Morgunblaðið - 15.07.1947, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 15.07.1947, Blaðsíða 10
10 MORGUNBLAÐIB Þriðjudagur 15. júlí 1947 Vöruhifreið til sölu. Tíu hjóla G.M.C. vörubifreið (Truck) með ♦ drifi á öllum hjólum, og vjelsturtum. Bifreiðin er í ,* f fyrsta flokks lagi. Nánari uppl. í síma 6858 í dag. 5 herbergja íbiíð til sölu í nýju húsi. Þeir, sem vildu kaupa, senai nöfn | sín á afgreiðslu Morgunblaðsins sem fyrst, merkt: \ „Nýtt hús“. í í Verslun á góðum stað Er kaupandi að verslun á góðum stað í bænum. Tilboð sendist á skrifstofu Morgunbl. fyrir 18. þ. m. merkt: „Verslun á góðum stað“. «<♦4 MKXi Renauit Bifreiðarnar Þriðjudaginn 15. júlí verða afhentar bifreiðar þær, sem bera afgreiðslunúmer 71—85. Afhendingin fer fram kl. 1—4 e. h., þar sem bifreiðarnar standa á af- greiðslu Eimskip í Haga. Kaupendur þurfa að hafa með sjer skrásetningar- númer bifreiðarinnar. Viðski'ptamálaráðuneytið. Sumarbústaðarland 12000 fermetrar við Élliðavatn hef jeg til sölu. BALDVIN JÖNSSON hdl. Vesturgötu 17. — Sírm 5545. Unglingur, piltur eða stúlka óskast til starfa í skógræktarstöð Skógræktarfjelags Reykjavíkur í Fossvogi. — Umsækjendur snúi sjer til formanns fjelagsins Guðmundar Marteinssonar, Lauf- ásveg 2, gengið inn frá Bókhlöðustíg. ^♦«♦4 4 T $ & é é 4 o 4> Hús til niðurrifs Tilboð óskast í gömlu hafnarsmiðjuna til niðurrifs. Þeir, sem kynnu að hafa áhuga fyrir þessu, snúi sjer til Sigurðar Sigurþórssonar verkstjóra í síma 2962. Tilboðum sje skilað á hafnarskrifstofuna fyrir kl. 11 föstudaginn 18. þ. m. Hafnarstjóri. »♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦»♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<8*8 Lítið hús X •f 2 herbergi og eldhús ásamt heilum hektara erfða- festulands við Kársnesbraut til sölu. SIGURGEIR SIGURJÓNSSON, hrl. Aðalstræti 8. ♦♦♦♦♦♦♦»♦♦♦♦♦♦♦»♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦<?♦• BEST AÐ AVGLfSA í MOR G LiSBLA fílN 11 Æfisflgu Jóns lseingrímssonar EF BÓKMENTAÞJÓÐIN ís- bökmeníasö*ju og bókaútgáfu ] Skaftfellingaf jelagsins verður! þar getið, verður því tæplega borið á brýn að fyrsta bókin, ] sem það gaf út, sje óblandað lof urn Skaftíellinga. Ef einhvern fýsir að fregna um 'oresíi manna og lyndisgalla austur þar, fær hann tæplega glæsilegra heimildarrit um slíka hluti, en Ævisögu hins þjóðkunna merkismanns sr. Jóns Steing ímssonar. Sr. Jón Steingrímsson var borinn og barnfæddur norðan lands. Þegar á unga aldri fekk hann að kenna á óblíðu lífsins, og er kaflinn um bernsku- og æskuár hans merkilegur vitnis- burður um, hverju iðni og at- orka samfara prýðilegum gáf- um mega til leiðar koma, þótt fátækum og umkomulitlum manni verði ávalt þungur róð- urinn upp í efstu stigaþrep þjóð fjelagsins. Þótt Jón hafi fundið misbresti á einstaka Norðlendingum, verið ólíkt því sem alkunna er, i þar eð hún fleygir unnusta sín- um í faðm annarrar konu. Þykir mjer sennilegast, að annaðhvort hafi Sigríður fundio þá mcin- bugi á Jóni, að henni hafi