Morgunblaðið - 28.12.1948, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. des. 1948.
Útg.: H.í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj. Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austiu-stræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánúði, innanlands,
kr. 15.00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
• Jólaboðskapur
Þjóðviljans
JÓHANNES ÚR KÖTLUM skáld og kommúnisti er nokk-
íið leikinn í því að koma miklum fjarstæðum, öfgurn og
vitleysum í tiltölulega stutt mál. Það sýndi sig m. a. í jóla-
boðskap er Þjóðviljinn flutti eftir hann á þrem síðum. Þar
birtist einskonar útdráttur úr einræðis- og ofbéldiskenning-
um MoskvumannS.
Ef meta ætti þessa grein skáldsins á venjulegan mæli-
kvarða vestrænnar menningar, þá er engu líkara en grein-
in sje skrifuð út úr myrkri fullkominnar vanþekkingar á
ctaðreyndum og nútíð, eða töluð upp úr svefni af manni.
sem sdfnað hefir út af, áður en upplýst var, að þar sem
Moskvastjórnin ræður þar hefir verið horfið frá grund-
vallarreglum hvítra manna um heiðarleik og mannrjett-
indi, en t. d. verkafólk hneppt í þrældóm.. Austan járn-
tjalds, þar sem kommúnistar hafa öll völd, hefir verka-
lýðurinn, sem kunnugt er nú ekkert atkvæði um kjör sín,
um lífsþægindi eða verustað. En þeir sem leyfa sjei að
sýna henni skefjalausa harðstjórn andúð sína, eru settir í
fangabúðir, sveltir þar og pýndir uns yfir lýkur.
Þá háttvísi hefir Katlamaðurinn, að hann reynir ekki að
mótmæla þessum staðreyndum. En tekur það ráð sem
þægilegra er fyrir hann og flokksmenn hans, að tala um
hina róttækustu ofbeldisstjórn kommúnismans eins og
,.sjálfsagða framvindu þjóðarinnar(!)“ og „ósigrandi bylgju
sósíalismans“ að svifta almenning öllum sjálfsögðustu
rnannrjettindum.
En þeir sem dirfast að andæfa villimensku kommúnisnians
eins og hann er rekinn fyrir austan Járntjald, segir Jóhann-
es að berjist „gegn siðmenningunni“(!)
Menn sem svo djúpt eru sokknir í „svað spillingarinnar“ svo
notuð sjeu Jóhannesar eigin orð, eru vitanlega ekki meira
en svo hæfir til samfjelags í siðuðu þjóðfjelagi. En þar eð
maðurinn er af íslensku bergi brotinn, er ástæða til að líta
á hann sem þjóðfjelagsfyrirbrigði, er kemur íslendingum
við. Þó hann í rauninni sje ekki annað en pólitísk grín-
iígúra, sem gaman er að virða fyrir sjer, til kynningar á
hinni skipulögðu afbökun staðreynda, sem iðkuð er í aust-
anverðri álfunni, og íslenskir kommúnistar eru látnir hafa
eftir hjer á landi.
í jólaboðskap sínum tilkynnir Jóhannes m. a. að það sje
„öhjákvæmileg þjóðfjelagsbreyting“ að koma hjer á komm-
unistisku einræði. Hann reynir að vísu ekki að rökstyðja
þessa „nauðsyn“ en lætur í það skína, að hún stafi af því,
að vonir kommúnista bæði heima-kommúnistanna í Moskvu,
og útsendaranna hjer rætist um það, að hersveitum Stalins
lakist að færa Járntjaldið hingað vestur í Atlantshafið,
svo ísland verði lítil hjálenda Moskva-valdsins, einskcnar
litli fingur á hinni austrænu krumlu, í fálmi hennar vest-
'ur á bóginn til heimsyfirráða.
Kátbroslegastur er boðskapur Katlamannsins, er hann
sggir það vera svik við Sameinuðu þjóðirnar(!) að vera
andvígur einræði og einráðum Moskvustjórnarinnar. Og
,,brot gegn íslenskum hegningarlögum“ að ganga ekki í
fimtu herdeild kommúnista hjer á landi(!) Ef manntetrið
meinar þetta í alvöru, þá verður erfitt að gera sjer fulla
grein fyrir því, hvar hann á heima í þjóðfjelaginu.
En þeir sem hirða um að hugleiða sálarástand Jóhannesar
skálds úr Kötlum, mega líka minnast þess, að hjer skýtur
upp hinum hreinræktaða kommúnisma, eins og hann er út-
færður í paradís einræðisins austan Járntjalds. Því þar er
það brot gegn hinum „heilögu“ forskriftum Stalins, að
hafa aðra skoðun en þá sem hann fyrirskipar. Jóhannes
gætir ekki að því, að einræðisvald hinna austrænu kúgara
nær ekki til íslands, og nær aldrei íslenskri þjóð. Því á
sömu stundu og frjáls hugsun er þurkuð út á íslandi, eftir
ósk kommúnista, þá er íslensk þjóðarsál, íslenska þjóðin
ekki lengur til, hún verður eins og sjórekið lík í sínu eigin
landi.
