Morgunblaðið - 30.03.1949, Blaðsíða 10

10
Miðvikudagur 30. mars 1949.
MORG V.N BLAÐIÐ £»*>■.'
Samnöngumál Fljótsdalshjeraðs
JEG skrifaði grein um þetta
efni í ísafold fyrir ári síðan.
Enn finnst mjer ástæða til að
fara nokkrum orðum um það,
því að lítið miðar áfram, enda
er það staðreynd, að þögn og
tómlæti er flestum nytjamálum
fjötur um fót. En jeg held, að
ekki verði véfengt, að greiðar
samgöngur sjeu eitt allra veiga
mesta mál hvers bygðarlags. —
Hver dalur, hver sveit, á ör-
yggi sitt, velferð og framtíð
undir engu fremur, en góðum,
tíðum og tryggum samgöngum.
Jeg hef aðeins kynst samgöngu-
málum Fljótsdalshjeraðs síðastl.
tvö ár. En þau kynni hafa sann-
fært mig um, hve samgöngun-
um er í mörgu áfátt, og þær
óviðunandi á ýmsa lund. Hygg
jeg, að mjer hafi orðið þetta
því ljósara, sem jeg hafði átt
við miklu betri samgöngur að
búa áður, sem Eyfirðingur.
Jeg hef áður lýst því, hve
stórmikil bót var að nýju
brúnni á Jökulsá á Fjöllum, fyr
ir sumarsamgöngur við Aust-
urland. Hennar naut við síðast-
liðið sumar, og er ekki að efa,
að sú aukning, sem varð á sum-
arferðum fólks, með bílum til
Austurlandsins síðastliðið sum-
ar, er að nokkru leyti vegna
hinnar nýju brúar. Hitt er svo
sjálfsagt flestum ljóst, að það,
út af fyrir sig, hefur enga úr-
slitaþýðingu fyrir Fljótsdals-
hjerað. Áætlunarferðir bifreiða
frá AustfjÖrðum til Akureyrar,
hafa um mörg undanfarin ár,
verið tvær í viku hverri. Get
jeg viðurkennt að erfiðleikar
hafi verið á þeim fleiri, meðan
ekið var um Axarfjörð og
Reykjaheiði, — ca. 70 km lengri
leið, og miklu erfiðari en þá,
sem skapaðist við Jökulsár-
brúna hjá Grímsstöðum. — En
mig undraði það mjög, þegar
sömu reglu var haldið s.l. sum-
ar. —
• Það er alveg sjálfsagt og
nauðsynlegt að þessar áætlun-
arferðir verði þrisvar í viku
hvora leið, eða annan hvern dag
— jafnframt þarf að leggja
meira kapp á að hefja þessar
ferðir sem fyrst að vori, og
halda þeirn fram eftir haustinu,
meðan nokkur möguleiki er á.
Jeg á ekki við að þræla bif-
reiðum áfram í snjó og ófærð,
heldur hitt, að reynt sje að fara,
þegar góðviðriskafla gerir, þótt
ferðir hafi fallið niður á tíma-
bili áður.
T. d. má telju líklegt, að unt
hefði verið að aka þessa leið
síðari hluta nóvember s 1. haust.
En til þess var engin tilraun
gerð. Mun þó á flestum tímum
vera um að ræða póst og far-
þega, sem myndu þurfa slíkra
férða með. Á meðan vegurinn
frá Grímsstöðum og að Skjöld-
ólfsstöðum er aðeins ruddur
eins og nú er, verður að vísu
ekki reiknað með honum, sem
samgönguleið. nema yfir hásum
arið. Hjeraðsbúar og Austfirð-
ingar yfir höfuð, verða því að
hefja sterka sókn fyrir vel upp
hlöðnum vegi og vel lögðum, er
myndi tengja landshlutana bif-
reiðasamgöngum mikinn hluta
ársins, þegar vetur er í meðal-
lagi eða mildari.
Jeg tel sjálfsagt að næsta
sumar verði fastar áætlunar-
ferðir um Austurlandsveginn 3
Jónas Pjetursson.
