Morgunblaðið - 31.12.1947, Síða 5

*
Miðvikudagur 31. des. 1947
MORGUNBLAÐIÐ
Dregur til styrjaldar í „Landinu helga44?
f,VIÐ óttumst ekki Arabana“,
segir formaðurinn fyrir stjórn-
arnefnd Palestínu Gyðinga,
David Remes“, en okkur er ljóst
að tilraun þeirra til þess að
koma í veg fyrir, að stofnað
verði hið nýja Gyðingaríki, get-
«r leitt til alvarlegrar deilu og
átaka, sem náð getur um öll
nálæg lönd., en stórveldin drag-
íst í deilu þessa. Enginn getur
gert sjer í hugarlund, hverjar
afleiðingarnar verða af þeim
hörmungum. En alveg er vist,
að slík átök hljóta að leiða til
Ihörmunga, fyrir alla, sem þar
éiga hlut að máli og þess vegna
gerum við allt, sem í okkar
valdi stendur til þess að forðast
þau átök.
Þess vegna hefir stjórnar-
nefndin hvað eftir annað snú-
jtð sjer til hinna bresku yfir-
valda í Palestínu og lagt ein-
dregið til, að þáu geri öflugar
ráðstafanir til þess að'koma í
veg fyrir ódæðisverk Araba. —
En samtímis höfum við beint
eindregnum áskorunum til Hag
anah og Palestínu-Gyðinga yf-
írleitt, að láta hermdarverk
Arabanna ekki leiða sig út í
hefndarráðstafanir, er kynnu
að geta gefið hinum arabisku
nágrannaþjóðum ástæðu til
að skerast í leiki.nn.
Með þessu móti erum við að
vona, að takast megi, að koma
í veg fyrir alvarieg vandræði,
á meðan Bretar hafa völdin í
Sandinu. En þegar Bretar hafa
farið sína leið, er óvíst hvaða
varnarliði Gyðingar hafa á að
skiþa, og við hvaða andstöðu
það lið fær við að berjast frá
hendi Araba.
Leynilegar vopnasmiðjur
Gyðinga.
Háttsettur foringi í Haganah
liðinu hefir fullyrt í mín eyru,
að liðssveitir Gyðinga muni
geta haft í fullu trje við mikið
herlið Araba.
Talið er að í Haganah sjeu
tim 80,000 manns. Liðsforingi
þessi sagði: ,,Her okkar hefir
allar tegundir vopna í ríkum
mæli, nema stórskotabyssur,
forynvagna og flugvjelar. Við
framleiðum vopn okkar í levni-
legum verksmiðjum og höfum
vopnabúr víðsvegar um landið.
Loftskeytasveitir okkar hafa
ýfir að ráða hinum bestu tækj-
um, og við þurfum aldrei að
vera í vandrséðum með flutn-
ínga, af því við getum fengið
eins mikið af flutningatækjum
frá einstökum mönnum eins og
okkur þóknast. Ef við fáum færi
á að flytjast til landsins þau
hungavopn, sem okkur vanhag-
r.r um, áður en Bretar yfirgefa
V ndið, höfum við efni á að
kaupa okkur það, sem okkur
vantar, þá fæ jeg ekki betur
sje“ en við getum boðið miklum
Arabaher byrginn. Mörg þús-
ur:l liðsmenn, sem nú eru í
H ~anah-liðinu, voru í Gyð-
ín-'-rveit 8. hersins í stríðinu.
M—í þessir mynda kjarnasveit
í F" ganah. Harðvítugra baráttu
lið t :un ekki vera til í neinum
he~ 'iú á dögum.
F~ri allt í blossa, veltur á
þv;, hvernig Arsbarnir, ná-
grrtmar okkar, koma sjer sam-
eu um að berjast gegn okkur.
II • hefir kosið yfirnefnd
iúftans?
