Morgunblaðið - 04.07.1947, Side 2

1
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 4. júlí 1947 ||
Kommúnistar reyna hvar-
vetna að komast i stjórn
Hafa allsstaðar reynst
á einn veg
ÞAÐ ER einkennileg tilvilj-
un hvernig farið hefur um vist
kommúnista í ríkisstjórnum alls
staðar þar, sem frjálsræði er.
Eftir það að ^þjóðleg sam-
vinna hafði Víðsvegar komist
á, til að hrinda af sjer erlend-
um kúgurum, voru víða gerðar
tilraunir um það, í vestlægum
löndum, að taka kommúnista
með í ríkisstjórnir. — Slíkar
tilraunir voru gerðar 1 Frakk-
landi, Ítalíu, Belgíu og e. t. v.
víðar.
Samskonar tilraun hjer á Is-
landi þekkjum við öll.
AUssta'ðar reynst óstarfhæfir.
Hvarvetna hefur raunin orð
ið sú, að tilraun þessi hefur
farið út um þúfur. Kommún-
istar eru enn aðeins í stjórn í
jþeim ríkjum, sem næst liggja
Rússlandi eða austan við járn-
tjaldið eru.
Þær vonir, sem menn tengdu
við samvinnu kommúnista
hafa hvarvetna brugðist. Þeir
hafa alls staðar reynst vera ó-
.samstarfshæfir.
Sagan er í öllum löndum hin
sama. Aðrir flokkar hafa mjög
gjarnan viljað vinna með kom-
múnistum. Menn hafa gert sjer
grein fyrir því, að mörg mál-
efni yrðu miklu auðleysanlegri,
ef samvinna kommúnista feng-
:ist heldur en ella.
Þetta kemur af því, að kom-
múnistar hafa í bili víðsvegar
:náð miklum áhrifum hjá
verkalýðnum, en við hann
vilja allir skynibornir stjórn-
málamenn hafa sem besta sam-
vinnu. Hafa margir ætlað að
auðveldasta leiðin til hennar
væri að hemja kommúnista til
skaplegs samstarfs.
Það hafa þess vegna ekki
aðeins verið frómar óskir heldur
brýn nauðsyrr, sem hefur rekið
menn til þessarar samvinnu. En
því merkilegra og lærdómsrík-
ara er að hún hefur hvergi
getað haldist.
Ofmetnaður kommúnista
hindrar skaplegt samstarf.
Ástæðan til, að þannig hefur
farið, er þó ekki sú, að viljann
ihjá samstarfsmönnunum hafi
skort til að reyna í lengstu lög
að gera gott úr samstarfinu og
láta það haldast, ef nokkur kost
ur væri. Þvert á móti. Víðsveg-
ar hafa menn lagt sig í líma til
að fullnægja dutlungum kom-
múnista og ekki sagt skilið við
jþá fyrr en í fulla hnefana.
En þetta hefur hvergi stoð-
að. Framkoma kommúnista hef
ur alls staðar reynst slík, að
engum hefur verið vært í sam-
vinnu við þá. Þeir hafa talið
styrkleika sinn vera svo mik-
inn,. að þeim væri allir vegir
færir. Þeir gætu sett öllum
öðrum kosti, þannig að aðrir
yrðu í einu og öllu að hlýðnast
sjerkreddum þeirra.
Við íslendingar þekkjum
þetta frá framkomu kommún-
ista í sambandi við samninginn
um Keflavíkurflugvölinn og
síðan úr stjórnarsamningunum
í vetur. Um margra mánaða
skeið leituðu allir hinir flokk-
arnir ákaft eftir samvinnu við
kommúnista og töldu ekkert
fært, nema þeirra atbeini kæmi
. til.
Stjórn kömst ekki á fyrr en
kommúnistar höfðu sett sig
úr leik.
Þetta varð til þess, að frekja
og ofmetnaður kommúnista óx
dag frá degi. Þeir gerðu svo frá
leitar kröfur, að jafnvel þeir,
sem lengst vildu ganga til sætt-
argerðar við þá, töldu sjer of-
boðið og neituðu öllum skiftum
við þá gegn þvílíkum skilyrð-
um.
