Morgunblaðið - 10.02.1949, Qupperneq 2

o
MORGUKBLAÐIÐ
Fimmtudagur 10. febrúar 1943
slenski flotinn fær um 10
|oús. tn af norskri beitusíld
Viðlal við Ólai Þérðarson formann
beiluneindar.
Bernhard F. Schmidi
vjelsijóri
Minningarorð
Kveðjuorð
tJM SÍÐUSTU áramót skipaði
h ; ávarútvegsmálaráðherra nýja
beitunefnd og fól henni jafn-
íramt að annast um kaup á
beitusíld til landsins frá Noregi
ef ástæða þætti til. Þá var á-
.itandið í beitumálunum þannig,
að til voru í landinu um 14,000
feixnur af frystri síld, eftir því
rcm næst verður komist, og
nokkur hundruð tunnur af
ícraokkfiski. Treysf hafði verið
f. Faxasíldina til beitufrysting-
ar, en sem kunnugt er veiddist
;<<vo til ekkert af henni og er
vertíð átti áð hefjast var ekki
vitað um neina síldveiði hjer
við land.
Morgunblaðið hefur átt tal
við Olaf Þórðarson frá Lauga-
bóli, formann beitunefndar, um
:;törf nefndarinnar, en nú er
búið að ganga endanlega frá
síldarkaupunum.
Yíða beitulaust.
Þaa- eð ástandið í beitumál-
unum var eins alvarlegt og hjer
Fiefur verið sagt frá, var talið
óumflýjanlegt að flytja inn
beitusíld frá Noregi strax, sagði
Olafur. Þá var algj.örlega beitu-
laust í verstöðvunum við Breiða
fjörð og á Austfjörðum og svo
t.il engin beita í Vestmanna-
eyjiun.
Fyrsta verk beitunefndar var
$>vf, að tilkynna útgerðarmönn-
um, að ráðstafanir yrðu gerðar
til að útvega þeim útgerðar-
tnönnum sem illa voru stadd-
norska beitusíld. Var útgerð-
, "mönnum jafnframt í sjálfs-
vald sett hjerjir annast skyldu
fyrir þá innflutning síldarinn-
ar.
í Noregi er fastákveðið út-
Nutningsverð á frystri síld,
»*orskar kr. 70.00 pr. 100 kg.,
#nb.
Beðið um 20 þús. íunmir.
Strax bárust pantanir víðsveg
ar að af landinu á yfir 20 þús.
tunnum síldar. Með hliðsjón af
þvi að síld kynni að veiðast hjer
við land á næstunni, vildi beitu
#efndin ekki mæla með inn-
ílutningi á meira magni, þá
.'■t/-ax. en 12,000 tunnum. —
J'æreyskir útgerðarmenn höfðu
fk fengið loforð um, að þeim
yrði sjeð fyrir beitusíld handa
-ftskiflota sínum hjer við land
yetur og áætluðu þeir beitu-
Éörf sína 5—6000 tunnur. Nú
*Hi.ifa beir hins vegar fastákveð
#6 kaup á um 4000 tunnum og
#aeira ef þörf krefur. Að sjálf-
•’-ögðu greiða Færeyingar fyrir
tsíldina í erlendum gjaldeyri.
í<íldveiðin á AkureyrarpoHi.
Þegarkom fram í janúar varð
»;másíldar vart á Akureyrarpolli
«og hefir veiðin verið að smá
ítiæðast, svo að um miðja síð-
Xistu viku var búið að frysta þar
tii beitu um 1700 tunnur síldar
♦Siðustu 5—6 daga hefur veiðst'
íkil smásíld á Akureyrarpolli
«g mun frysting þar vera nú um
3000 tunnur. Nú þegar hafa ver
ið pantaðar þar 4000 tunnur af
beitusíld. Akureyrarsíldin hef-
ur verið reynd á Bolungavík
og reynst vel.
Síldarkaupin ákveðin.
Fyrir síðustu mánaðarmót
ákvað beitunefnd vegna Fær-
eyinganna og lestarúms í skip-
um þeim er fengin hafa verið
j til að flytja síldina hingað, að
keyptar skyldu alls 15000 tunn-
ur af norskri beitusíld.