UR DAGLEGA
LÍFINU
Maðurinn með
„kíkirinn“
DAGINN fyrir Þorláksmessu
kom til mín maður nokkur og
bað um viðtal. „Aðeins nokk-
ur orð, jeg skal ekki tefja
lengi“, sagði maðurinn. Mjer
varð litið á hann og jeg verð
að segja, að við fyrstu sýn
virtist mjer ekki maðurinn
þesslegur, að hann ætti við
mig neitt erindi, sem ekki gæti
beðið fram yfir jólaannirnar.
Yfir vinstra gagnauga og
niður á kinn var heljarmikill
plástur, en kinnin stokkbólg-
in og rosabaugur í öllum regn
bogans litum, kringum augað.
Hann var með það, sem einu
sinni var kallað „kikir“ og þyð
ekki af minni sortinni.
•
Þokkaleg jólagjöf
FYRST datt mjer í hug þessir
menn, sem kendir eru við
Hafnarstræti og mest hefur
verið rætt um undanfarna
mánuði í sambandi við hælis-
vist, en sem enginn virðist
vilja hafa hjá sjer eða ljá húsa
skjól. En við nánari athugun
sá jeg að þetta var þokkalegur
maður og gat ekki verið af því
sauðahúsi. Enda kom það í Ijós
er hann hóf mál sitt.
„Þetta“, sagði hann og
benti á ,,kíkirinn“, er nú jóla-
gjöfin mín, svo þokkaleg sem
hún er“.
•
Hafði nærri
misst augað
KAVELERAR, sem mæta með
skraut, eins og þessi maður
hafði í andlitinu, öðru hvoru
megin við Þorláksmessu, eða
endranær, eru vanir að segja
sögur um hurðir, sem hafi
skollið á þá, eða eitthvað álíka.
En þessi maður hafði það
eitt til saka unnið, að snúa sjer
við á götu og við það rekist á
eitt af skiltum lögTeglunnar,
sem sett hefur verið upp í
þeim tilgangi, að auka öryggi
borgaranna, forða slysum og
gera umferð alla sem örugg-
asta.
Þessi varúðarráðstöfun hins
opinbera, hafði nærri kostað
þenna mann annað augað.
Varað við
voðanum
ÞESSI merki, sem á stendur
stop, stanz, eru sannkölluð
hættumerki. Og það hefur ver
ið varað við þeim fyrir löngu.
Sú bjánalega aðferð var höfð
er þau voru sett upp, að járn-
skiltin, sem eru með hvössum
brúnum hafa verið sett uþp
í sömu hæð og meðalmenn. —
Þannig að ef einhver rekur sig
á þau, fer ekki hjá þvi, að höf
uðið lendi á skiltinu og hittist
svo á, að höfuðið lendi á brún
skiltisins er voðinn vís.
Það sanna ótal dæmi, því
margir bæjarbúar ganga með
ör eftir þenna fjára.
4
•
Loks lofað betrun
og bót
MAÐURINN, sem sagt er frá
hjer að framan fór beint af
spítalanum, eftir að gert hafði
verið að meiðslum hans, til
lögreglustjóra og bar sig upp
Við hann. Lögreglustjóri tók
manninum vel og viðurkendi,
að þessi skilti væru stórhættu
leg, eins og þau hafa verið sett
upp.
Lofaði hann að beita sínum
áhrifum til þess, að skiltunum
yrði breytt þegar eftir ára-
mótin. Vafalaust hefur það eitt
hvað fróað manninn að fá svo
góðar viðtökur hjá yfirvald-
inu, en þó varla megnað að
breyta ógæfu hans í jólagleði
úr því, sem komið var. Því
fyrir utan líkamlegan sárs-
auka, sem stafar af glóðaraug
um, þá er stundum erfitt að
útskýra hvernig þau eru til-
komin, ekki síst um jólaleytið.
Ráðin, sem ekki
voru þegin
EN hefði verið farið eftir ráð-
leggingum, sem gefnar voru í
þessum dálkum fyrir hálfu
öðru ári, um að hækka þessi
hættumerki, þá hefði þessi jóla
saga aldrei orðið til. En fleiri
slíkar sögur hljóta óhjákvæmi
lega að endurtaka sig, ef lög-
reglustjóri stendur ekki við
loforð sitt um að láta breyta
skiltunum nú þegar eftir ára-
mótin.
Venjan, sem
livarf >
FYRIR hádegi í gær hafði jeg
ekki hitt einn einasta mann,
sem bauð „gleðilega rest“. —
Þessi gamli, leiði ósiður er
gjörsamlega að hverfa úr mál
inu — og mátti enda missa sig.
Hinsvegar sögðu margir
gleðileg jól, þótt sjálfir jóla-
dagarnir sjeu liðnir hjá og það
er alveg rjett að halda áfram
að bjóða gleðileg jól, því sam-
kvæ:*it gamalli, íslenskri venju
eru jólin ekki liðin fyr en á
þrettándanum.
