Morgunblaðið - 06.11.1947, Blaðsíða 8

8
\ ------------------ \
V
M Q R G 'U'N B L A & t Ð Finsnitraáagur 6,- :nóv, 1947;
Pjetur Hjaltested áttræður
Framh. nf bls. 7
SÞegar jeg, svo loks i komst á!
1 :ætur fór jeg beina , leið til
Vlagnúsar Benjamínssonar í
jVinnu. Og þá var mín braut á-
jkveðin. En eítir tvö ár þar frá,
byrjaði jeg á að rækta jörðina,
mjer til „gagns og skemtunar“,
eins og þar stendur.
Það var mjer mikill styrkur,
er til Magnúsar kom að jeg hafði
unnið að ýmiskonar smíði, á með
an jeg var á ísafirði. Þar smíð-
aði jeg t.d. silfurskeiðar, bræddi
silfrið og hvað eina.
SöngmnSur á Isafirði
Þar vestra voru annars þrír
menn, sem vildu að jeg yrði
kostaður til söngnáms, Björn
Kristjánsson, sem þá var þar
skósmiður, Grímur Jónsson og
íHolm, kaupmaður, danskur, er
þar var. Þeir vildu leggja sam-
'an. Og hafa haft á því góðan
íhug. En mjer leist ekki á þetta.
;Úr því ekki fengust ættmenn
'mínir til þess að leggja fram
>40 krónur, til að kaupa í mig
'heilsubót, bjóst jeg ekki við að
‘úr þessu gæti orðið.
En þau tvö ár, sem jeg var á
Isafirði varð jeg altaf að syngja
í kirkjunni, og eins við brúðkaup
og jarðarfarir. Þar var líka leik-
ið. Skugga Sveinn var leikinn og
leikrit eftir Magnús Jochums-
v.son, bróðir Matthíasar. Brúðar-
hvarfið hjet það. Jeg var látinn
leika púka í Skugga Sveini. Og
svo varð jeg að spila á harmon-
iku á milli „akta“ og syngja
með. Spilaði á harmoniku, sem
Jens Sandholt átti, forláta grip.
tKostaði yfir 30 krónur. En jeg
ývar svo lítill vexti, að þegar jeg
sat með harmonikuna í fanginu,
•þá sást ekkert af mjer, nema
rautt hárstrýið, sem kom upp-
undan hljóðfærinu.
— Fjekkstu ekki aura fyrir
allan sönginn og spilamennsk-
una?
Las Faðir vor áð endingu
— Nei, aldrei grænan eyri.
Þeir tóku mig alveg traustataki
á ísafirði. Þar lenti jeg líka í
húsbruna. Það hefur víst verið
árið 1881. Það var hjá Birni
Árnasyni. Margt skrítið, sem
kemur fyrir á langri leið.
Skírnarveisla var hjá Birni.
Margt gesta. Þeir fóru kl. 2 um
nóttina. Jeg vakna nokkru síðar
við mikinn hávaða niðri. Hjelt
fyrst í stað að þetta væri stúlka,
sem var í húsinu, og átti það til
a>ð verðá vitlaus. Svaf uppi á
löfti, í herbergi hjá föður Björns
húsbónda míns. Stúlkan svaf í
framloftinu. En í hinum endan-
um á loftinu sváfu tveir menn,
gullsmiður og snikkari. Gul!-
smiðurinn hafði um haustið
fengið sjer úr, en snikkarinn
vatnstígvjel. Þótti þeim báðum
mikið til þessara gripa sinna
koma.
Jeg heyri að Björn kailar hátt
niðri: Flýtið ykkur út! Það
er eldur í húsinu!
Jeg rýk upp úr rúminu og
gamli maðurinn. Þau verða
fyrst niður stigann sem var á
miðju loftinu gamli maðurinn
og stúlkan. En jeg ætla til pilt-
anna á suðurloftinu, finnst þeir
vera svo seinir á sier. Skráin í
hurðinni inn til þeirra hafði
farið í baklás um kvöldið. Hús-
bóndinn kemur upp á loftið og
sparkar mið „fullningnum" úr
hurðinni. Mjer sýnist ekki á-
rennilegt að fara í bálið fyrir
neðan stigann. Svo jeg skríð
inn til piltanna, en þeir fara
út, um sama gatið, snikkarinn
með vatnsstígvjelin, en gull-
smiðurinn með úrið, og hefur
sængina sína undir hendinni.
Þeir demba sjer niður stigann
en sængin verður eftir á skör-
inni, er stigahlemmurinn skell-
ist aftur á eftir þeim, en stig-
inn svo brunninn, að hann brotn
ar niður undir þeim og jeg einn
eftir uppi á lokuðu loftinu •—•
og kötturinn. En hlemmurinn
óbifanlegur og bál undir. Ætla
nú út um gluggann í piltaher-
berginu og kasta mjer niður í
skafl. Kemst það ekki. Fyrir
neðan gluggann okkar var grjót.