Gefst vel.
Þeir Oskar Halldórsson út-
gerðarmaður og Bernhard Pet-
ersen, annast innflutning síld-
árinnar. Um miðja síðustu viku
kom lítill norskur kælibátur
með beitusíld til verstöðva við
Breiðafjörð. Þessari síld hefur
þegar verið beitt og fiskaðist
vel á hana.
Norska síldin er flutt með
kæliskipum, aðallega með skip
um Eimskipafjelagsins. Síldin
er öll fryst í trjekössum, 50 kg.
í kassa. Það sem af er vertíð-
inni hefir miklu minna verið
notað af beitu en gert var ráð
fyrir vegna ógæftanna. Þó
munu margir þurfa beituvið-
bót að norðan þegar líður á ver-
tíðina.
A I I »
á íþróitaveliinum
í kvöld
ÁLFADANS og brenna skáta-
fjelaganna fer fram á íþrótta-
vellinum í kvöld og hefst kl. 8
með því að Lúðrasveit Reykja-
víkur leikur.
Klukkan hálf níu flytur pró-
fessor Guðbrandur Jónsson
„prologus“, en síðan koma álf
ar, jólasveinar, grýla og leppa-
lúði, púkar, risi o. fl. dans-
andi inn á völlinn. Álfarnir
skipta sjer niður í fjögur horn
vallarins og dansa þar nokkra
dansa.
Kl. 9 kemur stallari álfakon
ungs inn á völlinn og tilkynn-
ir komu konungsins og drottn-
ingar með lúðrablæstri. Einn-
ig kveður við trumbusláttur og
flugeldum er skotið til heiðurs
konungi. Álfarnir hlaupa allir
til konungs og hylla hann. Síð-
an raða þeir sjer upp í röð og
ganga tvo hringi um völlinn
með konung og hirðmenn í
broddi fylkingar.
Álfakonungur gengur síðan
að hásæti sínu og syngur þaðan
með undirleik Lúðrasveitarinn
ar, en síðan gengur hann út
:af vellinum með föruneyti
isinu.
Heimsmet í baksundi
ÓLYMPÍUMEISTARINN í 100 m.
baksundi, Bandaríkjamaðurinn
Allan Stack, hefur sett nýtt
heimsmet á þeirri vcgalengd.
Tími hans er 1.03,6 mín.
Fyrra heimsmetið, sem hann
átti sjálfur, var 1.04,0 mín.
Fæddur 3. janúar 1883.
Dáinn 5. febrúar 1945.
HANN var starfsmaður á björg-
unarskipinu Geir sem lengi var |
við björgunarstörf hjer við land. <
Kom hingað 1909 og; settist að (
hjer á landi og stundaði sjó- j
mensku, fyrst á b.v. Jóni förseta.
Árið 1914 rjeðist Schmith sem
fyrsti vjelstjóri á b,v. Ymir sem
þá var keyptur nýr 'rá Þýska-
landi og var eign togarafjelags-
ins Ymir í Hafnarfírði og var
hann í þjónustu þess fjélags í 16
ár, eða þar til það hætti störf-
um. Eftir það var hann áfram
sem fyrsti vjelstjóri á skipinu,
um nokkurra ára skeið.
Schmidt var vel mentaður í
sinni iðn. Hann var traustur og
vcrðulegur í allri framkomu.
Eftir að hann hætti sjómennsku
vann hann á vjelaverkstæði hjer
í bænum þar til.heilsa hans bil-
aði.
Hann var sjerstakur heimilis-
faðir, svo að minningarnar verða
fnargar og hugljúfar hjá fjöl-
skyldu hans og vinum.
Eftirlifandi kona hans er Anna
Guðmundsdóttir, þau giftust 27.
okt. 1911, og eignuðust þau 7
þörn 2 sonu og 5 dætur, sem öll
eru uppkomin.
Jeg þakka þjer Schmidt fyrir
samstarfið og þitt glaða og hlýja
viðmót og hugprýði.
I Guðs friði.
Samstarfsmaður.
Ný framhaldssaga
hefsl í dag
HESPER heitir ný framhalds-
saga, sem hefst í blaðinu í dag.