Vonandi að það hafi ekki
verið nein tilviljun að enginn
skyldi bjóða „gleðilega rest“,
heldur sje hægt að segja með
sanni, að þetta sje venjan, sem
hvarf.
Hið síðbúna
jólatrje
OG loksins kom svo jóiatrjeð
á Austurvöll, en ekki fyr en á
aðfangadag, eins og oftast áð-
ur. Betra er seint en aldrei,
kunna menn að segja, og má
til sanns vegar færa.
Jólatrjeð á Austurvelli er
einstaklega fallegt í ár, hátt
og beint og mislitu Ijósaper-
unupi komið smekklega fyrir.
Trjeð setur sinn svip, sinn jóla
svip á borgina. En það hefði
mátt koma fyr til þess að auka
á jólaskapið fyrir jólin.
•
Og svo var það
OG svo var það kunningi minn,
sem sagði í gærmorgun: „Viltu
nú ekki skamma útvarpið
rækilega fyrir að bjóða manni
upp á annað eins og þessa jóla
dagsskrá. Jafnvel börnin voru
svikin um jólasveininn hvað
þá meir“. Það munað; minstu,
að jeg ljet hann æsa mig til að
gera þetta, en þá mundi jeg
eftir því, hvað það er ágætt
að sofna frá jólakveðjunum og
ánægjunni, sem svo margir
hafa haft af því, að slökkva á
viðtækinu sínu einmitt núna
um jólin.
iiMiiiiiiiMuiiiiiimiiniiimHinmfimimiimniiiiiininininniiiiiiiiiiuiHBiiiinniniiiiirr-witvfrtiMiiiHMniiBHMiwiiinmriitiiiini*' iinntmMM
MEÐAL ANNARA OROA .
ainn||MM|HMMMMMMMniinnvnMiiWNMMumHMnMiniiiiiii.i>>iiinBUKiui
Maðurinn, sem berst fyrir einni aiheimssijérn
Eftir RUSSELL HOWE,
frjettaritara Reuters.
PARlS — Garry Davis, maður-
inn, sem fæddur er í New Jersey
en afsalaði sjer hinum amer-
ísku borgararjettindum sínum
til þess að verða „fyrsti alheims
borgarinn“, er með heimþrá.
Það eina, sem jeg vil nú, segir
hann, er að „koma þessu í fram
kvæmd“ (að fá þjóðirnar til að
fallast á eina stjórn fyrir allan
heiminn) og halda síðan heim.
En þar til því er lokið, er Davis
vegabrjefslaus og getur ekki á
löglegan hátt farið til Banda-
ríkjanna nje nokkurs lands
annars.
• •
LEIKARI.
DAVIS, sem einu sinni var að-
stoðarmaður Denny Kaye, var
í bandaríska flughernum í stríð
inu. Hann er fæddur í Bar
Horbour 1921, en fluttist til
Philadelphiu með foreldrum sín
um, þegar faðir hans gerðist
hljómsveitarstjóri þar og í New
York.
Móðir hans er píanisti og syst
,ur hans tvær stunda listnám.
Bróðir hans drukknaði í orustu,
er hann var í bandaríska flot-
anum.
Davis lagði stund á leiklist og
gerðist skopleikari. Hann vakti
talsverða athygli fyrir þá hæfi-
leika sína, að geta sagt skemti-
legar skrítlur án þess að brosa
sjálfur.
• •
FER TIL PARÍSAR.
ÞEGAR stríðinu lauk, hóf
Davis aftur leikstarfsemi sína.
I frístundunum starfaði hann í
skrifstofum fjelagsskapar, sem
vann að því, að alheimsstjórn
yrði mynduð.
Hann sannfærðist um það, að
n ýheimsstyrjöld væri yfir-
vofandi og að fjelagið hjeldi
stefnumálum sínum ekki nógu
ákveðið fram. Hann sótti þess-
vegna um það til bandaríska
utanríkisráðuneytisins, að fá að
afSala sjer borgararjettindum
sínum, og þegar hann fjekk af-
svar, ákvað hann að fara til
Parísar og afhenda þar vega-
brjef sitt.
Þegar til Parísar kom, leið
ekki á löngu þar til Davis fór
að vekja alheimsathygli. Hann
afsalaði sjer vegabrjefinu, „sett
ist að“ í svefnapoka á „alþjóða-
svæðinu“ við aðalstöðvar alls-
herjarþings S. Þ., var rekinn
þaðan í september, en kom aft-
ur og tjaldaði þá yfir sig.
• •
INNRÁS í S. Þ.
ÞEGAR lögreglan á ný flæmdi
hann burt, hjelt hann marga
blaðamannafundi og opinberar
samkomur og hlaut stuðning
tveggja Parísarblaða og ýmsra
þekktra Frakka, meðal annars
rithöfundanna Albert Camus og
Vercors.
I nóvember tókst Davis ásamt
nokkrum stuðningsmönnum sín
um, að komast inn í aðalsal alls
herjarþingsins, en þaðan var
hann rekinn, eftir að hafa gert
tilraun til að flytja ræðu úr
áheyrendastúkunni. Robert Sar
Frh. á bls. 8.