í viku, hvora leið. Jafnframt er
nauðsynlegt, að hægt sje að
senda böggla og smásendingar
með bílunum. þegar á þarf að
halda. Síðastliðið sumar sendi
jeg kassa með grænmeti frá Haf
ursá, sem átti að fara í kjötbúð
K. E. A., með áætlunarbílun-
um. Eftir tæpa viku var kassinn
kominn aftur á sama
stað við veginn hjá Hafursá og
hann fór frá, með öllum sömu
ummerkjum að öðru en því, að
innihaldið var nú ónýtt. Verð-
mæti sendingarinnar var að
vísu ekki mikið, en þó að máli
skifti og svona lagað á ekki og
má ekki koma fyrir. Það er
nauðsynlegt að hægt sje að
koma smásendingum með bíl-
unum og því verður að vera
hægt að treysta að þær komist
til skila. Ef til vill hefir þetta
verið slysaleg undantekning
með tjeða sendingu, og vonandi
að svo hafi verið.
Vegakerfið innbyrðis á Fljóts
dalshjeraði er fremur ófulikom-
ið, enda víðáttumikið, og fjár-
framlög til veganna vitanlega
takmörkuð. Eru stór verkefni
þar framundan. Mestu máli
skiptir vegurinn um Fagradal,
frá Egilsstöðum til Reyðarf jarð-
ar, sem er lífæð Hjeraðsins. Um
hann fara svo að segja allir
verslunarflutningar, enda er
hann eina hugsanlega leið
Hjeraðsbúa að skipgengri höfn,
sem ætla má að verði bílfær
mikið til í mörgum vetrum. S.l.
vetur lokuðu þó snjóar lengi
vetrar með öllu fyrir bílasam-
göngur. Og slíks hvgg jeg að
vænta megi alltaf öðru hvoru.
En veg þann verður að bvggja
betur upp og breyta legu hans
á köflum, einkum á Eyvindar-
árdalnum. Með því að byggja
þann veg háan og breiðan, sem
að vísu kostar stórfje, má mjög
tryggja þá leið, og slíkt verður
að gerast í náinni framtíð. En
reikna verður með því, að þrátt
fyrir það, geti snjóar lokað öðru
hvoru fyrir alla bifreiðaumferð
um Fagradal. Þessvegna hygg
jeg, að flugsamgöngurnar við
Fljótsdalshjerað, eigi og þurfi
að verða mjög vaxandi þáttur
og einkum á vetrum.
Flugfjelag íslands hefir haft
flugið við Austurland. Var flog-
ið á helstu firðina og á Egils-
staði s. 1. sumar, en þegar haust
aði var þó sjaldan komið í
Egilsstaði. Endurbót var gerð á
flugvellinum við Egilsstaði s. 1.
iumar^ land jaínað og lagt járn-
net og völlurinn þannig lengd-
ir. Nokkuð var hann notaður,
?n reyndist ekki vel, a. m. k.
^kki fyrir ,,Douglas“ vjelina.
Mjer sýnist því auðsætt, að í
bráð a. m. k„ verði aðallega að
treysta á Löginn, sem lending-
arstað. En nauðsynlegt er þó, að
nothæf flugbraut sje til á Hjer-
aðinu, og stefna ber markvisst
að því, að koma þar sem fyrst
upp góðum flugvelli, og byggja
bann þar, sem skilyrði öl] eru
best. Ef nauðsynlegt reynist að
koma hjer upp millilandaflug-
velli, öðrum en suð-vestanlands
álít jeg hagkvæmast og skyn-
samlegast að byggja hann á
Fljotsdalshjeraði, og leysa
þannig tvöfalda þörf. En til þess
að leysa sem fyrst úr aðkallandi
þörf Hjeraðsbúa um auknar
flugsamgöngur á að nota Lög-
inn. Hjá Egilsstöðum þegar fært
er, en innar þegar autt er þar,
en ísilagt hjá Egilsstöðum.