Er hún eftir skáldkonuna Anya
Seton, sem gat sjer frægð fyrir
skáldsöguna Dragonwyck, sem
birtist hjer í Morgunblaðinu og
síðar var tekin á kvikmynd. —
Vakti þessi saga mikla athygli
víða um heim.
Sagan um Hesper er á marg-
an hátt eins skemtileg og spenn
andi og af sumum talin jafn-
vel betri, en Dragonwyck. Hef-
ur hún birtst sem framhaldssaga
í víðlesnu vikublaði, en er um
það bil að koma út í bókar-
formi í Bandaríkjunum. Er tal-
ið, að kvikmyndafjelögin hafi
hug á að fá rjettinn til að kvik-
mynda þessa nýju sögu.
Hesper mun vekja athygli og
þykja skemtileg og spennandi
saga, eins og Dragonwyck á sín
um tíma.
„Hættuleg afstaða“.
MOSKVA — Rússncsku blöðin
hafa látið svo ummælt, að það
myndi vera mjög „hættuleg af-
staða“ fyrir Finnland, að starfa
með eða gerast aðili að Atlants-
hafs-sáttmáia.
Alexander Krisijá;
AÐ BAKI er bernskan, hug-
ljúf og myndrík. — — —
A teignum stendur fulltíða
maðiir. Hann er rúmlega tvítug-
ur að aldri, hár á vöxt en grann-
ur; svarthærður, með hraustlegt
yfirbragð. Hann sjer fyrir sjer
græna jörð, heiðan himir.n og
glitrandi sæ. Það er sumar, og
lífið ólgar í öllum sínum marg-
breytileik, ungt og heiílandi. Og
ungi maðurinn finnur æskuna og
þróttinn ólga sjer í æðum - sjer
verkeíni framundan, er krefjast
átaka, og höndin er starfsfús og
vili leysa þau.
En skyndilega dregur upp
bliku á heiðan himinn vona og
framtíðardrauma, og hinn stælti
vilji orkar þa» engu um. Og
brátt er sem æskufjörið dofni,1
þrótturinn þverr og hin vinnu-'
fúsa hönd verður að leggja frá
sjer amboð og önnur verkfæri i
Örlaganornirnar hafa spunnið
þann vef, sem æskumaðurinn
getur ekki umflúið — sjúkdóms- j
vofan hefur tekið sjer bólfestu.
Síðan hefst tíð læknisganga og
loks margra ára dvöl á sjúkra-'
húsum, fjærri nánustu ástvinum
og kærum æskustöðvum og þá er
þróttuga lífið, græn jörð, heiður
himinn og glitrandi sær, aðeins
orðinn fjarlægur draumur eða ylj
andi æskuminning'.
Þetta eru aðeins nokkrar svip-
myndir úr æfi Alexanders Kristj
ánssonar frá Hausthúsum í Eyj-
arhreppi, en hann ljest í Lands-
ispítalanum 30. janúar síðastb, og
iverður borinn til grafar í Reykja
vík í dag. — Alexander var
fædddur 11. september 1910 að
Hörgsholti í Miklaholtshreppi.
sonur hjónanna Þóru Björnsdótt
iur og Kristjáns Lárussonar. sem
um mörg ár hafa búið að Seli í
.sömu sveit. Tlngur fluttist hanii
að Hausthúsum í Eyjarhreppi og'
ólst þar upp hjá hjónunurn Krist,
TÚnu Kctilsdóttur og Jóni Þórð-
arsyni, og hjá þeim dvaldist hann
fram á fullorðinsár, eða þar til
hann, rúmlega tvítugur að aldi’i,
kenndi þess sjúkdóms er Mddi
hann til dauða.
Þótt Alexander væri ekki nema
38 ára gamall, þegar hann l.iest,
var hann liðlega þriðiung æfi
sinnar búinn að stríða við þung-
bæran sjúkdóm, sem læknavís-
indin stóðu ráðþrota gangvart.
— Það mætti þvi ætla, að lífssaga
þessa manns væri hvorki fjölþætt
jnje atburðarík, en þó er hún at-
hyglisverðari, en saga margra er
hærri aldri ná, og meira slá um
'sig á vettvangi hins daglegá lífs.
