Morgunblaðið - 09.05.1948, Blaðsíða 7

Sunnudagur 9. m:
1943.
MORGVNBLAÐIÐ
RE
R B R J E F
mm
Liítill IdöBur ' £'máþjó5um, er oroin næsta mik frekar en frá manni, sem látið viljinn hefur tuggið síðan, og það
ÞJÓÐVILJAMENN' lengu aftur * 'ú þar e7stra’ tJ1 Þess að menn, j hefir lífið í einum þeirra gas- fengið upp úr því hverja grein-
n eru ekki gáfaðri, en þeir j klefa, ■er enn standa í fanga-
málið um og eftir 1. mai. Það
var gott. Fyrir mánaðamótín
var þetta ekki orðiS annað en
vælutónn og velluskapur í mál-
gagni Moskvavaldsins hjer á
landi. Svo þeir, sem þar halaa \
á penna vpru ekki orðnir við- i
mælandi að heitið gæti.
Þeir fengust ekki til þess með !
nokkru móti, að minnast á þá :
fræðslu og skólagöngu, sem •
sem rita Þjóðviljann, geti iengi
talio íslensku alþýðufóiki trú
um, að Moskvavaldið sje tilval-
ian vérndari þeirra minnímátt-
ar í heiminum.
I Nore^i.
I NOREGI er kommún:sminn
að þurkast út. Þráfaldar sögu-
sagnir bárust u.m það. fvrir
nokkrir af heLstu fylgismönn- j nokkru, að Norðmenn mættu
um Þjóðviljans hafa notið aust- 1 eiga von á, að.íá aðra eirís örð-
ur í Moskvu. Hvorki til eðá frá. | seWdíngu austan úr Moskvu,
Þeir hvorki neituðu því, áð Þór
oddur og Figved, og Eggerí Þor
bjarnarson, og hvað þeir nú
lieita allir saman, hafi verið þar
cyslra Við nám. Nje heldur að
játa það og ,vera hreyknir yfir
forfrömuninni.
Ekki hafa þeir heldur fengíst
til að nefna með einu orði, hvef
hafi. verið eða sje, tilgangur
skólagöngúnnar.
Nasismi og
kommúnismi.
ÞEGAR um það hefir verio
rætt hjer í blaðínu, og annörs
staðar, að ískyggilega mikil til-
lÆing sje orðin á milli nas-
ismans og kommúnismans í
framkvæmd, þá hafa Þjóðvilja
menn þagað- eins og steinar. —
Með engu móti viljað um þetta
tala. Farið hjá sjer. Eða látist
sem.þeir skildu ekki mælt mál,
Hvað eru þeir að gera við
fangabúðirnar, sem tiasistarnir
notuðu í Austur-Þýskalandi?
Því skyldu þær veTa í brúki
enn? Þarf kommúnistisk stjórn
á fangabúðum að halda? —
Reynslan þarna bendir til að
svo sje.
Og hvað er um þrælahaldið
í Rússlandi sjálfu? Áætlað hef-
ur verið, að stjórnin í Moskvu
hafi kringum 12 milj. manria í
nauðu.ngarvinnu. Og þar réyi
menn svo ört útaf, að ekki þyki
taka því að refsa mönnum eða
dæma þá til dauða, öðru vísi
en að senda þá í hið innlenda
„barbarí“.
Erindreki Stalins, Vishinsky,
sagði á fundi I sumar sem ieið.
að sá maður, sem nefndi hina
háu tölu á föngum eða þrælum
í Rússlandi væri bandítt. Og
mun þar hafa átt við, að talan
væri ekki áreiðanleg. En af
einhverri ástæðú, hliðraði
hann sjer hjá því, að gefa ná-
kvæmar upplvsingar um málið.
— Svo Þjóðviljamönnum er
kannske vorkunn, þó þeir við
og við missi af sjer andlitið,
þegar minst er ástandið í fvrir
myndarríki þeirra,' og á þeirra
andlegu .fósturjörð.