Menn gerðu það vissulega
ekki að gamni sínu, að sækjast
svo mjög eftir samvinnu við
kommúnista, heldur stafaði það
af því, að menn gerðu sjer ljóst,
að örðugleikar myndu verða á
því um sinn, að stjórna land-
inu án þeirra samvinnu. En sú
samvinna var ekki fáanleg með
neinu skaplegu móti, heldur
settu þeir sig sjálfir úr leik
með ofboðslegum kröfum og
fullkominni tvöfeldni í samn-
ingagerð. Afleiðing þess varð
sú, að hinir flokkarnir á
skammri stundu náðu sam-
komulagi sín á milli.
Ætla að hræða þjóðina til
hlýðni.
Kommúnistar reyna auðvitað
með hegðun sinni nú, að gera
þessum samtökum þjóðarinnar
um löglega stjórn í landinu án
kommúnista, erfitt fyrir. Það
er ekki annað en allir bjuggust
við og auðvítað hljóta þeir örð
ugleikar að koma hart niður á
þjóðinni í heild, því að það er
hún, sem kommúnistar ætla nú
að hræða til hlýðni.
í þeirri viðureign geta kom-
múnistar samt aldrei unnið
nema stundarsigur, því að
henni getur ekki lyktað nema
á einn veg. Þjóðin er að vísu
seinþreytt til vandræða og
vildi forðast þau í lengstu lög,
enda vissi hún, að hún mundi
hljóta margan óþægilegan skell
af kommúnistum. En baráttan
er svo mikilsverð, að hún
hvorki má nje getur endað með
ósigri þjóðarinnar.
Þjóðin hlýtur að sigra að lokum
Þetta getur orðið löng hríð,
þar sem á ýmsu kann að velta.
En með einstökum stundarfyr-
irbrigðum verður ekki leidd til
lykta viðureignin um það,
hvort lítill hópur eða meiri
hluti þjóðarinnar skuli ráð’a í
stjórnmálum Islendinga. Þar er
lokasigur þjóðarinnar öruggur
og frá því markmiði mun aldrei
verða hvikað.
En því minni ástæðu höfum
vjer íslendingar til að hvika í
þessu, sem barátta okkar er
hin sama og allra annara
þjóða gegn kommúnistum. Ail-
ar þær þjóðir, sem upp tóku
samvinnu við kommúnista
um stund, hafa neyðst.
til að hverfa frá henni
vegna ofboðslegs framferðis
þeirra. Og í öllum þessum lönd
um mun baráttunni hvergi
lykta, þó að kaflaskifti kunni
að verða, á annan veg en þann,
að lýðræðið, sem þessar þjóð-
ir börðust fyrir í ófriðnum,
verði ofan á í þeirri viðureign,
sem nú stendur yfir.
Reyna að ná fótfestu á ný.
Kommúnistar gera sjer þetta
ljóst. Þess vegna reyna þeir
að rugla sem mest um hvað
er barist og keppa þess vegna
ekki að því opinberlega í bili,
að reyna að kollsteypa sjálfu
þjóðskipulaginu, þó að það sje
einmitt það, er þeir fyrst og
fremst vilja feigt, heldur er fyr
irætlun þeirra nú sú, að reyna
að: komast inn í ríkisstjórnir í
sem flestum löndum.
I öllum þeim löndum, þar
sem þeir hrökluðust burt vegna
frekju sinnar, gera þeir nú ofsa
legar tilraunir til að ná þátt-
töku í völdunum á ný. Þetta
hefur hvergi 'tekist enn fyrir
þeim og mun ekki takast neins
staðar til lengdar. En það er
ekki aðeins í þessum löndum,
sem slík viðleitni af þeirra
hálfu er uppi, heldur er einnig
víða annarsstaðar.
Afgreiðslan á kommúnistum
nllsstaðar hin sama.
Fregnir frá Norðurlöndum
herma t. d., að kommúnistar
þar geri nú ofsalegar tilraunir
til að ryðjast inn í þær stjórnir,
sem þar sitja, eða velta þeim,
svo að nýjar stjórnir með þeirra
þátttöku verði settar á stofn.
Afgreiðslan, sem kommúnistar
fá, er hvarvetna sú sama, alls
staðar nema í Finnlandi, sem
um þetta hefur auðsæja, og því
miður skiljanlega, sjerstöðu.