Hún er athyglisverð fyrir það
hugarfar, þolgæði og þroska, sem
Alexander sýndi í mótlæti sínu,
og fyrir þá háttprýði og stilhngu,
sem einkenndi dagfar hans, jafnt
í blíðu og stríðu. Aldrei heyrðist
hann mæla æðruorð og aldrei var
á honum að finna hölsýni, en
þvert á móti var hann oftast glað-
ur í viðmóti, líkt og maður gæti
hugsað sjer þann, sem vissi fram
tíð sína rósum stráða. En það var
ekki þannig framtíð, sem Alex-
ander sá fyrir sjer síðustu árin,
heldur fann hann þróttinn þverra
meir og meir og sá móðu dauð-
ans færast æ nær.
Hann flykaði aldrei tilfir.ning-
um sínum. Þó mátti öllum ljóst
vera er umgengust hann, að oft
hefur hann háð baráttu með sjálf
um sjer, og þeir, sem gleggst
skyngdust undir hið rósama yf-
irbragð hans, gátu sjeð, að hinn
kyrrláti svipur hans húmgaðist
með árunum. En það var ekkert
fjær eðli Alexxanders, en að
betla sjer samúð, og þótt hún
lægi á lausu hjá mörgum er til
frá Hausihúsum
hans komu, var sem hann vildi
sem minnst um sjálfan sig tala,
en braut þá gjarnan. upp á 'iettu
umræðuefni, en jaínan var það
jákvætt og í ætt við lífiö sjálft.
En þótt hann væri lítið gefinn
fyrir tilfinningavæl, og bærí sín-
ar eigin tilfinningar ekki á götur
og torg, var hann þakltlátur
hverjum þeim, er sýndi honum.
vinsemd og sjálfsagða nacrgætni.
og umhyggju — ekki aðeins
vandafólki sínu — helch.lr og
þfeim, sem hjúkruðu. honum, og
má í því sambandi — bæði fyr-
ir hönd hans sjálfs og pðsiand-
enda hans.—, sjerstaklega baktóa
hjúkrunarliði Landsspíta'ans, er
stundaði hann, en þar dvaldísf
hann sex síðustu árin og' naut;
ágætrar umönnunar til síðuslu
stundaic
En samferðarfólkið rhá einnig
þakka Alexander. Hið háttprúða
dagfar, rósemi og jafiíöðftrgeð,
var eftirbreytnisvert. Gg þótt:
hann hafi langa hríð af æfi sinni.
dvalist utan alfaraleiðar hins dag
lega lífs ,geymast um hann bjart-
ar minningar, og því fylgja hon-
um hlýjar kveðjur inn á þann
veg er hann nú hefur gengið, —•
þann veg er vjer öll íetum að'
lokum, hverjar götur, sem vjer
annars höfum gengið í lífinu.
Vinur.
- Varnarbandalag
Framh. af óls. 1
anna hjá hinum vestrænu þjóð'-
um um vopnakaup.
— Danir hefðu tvívegis fariði
þess á leit við Rússa að þeir*
seldu þeim vopn, en verið synj-
að í bæði skiptin.
Það væri því ekki óeðlilegt,
að þeir sneru sjer nú til Vestur-
veldanna.
Vilja ekki horfast í augu við
staðreyndir
Lundúnablaðið ,,Star“ ræðir
í kvöld hlutleysisstefnu Svía.
og segir m. a.: „Svíar vilja ekki.
horfast í augu við hið raun-
verulega ástand á NorðurlöncJ.
um. Það er öðruvísi umhorfs I
veröldinni nú, en þegar hin 135
ára gamla hlutleysisstefna Svía
hófst. Norðurlöndin geta ekki.
staðist árás stórveldis, og í
styrjöld hljóta stórveldin að á-
girnast þau, hvert um sig.
Noreg vegna hafnanna, og
Danmörku vegna landbúnaðar
afurðanna og legu landsins.
Hitler ljet Svía í friði í síð-
ustu styrjöld einungis vegna
þess að þeir seldu honum járn.
Svíþjóð er í slæmri klípu — en
það þýðir ekki að virða stað-
i-eyndir að vettugi".