Flóttinn frá
kommúnistum
FYRIR, mánaðamótiir muh kom-
múnista '’háfa • vérið farlð að
gruna, að sá dagur myndi vefa
ískyggilega nálægur, að flótt-
ínn frá kommúnistmn gerði ó-
þyrmilega vart viS sig hier á
landi, alveg eins pg í Óðrum
Vestur-Evrópulöndum. — Það
myndi t. d. ekki duga þeim
lengi, að halda því fram, að smá
þjóðirnar baltnesku lifðu við
sældarkjör í náðarfaðmi
Moskvavaidsins. þjóðirnar þr.jár
sem eru tíndar að heita má.
Leifarnar af þeim innilokað i
eins-og -Finnar fengu. — Norsku
þjóðinni, verð ekki um sel.; i
Voru i skyndWeittar 100 milj.
til eukinna lc.ndvarna. —- Svo
fnilcið þótti bingi og stjófn við
þurfa, til l>ess ...eð banda frá
sjer hinni ..aust.rænu biessun11.
sem : Þlóðvl!jphjen.n. helst vrlja
líkja við alsælu. . _ . -•
Menn, sem nýlega heía verM
í Noregi segja að allur alroenn-
ingur sfe þess aibúinn,- að grip-
jð vegði +il voþná ef ráðist verði
á frelsi þjóðerinnar.'
Síarfsmaður • í rússneskri
•sendisveit vestanhafs- hafði
Ijóstrað unn því, að Norðmenn
ættu: áð fá „vinarkv.eðjur áð
aiistán“, næst á eftir Finnum,
ásamt tiimælum um hernaðar-
bahdalag. að onria land sitt fyr-
ít aústrænum hersveiturh.
í 5 ér lifði norska þjóðin við
harðstjórn og kúgun nasista.
Veit þ\rí: hvað það þýðir, Það
er af reynsiudalað, þegar Norð-
menn-líkja saman nasisma og
kommúnisma. Þeir áttu sína
Kvislinga á styrialdarárunum,
og hafa gert upp þá reikninga.
Nu eru kommúnistar þar í landi
í svipuoum metum og Kvisling-
árnir. Það er því ekki að undra
bó daglega sjáist í norsku blöð-
unum yfirlýsingar frá mönnum
sem hafa verið kommúnistar
eða ,hálfkommúnistar‘ um það,
að þeir sieu horfnir frá þeirri
■tiórnmálastefnu fyrir fullt og
allt.
Þár í iandi munu „hálf kom-
múnistar" ekki vera taldir hót-
:nu be+rí, en hinir sem tekið
iftifa virkan þátt í flokksstarf-
seminni. Holi bending fyrir þá
íslenska menn, sem undanfarin
ír hafá verið með þessu marki
brendir.
I Oslo efndu kommúnistar til
skrúðgongu 1. maí. Það varð
fýluför. Sjónarvottur hefir sagt
Mofgunbiaðinu frá því, að þátt-
takendur hafi samtals verið
‘jórum sinnum fleiri en hljóm-
a\*eitin sem fyrir gekk. Ekki á
öðru von. Hvernig myndi
„skrúðganga" Kvislinga hafa
titið .út í Tiöfuðstað Noregs?
V estrænu
þióðirnar.
UM ÖLL lönd. Vestur-Evrópu
er,. nú yerið' að, ,-gera -upp. við
kommúnista-. Ekki' svo ,að. þeir
sjeu teeð valdboði ú.tilokaðir frá
háttíiöku í opinheru lífi, því
merm eru- sammála um, að jþað
sje K'ðræðisþjóSiJm ósamboðið,
að beita einræðisvopnum til
þess að útrýma einræðisrriöhn-
þfp og einræðishneigðum með
þjóðunum. Af frjálsum vilja
eiga vestrænar þjóðir að snúa
baki við hinni austrænu stefnu,
sem ógnar frelsi þjóða og ein-
staklinga.
Vestrænar bióðir.Eyrópu eru
búðum Ausíur-Þvskaiands.
Ávöxtur þessarar vakningar
með Vestur-Evrópuþjóðum, er
fundui inn mikli í Haag; þar sem
800 fulitrúar korna saman frá
þeim lúófium, sem enn mega um
írjálst. liöfuð ‘Strjúka í álfunni,
til að undirbúa þau samtök, er
tryggja eiga þróun frelsis og
menningar í Evrópu.
