Morgunblaðið - 15.05.1947, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ t
Fimmtudagur 15.. maí 1947
> 6

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavfk.
■';> Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar-: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgGarm.)
í’rjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Ámi Garðar KristinMon.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlanda.
kr. 12,00 utan-lands.
f lausasölu B0 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
I
Van tra uststillaga
komm unista
KOMMÚNISTAR hafa nú lagt fram á Alþ. þingsálykt-
unartillögu um vantraust á ríkisstjórnina. Þar með hafa
þeir fallið í sömu gryfju og Jónas Jónsson, sem flutti slíkt
vantraust á ríkisstjórn Ólafs Thors nokkrum dögum eftir
að hún settist að völdum.
Þessi ráðabreytni kommúnista þarf engum að koma á
óvart. Hún er í fullu samræmi við framkomu þeirra á
þingi og utan þings í vetur. Á öndverðu hausti rjúfa
þeir samstarfið um nýsköpunina til þess að geta gengið
erinda sinna austrænu húsbænda, efna til stjórnarkreppu
og taumlausrar svívirðingaherferðar á hendur fyrri sam-
starfsmönnum. í rúma þrjá mánuði tekst þeim að halda
við gersamlegu öngþveiti í stjórnmálum landsins. Þeir
semja við alla flokka í senn um þátttöku í ríkisstjórn,
bjóða jafnvel óvini nýsköpunarinnar númer eitt, formanni
Framsóknarflokksins, stjórnarforustu.
Slíkra óheilinda og tvöfeldni í stjórnmálum er langt
að leita. En kommúnistar uppskáru eins og þeir sáðu.
Með bruggi sínu og mishepnuðum herkænskubrögðum
tefldu þeir sjálfum sjer út úr allri samvinnu við aðra
flokka. Við slíkan flokk var ekki hægt að semja. Hann
var ekki viðtalshæfur. Þá fyrst er hinum stjórnmála-
flokkunum hafði skilist þetta, tók að rofa nokkuð til í
stjórnmálum þjóðarinnar. Líkurnar fyrir því að Alþingi
tækist að gegna þingræðislegri skyldu sinni jukust. Kom-
múnistar voru komnir út úr þokunni, þeirri þoku, sem
þeim hafði tekist að sveipa hin raunverulegu áform sín í.
Það tókst að mynda ríkisstjórn án þátttöku þeirra. Það
varð hinum gífuryrtu grímumönnum til mikilla von-
brigða. Nú sáu þeir að þeir höfðu leikið af sjer. Þá upp-
hófst ramakvein í herbúðum þeirra. Klögumálin gengu
á víxl. Nú kenndi hver öðrum um hina slysalegu tafl-
stöðu. En það breytti ekki þeirri staðreynd að taflið var
tapað. Undirferilsmælir kommúnista var orðinn fullur.
Þeir voru fallnir í sína eigin gröf. I henni hafa þeir bylt
sjer viðþolslitlir síðan.
Hin nýja ríkisstjórn, sem mynduð var eftir að gerninga-
þoku kommúnista ljetti, hefur haft lítið tóm til starfa
síðan hún kom til valda. Fyrsta viðfangsefni hennar var
að sjá um afgreiðslu fjárlaga. Hún þurfti að tryggja rík-
issjóði auknar tekjur til þess að unnt væri að framkvæma
ýmiskonar nauðsynlega löggjöf, sem nýsköpunarstjórnin
hafði beitt sjer fyrir. Ætla mætti að kommúnistar hefðu
viljað styðja stjórnina í þeirri viðleini. Svo reyndist þó
ekki. Þeir brugðust henni gersamlega. Nú var þeim sama
þótt ekkert fje væri til til þess að standa við lögin um al-
mannatryggingar, framkvæma skólalöggjöfina, byggja
hafnir og vegi o. s. frv. Þeir höfðu svikið nýsköpunina
i heilu lagi í eitt skifti fyrir öll.
Nú flytur þessi flokkur tillögu um vantraust. Áður
en hin nýja stjórn hefur fengið nokkurt tóm til þess að
kryfja málin til mergjar, telja þeir tímabært að kanna
þingfylgi hennar, og freista þess að skapa nýtt öngþveit-
istímabil.
Núverandi ríkisstjórn mun eins og allar ríkisstjórnir
verða dæmd eftir verkum sínum. En það er of snemt
að kveða þann dóm upp nú, til þess hefir hún haft of
lítinn tíma til þess að framkvæma yfirlýsta stefnu sína.
Kommúnistar hafa þess vegna verið of bráðir á sjer. Her-
kænskulistin hefir að þessu sinni brugðist þeim, alveg eins
og í vetur, er þeir skákuðu sjálfum sjer út úr ríkisstjórn
og urðu utanveltu við stjórnarstörf vegna falsmælis síns
og grímudans. Vantrauststillaga þeirra mun á næstunni
koma til umræðu og atkvæða á Alþingi. Væntanlega
gefst alm. um alt land kostur á að hlýða á umræður um
hana. Þær umræður munu sanna það enn áþreifan-
idgar en áður, hversu alt starf og stefná flokks þeirrá er
fjarskylt íslenskum'hagsmunum.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Ilvað dvelur . . . ?
