Morgunblaðið - 19.06.1947, Page 6

6
MORGUWBLAÐIÐ
Fimmtudagur 19. júní 1947?
i^~n 'rra
;»)
,n

Útg.: H.f. Árvakur, Rrykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands,
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Skuggar
ÞEGAR íslendingar halda hina árlegu hátíð sína, til að
fagna fengnu frelsi og sjálfstæði, grípa kommúnistar
tækifærið, til að minna á stefnu sína og statf. Þetta er
vel við eigandi. Þannig fóru þeir að á þriðjudaginn var.
Þeir ættu á næstu árum að halda uppteknum hætti.
í upphafi þjóðhátíðarhugvekju Þjóðviljans er minst á
flugvallarsamninginn við Bandaríkin. Þar er það í þúsund-
asta sinn gefið í skyn, að með samningnum sje flugvöllur-
inn gerður að mikilvægri árásarstöð á vinveitt ríki komm-
únista. Allir sem læsir eru á íslandi vita þó m. a. að samn-
ingurinn er í gildi, á meðan Bandaríkin hafa hersetu í
Þýskalandi, en fellur úr gildi, þegar þeirri hersetu er
lokið.
Menn þurfa að vera nokkuð áttaviltir í landaskipun-
ínni, ef þeir halda, að íslands sje nær vinaþjóðum komm-
anna, en Þýskaland. En ef blað kommúnista heldur þessu
fram, þá munu sanntrúaðir fylgismenn þeirra vera skyld-
ugir til að trúa því, sem öðru, sem þar er sagt.
★
Höfundur hátíðargréinarinnar í Þjóðviljanum þykist
vera áhyggjufullur yfir því, að skuggi hvíli yfir sjálfstæði
íslendinga. Það má til sanns vegar færa. Dimm ský hvíla
á þessum tímum ekki aðeins yfir sjálfstæði lands vors,
heldur yfir lýðræði, frelsi og sjálfstæði ýmsra Evrópu-
þjóða. Þau dimmu ský eru öll af einum uppruna. Þau
stafa frá áhrifum og starfi kommúnistanna.
í hvérju landi af öðru, þar sem kommúnistar komast til
nokkurra verulegra valda, og fá að koma því fram, sem
þeim sýnist og er í samræmi við vilja þeirra og stefnu,
endurtekur sama sagan sig.
Þeir grafa undan lýðræði þjóðanna. Völdin eru dregin
úr höndum kjósendanna. Þar sem kosningar fara fram
undir áhrifavaldi kommúnista, eru kjósendurnir ýmist
kúgaðir til þess að kjósa eftir því sem kommúnistar vilja
vera láta, ellegar kosningarnar eru blátt áfram falsaðar
kommúnistum í vil. Teknar eru upp skefjalausar árásir
á alla andstæðinga kommúnista í löndum þessum. Þeir,
sem líklegastir eru til þess, að veita öflugt viðnám, gegn
ofbeldi og kúgun, eru ýmist teknir fastir og þeim varpað
í fangelsi, ellegar þeir eru látnir hverfa frá heimilum
sínum á næturþeli. Ritfrelsi, fundafrelsi, málfrelsi, skoð-
anafrelsi er afnumið. En öll ofbeldisverkin sem kommún-
istar fremja eru, gerð undir því yfirskyni, að verið sje að
bjarga þjóðunum og koma þeim á rjettan kjöl(!)
★
Það eru ekki aðeins skoðanirnar, og stefnan, sem hinir
islensku kommúnistar fá, og taka við, og læra eins og
páfagaukar, frá hinum erlendu yfirboðurum sínum. Þeir
jeta upp falsið og blekkingarnar, eins og haft er fyrir
þeim í öðrum löndum.
í hvert sinn, sem skuggar ofbeldisins færast yfir eitt-
hvert þjóðland Evrópu, ljósta íslenskir kommiánistar upp
fagnaðarópum, yfir því, að nú sje komin ein þjóðin í við-
bót, sem hlotið hefir þau örlög, er þeir óska, að komi yfir
land okkar og þjóð fyrr enn síðar. Dæmin eru nærtæk
frá skrifum Þjóðviljans um atburðina í Ungverjalandi.
★
Þegar hinir íslensku kommúnistar þykjast vera boðber-
ar frelsisins, unnendur lýðræðis, og kjörnir frumherjar
sjálfstæðis, þá gera þeir sig að athlægi fyrir öllum hugs-
andi mönnum. Eftir því sem þeir endurtaka slíkar blekk-
:ngar sínar oftar, eftir því verða þeir lítilmótlegri í augum
allra hugsandi manna. Og það kemur berar í Ijós, að sá
skuggi kommúnistaofbeldisins, sem nú grúfir yfir mörg-
um Evrópuþjóðum, er kominn spölkorn uppyfir sjóndeild-
arhringinn með okkar þjóð.