Það er sem kunnugt er Win-
ston Ciiurehill. -sem- er íundar-
’up.ðandinn og forustumaðurinn
í Haag. Maðurinn, sem ,h,eim-
urinn á mest . að þaklca. af öll-
um þeim, sem mi eru uppi,
sagði forseti samkomunnar,
þégar fvrsti fundurinn var sett-
úr. Én SÍðan fiutti Churchill
hína íriikl.u ræóu siria.
Myndin á
Lækjartorgi.
F.NDA ÞÓTT Þjóðviijamenn
háfi verið', aðþrengdir mjög síð-
ina af anriafi. Hefur sem sagt
fengið málið að nýju, á liinn
skerntílegasta hátt.
iMeginatriði greinanna. hefur
verið þetta. Þama sjáið þið hinn
volduga kömmúnistaflokk ís-
lands, eða fiokksdeildina, sem
hjer; er.. .Þ\ú„ ekki. má gleyma?
að floklturinn hjer er þó ekki
annað en svoiítið brot. af hin-
um aiþjóðlega flokki, ekki nema
svo sem eins og kræiciber í stóru
íláti, -sem verður, erfitt..að fmpa,-.
þegar alt kæmi saman, En sje
hin marglofaða: Þjóðvilj axnynd-
ahuguð, kemur í Tjós hve fé-
ránlega lítið ber á ,feföfugöngu‘
monnunum.
Þarna sjáið þið!
HIÐ NÝJÁ líf, sem færst hef-
jur í Þjóðviljann um stund, er
af því sprottið, að ritarar hans
haldá, að þeir geti talið ein-
hverjum trú um, að allir þeif
sem voru á . Lækjartorgi þgssa
stund sjeu fvígismetín og á-
ustu vikur, og allt sem. gerist! hangendur kommúnistaflokks-
löndum sinum eins og fjenaður l farnar að skilja, áð sundraðar
í fj.árheldri rjett. En-þeir, sémjfá þæf ekki arinah ffið, en frið
höfðu styrk til þess að halda! tortímingarinnar. eins og litlu
uppi menning Iandanna, horfn-
ir. Tæknin. í því, að' ótrýma
þjóðifnar við áustanvfert Eystra
salt, sem ekkert heyrist frá,
1 heiminum, þendi ótvírætt til
þess að bessv fjarsfýrði fiokkur
eigi ekki framtíð með frjáls-
hugá lýðræðisþjóðum, þá fengu
ritstjórar hirinai- ísl. Pravdu
spert af munnræpu eftir l.-maí.
Og alt var það úí efjmynd, sera
Sigurður nokkur Guðmundsson
hafði tekið á. Læiartorgi, um
það leyti sem þar hófst fund-
ur. er haldinn v-ar í nafni verka
lýðsfjelaganna.
Kröfuganga fjelaganna var
nýkomin þangað. En hún var
þunnskipuð að þessu sinni, sem
eðlilegt var. Enda hefir Þjóð-
viljinn ekki þorað að mótmæla
þeirri staðrevnd. Hinir komm-
únistisku stjófnendur Alþýðu-
sambands Islands höfðu gért sig
seka um það ódæði, að heimta
a'ð hin íslensku verkalýðsfjelög
skipuðu sjer í einingu undir
merki hinnar austrænu kúgun-
ar, sem með ílestum lýðræðis-
þjóðum á nú álíka vinsældum
að fagna, eins og nasisminn sál-
ugi. Því kommúnisminn er nú
orðinn viðuakend afturganga
þeirrar kúgunárstefnu, sem
frjálshuga þjóðir útheltu blóði
sínu til að stöðva, í heimsstyrj-
öldinni síðustu.
Göngnumenn og
áhorfendur.
NOKKUÐ af eindregnum and-
stæðingum kommúnistanna
tóku þó þátt í göngunni að þessu
sinni, af því, að til hennar var
síofnað í nafni fielaga þeirra.