verið tækifærið kærkomið til að losna við hann, eða hjer sje eitthvað málum blönduð frásögn hans. Með þessu kvonfangi aukast veraldleg efni Jóns og skömmu síoar fiyst hann suður í Mýrdal. Allar athafnir Jóns bera vott um. frábæran tíugnað og stór- hug. Umbótalöngun hefur verið honum í blóð borin engu siður í landbúnaðar en kirkjuniálum. Þá var eigi upprunnin öld jarða- bótastyrkja, en svo framúrskar- andi voru umbætur Jóns, að konungleg umbun fjell honum í skaut og mun það vera fyrsti jarðabótastyrkur á íslandi. Eigi myndi Jón nú skipa eins virðulegan sess og hann gerir í sögu og bókmentum þjóðarinn- ar, ef ytri aðstæður hefðu ekki gripið með óvenjulegum hætti inn í líf hans. Saga Skaftáreldanna og ævi- verða þeir þo aldrei alvarlega fyrir barðinu á honum í sam- anburði við þá, sem búa handan fjallanna. Ferðalýsingar Jóns greina frá hinum ótrúlegustu ódyggðum Rangæinga og Skaftfellinga, sem hann kemst í kynni við á ferðum sínum milli fjórðunga áður en hann flyst búferlum suður. Ógestrisni og tuddaskapur sá, er hann lýsir þar, er með þeim fádæmum, að ýkjukend hefði frásögnin verið talin, ef ómerk- ari maður hefði borið söguna. Hvort sem menn vilja trúa öllum frásögnum um svaðilfarir Jóns eður eigi, mun enginn geispa af leiðindum, sem þær les, svo lifandi er frásögnin. — Vantar ekki mikið á, að um hana leiki Ijómi kynjasagna, þar sem vaskir menn komast í tæri við útilegumenn eða annan á- þekkan lýð. Ferðasögur Jóns eru auk þessa frábærar hetjusögur, svo vaskur hefur Jón verið í öllum mannraunum, að enginn Bjart- ur í Sumarhúsum þyrfti að telja sjer minkun að, að slást í för með honum. Kvenhollur hefur Jón verið og undi hann lítt hag sínum án náins sambands við konur. All- undarleg þykir mjer frásögn Jóns um þau atvik, er leiddu til hjónabands hans og Þórunnar Hannesdóttur. Samkvæmt frásögn Jóns átti Þórunn við svefnleysi að stríða eftir lát fyrra manns síns Jóns klausturhaldara Vigfússonar, varð að vaka yfir henni og urðu helst til þess Jón Steingrímsson og unnusta hans, Sigríður Ólafs- dóttir. Nótt eina hvetur Sigríð- ur Jón til að leggjast við hlið Þórunnar í hvíluna, og er hann gerði það, brá svo við, að Þór- unn festi svefn. Telur Sigríður þetta bera vitni um, að Þórunn hafi hug á Jóni, og hvetur hann til að snúa þang að hug sínum, sem Þórunn er. Jón telst undan í fyrstu, en þó fer svo að lokum, að Sigríður afklæðir hann og hreiðrar um hann í rúminu hjá Þórunni. Ef hjer er rjett með farið, hefur kveneðli Sigríðar Ólafsdóttur saga sr. Jóns Steingrímssonar eru svo nátengdar, að hvorug getur án annarar verið. í ógnum þeim, sem skullu yf- ir ísland og þá einkum yfir Skaftafellssýslu með Skaftár- eldum sýndi Jón fyrst til fulls, að hann var karlmenni bæði and lega og líkamlega. Þrátt fyrir harðindi, skort og vanheilsu hjelt hann velli með sóma. Þá sýndi Jón, að hann átti skilið að teljast þjónn kristinnar kirkju, hann fórnaði öllu fyrir sóknar- börn sín og var þeim sá hugg- ari og hjálparhella í neyð