Morgunblaðið - 13.07.1948, Side 2

Morgunblaðið - 13.07.1948, Side 2
2 MORGUNBLAÐIt Þriðjudagur 13. júlí 1948. | Samband kommúmsta við hús- hœndorna í útlöndum skýrist Feluleikur kommúnista gegn fylgismönnum sínum ÁSTANDIÐ á heimili kommúr.- iíta er ekki gott um þessar inundir. Af hverju talar Þjóðviljinn •ekki um Tito? Utan úr löndum berast fregn- ir um víðtækan klofning í liði kommúnista. Að vísu er ekki vafi á hvoru megin ísl. deildin lendir í þeim ágreiningi. Hún fjdgir eins og vant er húsbænd- tmum í Moskva. Engu að síður finna dindlarn ir hjer til þess, að erfitt er fyrir þá að dylja fylgismenn sína þeirra sanninda, að sá, sem fyrir skömmu var tc.linn ein helsta höfuðhetja kommúnista, er nú kátlaður svikari. Einkum þegat skýringin á þsirri nafngift er sú, að því er Þjóðviljinn sjálfur sagði; að sök T:tos er sú ein, að hann ofmat mátt þjóðar smnar til að vera sjálfstæð gegn risan- um í austri. Sfldarleiðangur Rússa Þá er það ekki síður áfall fyr- ir fýlgismenn kommúnista hjer, að á daginn er komið, að allt ráús þeirra um, að Russar og þjóðír Austur-Evrópu yfirleitt, viidu ekki veiða fisk úr sjó, er gersamlega úr lausu lofti giipið. Rússar hafa þvert á móti neitað að svara málaleitun íslensku stjórnarinnar, sem fram var bor in í desember s.l., um samning ura kaup þeiira á íslenskum fiskí á þéssu ári. í þess stað hofa þeir sent mikinn síldveiði- leiðangur hingað til lands. Allir þeir, sem kynnt hafa sjer fimin ára áætlun Rússa Uiti. aúkningu fiskveiða, vita raunar, að slík útgerð til fisk- véiða í Norðurhöfum er aðeins framkv. á þeirri áætlun. Um þecta hafa kommúnistar nins- vegar þagað fyrir fylgismönn- Uþn. sínum hjer. Kemur það því að yonum einkar Illa við þá, er þélr verða sannleikans svo ó- þýrmilega varir. Um þetta eru Rússar þó í rjetti sínum og geíta íslendingar, ekki við gert. Kómmúnistar hreyknir vfir nátabössunum Hitt hefðu þeir getað látið vdra, að ganga í lið þessa leið- angurs til að hjálpa honum við síídveiðar á íslandsmiðum. En nú hefur blað kommúnista á Sígluffrði fyrir skömmu skýrt frá því, að ístenskir nótabassar sjéu komnir á hin rússnesku síldveiðiskip. Var ekki um að villast, að blaðíð hældist um yfir þessu og þótti vel farið, að svona skyldi komið. Jafnframt ögraði þetta mál'gagn kommúnista íslending- um með, ao þetta mundi ekki verða síðasti leiðangur Rússa tií fiskveiða hjer við land. Fnda var svo að skiija, að nótabass- ■arnir íslensku mundu kenna þeím svo vel að þessu sinni að hjeðán í frá yrðu Rússarnir ein færir. Afneitun Aka. Ferðalag Jakoos Nokkru áður en kommúnista- blaðið á Siglufirði sagði frá þéásu. gaus upp sá kvittur hjer, að n.álafiutningsskrifstofa Áka Jakobssonar, fyrrum sjávarút- vegsmálaráðherra, hefði annast um ráðningu þessara manna. — Áki Jakobsson birti að vísu yf- irlýsingu um, að hann hefði þar hvergi nærri komið. Sá maður er raunar þektur af öðru frekar en sannleiksást sinni, og skal þó ekki vjefengt, að í þessu segi hann rjett frá. Hitt er staðreynd, að örfáum dögum áður en kommúnistablað ið siglfirska birti frjett sína fór bróðir Áka Jakobssonar, Jakob nokkur Jakobsson, í bíl með starfsmanni rússnesku sendi- sveitarinnar hjer ásamt nokkr- um mönnum óðrum norður í land. Þótti þá þegar líklegt, að sú ferð stæði í sambandi við komu rússnesKa leiðangursins, sem einmitt fyrst varð vart fyr- ir Norðurlandi sömu dagana. Samir viö sig Sjálfsagt uppJýsist síðar hverj ir þessir íslensku nótabassar eru, sem kommúnistablaðið vissi um jafnskjótt og þeir fóru um borð í rússnesku skipin. Segja þeir þá e. t. v nánar frá því fyrir hverra t.ilstuðlan þeir tóku við þessu óhugnanlega starfi. Hitt er vitað, að á meðan Áki Jakobsson var siávarútvegsmála ráðherra var eftir föngum greitt fyrir því, að Rússar fengi að kynnast íslenskum fiskveiðum. Stefna kommúnistablaðsir.s á Siglufirði er bví engin