Enda hafði fengist sú leiðrjett-
ing, að dregið h.affii verið ver.u-
le,Ta úr hinum kommúnisiska
áróðri. sem þar átti uppruna-
lega að vera. Að sjálfsögðu voru
þarna allir kommúöistar. bæj-
arins. En hópurinn allur, ásamt
börnum. sem fyhrdu fyrir for-
vítnissakir, var ekki: nerna tvö
þúsiind msrins.
Vegna þessarar aumu þátttöku
gátu kommúnistsr, sem áttu að
h.afa. umsjón með göngurini, Qg
fylgdu henni í öskurbíl, ekki
setið á sjer, og deagdu hrakyrð-
um vfir mannfjölda, sem stóð
og horfði á gönguna, með hót-
unum, til að fé menn að' slást
i förina.
Þegar svo. þessi reitinfrur af
fólki sem í hópgöngunni var,
kom á Lækjartorg, til að hlýða
þar á ræður, sem fíuttar voru
af tröppum Útvegsbankans, var
mannfjöldi þar fyrir. Og þá var
tekin mynd. Ög sú mynd hefur
verið það hálmstrá sem Þjóð-
ins. Að vísu tala þeir um þetta
undir því yfirskyni, að komm-
únistar sem eru í stjóm Al-
þýðusambandsins, yinni að því
þennan dag að haida uppi „,éin-
irigu“ verkafólksins. En þéirri
„einirigu" á að fylgja sá bögg-
ull, að mehn eiga um leið að
játast undir yfirráð kommún-
istanna.
Þann skrípaleik hafa þeir
reynt að leika um öll lönd.
Hollandi hafa verkalýðsfjelögin
Idofnað í tvær fylkingar og ráða
kommúnistar annarri þeirra. —
Hvert fjelagið af öðru segir nú
skilið við samband það, sem
kommúnistarnir stjórna. Er. þau
samtök heita ,,samfylkingin“.
Samfylking, og Sameiningar-
flokkur eru nöfnin, sem komm-
únistum út um öll lönd er sagt
áð hafa á sjér, í blekkingar-
skyni. Alt eftir sama „recepti",
eins og sæmir mönnum, sem út-
gengnir eru úr sömu skólunum.
eínu friðarins“ að íylgja
þeim íil- grafar; sem ■ vjýjir 'rttÞ
sjálístæð menning smáþjóða fáét.
lilverarjett í heiminúm. Graf-
arfriðurinn er að vísu sá alfuW-
komnasti, sem hægt er að hugsa
sjer, þó hann'eigr-h'tið'skylt'vttí
frelsi og írarnþróun mannkyns-
ins.
-E»- eitt. <er ■>að •■- Bokkr»- ieyti
rjett í Þjóðviijagrein þessari.
Að.þurfa mun vissa tegund hug-
rekkisy til- þess-að- haJdíi
Öfugmælum kornmúiiisrijans, þó
•þap-. koBj.LeEgm • h«gkwes«ísrt.i-|-
greina, þar sem hver kennisetn-
ing í hinu öíuga siðalðgmáli or
fengin tilsniðin austan frá ein-
ræðisstólnum j Moskvu.
Það skemtilegasta við - -íhvisj*
Þjóðviljagrein er. að allur belg-
ingurim ,er -.kemi nn. -út. €tf - ■þim#
umræddn rnynd af Lækjartorgi,
Enginn getur neitað myndirmi,
segja Þjéðviijarnenn. Hún er þar,
En gléyma svo því, að sö.nn-
unargildi ■ hennaar -ér-áííkar
og þegar maður einn fyrir nofckr
ura—áruDs... sendi—
Landsbókasafninu til útíamfca*
með þeirrí uppiýsingurn, að þetfc*
væri sumarbústáður föður s.i.ns»
Myritíin var þar, og alveg rjett.
Og Landsbókasafnið steiadur
enn, og á vonandi eftir að. starMi*
lengi. En fólkið, sem - stóð -4
Lækjartorgi, til þess f ð -sjá
framan í kommúnista 1. ma1,
verður álíka snemma áhang-
endur þeirrar „einingarstefnu“,
sem miðar að því að fjötra ís-
lenskan vérkalýð undir««»'givai4 -
I hins austræna kornrrúnisrna,
eins og Landsbókasafnið Verður
að sumarbústað fyrir uppáfínn-
ingasama gárunga.