þeirra að líklegt má telja, að byggð hefði eyðst á Síðu, ef Jón hefði flúið af hólmi. Auk margrar annarrar hæfni _ var Jón á þeirra tíma mæli- I kvarða læknir góður, kom það f í góðar þarfir, er berjast skyldi við sjúkdóma þá, er sigldu í kjölfar harðindanna. í harðindum þessum misti Jón fyrri konu sína Þórunni. — Var áður kominn af stað róg- burður um þau hjónin. Voru þau bendluð við sviplegan dauða fyrri manns hennar Jóns Vig- fússonar klausturhaldara. Fór þá sem oftar að ann eyra ilt að heyra og urðu margir til að bera slúður þetta. Guðbrandur Jónsson prófess- or telur að Jón Steingrímsson hafi skrifað þann hluta ævisög- unnar, sem nær fram yfir dauða fyrri konu hans, skömmu eftir lát hennar, sem einskonar varn- arrit gegn þessum rógburði. Ef svo hefur verið er harla eðlilegt þótt Jón sjái bernskustöðvarnar í hálfgerðum hillingum, hann sjálfur tekinn að reskjast og farinn að telja það gott, sem gamlir kveða. Ástvinarmissir hefur nýlega skapað honum sorg og illkvitnislegt aðkast bæði frá háum og lágum hlaut að vekja beiskju hjá honum. —• Hin óvægilega gagnrýni, sem jeg gat um áður, verður því að skoðast sem sálræn afleiðing hugarástands höfundarins, • en ekki sönnun þess að fólk hafi yfirleitt verið verra súnnan fjalla en norðan. Jón Steingrímsson hefur haft óvenjulega mikið vald yfir mál- inu, enda prýðilega mentaður. Hrifnastur er jeg af stíl hans, er hann segir frá því, sem gerist í harðindunum, þar klæðir snill- ingurinn alþýðumál í listrænan búning. í brjefum til embættis- manna og jafnvel þegar sagt er frá samræðum við þá ber meira á erlendum orðum og eitthvað af hinni notalegu hlýju, sem kemur fram í frásögnum um al- þýðuna, hverfur. Vitanlega gætir allsstaðar er- lendra orða, en við öðru er alls ekki að búast eins og mál var þá alment í ræðu og riti. Þeir, sem kunnugir eru skaft- fellsku máli, munu finna mörg orð, sem enn eru lítt kunn utan Skaftafellssýslu. Dr. Einar Ól. Sveinsson hefur skrifað inngang að bókinni, en Guðbrandur Jónsson prófessor formálann. Hvort formálinn er ævisögunni samboðinn eður eigi skal láta ósagt, en eftirfarandi setningar hefði jeg talið betur sagðar á annan veg: ,,Úr öðrum hefur prentsmiðju þefurinn dregið svo kjarkinn, að þeir hafa ekki þorað að segja það, sem flestir vissu, og því farið að þegja, þegar lesendur ætluðust til að þeir byrjuðu að tala.“ Þeir sem ekki láta sig sögu vora engu skipta lesa Ævisögu Jóns Steingrímssonar, engan mun iði’a þess lestrar. Ólafur Gunnarsson frá Vík í Lóni. iiummuiUMiirtMWtimHmMipxMUMifcwBntwiiuHW { Asbjörnsons ævintýrin. — | Ógleymanlegar sögur ! Sígildar bókmentaperlur. barnanna. 1 MBDPmmmamMMmnanpanmwaMMuOTMÉMMi Gæfa fylgir trúlofunar hringunum frá SIGVRÞÓR Hafnarstr. 4 Reykjavík. Margar gerðir. Sendir gegn póstkröfu hvert Sendið nákvœmt mál — á land sem er. Kauphöllin er miðstöð verðbrjefavið- skiftanna. Sími 1710. f Bankastræti 7. Sími 6063 | = er miðstöð bifreiðakaupa. 1

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.