nýjung í þeirra liði heldur í fullu sam- læmi við fylgispekt þeirra fyrr og síðar við frumkvöðla kornm- únismans. Roðberi kommúnista Enn eitt atriði, sem kommún- istar vilja helst láta liggja í þagnargildi, er smyglmálið um borð í Tröllafossi. Löngum hefur legið orð á því, að kommúnista flokksdeildin íslenska hefði crindreka sína um borð í a. m. k. sumum íslensku farskipunum, og notaði þá til að flytja boð rg sendingar frá flokksdeildunun erlendis. Al- þýðublaðið fuliyrðir nú, að Jón Aðalsteinn Sveinsson, eígandi töskunnar dularfullu, sie meðal þeirra manna, sem verst orí hef ur legið á í þessu efni. Hvað sem um það er, er ljóst, að honum og þeim er hann að- stoðuðu, hefur þótt óvenju mik- ið við liggja, að skjóta töskunni undan og er óskiljanlegt, að svo mikið hefði verið á sig lagí, ef í henni hefur þá verið aðeins járnarusl og vitissódi. Tortryggitegasia smygl-málið Það mun einnig vera nokkuð einstæður atburður, að toliþjón- um sje varnað að koinast inn í klefa skipshafnar til löglegrar skoðunar á þvi, sem þar er, og á meðan á hindruninni standi, sje klifið út úr klefanum að utan verðu og úr honum flútt eitt- hvað, sem dylja hefur hurft. Hjeðan af verður sjálfsagt erf itt að upplýsa, hver þessi leynd- ardómur hefur verið. E. t. v. hef ur honum verið kastað á hafs- botn. En e. t. v. og-öllú heldur er líklegt, að umbúðunum ein- um hafi verið komið þar fyrir Sjálfur hinn t'ularfulli hlutur hafi hinsvegar verið falinn inn- anklæða á iranninum, sem fjekst til þessi verknaðar, og smeygði sjer út um kýraugað á klefanum. Vonandi gerir saka- dómari sitt til að upplýsa þetta mál til hlítar. Skal þó viðurkent að erfitt er við að eiga, þegar hann fær málið fyrst svo löngu eftir, að atburðurinn er um garð genginn. Hitt er Ijóst, að hjer er um að ræða eitt hið einkennilegasta og tortryggilegasta smyglmál, sem uppvíst hefur orðið um á síðari árum. Bæði vegna aðferð- anna, sem beitt var og ekki síð- ur vegna þeirra, sem við það eru riðnir. Af hverju er Þjóðviljinn svo reiður? Þjóðviljinn íárast að vonum yfir því, að almenningur skeytir ekkert um skraf hans út af stað- festingu viðreisnarsamningsins. Nær hann ekki upp í nefið á sjer yfir vonsku út af, að menn gruna hann sjálfan meira um græsku en allar ríkisstjórnirnar vestan járntjaldsins, en þær full yrðir hann nú að með tölu sje skipaðar eintómum landráða- mönnum. í þeirri von, að einhver taki eftir glamri sínu, stækkar fclað- snepillinn letur lyginnar dag frá degi. Samtímis húðskammar hann svo menn fyrir að þeir virði ekki einu sinni umtals það, sem svo stórum stöfum er skráð. Seinasta úrræðið er, að skrökva því upp að staðfesting ríkisstj. á viðreisnarsamningn- um sje ólögleg. Við sönnun á þessu er höfð sú frumlega að- ferð, að blaðið semur um efr.i samningsins og fullyrðir svo. að þetta efni, sem hvergi er til nema í Þjóðviljanum emum, stríði á móti írlenskum lögum. Hvenær fremur Þjóðviljinn ekki lögbrot? Slíkt er engin nýjung. Meiri- hlutinn af því, sem stend ir í Þjóðviljanum varðar við íslensk lög. Um þenna sjðasta tiibún- ing'hans væri j ví stórfurðulegt, ef hann bryti ekki íslensk lög eins og flest annað, sem blaðið segir. Sjálfu efni viðreisnarsamn- ingsins kemur þetta ekkert við. Með hann var farið að öllu eftir Frarrih. á bls. 7. Koisýra streymir úr Heklu hrauni, sem oröið hefir fjenaði og fugium að bana i i Merkilegl iyrirbrigði, sem þari rann< SÍÐASTLIÐINN sunnudag sendi Guðmundur Kjartansson jarð- fræðingur tilkynningu til útvarpsins þess efnis, að komið hafi á daginn, að lífshættulegt geti verið, að fara niður í lægðir nokkrar i hraununum nálægt Næfurholti, vegna þess að þar siandi , tjarnir" af eiturlofti, sem streymi upp um glufur í hrauninu 1 jer og þar. Kvaðst Guðmundur telja víst, að um kolsýruút- ítreymi væri þarna að ræða. Sauðfje drepst. Það var upphaf málsins, að menn