1 Þeim skugga verður eklii eytt, nema með því eina móti,
áð áhrif kommúnista, áhrif ofbeldisunnendanna hverfi úr
þjóðlífi voru.
DAGLEGA LÍFINU
Kirkjan og þjóðin.
HVAÐ ætli það sjeu margir
Islendingar, sem koma ekki í
kirkiu nema tvisvar á æfinni?
— Daginn sem þeir eru fermd-
ir og daginn, sem þeir eru born
ir til grafar.
Ef til væru tþlur um þetta
myndi margur undrast, því það
eru furðanlega margir af þeim,
sem kalla sig kristna, sem
aldrei koma í guðshús nú til
dags. Margir munu ypta öxl-
um yfir þessum bollalegging-
um og telja þær harla lítils
virði og ekki skifta máli. En
meiri hluti þjóðarinnar mun
þó gera sjer ljóst, að heilbrigt
og traust kirkju- og trúarlíf í
landinu er sá máttarstólpi að
velferð og framtíð þjóðarinnar,
sem síst.má bresta.
•
Kirkjan á marga
keppinauta.
KIRKJAN á marga keppi-
nauta, sem berjast um hylli
fólksins og þó einkum unga
fólksins, — þess hluta þjóðar-
innar, sem kirkjan þyrfti þó
helst að hafa áhrif á og kenna
guðsótta og góða siði.
Um margra ára skeið hefir
verið unnið að því markvisst,
að draga úr trúaráhuga æsk-
unnar. I kennarastjett eru
margir menn, sem vilja afnema
kristnifræðikenslu í skólunum.
— Skemtanalífið dregur unga
fólkið að sjer frá kirkjunum.
•
Kemur til kasta
prestanna.
í DAG koma klerkar íslands
saman á prestastefnu til að
ræða áhugamál sín og velferða
mál kirkjunnar. — Það er mest
undir prestunum komið hvern
ig trúarlífið og kirkjusókn er
í landinu á hverjum tíma. Þeir
verða að finna ráð til þess, að
hæna fólkið að kirkjum sín-
um og undir starfi þeirra er
það komið hvort kirkjurnar
standa auðar, eða ekki.
Klerkar landsins verða að
gera sjer ljóst, að framtíð kirkj
unnar hjer á landi er undir
því komin hve góð ráð þeir
finna til að hæna fólkið til
sín. Sennilega þurfa prestarn-
ir að taka upp nýjar aðferðir,
sem samræmast kröfum tím-
ans. Auglýsinga- og áróðurs-
aðferðin er mikið notuð til að
vinna hylli almennings við
hverskonar málefni. Sennilegt
að kirkjan geti ekki gengið
framhjá þeirri „ áhrifamiklu
nútímaaðferð, frekar en aðrir,
sem vilja ná eyrum almenn-
ings.
Fjársöfnun
Hringsins. —
FJÁRÖFLUNARAÐFERÐ
Hringkvenna til barnaspítala-
sjóðsins, sem nýlega er hafin
með auknum krafti með því að
safna styrktarfjelögum, gengur
bæði vel og illa, segir frú Guð-
rún Geirsdóttir, sem er ein af
þeim konum, sem sæti eiga i
f j áröflunarnefndinni.
Það gengur vel að því leyti,
að öllum lýst vel á þessa að-
ferð. en færri gerast styrktar-
fjelagar en vonast hafði ver-
ið eftir. Hugmyndin var ein-
mitt sú, að sem flestir gætu
tekið þátt í að koma barna-
spítalanum upp, án þess að
seilst væri of djúpt ofan í
pyngju hvers og eins.
•
Nafnlausi styrkt-
arfjelaginn.
„OKKUR þykir sjerstaklega
vænt um eina gjöf“, segir frú
Guðrún, ,,sem okkur barst á
dögunum. þótt hún falli að
nokkru leyti utan þess ramma,
sem við' höfum sett okkur.
Hring'num barst fyrir nokkru
nafnlaust brjef með 100 króna
framlagi og fylgdi sú orðsend-
ing, að að öllu forfallalausu
myndi sama upphæð berast
mánaðarlega næstu þrjú ár.
„Þenna góða gjafara höfum
við skírt „nafnlausa styrktar-
fjelagann“. En minna má líka
gagn gera en að gefa á við tólf
manns, því við förum ekki
fram á annað af þeim, sem
vilja gerast styrktarfjelagar,
en að hver og einn greiði 100
krónur á ári i þrjú ár, eða 300
krónur í eitt skifti fyrir öll“.
•
Leyfið börnunum
að vera með.
í SAMBANDI við styrktar-
fjelágasöfnun Hringsins hefir
mjer komið til hugar, að nú
væri einmitt ágætt tækifæri til
að leyfa börnunum sjálfum að
vera með í því, að koma upp
barnaspítala. Það mætti gera
með þeim hætti, að foreldrar
eða ættingjar barna greiddu
fyrir þau styrktarfjelagaár-
gjöld. Það mætti gera við ýms
tækifæri, t. d. afmæli, þegar
barn fæðist, eða það er fermt.