’ægar jeg var í Cairo, full-
yiúu menn í mín eyru, að allar
srabisku þjóðirnar væru ein-
huga og einbeittar í því, að
halda út í hið ,,heilaga stríð“
gegn Palestínu-Gyðingum og
þá einnig, gegn þeim Samein-
tiðu þjóðanna, er veittu Gyðing
Gyðingar hvergi smeykir viðAroba.
, vopnum búið.
ífni geilst @r ifdar hverfa
2. giein
HJER BIRTIST önnur yfirlitsgreinin af þrem, sem Morgun-
blaðið hefur fengið til birtingar efíir bandaríska blaða-
mamiinn Richard Mou>rer um Palestínu-málin og hið ófrið-
Iega útlit þar eystra. En Motcrer er manna kunnugastur við-
borfinu þar, eftir að hann hefur farið til Cairo og Jerú-
salem o" hehnsótt konunginn í Transjóröaníu.
unum lið. En maður þarf ekki
að vera lengi í Palestínu til að
kornast að raun um, að þessar
sögusagnir eru mjög orðum
auknar. í Arabalóndum er það
yfirstjettin og efnaðir borgarar
eða iönstjettir, er hefir stjórn-
artaumana í höndum sjer, en
ekki hinir skuldugu fátæku
bændur, er mynda meiri hluta
þjóðanna.
Arabasambandið er fulltrui
fyrir þessa stjórnarflokka, en
ekki alþýðu manna. Sama máli
gegnir um múftann og yfir-
nefnd hans í Palestínu. Arabi
einn benti á, hve óeðlilegt það
væri,' að yfirnefnd Múftans
gæti leyft sjer, að halda því
fram, að hún væri fulltrúi fyr-
ir Araba í Palestínu. Hvenær
höfum ,við valið þessa nefnd,
spurði hann.
Formaðurinn fyrir nefnd
Sameinuðu þjóðanna, Svíinn
Sandström, varpaði fram sömu
spurningu, - en fekk ekki svar.
Mjög mikill hluti alþýðu
manna, meðal Araba, bæði í
Palestínu og í hinum sjálf-
stæðu Arabaríkjum hafa mjög
lítinn áhuga fyrir stríðsáform-
um yfirstjettarinnar — Araba-
sambandsins og Múftans, — og
baráttu þeirri, sem þessir aðilar
undirbúa gegn Gyðingum í
Palestínu.
Ahrifamikill arabiskur borg-
ari í borginni Jaffa, sagði við

Jeg vildi fá leyfi til að nefna
nafn þess manns, er ljeti þetta
álit í ljósi. En hann óskaði efíir
að því yrði haldið leyndu, því
hann óttaðist hryðjuverk óald-
arflokka Múftans.
Herstyrkur Arabaríkjanna.
Flestum kunnugum mönnum
kemur saman Um að vafasamt
sje hvernig Arabaríkjunum tak
ist að sameina krnftana, er lil
hernaðarátaka kæmi. í íyrsta
lagi er það óvíst, hve miklum
herafla Arabaríkin sjö geta haft
yfir að ráða. Enskir hernaðar-
fræðingar segja- til dærr.is, að
allar þessar þjóðir munu aldfei
geta kvatt yfir 150 þúsund her-
menn til vopna. Og ekki yfir
helming af her bessum muni
vera hægt að sendá í leiðangur
til Palestínu. Hinn helmingur
hersins verði að sinna ýmsum
nauðsynja- og skylduverkum
heima fyrir. Hjef við bætist svo
það, að her þessi hafi enga æf-
ingu undir sameiginlegri stjóm,
en hafi mjög mismunandi her-
búnað. Sumar herdeildirnar,
einkum frá Transjórdaníu, írak
og Egyptalandi, muni geta ver-
ið sæmilega ‘útbúnar, æfðar og
reyndar, en mikill hluti af her
styrk þessum yrði ekki annað
en lítt vopnum búnir óaldar-
i flokkar.