VIÐ íslendingar erum fram-
takssamir menn — en mest í
huganum. Margir eru þeir loft-
kastalar, sem bygðir hafa ver-
ið. Það hefir átt að gera þetta
og þitt. og alt var það á næsta
leiti. Stundum hafa sprottið
nokkrar deilur af miklum fyr-
irætlunum og alt hefir ætlað
um koll að keyra. Og svo ekki
söguna meir. Kastalarnir hafa
hangið í lausu lofti, eða horfið
með öllu.
Það væri fallegur listi, ef all
ar hinar stórhuga áætlanir yrðu
skrifaðar upp á eitt blað og
spurt, hvað dvelur.
•
Oska-hallirnar.
HVAR ERU allar hallirnar,
sem reisa átti á hallatímabil-
inu mikla? Æskulýðshöll,
skautahöll, tónlistarhöll. bind-
indishöll, ráðhúshöll og ham-
ingjan-má-vita-hvaða-höll.
Það má segja, að það kosti
ekki neitt að óska sjer og best
sje að óska sjer myndarlega úr
því verið er að því á annað
borð. Og þessi óskastarfsemi er
víst eins góð dægradvöl og
dund, eins og hvað annað.
•
Hvalfjarðarferjurnar.
HALLIRNAR geta flestar
beðið og er enda sparnaður að
því, að þær komist ekki nema
á óskastigið, en þegar fyrirætl
anir eru gerðar um eitthvað
verk. sem kemur að góðum not
um fyrir almenning, þá er öðru
máli að gegna, þá á að krefjast
framkvæmda.
Það eru nú orðin æði mörg
ár síðan að fyrst var farið að
tala um nauðsyn þess að koma
bílferju á Hvalfjörð og spara
ferðafólki með því langa og erf
iða ferð. I fyrra sýndi Akra-
neskaupstaður þann myndar-
skap að kaupa tvær ferjur, sem
virtust vera einkar hentugar
og skildist mönnum alment, að
lítið væri eftir að gera nema
að koma þeim í gang og gera
einhverjar smávegts lendingar-
bætur beggja megin fjarðarins.
Blöðin birtu myndir af ferjun-
um .og sýndu fram á með töl-
um hve þetta yrði þægilegt fyr
ir ferðafólkið. — En svo búið
spil.
•
Alt í óvissu.
NÚ FER að líða að því, að
ferðafólk fer að hugsa til hreyf
ings. Menn fara að ráðgera sum
arleyfi, fara norður og austur
og koma að sunnan og vestan..
Mjer datt því í hug að grensl-
ast eftir því hvenær von væri
á ferjunum á Hvalfjörð. Jú,
það hefir verið unnið að því
í vetur að steypa ker á Akra-^
nesi,.sem nota á við lendingar-
bætur hjá Katanesi og við
Eyri. „Það er alt í fullum
gangi“, sagði maðurinn, sem
jeg spurði um þetta. ,,Og hve-
nær er svo von til þess að ferj-
urnar komist á stað?“ spurði
jeg. .
„Og ætli það verði nú fyr en
einhverntíma í sumar“.
Það er með öðrum - alt í ó-
vissu um þetta ennþá. Gamla
sleifarlagið á því sem öðru.
•
Nýr bílasali.
TALSVERÐUR ÁRÓÐUR er
fyrir því, að ríkið taki að sjer
bílasölu og skipaðar verði
nefndir til að sjá um sölu á
gömlum bílum til að fyrir-
byggja svarta markaðinn.
Menn eiga stundum erfitt
með. að læra af reynslunni og
gleyma furðu fljótt glappa-
skotunum.
Er.svo góð reynsla af jeppa-
sölu hins opinbera, að ástæða
sje til að endurtaka slík við-
skifti?
Jepparnir voru keyptir af
hernum á 2—3 þúsund krón-
ur upp og niður, en seldir aft-
ur fyrir 10—11 þúsund.
Ekki er heldur hægt að sjá,
að Renault-bílarnir frönsku,
sem gerðir voru upptækir sjeu
neitt ódýrari en annars staðar.
Mikill barnaskapur er að halda
það, að svarti markaðurinn
breyti um lit, þótt hann sje
rekinn undir merkjum hins
opinbera.
•
Góð útvarpskona.
ÞAÐ VAR GÓÐ kona, sem
talaði í útvarpið í fyrrakvöld
og skammaði blaðamennina.
Hún vill ekki láta blöðin segja
frá verknaði morðingja. Þeir
eiga að vera „stikk frí“ í þessu
þjóðfjelagi.
Blaðamennirnir í Reykjavík
eru vondir karlar og segja
margt ljótt. Og bestu konur
geta stundum hagað sjer eins
og kjánar.
Góða konan sagði líka. að
veitingamennirnir í þessum bæ
voru slæmir. Þeir plötuðu
íþróttamennina til þess að hafa
vímv-'tingar á böllum hjá sjer.