Svo það var ekki hægt að
fleygja sjer út þar.
Þá þótti mjer mín saga búin,
Fer inn í herbergið mitt, loka
með lyklinum að innanverðu,
fleygi mjer uppí rúmið, les fað-
irvorið, með þess skýringar
greinum, sem voru í gamla kver
inu, bið fyrir mjer. mömmu og
pabba og breiði yfir höíuð.
B jörgunin
Rjett í því heyri jeg að hús-
bóndinn kallar til mín inn um
gluggan, og segir mjer að
brjóta strax rúðuna, og koma
út um hana. Jeg rís á fætur
ætla að hlýða því sem mjer er
sagt, kem út að gluggarúðunni,
hún var 9 þumlungar á kant.
Sjáðu það er ekki mikið op,
segir Pjetur, og tekur tommu-
stokk upp úr skrifborðsskúff-
unni sinni, og sýnir mjcr. Nei,
það hefir ckki verið stórt op
til að komast út um.
Jæja. En þegar jeg kem útað
rúðunni, þá er svo af mjer dreg-
ið, að jeg get ekki mölvað hana.
Björn hafði farið ;:ð húsi, sem
var verið að smíða þarna skamt
frá, fundið þar stiga, reisc hann
upp við húsgáflinn, en stiginn
var svo> stuttur, að Björn náði
ekki uppí gluggann ú.r efstu
riminni. En með því að standa
á endunum á langslánum á
rimlasíiga þessum og halda sjer
í lista, sem voru á búsþihnu, þá
getur hann slæmt til höggs upp
í rúðuna og mölvað hana. En
við hinn mikla loftstraum, sem
kemur aftan á mig þegar þetta
op myndast, en eldhitinn að
baki mjer, þá fjell jeg út í rúð-
una, og veit ekki meir. En
Björn nær til mín, og er jeg
skorinn og rispaður á glerbrot-
unum alla leið frá öxlum og
niður á hæla. Hlaupið er með
mig meðvitundariausan í hús
ið, sem var í smíðum og þar er
jeg settur niður í rúm, til konu,
er þar var. En húsið sem jeg
var dreginn útúr, datt niður,
fjórum' mínútum eftir að jeg
var kominn út, og var ekkert
uppistandandi af því, nema reyk
háfurinn og svo ein saltkjöts-
tunna sem gat ekki brunnið, og
gnæfði þar sem hún stóð.
Keypli alkvæði!
Mjer hefir verið hugað lengra
líf, segir Pjetur.
En nú slæ jeg botn í þessa
frásögn. Af miklu er að taka,
og verður enginn endir á í dag,
ef áfram yrði haldið um fram-
hald á ævi Pjeturs Hjaltested.
Um frama hans og velgengni,
töp hans og vonbrigði, og t. d.
í hvern vanda harn komst, þeg
ar þeir ætluðu báðir að njóta
stuðnings hans Hannes Hafstein
og Björn Jónsson. En jeg var í
vandræðum, segir hann. Því jeg
hafði hinar mestu mætur á þeim
báðum.
En þá sló í hart fyrir mjer,
er jeg var settur í framboð í
bæjarstjórn, og hafði ekki hugs
að neitt um það. Svo klukkan
6 kosningadaginn, þá fæ jeg
kveðju frá Birni Kristjánssyni,
en hann var þá að sigla til út-
landa, og skrifar mjer á kort
utanúr skipinu á höfninni, að
hann ,,gratúleri“ mjer með að
komast í bæjarstjórnina.
Þá rankaði jcg við mjer. Þessi
íjandi dygði ekki. Jeg gerði ekki
annað en fæla frá mjer við-
skiftamennina, með því að fara
að blanda mjer í bæjarmálin.
Fer út í skyndi. Safna saman
40 mönnum. Fæ bá til að lofa
mjer því, að kjósa andstæðing
minn, sem kallaður var, við
kc,3ningarnfjr. Fer með allan
hópinn á kjörstað. Þá var opin-
ber kosning, menn greiddu sitt
atkvæði, fyrir framan dómar-
ann. Allir gerðu einsog jeg hafði
fyrir þá lagt. En jeg mátti ekki
láta á því bera, að jeg borgaði
þeim fyrir ómaldð eina krónu
á mann. Og slapp við að verða
kosinn.
Dálítið sjerstak^ í pólitíkinni
að menn fari þannig að, hugs-
aði jeg. En Pjetur Hjaltested
er líka sjerkennilegpr maður.
Það vissi jeg áður. En skil hann
betur nú. Hann sagði mjer að
hann hefði of mikið stolt til
þess að bera það uppi. Þess-
vegna væri hann sjaldan úti á
meðal fólks.