Skilja ekki sjeT>
stöðu sína.
MENN sem lagst hafa í and-
lega fjötra, og það af. íúsun*
vilja, eiga, eins og eðliiegt er,
erfitt með að skilja annað fólk.
Og þar á meðal frjálshuga ís-
lendinga. Kommúnistar sk-ilja
ekki enn hvaða sjerstöðu jteir
hafa valið sjer í þjóðlífinu. Þeir
skynja ekki, að þeir eru orðnir
að viðundri í augum allra rnanw;*
með heilbrigða skynsemi. Þeir
vita ekki af því, að menn telja
það ekki eftir sjer, -að ganga -
spottakom, til þess að sjá svona
fólk, sem afneitað hefur írjálsvi
hugsun, og játast undir erlenda
andlega kúgun og kalla” :þ*að|
háleitt hlutverk. að ger;.
inga að austrænum þrælum.. Og
það eitir að augu allra Vestur-
Evrópuþjóða eru orðin opin iyr-
ii* því, að stefnan, sem koram-
únistar hafa tekið sjer, raiðar
að því, að þurka út 5 alda franv-
farir á Vesíurlöndum, og keyra
þjóðirnár :til baka aftur í Mið-
aldir, bæði með tilliti til me.rm-
ingar, mannrjettinda og lífs-
Landsbókasafnið
á mynd.
FORYSTUGREÍN Þjóðviljans
á fimtudag er mefi uppskrúfað-
asta þvætting, sem þar: hefur
lengi sjest. Þar talar ritstjórinn
lun „andiegt frelsi" kommún-
ista. Sjer er hvert freisið. sem
þeir njóta, mennirnir, sem hafa
aðhyllst þá glórulausu kúgun á
skoðunum, sem ríkir í löndum
kommúnismans, þar sem eng-
inn má hafa aðra skoðun,. en
stjórnarvöldin fyrirskipa. Skvldi
maður ætla áð fvrr sæist „kött-
urinn svngja á bók“ en komm-
únistar yrðu svo viti sínu fjær
að státa af anölegu frelsi sínu.
Um „andlegan þroska“ er líka kjara.
talað í greininni, sem einkenni t Islenskir. -kommúnistar apt*
fylgismenn kommúnistanna! — j orðnir að því viðundri í þjóð-
Það ætti eftir því að heita „and- i lífinu, að ekkert er eðlilegra, et*.
legur þroski“ íslendinga að snúa ‘ mönnum leiki forvitni á -að sjá
öllu við eins jpg liGmmúnistaí-. .þá, sem fyrirbrigði, er 'hlýtur
gera. Iúalla undirgefni og þjónk- ■ að eiga sjer skaromarv:
unina við erlent vald, frelsisþrá aldur. Rjett eins og memv
og. þjóðarrækni e:ns og þeir | myndu leggja stóra lykkju \
gera, kalla einræði lýðræði, kalla | leið sj'na, til þess að fá að sjá*
áþján verkalýðsins, alsæld, sult! nokkra geirfugla, sern frjetst
inn allsnægtir, og kalla það fram ^ hefði til að enn væru uppi. Hætt
þróun og eftirsóknarvért hnoss, j við að þar yrði fljótlega íleirv
fyrir aiþýðu manna, þegar leitt um manninn en geirfuglinn.
er asítiskt afturhalö yfir Ev-
rópu þjóðir.
„Siðferðisþrc-k" kaliar Þjóð-
viljinn það líka, áð fvlgja þeim,
sem lyft haxa merki hinnar nas-
istisku kúgunar, og halda því
áfram, sem nasistarnir hurfu
frá, að tortíma þjóðum, sem
hafa ekki afl til að spyrna gegn
Þannig Ijetu kommúnistán
gabbast í þetta sinn. ÍJr því>.
þeir hafa haldið, að allir
seiri af forvitni komu ti! að sjá
framari í þá 1. jnaí, væFU orðíi-
ir fylgismerm þeirra, og þacÞ
um sama leyti, sem allar þjóðir
Norðuiálfu, sem skyldar eru ís-
Fraroh. á bls. 8