Tryggast er að flugið fari fram
milli Akureyrar og Hjeraðs,
einkum meðan dagar eru stutt-
ir. Það flug tekur eina klukku-
stund hvora leið og auk þess
er veðurfar oftast mjög svipað
á báðum stöðum. Lítil flugvjel
þyrfti að hafa aðsetur austur
frá, a. m. k. suma árstíma og
helst alltaf. Væri þá aðeins
flogið á einn stað austur frá á
stærri flugvjelunum og ætti sú
aðalstöð tvímælalgust að vera
á Hjeraðinu. En með flugvjel-
inni, sem austur frá væri,
skyldu farþegar fluttir milli
Hjeraðsins og fjarðanna og
jafnframt yrði hún höfð til póst
flutninga. Á þetta, að hafa flug-
vjel á Austurlandi, til inn-
byrðisflugs þar, ber að leggja
mikla áherslu, og þarf fólkið
að sameinast um að fylgja því
máli eftir. Afgreiðsluskilyrðin
á Leginum þarf að bæta nú þeg
ar, svo að ekki ráði hending
hvar farþegarnir eru settir nið-
ur, eins og segja má að skeð
hafi í nóvemberlok s. 1., þeg-
ar Katalína var full af farþeg-
um til Hjeraðsins og Reyðar-
fjarðar, en varð að lenda á
Seyðisfirði, af því að bátur var
ekki í nothæfu standi á Egils-
stöðum og þoka á Reyðarfirði.
En þá var illfært með bíl yfir
Fjarðarheiði. og þurftu þó flest
ir, ef ekki allir farþegarnir að
brjótast þá leið. Nú mun að vísu
ákveðið að gera bryggju hjá
Egilsstöðum, og ætti þá að vera
auðveldara að vernda þar bát,
en láta hann glamra við- klapp-
irnar, eða taka hann á land
alltaf á milli notkunar. En það
er vitanlega alveg nauðsynlegt
að alltaf sje hægt að taka far-
þega í bát á Egilsstöðum, ef
aðrar aðstæður levfa þar lend-
ingu. Það er ekki viðunandi að
farþegar þurfi að kosta miklu
til ferða, auk tíma og fyrir-
hafnar, áður en þeir fara með
flugvjel, eða eftir að þeir koma,
nema óviðráðanlegar ástæður
liggi til, svo sem veðurskilyrði.
Jeg vil aðeins nefna dæmi
um það, hve kostnaðarsamt get
ur verið að ferðast frá Hjerað-
Framh. á bls. 12
Helga Magnúsdóflir
Minningarorð
HELGA MAGNÚSDÓTTIR
ljest að heimili sínu Landsíma-
stöðinni, Eyrarbakka, 7. mars
og var jarðsungin 19. s. m. frá
Eyrarbakkakirkju að viðstöddu
miklu fjölmenni. Helga var
fædd 2. nóv. 1867 að Vatnsdal
í Fljótshlíð, dóttir hjónanna
Önnu Valgerðar Pálsdóttur Sig
urðssonar alþingsmanns í Ár-
kvörn og Magnúsar hreppstjóra
Árnasonar Magnússonar Bein-
teinssonar frá Þorlákshöfn. —
Á þessu orðlagða myndar- og
rausnar heimili dvaldi Hélga
öll sín æsku og uppvaxtarár.
Ellefu ára gömul, elst 5 syst-
kina, misti hún móður sína. Þó
samvistartími þeirra yrði ekki
mundsdóttur, Anna gift Helga
verslunarstjóra Ágústssyni og
Jórunn stöðvarstjóri á Eyrar-
bakka, ógift auk þess ólu þau
upp að mestu tvö systurbörn
Helgu.
Ungu hjónin á, Sámsstöðum,
sem bæði voru frábær að list-
fengi og dugnaði, hurfu að því
ráði að yfirgefa sínar fögru
æksustöðvar í Fljótshlíðinni. og
setjast að á Eyrarbakka, sem
á þeim tíma var eitt mesta at-
hafnabygðarlag hjer á landi. —
Fjelagslíf var þar með miklum
blóma og tók Helga virkan þátt
í'því. Sú þáttaka mun, eins og
öll störf hennar fyrr og síðar,
hafa mótast af vitsmunum,
djúpri rjettlætiskend og sann-
leiksást.
