluta, þar mun því standa aðeins rúst yfirrúst, þetta má Framh. á bls. 12 FYRRI FUNDIR UTANRIKISRÁÐHERRANNA ÁRANGUR Árangurslaust vegna ósam- komulags um hvernig ræða skuli. „Samkomulag um allt, sem rætt var um“. — Uppkast að friðarsamningum við Rúm- ena, Bxxlgari og Ungverja. ósamkomulag um „leppþjóð- ir“. Triestemálið veldur erfið- leikum. Samþykkt að koma til fundar 15. júní. Friðarráðstefnan um lepprík- in undirbúin. ósamkomulag um Austurríki og Þýskaland. Umræður um væntanlega friðarsamninga. Friðarsamningar við ítali, Búlgari, Ungverja, Rúmena og Finnland. — Samkomulag. ???? TfMI STAÐUR 11. sept til 2. okt. 1945 London 16. des. til 26. des. 1946 Moskva 25. apríl til 17. maí 1946 París 14. júní til 12. júlí 1946 París 29. júlí til 15. okt. 1946 París 4. nóv. til 12. des. 1946 New York 10. rnars til ???? Moskva Fjölmennt skiinaðarhóf fyrir sænsku sendiherrahjónin í FYRRAKVÖLD hjeldu vin merkingu. Hann hefur á þess- ir sænsku sendiherrahjón- um tíma aflað sjer alhliða anna, sem nú eru að fara úr þekkingar á íslenskum högum landi, þeim samsæti í Odd- og sýnt sjerstaklegan skiln- fellow. Var þar mjög fjöl- ing á öllum aðstæðum íslend- mennt og bar vott hinum al- inga. Fyrir allt þetta, kunn- mennu vinsældum, sem þau um við íslendingar honum hafa aflað sjer meðan þau bestu þakkir. Hann hefur orð- ið fslandi til mikils gagns í starfi sínu. dvöldu hjer. Stefán Jóhann Stefánsson, f orsætisráðherra, st j órnaði Þetta var um sendiherrann samkomunni og bauð Otto Jo- otto Johanson. En við minn- hanJp og konu hans fi'ú umst hans í kvöld einnig sem GötST>rita Johanson volkom- ^óðs o^ try^^s vinar. — Við in til þessa skilnaðarhófs. í minnumst einnig óteljandi á- ræðu sinni fyrir minni sendi-1 nægjustUnda, sem við höfunt herrahjónanna, fórust forsæt átt á heimili hans, Litlu Sví- isráðherra m.a. orð á þessa þjóð á Fjólugötu 9. í hugum okkar er hann í senn þrosk- , í 10 ár hefur Otto Johan- aður heimsborgari, Norður- son verið fulltrúi Svíþjóðar á landabúi og brot af ágætum Islandi. Á þeim tíma hafa fjár (íslendingi. hagsleg og menningarleg við skipti íslendinga og Svía auk- Jeg veit að höfuðborg Finn- lands hefur upp á ýmislegt að ist m3;og. SendiheiTann hefur óð gem R kjavík hefur att smn nka þatt i þvi. Hann ekki en jeg voaa samt> að hug hefur í senn venð gdður son- ur sendiherrans leiti heim til ur Sviþjoðar og emlægur is- landsvinur í þess orðs bestu Framh. a bls. 12

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.