Ef þeir vildu ekki vínið, þá
fengiu þeir ekki húsnæði. Og
veslings íþróttamennirnir, þess
ir skaplitlu og veikgeðja ves-
lingar mega ekki sjá vín, þá
verða þeir fullir og láta illa.
•
Saga slúðursögunnar.
GAMAN er að sjá hvernig
slúðursögur verða til. Einhver
getur sjer þess til í nemenda-
blaði í skóla, að ekki sje hægt
að fá hjer leigt samkomuhús
nema með því að leigjandinn
hafi trygt sjer vínveitingaleyfi.
Dagblað eitt fullyrðir að þetta
sje svona. Góð koná á að tala
í útvarp og hún skammast yfir
þessari svívirðu. Þannig verða
margar slúðursögur til.
♦............... ------- — — - - - >
MEÐAL ANNARA ORÐA ....
i — ”— *
Algengasli sjúkdómurinn
VINUR læknis nokkurs
stöðvaði hann á götu.
„Læknir góður“, sagði hann,
„hvað notarðu við kvefi?“
„Tólf vasaklúta“, svaraði
læknirinn strax, og, án allrar
gam»nsemi, hafði hann rjett
fyrir sjer.
Enda þótt flestir telji sig
hafæfundið „örugt“ ráð, til að
lækna kvefpestina, er sannleik
urinn sá, að sáralítið er hægt
að gera við henni. Þannig eru
þeir ekki fáir læknarnir, sem
halda því fram, að það eina,
sem hægt sje að gera við kvefi,
sje að forðast að taka veikina.
Gott heilsufar.
Það er staðreynd, að fólk,
sem en heilsuhraust, er minna
kvefgjarnt en þeir, sem skert
hafa líkamshreysti sína með ó-
heilnæmum lifnaðarhætti. Gott
mataræði er undirstaða góðs
heilsufars. Auk þessa er vitað,
að hvíld, holl skemtun og
hæfilega miklar íþróttaiðkanir
styrkja líkamann og auka við-
námsþol hans gegn ýmiskonar
sjúkdómum.
Umfram alt, segja læknarn-
ir, verða menn að gæta sín, hafj
þeir á annað bprð tekið kvef-
sóttina. Margir alvailegir sjúk-
dómar, eins og t. d. Íungna-
bólga, eiga upptök sín í kvefv
Skýrslur í Bandaríkjunum
sýna. að meir en 100 miljón
vinnudagar fara forgörðum
vegna kvefpestarinnar. Tíma-
tap þetta er virt á meir en
miljón dollara.
Margir eru þeir, sem trúa því,
að þeir geti hert líkama sinn
gegn kvefi. Þessir menn fara 1
köld böð á morgni hverjum.
eða þeir iðka erfiðar líkams-
æfingar og fara að því loknu í
heit og köld steypiböð. Starfs-
menn heilsuverndarstöðva
Bandaríkjanna eyddu allmikl-
um tíma í að kynna sjer þetta
mál. Niðurstaðan varð sú, að
þeir komust að raun um, að
þeir. sem fylgdu ofangreindum
aðferðum fengu alveg jafn oft
kvef og annað álíka hraust
fólk.
Eftirtektarverðar
rannsóknir.
Dr. Joseph H. Kler hefir haft
með höndum ítarlegar kvef-
rannjóknir meðal starfsfólks
stórrar verksmiðju. I tvö ár
fylgdist hann vikulega með öll
um kvillum verksmiðjufólksins.
Er hánn bar saman heilsufar
þeirra, sem störfuðu í fram-
leiðsludeild verksmiðjunnar í
Chicago, og hinna^ sem unnu í
deildinni í New Jersey, komst
hann áð þeirri niðufstöðu. að
verkamenn á fyrriefndá staðri-
um ferigu oftai kvéí en beir á
austurströndinni. Þeir, sem oft-
ast urðu kvefaðir, reyndust á
aldrinum 20 til 29 ára. Sjaldn-
ast sótti kvefsóttin á þá, sem
komnir voru yfir fimtugt. Kon-
ur urðu oftar kvefaðar en karl-
menn, skrifstofufólk oftar en
'verksmiðjustarfsmenn.
Helstu varnir.
Samkv. rannsóknum Klers
höfðu reykingar lítil áhrif á
kvef, en fleiri urðu veikir af
kvefi á mánudögum en nokkra
aðra daga vikunnar. sjerstak-
lega meðal karlmanna. Hvort
þetta stendur í sambandi við of
mikl- áreynslu eða áfengis-
drykkju um helgar, er ekki
vitað; en greinilega kom í ljós,
að kvef gerði minna vart við
sig á þeim vinnustöðum, þar
sem góð loftræsting var.
Til að komast hjá kvefi, ráð-
leggur Klers mönnum þetta:
1. Þjálfaðu líkama þinn.
2. Forðastu þá. sem kvefaðir
eru.
3. Forðastu skyndibreytingar
á líkamshita.
4. Farðu í rúmið, strax og
þú verður kvefaður — og leit-
aðu læknis.
Ef Loftur g:etur ])að ekki
— þá hver?