'k
Hann er og heíir frá önd-
verðu verið með ríkri lista-
mannslund og hæfiieikum. Þeir
sem þannig eru að eðlisfari, fara
sínar eigin götur, og er því hætt
ara við en öðrum, að verða ein-
mana á lífsleiðinni.
En þessu geta menn öllu
kynnst betur, þegar Pjetur hef-
ir. gefið sjer tíma til að skrifa
ævisögur. Flann hefur einsog jeg
sagði áðan, þegar lokið við end
urminningar sínar fram til
fjögra ára aldurs.
V. St.
London í gærkvöldi.
EINN af talsmönnum breska
utanríkisráðuneytisins tilkynti
í kvöld, að fyrsti fundur full-
trúa utanríkisráðherra fjórveld
anna mundi hef jast hjer í Lond-
on á morgun (fimtudag).
Ráðstefna fulltrúanna mun
fjalla um ýmiskonar mál, sem
við koma Þýskalandi — meðal
annars væntanlega friðarsamn
inga við Þjóðverja og framtíð-
ar stjórnskipulag Þýskalands.
— Reuter.
Fimm mínúfna krossgáían
SKÝRINGAR
Lárjett: — 1 hæð — 6 kvik-
myndafjelag — 8 eins — 10
eignast — 11 glitrar — 12 tónn
— 13 tónn — 14 hjálparsögn
— 16 versna.
Lóðrjett: •—• 2 forsetning —
3 hlíf — 4 tala erl. — 5 eiga
erfitt — 7 strýið —.9 óhreinka
— 10 liðug — 14 leyfist ■— 15
ónefndur.
Lausn á síðustu krossgátu.
Lárjett: — 1 hláka — 6 A.B.
A. — 8 ís — 10_ S. R. — 11
skvetta -— 12 K. Ó. — 13 óp —
14 óða — 16 spaði.
Lóðrjett: •—2 la —- 3 ábreiða
— 4 K. A. — 5 pískra ■—- 7
hrapa — 9 skó — 10 stó •— 14
óða — 15 spaði.
— Meðal annara orða
Framh. af bls. 6
þetta verður gert, er þó mjög
vafasamt, þar sem búðirnar eru
undir ,,vernd“ nokkurra áhrifa
manna, að því að sagt er.
@ •
Verðlag.
Annars er svarti markaður-
inn nú orðinn svo algengt fyr-
irbrigði í Þýskalandi, að her-
ráð bandamanna hefur nýlega
fundið nauðsyn þess að láta
fara fram rannsókn á verðlagi
á ýmsum vörutegundum hjá
þessum óleyfilegu „sölumiðstöð
um“, sem vitað er að hundruð
þúsunda manna hafa aðalat-
vinnu sína við. Þetta er meðal-
verð og jeg birti það hjer á
eftir:
Kaffi um 320 kr. pundið.
Enskar sígarettur um 4 kr.
stykkið.
Brauð um 60 krónur pundið.
Smjör 130—140 kr. punaið.
Egg um 6 kr. stykkið.
Sykur 30—40 kr. pundið.
I FYRRINÓTT var vöruflutn
ingabíl Hampiðjunnar stolið
þar sem bíllinn stóð við verk-
smiðjuna.
Bíll þessi er blár að lit og
er merki firmans málað á báð
ar hurðir. Númerið er R-1814.
I gærkvöldi er blaðið átti tal
við lögregluna, var bíllinn enn
ófundinn.
X-9

v

Eftir Robert Storm
RJJö, i'VE tSEEN 6ALLEP
CfF TO AN0TM£-f? CA6E! TME
FiELD A6ENT 6AV6 V0U'i?E TO
6T
JU£T IN CAe-B
UE TUKN^ UP,
MEy ? OKAS,
FELLA... 6TAV
F l
Phil: Jeg á að fara að rannsaka annað mál. Þú
átt víst að halda áfram að fylgjast með máli Kalla.
$N HOUR
LATER -
í ...6TAV E-INGLE, THE /dAN
$AVE>! I'VE 60T A OIOICE, VETT
HAVEN'T HEARD A VEKS FROM
TME ONLV TW0 OSEV-glEG WHO
LOOM LAR6E IN TME HEAKT-gURN
PEPACT44ENT — 12
19lú. Kir.g Feafurc> Svndicatc. !nc.. 'X'orlJ rijjhts rescrved.D
WHAT CMZ 0VER LINDA,
THAT POWDERED OUT
ON AiE AFTEK l’D LiNIED
V'
> -.AND WILPA —
W0050ME LITTLí\>,
'’iGEONl PROBASLV
MARRiED TO MEf?
PU0LISHER.,. AH,
/ME — JU$T AN OLD
Bing: Ef hann skyldi koma í leitirnar, áttu við. Allt inn upp í fíugvjel: Hann er að hugsa um einka-
í lagi, vinur. — Klukkustundu síðar er Phil kom- mál sín .... og Lindu og Wildu.