Þá var Eyrarbakki miðstöð
allra verslunarviðskifta sunn-
anlands og því fjölsótt þangað
af ferðafólki úr fjarlægum og
nærliggjand sveitum.
i Eins og að líkum lætur, var
aðbúnaður þessa ferðafólks
slæmur, enda fann hin unga hús
ifreyja, frá gestrisnu foreldra-
heimili, hvöt hjá sjer til
að veita mörgum ferðamanni,
þektum og óþektum aðhlynn-
ingu á heimili sínu, sem um
(háttprýði alla mátti telja 'í
i fremstu röð heimila í þessu
bygðarlagi. — Það fjell
í hlut þeirra hjóna að taka að
lengri, mun þá þegar hafa ver-
ið lagður grundvöllur að þeim
sálarþroska, er æ síðan mótaði
allt líf og framkomu Helgu og
m. a. veitti henni styrk til að
taka með stillingu því hlutskifti
að stjúpan tæki sæti móðurinn-
ar á heimilinu. Heimili slíkt,
sem Vatnsdalur, var þeim
vanda vaxið að gegna því tvö-
falda hlutverki að annast upp-
eldi og mentun barnanna. Sú
mentun var þjálfun hugar og
handa í raunhæfum undirbún-
ingi til þess að verða fær um
að takast á hendur margþætt
Íífsstörf við misjöfn og oft all
erfið skilyrði Með þetta vega-
nesti og dýran arf mannkosta,
sem hún hafði hlotið í vöggu-
gjöf frá ættmennum sínum, hóf
Helga lífsstarf sitt. Árið 1889
20. júní giftist hún Oddi Odds-
syni frá Samsstöðum í Fljóts-
hlíð og reistu þau þar bú sama
ár. Árnð 1898 brugðu þau búi
þar og fluttu til Eyrarbakka og
bjuggu þar þangað til hann fjell
frá 22. sept. 1938 Fjögur börn
þeirra hjóna eru öll á lífi. Sig-
ríður gift Páli kaupmanni Sig-
geirssyni, Magnús símaverk-
stjóri, kvæntur Gúðnýju Sig-
sjer vörslu landsímans, þegar
hann var lagður til Eyrgrbakka
og mun það hafa orðið einskon-
ar viðauki við húsmóðurstörf
Helgu, að annast daglega þjón-
ustu hans. í þvf starfi sem öðrú,
mun fófnarlund hennar o'g
hjálpfýsi hafa komið fram til
bættrar fyrirgreiðslu.
Uppeldi barna sinna vandaði
Helga svo, sem best mátti verða
enda hafa þau ekkert sparað til
endurgjalds umhyggju hennar,
sem best hefur komið í ljós hin
síðari ár, þegar elli og sjúk-
dómur tóku að sækja hána
heim. Eftir fráfall manns síns
fluttist Helga á heimili dóttur
sinnar og tengdasonar að Sel-
fossi og dvaldist þar um níu
ára skeið.
Þrotin að heilsu, fluttist hún
síðan með Jórunni dóttur sinni
til fornra stöðva að Eyrarbakka
og lauk þar æfi sinn, umvafin
ástúð vandamanna og vina, með
frið í sál, sem er dýrmætasta
gjöfin, er hlotnast getur
hjerna megin grafar.
,,Far þú í friði. Friður Guðs
þig blessi. Hafðu þökk fyrir alt
og allt“.
D. S.
| Vann sjómenn
■
■
■ vantar á netaveiðar við Vestmannaeyjar. Uppl. hjá
■
■
■
; Landssambandi ísl. útvegsmanna, sími 6650.
Atvinna
■
■
■ Nokkrir verkamenn geta fengið vinnu nú þegar við ýmsa
: frystihúsvinnu, fiskflökun o. fl. Upplýsingar gefur
: Iváðningarstofa Reykjavíkurbæjar
| Simi 4666 og 4065 kl. 12—1.