Böi'nin hefðu gaman af því síð
ar meir þegar barnaspítalinn
er kominn upp, að vita af því,
að þau voru þátttakendur í að
koma því húsi upp. —
•
Perlaii; .
NÝJASTA SKÁLDSAGA
John Steinbecks, Perlan, er
komin út á íslensku. Það er
fengur að þeirri bók, því þótt
sagan sje stutt er hún mjög
eftirtektarverð og vel skrifuð.
Hún segir frá fátæku perlu-
fiskarahjónunum, sem fundu
dýrmætustu perlu heimsins og
hvernig fór fyrir þeijn. — Um
leið og sagan er hrífandi, er
hún í rauninni dæmisaga. —
Það er eftirtektarvert, að
bókaútgáfan Helgafell gefur
þessa bók út á íslensku áður en
hún er komin út í bókarformi
í heimalandi höfundarins og
að hún er gefin út í mjög ó-
dýrri útgáfu. Jeg spái því, að
fáar bækur verði meira lesn-
ar og meira umtalaðar, sem
gefnar eru út á þessu sumri,
en Perla Steinbecks. —
„Glanna stæll“.
VINKONA MÍN á tvítugs-
aldrinum fræðir mig jafnan á
helstu nýyrðum unga fólksins
í þessum bæ. -— Það er svo ein-
kennilegt með þessi nýyrði, að
það er eins og enginn viti hvað
an þau koma, eða hvert þau
fara. Málhreinsunarfólki hlýt-
ur að hrylla við, að heyra þessi
orð. en alt kemur fyrir ekki.
Kosturinn við nýyrðin er, að
þau lifa stutt, þótt þau sjeu
á allra vörum. En»það var vin-
kona mín og nýyrðið. Jeg var
að tala við hana úti á götu, er
ein blómarós gekk framhjá í
fínasta pússinu sínu. —
„Hvernig lýst þjer á hana
þessa?“ spurði jeg.
„Glanna stæll“. svaraði sú
stutta.
„Dansaðirðu á götunni þann
seytjánda?“
„Það var nú meiri glanna
stællinn“, hvað aftur við.
MEÐAL ANNARA ORDA . . . .
Spámettnirnir
Ef!ir Raymond Moley.
UM ALLAN heim eru menn
að spá því, að kreppa sje fram-
undan í Bandaríkjunum. —
Þessir spádómar eru settir
fram. á öllum tungumálum,
allt frá kínversku til gaelisku.
Sumir eru daufir í dálkinn, en
aðrir Ijóma af ákafri eftirvænt
ingu. Margir bíða eftir hruni
í Bandaríkjunum með hugar-
fari hrædýrsins, bíða eftir að
geta lagst á líkið.
Þesis hugsunarháttur hefur
verið mjög ríkjandi frá styrj-
aldarlokum, og hann minnir
töluvert mikið á manninn, sem
fylgdist með circus um alla
Evrópu og horfði á hverja éin-
ustu sýningu. „Jeg vil vera við
staddur þegar ljónið etur tamn
ingamann sinn“, sagði hann.
Búast við kreppu.
Margt í afstöðu Sovjetríkj-
anna gagnvart friðarmálunum
er hægt að skýra með því, að
þau búast við mikilli kreppu í
Bandaríkjunum. Þar með telja
Rússar útilokað, að um frek-
ari lán frá Bandaríkjunum eða
efnahagslega samvinnu við
þau geti orðið að ræða. Fjár-
málaráðunautur Stalins, Eug-
ene Varga, hefur nú í hálft ann
að ár verið að spá þessari
kreppu. Um daginn tók Pravda
í sama streng. Bí»ndariskur
kommúnistaþingmaður sagði
nýlega í ræðu, að hann byggist
við kapitalistisku hruni innan
fárra mánaða.
Nokkrir hagspekingar í
Bandaríkjunum. sem fyrir
nokkrum vikum voru í óða
önn að spá erfiðum tímum fram
undan, hafa nú snúið baki við
grátmúrnum. Aðrir þrýsta sjer
fastar að múrnum og veina
hærra.
Spámenn.
Það er að vísu ekki á mínu
valdi að setja fram gagnstæða
spádóma. En það þarf ekki spá
mann til að vera tortrygginn
gagpvart spádómum hagspek-
inga. Og leikmaðurinn hefur
rjett til þess að vera tortrygg-
inn. Starfsaðferðir margra þess
ara spámanna eru auðlærðar.
Einn sá afkastamesti, sem nú
hefur hlotið viðurkenningu,
ungaði út svo mörgum spá-
dómum, að ekki varð hjá því
komist, að einn þeirra rættist.
Ef menn óttast einhverja
hættu verða þeir síður fyrir
tjóni frá henni, því að þá vara
menn sig á henni.
Franih. á bls. 8