Skcmdarverlt á olíusvæðum
koma Aröbum sjálfum í koll.
Iþn Saud, kommgur Ærabíu,
sem hjer sjest með elsta syni
sínum, mundi verða fyrir ntiklu
tjóni, ef hann svifti Vesturveld-
in olíurjettindum þeirra.
mig: Ef Múftanum tekst, eins
og hann ætlar sjer, að espa Gyð
ingana til ódæðisverka, þá er
eitt víst, að Palestínu-Arabar
verða myrtir þúsundum sam-
an, áður en hjálpin kemur á
vettvang frá Arabasambands-
ríkjunum.

Þá er þess að geta, sem bæði
Gyðingar, rólyndir Arabar, Eng
lendingar og Bandaríkjamenn
halda fram:
„Æsingamenn Araba Hta svo
á, að ef Vesturveldin, á vegum
Sameinuðu. þjóðanna, ákveða
að styðja Gyðinga, þá muni Ar-
abar geta gert Vesturveldunum
mikið tjón, með því að afnema
olíusjerrjettindin, eða með því,
að fremja skemdarverk á oííu-
leiðslunum og olíulindunum. —
En það dylst engum, að ef Ar-
abar gripu til þeirra ráða,
myndu þeir ekki aðeins vinna
Vesturveldunum tjón, heldur
einnig sjálfum sjer. Þeir mundu
strax missa aðaltekjulindir sín-
ar, sem sje fje það, er Eng-
lendingar og Bandaríkjamenn
borgá fyrir sjerrjettindin. Auk
þess mundi af þessu leiða mikið
atvinnuleysi í olíuhjeruðunum
og þar af leiðandi óánægja með-
al almennings og sennilega
draga til uppreisnar gegn rík-
isvaldinu. Fyrir fursta eins og
Ibn Saud mundi það vera al-
varlegt tiltæki, ef hann hyggi
þá grein, sem hanr, sjálfur sit-
ur á. Hann hefir nýléga fengið
40 milj. dollara að láni hjá Ar-
abiska-ameríska olíufjelaginu,
og leitar nú eftir 25 milj. doll-
ara viðbótarláni hjá Bandarikj-
unum.“
Merkur stjórnmálamaður
meðal Gyðinga, fullyrti auR
þess, að konungur Trans-Jór-
daníu mundi aldrei fallast á á-
form Múftans og Arabasam-
bandsins. Þetta er kjarni máls-
ins. Jeg býst við, sagði hann,
að um leið og Englendingar fara
úr landinu, muni ..konungur-
inn“ innlima arabisku hjeruð-
in í Transjórdaníu. Við Gyð-
ingar munu ekki hafa neitt við
það að athuga.
Þetta er nýtt viðhorf í mál-
inu. Jeg ákvað því að leggja leið
mina til konungsins í Trans-
jórdaníu og ráðgjafa hans, til
að fá að vita nánar um þetta.
Skýri frá því í næstu grein.
:
<§>
KíRKJU.-^l
__________________5TftÆT;Í> *
I kvöld kl. 10,30
Vökuguðsþjónusta
Kaptein Roos stjórnar. Allir velkomnir. Nýársdag 1. jan.
IMýárs-samkoma
Kl. 11 Helgunarsamkoma, Kk 8,30 Nýárs-samkoma.
Major og frú Andersen stjórna. Allir velkomnir-

Skrifstofa
ý, ;
< ; r :v ■. •
GYÐINGAR halda því fram, að þeir hafi geysistóran, velvopnaðan
lier í Palestínu. Ýmsir harðskeytíustu liðsmanna þeirra eru taldir
hafa komist á laun til landsins. Hjer sjest skip við strendur Paie-
stínu, sem rcyndi að smygla inn óleyfilcgum innflytjendum, en var
stöðvað af Bretum.
vor og kola-
afgreiðslá verður
lokuð allan daginn
í dag.
~J4.fi. JCot & Saft