hafa veitt því eftirtekt, að sauðkindur, sem gengið hafa á beit í hraúnunum þarna ná- lægt Næfurholti, hafa drepist skyndilega, og talið líklegast að um einhverskonar eitrun væri að ræða. Tófa ein hafði og fundist dauð í tjarnarpolli ein- um og eins veiðibjalla rjett hjá þar sem skrokkarnir voru af nokkrum bráðdauðum kindum. Fleri fuglar hafa fundist dauð- ir í hraunbollum. Nokkuð er síðan á þessu bar fyrst. Fróðum mönnum þótti það með ólíkindum, að nokkurt eit- urloft gæti streymt upp úr hrauninu, svona langt frá elds- upptökum Heklu. Enda hafa jarðfræðingarnir, sem verið hafa uppi í gígunum og um hraunin öll, meðan á gosinu stóð, aldrei orðið varir við neina óhollustu í lofti, nema þegar þeir hafa lent í megnri brennisteinssvækju við gígana eða niðri í þeim. Getgátur voru uppi um það, að eitrun einhverskonar væri komin í tjöcn eina, sem er skamt frá alfaraleið, þegar farið er frá Næfurholti upp í Kór. Því dauða tófan mun hafa fundist í þessari tjörn og nokkraf dauð- ar kindur þar rjett hjá. Því þótti það ráð að girða kringum tjörn þessa., svo kindur kæmust ekki í það drvkkjarvatn. En þegar menn voru að setja upp girðingu þessa, fundu þeir til óþæginda, eins og þeim slægi fyrir brjóst Svo mikil kolsýra hefir þá verið þarna í loftinu. Lifir ekki á cldspýtu. Til merkis um, að þarna sje um kolsýruútstreymi að ræða, skýrir Guðmundur svo frá í til- kynningu sinni, að hann hafi komist að raun um, að ekki geti logað á eldspvtu niðri í þess- um lægðum, þar sem vart hefir orðið við ólyfjanina. Og gras hefir visnað þar sem lægst ber á í lautum þessum, eða bollum, í gamla hrauninu fram undan því nýja. Einstætt fyrirbrigði. Blaðið hefir ekki getað náð tali af Guðmundi Kjartanssyni, því hann er uppi við Heklu, og ekki væntanlegur heim fyrri en á morgun. En Sigurður Þórar- insson jarðfræðingur hefur skýrt blaðinu frá að hann vitl ekki til þess, að kunnugt sje um slíkt kolsýruútstreymi hjer á landi í sambandi við eldgos. —• Aftur á móti þekkjast þess dæmi í öðrum eldfjallalöndum, að kolsýra streymi úr jörðinni, svo sem í hinnm frægu Hunda- helli í Ítalíu, þar sem svo mikil kolsýra er niðri við hellisgólfið, að hundar, sem ná ekki upp úr kolsýrunni, drepast, er þeir koma þangað inn. Sigurður telur mjög ólíklegt, að sú kolsýruuppspretta sem hjer er um að ræða, sje í hinu nýja hrauni, eða þetta sje kol- sýra, sem komið hafi upp með gosinu. Því ef svo mikið hefði verið í hinu nýja hrauni af slíku eiturlofti, þá er lítt hugsandi, að þess hefði ekki fyrr orðið vart. Jarðfræðingar og aðrir ferðamenn, sem fóru til þess að svipast um í Hekluhraununum eftir að gosið hófst, hafa oftlega verið niðri í gígunum, eins og fyrr segir, eða langa tíma í gjám og bollum í nýja hrauninu, án þess að þeim yrði meint af. í ágúst mánuði í fyrra, sagð- ist Sigurður hafa verið langa stund niðri í lægðinni við hina umræddu dauðatjörn, nálægt Næfurholti. Var hann þar við gróðurathuganir. Og var ekki var við neina ólyfjan eða óþæg- indi. Frá brendum mosa? Það er tilgáta Sigurðar, að upptök þessarar kolsýru, sem nú gerir vart við sig, sjeu þau, að þegar hið nýja hraun flæddl yfir gróið land eða hraun, með miklum mosagróðrj, þá hafl gróðurinn brunnið þar með svo litlum aðgangi að súrefni, að kolsýringur hafi þar myndast. Hann hafi síðan flætt niður í sprungur í gamla hrauninu, og sje nú að koma fram. En hvað sem þetta er, eða hvernig sem fullnaðarúrskurð- ur verður um það, hvernig á eitrun þessari stendur, þá er eitt víst, að hjer er um merkilegt náttúrufyrirbrigði að ræða, sem jarðfræðingar okkar verða að glíma við og leysa úr til fulln- ustu. En þeir sem fara um Heklu- hraun, verða að taka tillit til þess, að á vissum stöðum er ástæða til að gæta allrar varúð- ar, gagnvart því eiturlofti, sem þar hefir gert vart við sig.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.