Hinar þjóðirnar vilja hvergi
hafa með kommúnista að gera
og hafa þær þó ólíkt minna illt
áf þeim að segja en við hjer á
íslandi, sem urðum að þola svik
þeirra við nýsköpunarstjórnina
og stefnu þá, er þeir höfðu ver-
ið kosnir til að framfylgja.
Kommúnistar heyja þess-
vegna um þetta vonlausa bar-
áttu. Hótanir og frekja munu
ekki ryðja þeim til valda á ný.
Alger breyting á hegðun og
hugarfari þeirra er forsenda
fyrir, að þjóðin taki þá í sátt.
Hitt er enn óskýrð gáta, sem
hjer skal ekki gerð tilraun til
að leysa, hvernig á því stend-
ur, að kommúnistar reyna svo
ákaft í öllum löndum að kom-
ast nú í ríkisstjórnir.
Hver sem skýringin kann að
vera, er meira en ólíklegt, að
það sje tilviljunin einber, að
slíkar tilraunir eru gerðar í svo
mörgum löndum samtímis. Þar
eru dulin öfl að verki, sem ann-
að hafa fyrir augum en hags-
muni þeirra þjóða, sem hlut
eiga að máli.
Anton Bolinder stckkur 1,93 m.
Skúli Guðmundsson stekkur 1,90 m. í hástökki.
Morgunblaðið mun síðar birta fleiri myndir frá mótinu.
Valur vann K.R. 2:0
í góðum leik
LEIKURINN í gærkvöldi milli Vals og KR var aö mörgu
leyti góður og tvímælalaust besti leikur Islandsmótsins til
þessa. Samleikur og kriattmeðferð var oft góð, sjerstaklega eí:
tekið er tillit til þess, hve hraðinn var mikill. — Leikurinn
endaði með sigri Vals, 2:0.
Þegar í byrjun var það ljóst,
að bæði liðin höfðu fullan hug
á að,gera sitt besta. Leikurinn
var fjörugur og skiftust liðin á
upphlaupum. Þó lá öllu meira
á KR, en framlína Vals fylgdi
ekki nógu vel eftir og KR
markið var aldrei í verulegri
hættu. Sóknarlína Vals var þó
sú besta, sem fjelagið hefir
komið með í ár. Albert, Sveinn
og Ellert voru sterku mennirn-
ir. Ljek Ellert nú t. d. besta
leik sinn í sumar. KR-ingarnir
„pressuðu" meira, endókst ekki
að skora. Rjett fyrir lok hálf-
leiksins fjekk Valur vítaspyrnu
á sig. Ólafur Hannesson tók
hana, en skaut framhjá.
Síðari hálfleikurinn stóð
þeim fyrri ekki að baki í byrj-
un. Upphlaupin gengu á víxl
og voru þau oft vel upp bygð.
Á 19. mínútu kom svo fyrsta
markið. Albert skoraði óverj-
andi með fallegu skoti, eftir að
Ellert hafði gefið prýðilega
fyrir. KR-ingarnir sóttu nú í
sig veðrið og hjeldu upp ákafri
sókn, mestan þann tíma, serrt
eftir var, en um verulega gó5
markskot var ekki að ræða, þð
á því væri undantekningar, t,
d. er Ari skaut föstu skoti rjettj
fyrir ofan slána. Þeir reyndi|
meira að þvæla í gegn, en allax*
marktilraunir fóru út um þúf-»
ur. —
Valsmenn náðu sjer ekki aft-»
ur verulega á strik, fyrr en á
tveimur síðustu mínútum leiksi
ins. Á 44. mínútu gaf Sveinnt
knöttinn fram til Alberts, sem
sendir hann í annað sinn í net-
ið. Og þannig endar leikurinn,
2:0. 2:1 hefði kannske ekki
verið ósanngjarnari úrslit, erí
sigurinn var skilyrðislaust Vals
megin.
Baldur Möller dæmdi leik-
inn. Hann dæmdi, eins og aðrir
dómarar hjer, eftir „horna“-
kérfinu enska, þar sem fullt
tillit ber að taka til línuvarða.
Þeír virtust aftur á móti ekkí
vera vel öruggir með eftir hvaðai
reglum nú er farið, er- dæmgi
skal rangstæðu. — Þorbjörn, j